Καθώς έρχονται
στο φως ολοένα και περισσότερα στοιχεία ότι τόσο οι ουκρανικές αρχές όσο
και οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνώριζαν το ειρηνευτικό σχέδιο Trump ήδη από τα
τέλη Οκτωβρίου, η εικόνα των τελευταίων εξελίξεων στην Ουκρανία αποκτά
νέα διάσταση.
Μόνο που, όπως αποδείχτηκε, οι Αμερικανοί δεν πείστηκαν.
Οι εντυπωσιακές εξελίξεις των τελευταίων ημερών αποδεικνύουν ότι γεγονότα εντός και εκτός Ουκρανίας αλλά και η ρωσική κατάληψη του Pokrovsk συνδέονται απόλυτα μεταξύ τους.
Το μέτωπο καταρρέει αλλά το Κίεβο αγνοεί την πραγματικότητα
Τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, η κατάσταση για τις ουκρανικές δυνάμεις στο πολεμικό τόξο Pokrovsk - Mirnograd επιδεινώθηκε δραματικά.
Οι
ουκρανοί διοικητές, σύμφωνα με τις δικές τους αναφορές, ζητούσαν
επίμονα εντολή για υποχώρηση ώστε να μην πέσουν οι μονάδες τους σε
περικύκλωση.
Η πολιτική ηγεσία όμως αγνόησε τις στρατιωτικές εισηγήσεις.
Αντί για οργανωμένη υποχώρηση, το Κίεβο έδωσε εντολές για αντεπιθέσεις «πάση θυσία»,
οι οποίες οδήγησαν σε αποκοπή ουκρανικών τμημάτων, επιτάχυναν την
προέλαση των ρωσικών δυνάμεων και δημιούργησαν ρήγματα σε πλάτος δεκάδων
χιλιομέτρων.
Η τακτική αυτή επαναλήφθηκε και σε άλλα σημεία του μετώπου, προκαλώντας παρόμοια αποτελέσματα: κινήσεις απελπισίας που τελικά βοήθησαν τη Μόσχα περισσότερο από το Κίεβο.
Γιατί όμως ο Zelensky έδωσε τέτοια εντολή;
Τότε, οι δηλώσεις του φάνηκαν ακατανόητες.
Ο
Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelensky υποστήριξε δημόσια πως «η πτώση
του Pokrovsk θα επιτρέψει στη Ρωσία να πείσει τη Δύση ότι σύντομα θα
πάρει όλο το Donbass».
Η ανάλυση αυτή φαινόταν υπερβολική – μέχρι που έγινε γνωστό ότι ο Ουκρανός πρόεδρος ήταν ενήμερος για το σχέδιο Trump.
Τώρα, ο συλλογισμός αλλάζει εντελώς.
Ο Zelensky προσπαθούσε να αποδείξει στον Trump ότι «έχει ακόμα χαρτιά».

Εάν
ο Trump προετοίμαζε πράγματι ένα ειρηνευτικό σχέδιο απαιτώντας
συμβιβασμούς, τότε η ουκρανική ηγεσία είχε κάθε λόγο να προσπαθήσει να
δείξει ότι:
• το μέτωπο δεν καταρρέει,
• η Ουκρανία μπορεί να συνεχίσει τον πόλεμο,
• άρα δικαιούται καλύτερους όρους στη διαπραγμάτευση.
Η απεγνωσμένη εντολή «κρατήστε το Pokrovsk πάση θυσία» αποκτά πλέον λογική: ήταν
μήνυμα προς την Ουάσιγκτον ότι η Ουκρανία δεν είναι σε τόσο δεινή
κατάσταση όσο υποστηρίζουν ορισμένοι αξιωματούχοι του Πενταγώνου.
Όμως
η προσπάθεια απέτυχε. Ο Trump, παρά την προσωρινή άμυνα του Κιέβου,
παρέδωσε τελικά το ειρηνευτικό σχέδιο σε απολύτως τελεσιγραφική μορφή.
Και αυτό σημαίνει ότι δεν πείστηκε.
Σκάνδαλο διαφθοράς: Όπλο πίεσης ή σήμα παράδοσης;
Το μεγάλο ερώτημα του τελευταίου μήνα αφορά την ξαφνική έκρηξη του τεράστιου σκανδάλου διαφθοράς μέσα στο Κίεβο.
Όλο και περισσότεροι αναλυτές το συνδέουν με το ειρηνευτικό σχέδιο Trump.
Υπάρχουν τρεις βασικές εκδοχές:
Α. Ο Trump το υποκίνησε για να πιέσει τον Zelensky
Κύκλοι στο Κίεβο και στην Ουάσιγκτον δεν αποκλείουν ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες άνοιξαν καταγγελίες μέσω του Εθνικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθροάς NABU ώστε να «ωθήσουν» τον Zelensky σε υπαναχώρηση.

Β. Το σκάνδαλο οργανώθηκε από τους Ευρωπαίους και τη «πολεμική πτέρυγα» της Δύσης
Φοβούμενοι ότι ο Zelensky μπορεί να αποδεχθεί το σχέδιο Trump η ευρωπαϊκή πτέρυγα που επιμένει στη συνέχιση της σύγκρουσης φέρεται να προσπάθησε να τον αποδυναμώσει ώστε: να μην μπορεί να υποχωρήσει, να μην μπορεί να κάνει στροφή 180 μοιρών, να παραμείνει δεσμευμένος στη «γραμμή του πολέμου».
Γ. Ο ίδιος ο Zelensky έστειλε σήμα υποταγής στον Trump
Πρόκειται για την πιο εντυπωσιακή εκδοχή, που προέρχεται από πρόσωπα της ουκρανικής αντιπολίτευσης όπως η Daria Kalinouk.
Σύμφωνα με την ίδια, ο
Zelensky βλέποντας το σκάνδαλο να τον απειλεί, έστειλε μήνυμα στον
Trump μέσω του γραμματέα του εθνικού συμβουλίου Ασφαλείας της Ουκρανίας
Rustem Umerov δηλώνοντας έτοιμος να δεχτεί το ειρηνευτικό σχέδιο με
αντάλλαγμα προσωπικές εγγυήσεις ασφάλειας.
Αν όντως αυτό
συνέβη, εξηγεί γιατί ορισμένα σημεία του σχεδίου τροποποιήθηκαν:
αφαιρέθηκε ο έλεγχος της διεθνούς βοήθειας και προστέθηκαν άρθρα περί
αμνηστίας.

Ο Zelensky πιο αδύναμος από ποτέ
Όποια κι αν είναι η αλήθεια, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: ο Zelensky βρίσκεται πλέον πολιτικά αποδυναμωμένος,
η αντιπολίτευση τον πολιορκεί, η κοινή γνώμη τον αντιμετωπίζει με
αυξανόμενη δυσπιστία, και το διεθνές του κύρος έχει καταρρακωθεί.
Οι συζητήσεις για δημοτικότητα, εκλογές και πολιτική επιβίωση έχουν παγώσει.
Στη
θέση τους έχουν αναδυθεί πολύ πιο πρακτικά ζητήματα: Τι θα γίνει αν
δεχτεί το σχέδιο Trump, τι θα γίνει αν το απορρίψει, ποιος μπορεί να
εγγυηθεί την προσωπική του ασφάλεια;
Διότι όσο αποδυναμώνεται εσωτερικά, τόσο περισσότερο αυξάνεται η ανάγκη του για εξωτερικές εγγυήσεις.

Άγριος παρασκηνιακός πόλεμος
Το τελευταίο διάστημα στην Ουκρανία δεν ήταν απλώς μια περίοδος στρατιωτικών εξελίξεων.
Ήταν
ένας μήνας κρυφής, πολύπλευρης πίεσης από την Ουάσιγκτον που θέλει
συμφωνία, από τους Ευρωπαίους που φοβούνται κατάρρευση, από τις
ουκρανικές ελίτ που αναζητούν προσωπική διάσωση, από τη Μόσχα που
επιταχύνει στο πεδίο και από έναν Zelensky που φαίνεται να χάνει τα
στηρίγματά του.
Ουσιαστικά, ο πόλεμος έχει περάσει σε μια
νέα φάση: Η μάχη δεν δίνεται πλέον μόνο στην πρώτη γραμμή, αλλά
πρωτίστως στα παρασκήνια της εξουσίας.
Και όσο η πίεση αυξάνεται,
τόσο πιο πιθανό γίνεται το ότι το μέλλον της Ουκρανίας θα κριθεί όχι με
νέα όπλα, αλλά με νέες υπογραφές.
Οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία και η διαρροή πληροφοριών για το ειρηνευτικό σχέδιο Trump επιβεβαιώνουν κάτι που η
Μόσχα επαναλαμβάνει από την αρχή της σύγκρουσης: η Δύση προσπαθεί να
χειραγωγήσει την Ουκρανία, αλλά η στρατηγική ισχύς βρίσκεται στην πλευρά
της Ρωσίας.
Γυμνή η Ευρώπη μπροστά σε κοσμοϊστορικές αλλαγές
Οι
Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίζονται διχασμένοι, από τη μία, θέλουν να
συνεχίσουν να στηρίζουν το Κίεβο για λόγους πολιτικού συμβολισμού και
γεωστρατηγικού ανταγωνισμού με τη Μόσχα αλλά από την άλλη, η
αμερικανική πίεση μέσω του σχεδίου Trump τους αναγκάζει να αναγνωρίσουν
ότι η Ουκρανία βρίσκεται υπό αμερικανικό τελεσίγραφο και η Δύση δεν έχει
πια άμεσο έλεγχο των εξελίξεων.
Στη Μόσχα αυτό ερμηνεύεται
ως σημάδι αδυναμίας και διάσπασης της ευρωπαϊκής στρατηγικής ενότητας.
Ταυτόχρονα, η πίεση που ασκεί η Ευρώπη στον Zelensky για να μην
αποδεχθεί το σχέδιο Trump θεωρείται προσπάθεια να κρατηθεί η Ουκρανία σε
παράταση του πολέμου, παρά τα σαφή πλεονεκτήματα της Ρωσίας στο πεδίο.
Από
ρωσικής πλευράς, η στρατηγική δεν εξαντλείται στο πεδίο της μάχης αλλά
και στην εκμετάλλευση πολιτικών, διπλωματικών και ψυχολογικών
παραγόντων.
Η υποβάθμιση του πολιτικού κύρους
Zelensky και η δημιουργία εσωτερικών κρίσεων στην Ουκρανία θεωρούνται
συστήματα πίεσης που καθιστούν την Ουκρανία ευάλωτη.
Ο
διαχωρισμός της Ευρώπης από τις αμερικανικές αποφάσεις δίνει στη Ρωσία
ένα διπλωματικό περιθώριο ελιγμών, καθώς πλέον οι ευρωπαϊκές χώρες δεν
μπορούν να ασκήσουν ουσιαστική πίεση σε Μόσχα ή Κίεβο χωρίς αμερικανική
στήριξη.

Η Ρωσία έχει όλα τα χαρτιά στα χέρια
Με βάση τις δηλώσεις Trump και την κατάσταση στο μέτωπο, η Ρωσία διατηρεί στρατιωτική υπεροχή και σταθερά ελεγχόμενα εδάφη, οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας είναι περιορισμένοι από πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις.
Την
ίδια στιγμή η Ουκρανία είναι αποδυναμωμένη τόσο στρατιωτικά όσο και
πολιτικά, και ο Zelensky αναγκάζεται να αναζητήσει εγγυήσεις προσωπικής
ασφάλειας για να επιβιώσει.
Από αυτή την άποψη, η Μόσχα
βλέπει τις τρέχουσες κινήσεις της Δύσης και του Κιέβου ως ευκαιρία για
επιτάχυνση των στόχων της, είτε μέσω πίεσης για ειρηνευτική συμφωνία,
είτε με την προοπτική συνέχισης της στρατηγικής της υπεροχής στο πεδίο, χωρίς να χρειάζεται να παρασυρθεί από υπεραισιόδοξες ουκρανικές απαιτήσεις.