«Σχεδόν κάθε γερμανική πόλη βρίσκεται πλέον στα πρόθυρα της χρεοκοπίας» – η φράση αυτή δεν ανήκει σε κάποιον λαϊκιστή ή αντιπολιτευόμενο οικονομολόγο, αλλά στον δήμαρχο της Έσσεν, Thomas Kufen του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU).
Το 2025 το συνολικό έλλειμμα όλων των γερμανικών δήμων εκτιμάται στα 30 δισεκατομμύρια ευρώ – δηλαδή 6 δισ. περισσότερα από πέρσι.
Στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, μόλις 10 από τους 396 δήμους έχουν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Η ίδια εικόνα επικρατεί σε όλη τη χώρα.
Στην Έσσεν (600.000 κάτοικοι) ο προϋπολογισμός που στην αρχή της χρονιάς ήταν «ισοσκελισμένος» με +1,7 εκατ. ευρώ, τώρα προβλέπει έλλειμμα 123 εκατομμυρίων ευρώ. «Η κατάσταση είναι εκρηκτική», λέει ο δήμαρχος.
Τι οδήγησε σε αυτή την κατάρρευση;
- Η μαζική μετανάστευση – ετήσιο κόστος στέγασης, ενσωμάτωσης και επιδομάτων περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ σε εθνικό επίπεδο.
- Το 60-70% των δικαιούχων κοινωνικής πρόνοιας σε πολλές πόλεις είναι πλέον αλλοδαποί ή με μεταναστευτικό υπόβαθρο.
- Στην Έσσεν το 35% των μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει μεταναστευτικό υπόβαθρο και χρειάζεται επιπλέον προγράμματα.
- Αυξήσεις μισθών στο δημόσιο τομέα χωρίς αντίστοιχη αύξηση εσόδων.
- 5,7 εκατομμύρια Γερμανοί υπερχρεωμένοι – η πρώτη αύξηση μετά από έξι χρόνια.
Η «οικονομία της φτώχειας»
Πολλοί δήμοι λειτουργούν πλέον σε καθεστώς «περιοριστικής διαχείρισης»:
- Πληρώνουν μόνο τις απολύτως υποχρεωτικές δαπάνες (μισθοί, κοινωνική βοήθεια).
- Οτιδήποτε πάνω από 5.000 € χρειάζεται ειδική έγκριση.
- Σχολεία, παιδικοί σταθμοί, πολιτισμός, συντηρήσεις δρόμων και φωτισμός μπαίνουν σε αναμονή.
Η ομοσπονδιακή βοήθεια (π.χ. αποπληρωμή παλιών χρεών) κρίνεται ανεπαρκής. Όπως λέει ο Kufen: «Μας φτάνουν για να χτίσουμε δύο και μισά σχολεία σε δώδεκα χρόνια».
Η μεγαλύτερη απειλή
«Οι δυσλειτουργικές πόλεις απειλούν τη δημοκρατία μας. Εκεί μαθαίνει ο πολίτης αν το κράτος δουλεύει ή όχι. Αν δεν βρίσκει θέση σε παιδικό σταθμό, αν δεν ανάβουν τα φώτα το βράδυ, αν δεν επισκευάζονται οι δρόμοι, τότε χάνει την εμπιστοσύνη του. Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο».
– Thomas Kufen, δήμαρχος Έσσεν
Η Γερμανία, που για δεκαετίες θεωρούνταν το απόλυτο πρότυπο οικονομικής σταθερότητας στην Ευρώπη, βλέπει σήμερα τις πόλεις της να καταρρέουν οικονομικά.
Χωρίς ριζική αλλαγή πολιτικής στη μετανάστευση, στη χρηματοδότηση των δήμων και στη γραφειοκρατία η κρίση δεν θα είναι παροδική.
Η ώρα της αλήθειας για το γερμανικό μοντέλο έχει φτάσει.
