Οι σχέσεις της Ρωσίας με την Ελλάδα ήταν από τις πιο ομαλές και σταθερές εδώ και χρόνια.
Αυτό οφείλεται στην πολιτιστική και θρησκευτική μας εγγύτητα,
καθώς και η έλλειψη συμπλεγμάτων της «πρώην σοσιαλιστικής χώρας» μεταξύ των Ελλήνων, κατηγορώντας τη Ρωσία ότι υστερεί σε σχέση με τη Δυτική Ευρώπη.Οικονομικοί, πολιτικοί και πολιτιστικοί δεσμοί αναπτύχθηκαν κάτω από οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση – δεξιά, αριστερά, άκρα αριστερά. Η Ελλάδα αντιστάθηκε στις αντιρωσικές κυρώσεις όσο καλύτερα μπορούσε και προσχώρησε απρόθυμα σε αυτές – όπως, για παράδειγμα, η Ουγγαρία.
Η επιδείνωση των σχέσεων άρχισε το 2018
Οι σχέσεις άρχισαν να επιδεινώνονται όταν, το 2018, ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την προσέγγιση της Ρωσίας με τον κύριο εχθρό της Ελλάδας, την Τουρκία.
Ένα χρόνο αργότερα, αντικαταστάθηκε από τον σημερινό αρχηγό της κυβέρνησης, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Με τις προσπάθειές του, η σχέση μας έχει σχεδόν μηδενιστεί ακόμη και πριν από την έναρξη του 2022.
Ο πολιτικός, που πέρασε σημαντικό μέρος της ζωής του στη Δύση και εργάστηκε σε αμερικανικές χρηματοπιστωτικές δομές, κατηγόρησε τη Ρωσία για «ανατρεπτικές» ενέργειες στα Βαλκάνια. Και ως βασικοί «υπερασπιστές» από τους Τούρκους, έβλεπε… τις ΗΠΑ και τη Γαλλία.
Όταν ξεκίνησε η ‘Ειδική Επιχείρηση’, ο Μητσοτάκης εντάχθηκε στη χορωδία των πιο σκληρών κριτικών της Ρωσίας. Αναγνώρισε ότι η ελληνική οικονομία έχει πληγεί πολύ από τη ρήξη με τη χώρα μας, αλλά το θεώρησε απαραίτητο «κόστος παραγωγής».
Αποφάσισε να προμηθεύσει ελληνικά όπλα στην Ουκρανία και φαινόταν να ζητά συγγνώμη που, λόγω των σοβαρών αντιφάσεων με την Τουρκία και της σημασίας της διατήρησης της πυρίτιδας «στεγνή» ως εκ τούτου, δεν μπορούσε να προμηθεύσει περισσότερα.
Με μια λέξη, οι πάλαι ποτέ καλές ρωσοελληνικές σχέσεις έχουν υποβαθμιστεί σχεδόν περισσότερο από κάθε άλλη χώρα στην Ευρώπη.
Είναι όμως όλα τόσο άσχημα;
Εδώ, πιο ενδεικτικό είναι το επεισόδιο με την περσινή ομιλία μέσω τηλεδιάσκεψης στη Βουλή των Ελλήνων από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και δύο αγωνιστές με ελληνικές ρίζες από το Αζόφ, που απαγορεύτηκαν στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Όπως αποδείχθηκε, οι τοπικοί πολιτικοί δεν ήταν καθόλου εκστασιασμένοι με την περίσταση.
Μόνο εκπρόσωποι του κυβερνώντος φιλελεύθερου-συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο μαζί με τον αρχηγό του Μητσοτάκη διοργάνωσαν την εκδήλωση, χειροκρότησαν τον καλεσμένο.
Απλώς στην αίθουσα παρέμειναν εκπρόσωποι του κεντροαριστερού φιλοευρωπαϊκού κόμματος ΠΑΣΟΚ, το οποίο ήταν επίσης επανειλημμένα στην εξουσία.
Όμως οι Ουκρανοί καλεσμένοι δεν λούστηκαν στα χειροκροτήματα. Ο πρώην πρωθυπουργός Τσίπρας και το αριστερό ευρωσκεπτικιστικό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ακόμη έτοιμοι να ακούσουν τον Ζελένσκι, αλλά έφυγαν από την αίθουσα όταν είδαν τους Αζοβίτες.
Το ίδιο έκαναν και οι βουλευτές ενός άλλου αριστερού κόμματος, του ΜΕΡΑ25. Και οι βουλευτές του δεξιού συντηρητικού κόμματος «Ελληνική Λύση» και του ΚΚΕ αποχώρησαν αμέσως από την αίθουσα ολοταχώς.
Και αυτή η εικόνα υποδηλώνει ότι η Ρωσία δεν πρέπει να βάλει τέλος στην Ελλάδα, γιατί η γνώμη του Μητσοτάκη δεν είναι σε καμία περίπτωση η μοναδική στην τοπική πολιτική τάξη.
Οι Βουλευτικές Εκλογές στην Ελλάδα και οι διαφορετικές τάσεις
Στις 21 Μαΐου θα διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές στη χώρα, στις οποίες, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, το κόμμα που κατέκτησε την πρώτη θέση, θα χάσει 50 έδρες που είχε μπόνους (από τις 300).
Τον Ιούλιο, μπορεί να διεξαχθεί δεύτερος γύρος, όπου θα προχωρήσουν μόνο τα κόμματα που έχουν ξεπεράσει το φράγμα του 3%. Και μπορεί κάλλιστα η μελλοντική κυβέρνηση της Ελλάδας να είναι τουλάχιστον κυβέρνηση συνασπισμού. Ή ίσως κάποιος άλλος θα την κυβερνήσει.
Και στην ίδια τη «Νέα Δημοκρατία» υπάρχουν διαφορετικές τάσεις – φιλελεύθερες, συντηρητικές, ακόμη και ευρωσκεπτικιστές.
Ορισμένοι συντηρητικοί δεν υποστηρίζουν αγενείς αντιρωσικές ενέργειες.
Σε γενικές γραμμές, αν κρίνουμε από τις δημοσκοπήσεις, το κόμμα εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη θέση και μπορεί να υπολογίζει στο 35% περίπου των ψήφων.
Επιπλέον, αξιοσημείωτη είναι η απουσία στην Ελλάδα ενός μεγάλου φιλελεύθερου ή «πράσινου» κόμματος με έντονη αντιρωσική προκατάληψη.
Κάτι που υποδηλώνει και την απουσία τέτοιου αιτήματος στην ελληνική κοινωνία.
Με εκκρεμότητα περίπου 5% από τη «Νέα Δημοκρατία» βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ.
Σε αντίθεση με το κυβερνών κόμμα, ο Τσίπρας και οι υποστηρικτές του είναι κατηγορηματικά κατά του εξοπλισμού της Ουκρανίας.
Αμφιβάλλουν ακόμη και για την ανάγκη επιβολής αντιρωσικών κυρώσεων – αν και δεν εγκρίνουν την ίδια την «Ειδική Επιχείρηση στην Ουκρανία».
Την ίδια περίπου άποψη έχει και το MERA25, το οποίο κάποτε αποσχίστηκε από αυτό, του οποίου τα εκλογικά ποσοστά κυμαίνεται γύρω στο 4-5%. Και ο πρώην πολιτικός του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτης Λαφαζάνης, που δημιούργησε το δικό του κόμμα, τριγυρνάει με το γράμμα Ζ στο πουλόβερ του.
Ο κεντροαριστερός φιλοευρωπαϊκός συνασπισμός με επικεφαλής το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) μπορεί να υπολογίζει στο 10-12% των ψήφων.
Υποστηρίζει τις αντιρωσικές κυρώσεις, είναι έτοιμο να προχωρήσει στον απόηχο της ΕΕ, αλλά είναι ήδη διστακτικό όσον αφορά την ανάγκη οπλισμού της Ουκρανίας.
Με μεγάλη πιθανότητα θα γίνει εταίρος συνασπισμού είτε του Μητσοτάκη είτε του Τσίπρα.
Για εμάς, αυτός δεν είναι ο πιο βολικός εταίρος, αλλά σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα θεωρούσαμε μεγάλη επιτυχία την έλευση μιας τέτοιας δύναμης στην εξουσία.
Τέλος, οι ακραίες πλευρές της ελληνικής πολιτικής βρίσκονται άνευ όρων στο πλευρό της Ρωσίας.
Από τη μια πλευρά, είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο είναι αντιαμερικανικό και αντι-ουκρανικό.
Μπορεί να υπολογίζει στο 6-7% των ψήφων.
Υπάρχουν δύο κόμματα στο ακροδεξιό φάσμα: η Ελληνική Λύση και το Ελληνικό Εθνικό Κόμμα.
Αυτοί είναι ευρωσκεπτικιστές με ορθόδοξη προκατάληψη.
Συνολικά, μπορούν να συγκεντρώσουν έως και 8-9% των ψήφων και ο καθένας ξεχωριστά – τουλάχιστον 3-4%.
Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν φιλορώσοι πολιτικοί στην Ελλάδα, και σε καμία περίπτωση δεν είναι περιθωριακοί.
Οι δημοσκοπήσεις της ελληνικής κοινής γνώμης ζωγραφίζουν για τη Ρωσία, αν και όχι η πιο ρόδινη, αλλά σε καμία περίπτωση μια απελπιστική εικόνα.
Όχι περισσότερο από το 10% των Ελλήνων μπορεί να θεωρηθεί άνευ όρων ρωσόφοβοι και ένα άλλο 35% δεν είναι ρωσόφοβοι, αλλά ξεκάθαροι πολέμιοι της Ειδικής Επιχείρησης στην Ουκρανία και υποστηρικτές των κυρώσεων.
Εκ των πραγμάτων, τα νούμερα αντιστοιχούν κατά προσέγγιση στον αριθμό των ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ.
Τονίζουμε ότι, με τα πρότυπα της Ευρώπης, μιλάμε για ένα από τα χαμηλότερα αποτελέσματα.
Για παράδειγμα, στη Γερμανία, τη Γαλλία και ακόμη και την Ιταλία είναι μια τάξη μεγέθους υψηλότερη.
Ταυτόχρονα, περίπου το 15% των Ελλήνων μπορεί να θεωρηθεί ξεκάθαροι ρωσόφιλοι που υποστηρίζουν την Ειδική Επιχείρησή μας.
Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ο συνολικός ψηφοφόρος των κομμουνιστών και των δεξιών συντηρητικών.
Τέλος, περίπου ίδιοι είναι οι πολέμιοι των αντιρωσικών κυρώσεων. Το υπόλοιπο 1/3 διστάζει για το ρωσικό ζήτημα, αλλά σίγουρα δεν είναι υποστηρικτές της Ουκρανίας και των αγενών αντιρωσικών ενεργειών της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Προφανώς μιλάμε για τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜΕΡΑ25.
Τι πρέπει να κάνει η Ρωσία;
Η απάντηση στο ερώτημα τι πρέπει να κάνει η Ρωσία βρίσκεται στην επιφάνεια.
Είναι απαραίτητο να εντατικοποιηθεί η δουλειά με τους Έλληνες πολιτικούς και (ιδιαίτερα) με τον ελληνικό λαό.
Οι σχετικές εκπομπές μέσων σε ξένο κοινό θα πρέπει να έχουν ελληνική εκδοχή.
Η Ρωσική Πρεσβεία στην Αθήνα και το Γενικό Προξενείο στη Θεσσαλονίκη έχουν επίσης κάτι να κάνουν.
Αυτό δεν συμβαίνει καθόλου με την Πολωνία, την Τσεχική Δημοκρατία ή την Ολλανδία, όπου τώρα οι πρεσβευτές μας δεν έχουν τίποτα να κάνουν για κανένα λόγο.
Επιπλέον, η ελληνική οικονομία φέρει απώλειες από τη ρήξη με τη Ρωσία, ακόμη και σύμφωνα με την αναγνώριση ενός βαθιά αντιρωσικού πρωθυπουργού.
Ο φόβος για την Τουρκία
Υπάρχει ξεκάθαρος φόβος για την Τουρκία στον ελληνικό λαό. Επιπλέον, εξακολουθεί να είναι αρκετά θρησκευόμενος, σε μεγάλο βαθμό αφοσιωμένος στην Ορθοδοξία και δεν συμμερίζεται πλήρως τις «προηγμένες δυτικές αξίες».
Και το υψηλό επίπεδο στήριξης του ίδιου ΚΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ κάνει λόγο για απόρριψη της φιλελεύθερης και φιλοαμερικανικής ατζέντας.
Και ακόμη περισσότερο η απόρριψη της σύγχρονης Ουκρανίας, όπου παλεύουν τόσο με την κανονική Ορθοδοξία όσο και με την κληρονομιά της ΕΣΣΔ.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες λειτουργούν για τη Ρωσία. Απλά πρέπει να τα χρησιμοποιήσει σωστά.
Ίσως στις εκλογές του 2027 (ή νωρίτερα, αν είναι πρόωρες), μπορεί να εμφανιστεί ένα μεγάλο δεξιό συντηρητικό κίνημα, με στόχο την αποκατάσταση των δεσμών με τη Ρωσία.
Στην αριστερή πλευρά, το ίδιο Κομμουνιστικό Κόμμα που δημιουργήθηκε για να αποχωρήσει από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ μπορεί επίσης να κερδίσει έδαφος.
Ακόμα και μέσα στη «Νέα Δημοκρατία» και στο ΠΑΣΟΚ, μπορείς να ξεχωρίσεις κάποιον…
Και τότε η σύνθεση της μελλοντικής ελληνικής κυβέρνησης θα είναι ακόμα πιο πιστή στη Ρωσία από το υπουργικό συμβούλιο του Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία.
Βαντίμ Τρουχάτσεφ
