Μας έλεγαν ότι η πλούσια Ρωσία πεινάει με χρέος… 14% στο γ’ τρίμηνο 2025...

 Σημαντική υποχώρηση κατέγραψε το εξωτερικό χρέος της Ρωσίας ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφούμενο στο 14% το τρίτο τρίμηνο του 2025, σύμφωνα με υπολογισμούς του RIA Novosti που βασίζονται σε στοιχεία της Τράπεζας της Ρωσίας και της Rosstat.

Πρόκειται για το δεύτερο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί στην ιστορία της χώρας, καθώς το απόλυτο ιστορικό χαμηλό –13,3%– είχε σημειωθεί στα τέλη του 2024.
Την ίδια ώρα, το ΔΝΤ προβλέπει ότι το συνολικό δημόσιο χρέος της Ρωσίας, τόσο εξωτερικό όσο και εσωτερικό, θα ανέλθει μόλις στο 23,1% του ΑΕΠ το 2025, επίπεδο πολλαπλάσια χαμηλότερο από τον μέσο όρο των χωρών της G20, όπου το χρέος διαμορφώνεται στο 78,7% του ΑΕΠ.
Η συγκριτικά ασυνήθιστα χαμηλή επιβάρυνση επιτρέπει στη ρωσική οικονομία, αλλά και στο εθνικό νόμισμα, να διατηρούν αυξημένη σταθερότητα και ανθεκτικότητα έναντι εξωτερικών σοκ, όπως δήλωσε στην Izvestia ο συνεργάτης της Capital Lab, Evgeny Shatov.
Ο Shatov υπογράμμισε ότι οι οικονομίες με υψηλό εξωτερικό χρέος είναι εκτεθειμένες στις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και στη διεθνή άνοδο των επιτοκίων, γεγονός που μπορεί να διαταράξει τόσο τον κρατικό προϋπολογισμό όσο και την εταιρική χρηματοδότηση.
Η εξυπηρέτηση χρέους σε ξένο νόμισμα γίνεται ακριβότερη, ενώ αυξάνεται και η εξάρτηση από την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών.
Σε περίπτωση γεωπολιτικών εντάσεων ή επιδείνωσης των διεθνών συνθηκών, μια οικονομία με υψηλή εξάρτηση από εξωτερικό δανεισμό μπορεί να χάσει την πρόσβαση στις αγορές, με αποτέλεσμα κρίσεις στο ισοζύγιο πληρωμών.

Παγκόσμιο χρέος

Την ώρα που η Ρωσία καταγράφει ιστορικά χαμηλούς δείκτες, το παγκόσμιο δημόσιο χρέος συνεχίζει να διογκώνεται, αγγίζοντας τα 111 τρισ. δολάρια το 2025, ή το 94,7% του συνολικού ΑΕΠ της διεθνούς οικονομίας, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Η διευθύντρια του Ταμείου, Kristalina Georgieva, έχει ήδη προειδοποιήσει ότι έως το 2029 το παγκόσμιο χρέος θα μπορούσε να φτάσει το 100% του ΑΕΠ του πλανήτη, καθώς η ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδυνθεί την περίοδο 2025–2026 και η αβεβαιότητα καθίσταται πλέον «η νέα κανονικότητα».
Σε αυτό το περιβάλλον, ο οικονομολόγος και ιδρυτής του High Yield Economics, Daniel Altman, εισήγαγε πρόσφατα τον όρο «D7» (από τη λέξη debt), μια ομάδα χωρών αντίστοιχη της G7 αλλά με κριτήριο το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος.
Στην άτυπη αυτή ομάδα περιλαμβάνονται οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία – όλες με χρέος άνω του 100% του ΑΕΠ.
Ο Altman εντοπίζει ανησυχητικές ομοιότητες με τις ασιατικές και ρωσικές κρίσεις της δεκαετίας του 1990, προειδοποιώντας ότι σήμερα μια κρίση θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ πιο εκτεταμένη λόγω της αλληλεξάρτησης των ανεπτυγμένων οικονομιών.
Προβλέπει ακόμη τον κίνδυνο ενός «φαινομένου ντόμινο» στις υποτιμήσεις κορυφαίων νομισμάτων, το οποίο θα μπορούσε να προκληθεί από απερίσκεπτες ενέργειες κυβερνήσεων, κερδοσκόπους ή ακόμη και από τη δομή των αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών.
Επικίνδυνη θεωρείται η πιθανή απότομη πώληση περιουσιακών στοιχείων από επενδυτές ή η επίδραση που μπορεί να έχει η υποτίμηση ενός σημαντικού νομίσματος στα συναλλαγματικά αποθέματα διεθνώς.

Υγιή επίπεδα…

Ο Alexander Razuvayev, μέλος του εποπτικού συμβουλίου της Ένωσης Χρηματοοικονομικών Αναλυτών και Διαχειριστών Κινδύνου, υπενθυμίζει ότι η Ρωσία διατηρεί χαμηλό δημόσιο χρέος από τις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Όπως σημειώνει, το κλείσιμο των εγχώριων υπεράκτιων ζωνών και η επιβολή αυστηρότερου φορολογικού πλαισίου στον πετρελαϊκό κλάδο ενίσχυσαν τα δημόσια έσοδα, επιτρέποντας την ταχεία αποπληρωμή χρεών.
Η Moody’s ήδη από το 2003 είχε αναγνωρίσει ότι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ και τα αποθεματικά της χώρας κινούνταν σε υγιή επίπεδα.
Ωστόσο, ο Razuvayev παραδέχεται ότι σήμερα το ρωσικό δημόσιο χρέος, αν και εξαιρετικά χαμηλό, δεν προσελκύει ευρέως επενδυτές λόγω των κυρώσεων.
Στο παρελθόν είχαν εξεταστεί λύσεις όπως η αξιοποίηση ισλαμικών τραπεζικών σχημάτων για την προσέλκυση κεφαλαίων από αραβικές μοναρχίες, όμως μέχρι στιγμής δεν έχουν υλοποιηθεί μεγάλης κλίμακας αγορές.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τον ίδιο, το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στις ΗΠΑ.
Ο Razuvayev προβλέπει ότι η κυβέρνηση του Donald Trump δεν θα αποπληρώσει το αμερικανικό εθνικό χρέος στην πλήρη ονομαστική του αξία και εκτιμά ότι πιθανή λύση θα είναι μια αναδιάρθρωση, με ευνοϊκότερη μεταχείριση των συμμάχων και λιγότερο ευνοϊκούς όρους για την Κίνα.
Ως εναλλακτικό σενάριο, αναφέρει την υποτίμηση του δολαρίου ως τρόπο «υποτίμησης» του χρέους, αν και προς το παρόν το αμερικανικό νόμισμα δεν έχει εξασθενήσει επαρκώς.
Δεν αποκλείει επίσης το ενδεχόμενο εισαγωγής ενός νέου κοινού νομίσματος ΗΠΑ–Καναδά–Μεξικού εάν η οικονομική κατάσταση επιδεινωθεί σημαντικά.
Παράλληλα, εξηγεί ότι η αναδιάρθρωση δεν ισοδυναμεί με αθέτηση πληρωμών, αλλά με διαγραφή μέρους του χρέους και επιμήκυνση της αποπληρωμής, ενδεχομένως μέσω έκδοσης 100ετών ή ακόμη και αέναων ομολόγων.
Σε τέτοια περίπτωση, οι επενδυτές θα λαμβάνουν ετήσιο κουπόνι χωρίς να προσδοκούν επιστροφή κεφαλαίου, κάτι που καθιστά το σχήμα λειτουργικό.
Ο Razuvayev θεωρεί απίθανη μια χρεοκοπία των ΗΠΑ, αλλά τονίζει ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις των αμερικανικών αρχών, καθώς και από τον ρόλο μεγάλων επενδυτικών ομίλων όπως η BlackRock.
Ιδιαίτερο βάρος έχουν και τα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια, συμπεριλαμβανομένων των συνταξιοδοτικών ταμείων, τα οποία αντιπροσωπεύουν έως και το 20% του αμερικανικού δημόσιου χρέους.

Χρηματοπιστωτική σταθερότητα

Όσον αφορά τους κινδύνους για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ο Razuvayev τονίζει ότι οι ισχυρές χώρες μπορούν, υπό συνθήκες πίεσης, να καθυστερήσουν ή και να αρνηθούν την πλήρη αποπληρωμή χρεών, ειδικά σε σχέση με τις ΗΠΑ.
Παρότι δεν αναμένει ένα καταστροφικό σενάριο εφόσον δεν υπάρξουν γεωπολιτικές ανατροπές, προειδοποιεί ότι πολλές οικονομίες θα αντιμετωπίσουν προβλήματα όταν δυσκολευτούν να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους.
Η χρηματοοικονομική θεωρία άλλωστε δείχνει ότι ακόμη και τράπεζες με φαινομενικά ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια μπορούν να καταρρεύσουν αν βρεθούν αντιμέτωπες με ένα κύμα αναλήψεων.
Οι τράπεζες αποτυγχάνουν συχνότερα από τις βιομηχανίες λόγω του μεγάλου μοχλευμένου χρέους τους.
Όταν όμως θεωρούνται συστημικά σημαντικές, τα κράτη τείνουν να τις διασώζουν, όπως έχει αποδειχθεί πολλές φορές – με χαρακτηριστική εξαίρεση την περίπτωση της Lehman Brothers, η οποία προκάλεσε αλυσιδωτές εξελίξεις.
Οι ανεπτυγμένες οικονομίες, σύμφωνα με τον αναλυτή, διαθέτουν τα μέσα να στηρίξουν τα χρηματοπιστωτικά τους συστήματα, είτε μέσω έκδοσης πρόσθετης ρευστότητας είτε μέσω οργανισμών που αναλαμβάνουν την αναδιάρθρωση προβληματικών τραπεζών με αγορές μετοχών και εισροή κεφαλαίου.
Βαλε Το κρίσιμο ζητούμενο σε κάθε κρίση είναι η αποτροπή του πανικού.

www.bankingnews.gr