Με τον λαό και όχι με το ευρώ η Meloni: Ο χρυσός της Banca d’Italia ανήκει στους Ιταλούς...

 Νέα τροπή λαμβάνει η συζήτηση για το καθεστώς των αποθεμάτων χρυσού της Banca d’Italia, καθώς το κόμμα Fratelli d’Italia (FdI) της πρωθυπουργού Giorgia Meloni επιμένει στην ανάγκη να καταγραφεί ρητά ότι «ανήκουν στον ιταλικό λαό».

Ειδικότερα, το ζήτημα έχει ανοίξει εκ νέου μέσα από ενημερωτικό σημείωμα του κόμματος, το οποίο δημοσίευσαν οι Repubblica και Corriere della Sera, με τίτλο: «Oro di Bankitalia al popolo italiano: smontiamo le fake news».
Η κριτική που διατυπώνεται στο εμπιστευτικό υπόμνημα είναι σκληρή και συνεχίζει τη διαμάχη γύρω από το ζήτημα της ιδιοκτησίας των αποθεμάτων χρυσού της Τράπεζας της Ιταλίας.
Στο υπόμνημα αναφέρεται ότι η Ιταλία δεν μπορεί να κάνει το λάθος να αφήσει ιδιωτικά συμφέροντα να διεκδικήσουν δικαιώματα στα αποθέματα χρυσού των Ιταλών.
Γι’ αυτό, σύμφωνα με το έγγραφο, είναι απαραίτητη μια νομοθετική διάταξη που να ξεκαθαρίζει την ιδιοκτησία.
Το έγγραφο σημειώνει επίσης ότι στον μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας της Ιταλίας περιλαμβάνονται τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, ιδρύματα και συνταξιοδοτικά ταμεία που έχουν την έδρα τους στην Ιταλία• σε πολλές περιπτώσεις πρόκειται για ιδιωτικούς φορείς, μερικοί από τους οποίους ελέγχονται από ξένα συμφέροντα.
«Η Ιταλία δεν μπορεί να διατρέξει τον κίνδυνο ιδιώτες φορείς –πόσο μάλλον υπό ξένο έλεγχο– να προβάλλουν δικαιώματα επί του χρυσού των Ιταλών», αναφέρει χαρακτηριστικά το FdI, υποστηρίζοντας πως απαιτείται νομοθετική ρύθμιση που να ξεκαθαρίζει οριστικά το ζήτημα της ιδιοκτησίας των αποθεμάτων.
Το κόμμα της Meloni ξεκαθαρίζει παράλληλα ότι η προτεινόμενη ρύθμιση δεν αμφισβητεί την ανεξαρτησία της Banca d’Italia, ούτε παραβιάζει το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο.

«Ιδιοκτησία του οργανισμού»

Η ίδια η Banca d’Italia αναφέρει στην ιστοσελίδα της πως ο χρυσός είναι «ιδιοκτησία του οργανισμού», γεγονός που, όπως υποστηρίζει το FdI, καθιστά ακόμη πιο αναγκαία μια σαφή διάταξη που θα κατοχυρώνει ότι ο χρυσός ανήκει συλλογικά στους Ιταλούς πολίτες.
Τις τελευταίες ημέρες, η ιταλική κυβέρνηση επιχείρησε να επεξεργαστεί μια πιο ήπια εκδοχή της αρχικής τροπολογίας
Ωστόσο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι αλλαγές που έγιναν δεν είναι αρκετές.
Πληροφορίες, μάλιστα, αναφέρουν πως η Christine Lagarde είναι έξαλλη…
Από τη Φρανκφούρτη σημείωσαν ότι, «παρά τις τροποποιήσεις, δεν είναι ακόμη σαφής ο συγκεκριμένος σκοπός της πρότασης», καλώντας επί της ουσίας για περαιτέρω αναθεώρηση.
Η πιο πρόσφατη εκδοχή της τροπολογίας, με πρώτο υπογράφοντα τον επικεφαλής της ομάδας της Γερουσίας Lucio Malan, αναφέρει ρητά ότι «τα χρυσά αποθέματα που διαχειρίζεται και κατέχει η Banca d’Italia ανήκουν στον ιταλικό λαό».
Το αν η διατύπωση αυτή θα γίνει αποδεκτή από την ΕΚΤ παραμένει αμφίβολο, όμως ένα είναι σαφές: το FdI δεν προτίθεται να υποχωρήσει εύκολα σε ένα ζήτημα που θεωρεί πολιτικά και θεσμικά κομβικό.
Σημειωτέον, η Ιταλία, μέσω της Τράπεζας της Ιταλίας, κατέχει περίπου 2.450 τόνους χρυσού, ποσότητα από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως.

Ο χρυσός και η οικονομική κυριαρχία: Η Ιταλία, η Ελλάδα και τα αποθέματα των κεντρικών τραπεζών

Σχεδόν κάθε χώρα στον κόσμο διαθέτει αποθεματικά σε χρυσό, τα οποία συνήθως αποτελούν μέρος των διεθνών αποθεματικών μαζί με ξένα νομίσματα και άλλα νομισματικά στοιχεία.
Ο χρυσός καταγράφεται στον ισολογισμό των κεντρικών τραπεζών, των υπουργείων Οικονομικών και των οργανισμών διαχείρισης του χρέους.
Ωστόσο, δεν έχουν όλες οι χώρες σαφές νομικό καθεστώς για τον χρυσό τους.
Η νομική ασάφεια, σε ορισμένες περιόδους, μπορεί να οδηγήσει σε κρίσιμες καταστάσεις και εγείρει ερωτήματα: ποιος είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης των αποθεμάτων χρυσού και ποιος μπορεί να τα διαχειριστεί;
Στην Ιταλία, για παράδειγμα, τα αποθέματα χρυσού καταγράφονται στον ισολογισμό της Banca d’Italia, η οποία λειτουργεί ως ανεξάρτητη εταιρεία.
Αυτό έχει οδηγήσει σε συζητήσεις για το αν η κυβέρνηση μπορεί να αξιοποιήσει τον χρυσό σε έκτακτες ανάγκες ή αν η κεντρική τράπεζα έχει πλήρη διαχείριση χωρίς κρατικό έλεγχο.
Η Ιταλία διαθέτει περίπου 2.452 τόνους χρυσού, το τρίτο μεγαλύτερο απόθεμα στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ (8.133 τόνοι) και τη Γερμανία (3.350 τόνοι).
Στο μερίδιο του χρυσού στα διεθνή αποθεματικά, η Ιταλία φτάνει το 71%, έναντι λιγότερο από 15% για το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ταυτόχρονα, η οικονομική θέση της Ιταλίας παραμένει δύσκολη: το δημόσιο χρέος αναμένεται να φτάσει στο 139% του ΑΕΠ, πίσω μόνο από την Ελλάδα στην ΕΕ (153% του ΑΕΠ), ενώ το δημοσιονομικό έλλειμμα ξεπερνά τα 72 δισ. δολάρια.
Αν συγκρίνουμε την Ελλάδα με την Ιταλία, τα ερωτήματα παραμένουν παρόμοια.
Η Τράπεζα της Ελλάδος διαχειρίζεται τα ελληνικά αποθέματα, αλλά ποιος τελικά αποφασίζει για την αξιοποίησή τους;
Θα μπορούσαν τα αποθέματα χρυσού να καλύψουν μέρος του δημοσιονομικού ελλείμματος ή να στηρίξουν την οικονομία σε περιόδους κρίσης;
Τα ελληνικά αποθέματα είναι σαφώς μικρότερα, αλλά η διαχείριση τους θέτει παρόμοιες προκλήσεις.
Στην Ιταλία, οι πολιτικές συζητήσεις για τον χρυσό επανέρχονται περιοδικά.
Από το 2018–2019, βουλευτές και κυβέρνηση ανέπτυξαν προτάσεις για μεταφορά των αποθεμάτων στον έλεγχο του κράτους, υποστηρίζοντας ότι ο χρυσός «ανήκει στον λαό».
Παρόμοιες συζητήσεις θα μπορούσαν να έχουν νόημα και στην Ελλάδα, ειδικά εν μέσω δημοσιονομικών πιέσεων και αυξανόμενων τιμών στα πολύτιμα μέταλλα.

Σημαντικό είναι επίσης ότι μεγάλο μέρος του χρυσού των κεντρικών τραπεζών φυλάσσεται στο εξωτερικό.
Στην Ιταλία, μόνο το 44,9% βρίσκεται στη Ρώμη, ενώ το υπόλοιπο είναι στην Federal Reserve της Νέας Υόρκης, στην Ελβετία και στη Βρετανία.
Η Ελλάδα, με μικρότερα αποθέματα, αντιμετωπίζει ανάλογες προκλήσεις σχετικά με τον επαναπατρισμό και την πλήρη διαχείριση του χρυσού.

Τέλος, η εμπειρία της Ιταλίας δείχνει ότι η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών και οι διεθνείς υποχρεώσεις δημιουργούν περιορισμούς στη χρήση του χρυσού για κρατικές ανάγκες.
Στην Ελλάδα, όπως και στην Ιταλία, το ζήτημα παραμένει κρίσιμο: ποιος τελικά έχει τον έλεγχο του χρυσού και ποιος ο ρόλος του στην οικονομική κυριαρχία της χώρας;

Πού βρίσκονται τα ευρωπαϊκά αποθέματα χρυσού

www.bankingnews.gr