Απάντηση στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ και τον επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος, που έκαναν έκκληση στη Μόσχα να επιτρέψει τη λειτουργία των λιμανιών της Ουκρανίας, ώστε να αποκατασταθεί ο ομαλός εφοδιασμός
σε σιτηρά και να αποτραπεί επισιτιστική κρίση για τα επόμενα χρόνια. Μέσω του υφυπουργού Εξωτερικών, Αντρέι Ρουντένκο, η Μόσχα έθεσε εμμέσως ως προϋπόθεση για το άνοιγμα της πρόσβασης στα ουκρανικά λιμάνια την επανεξέταση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία.Η Ουκρανία, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σιτηρών στον κόσμο, εξήγαγε τα περισσότερα από τα προϊόντα της μέσω των λιμανιών της. Μετά τη ρωσική εισβολή, αναγκάστηκε να κάνει τις εξαγωγές της μέσω σιδηροδρόμου ή μέσω μικρών λιμανιών στον ποταμό Δούναβη, ωστόσο είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο αυτά τα μέσα να υποκαταστήσουν την προηγούμενη λειτουργία των λιμανιών στη Μαύρη Θάλασσα και στην Αζοφική.
Ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, Ντέιβιντ Μπίσλι, απηύθυνε έκκληση προς τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, λέγοντας: «Αν έχετε καθόλου καρδιά, παρακαλώ, ανοίξτε αυτά τα λιμάνια». Ανάλογη έκκληση έκανε και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στη διάρκεια υπουργικής συνόδου στην Νέα Υόρκη, που τόνισε ότι η Ρωσία «πρέπει να επιτρέψει τη σίγουρη και με ασφάλεια εξαγωγή των σιτηρών που είναι αποθηκευμένα στα ουκρανικά λιμάνια», χωρίς πάντως να αναφερθεί σε άλλες αιτίες που επιδεινώνουν την ήδη μεγάλη επισιτιστική κρίση.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, που υπάγεται στον ΟΗΕ, τρέφει περίπου 125 εκατομμύρια ανθρώπους και αγοράζει το 50% των σιτηρών του από την Ουκρανία.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες τόνισε επίσης ότι «υπάρχει αρκετό φαγητό στον κόσμο μας τώρα, αν ενεργήσουμε όλοι μαζί. Αλλά αν δεν λύσουμε αυτό το πρόβλημα σήμερα, θα αντιμετωπίσουμε το φάσμα της παγκόσμιας έλλειψης τροφίμων τους επόμενους μήνες» και προειδοποίησε ότι η μόνη αποτελεσματική λύση για την κρίση ήταν η επανένταξη της παραγωγής τροφίμων της Ουκρανίας, καθώς και των λιπασμάτων που παράγονται τόσο από τη Ρωσία όσο και από τη Λευκορωσία, στην παγκόσμια αγορά.
Όπως μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax, ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών δήλωσε, απευθυνόμενος στον ΟΗΕ:
«Δεν πρέπει να απευθύνετε έκκληση μόνο στη Ρωσική Ομοσπονδία, αλλά και να εξετάσετε βαθιά το σύνολο των αιτιών που προκάλεσαν την τρέχουσα επισιτιστική κρίση και, πρωτίστως, αυτές είναι οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί κατά της Ρωσίας από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. που παρεμβαίνουν στο ομαλό ελεύθερο εμπόριο, που περιλαμβάνει τρόφιμα, όπως σιτάρι, λιπάσματα και άλλα».
Νωρίτερα, ο πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Ανατόλι Αντόνοφ, είχε κατηγορήσεις τις χώρες της Δύσης για «ανούσιες μακροοικονομικές κινήσεις» που έχουν καταστρέψει την παγκόσμια αλυσίδα τροφίμων, όχι σήμερα αλλά εδώ και αρκετά χρόνια.
«Η επισιτιστική ασφάλεια καταστρέφεται εδώ και αρκετά χρόνια από ανούσιες μακροοικονομικές κινήσεις που έχει κάνει συλλογικά η Δύση, με πρόσχημα την πανδημία. Με άλλα λόγια τα προβλήματα έχουν ξεκινήσει αρκετά πριν από την ειδική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία» είπε και τόνισε ότι η επισιτιστική κρίση επιδεινώθηκε «μετά από ένα κύμα μονομερών και παράνομων αντιρωσικών κυρώσεων που υποβάθμισαν την αξιοπιστία των δυτικών κυβερνήσεων εξαιτίας των απρόβλεπτων αποτελεσμάτων τους».
«Η Ρωσία παραμένει δεσμευμένη στις υποχρεώσεις της σε διεθνή συμβόλαια σχετικά με εξαγωγές αγροτικών τροφίμων, λιπασμάτων, ενέργειας και άλλων σημαντικών αγαθών. Οι χώρες της Δύσης έσπασαν την εφοδιαστική αλυσίδα και διέκοψαν τη διεθνή οικονομική ροή. Είναι ψέμα ότι οι κυρώσεις τους δεν αγγίζουν τα τρόφιμα και τα λιπάσματα», πρόσθεσε.
Είναι γνωστό ότι η Ρωσία και η Ουκρανία μαζί αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο των παγκόσμιων προμηθειών σιταρού. Η Ουκρανία είναι σημαντικός εξαγωγέας αραβόσιτου, κριθαριού, ηλιέλαιου και κραμβέλαιου, ενώ η Ρωσία και η Λευκορωσία -σύμμαχος της Μόσχας στην εισβολή της στην Ουκρανία στην οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις- αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 40% των παγκόσμιων εξαγωγών των καλλιεργειών του θρεπτικού συστατικού ποτάσα.
Ωστόσο, η επισιτιστική επισφάλεια πράγματι δεν είναι κάτι καινούργιο και απότοκο του πολέμου στην Ουκρανία, που επιδείνωσε την υπάρχουσα κρίση. Εμπόλεμες συγκρούσεις, οικονομικές κρίσεις και ακραία καιρικά φαινόμενα έφεραν 40 εκατ. περισσότερους ανθρώπους αντιμέτωπους με επισιτιστική κρίση το 2021, σύμφωνα με Παγκόσμιο Δίκτυο Κατά των Επισιτιστικών Κρίσεων, το οποίο έχει ιδρυθεί από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ε.Ε. Συνολικά, το 2021, 193 εκατ. άνθρωποι (20% περισσότεροι από το 2020) βρέθηκαν αντιμέτωποι με αυτό το πολύ σοβαρό πρόβλημα και σύμφωνα με διεθνή οργάνωση πρέπει να ληφθεί άμεσα δράση, «σε μαζική κλίμακα», γιατί η κατάσταση θα επιδεινωθεί.
Το Παγκόσμιο Δίκτυο Κατά των Επισιτιστικών Κρίσεων, είχε επισημάνει στην ετήσια έκθεσή του ότι η επισιτιστική ανασφάλεια έχει σχεδόν διπλασιαστεί μέσα στα έξι χρόνια, από το 2016 που ξεκίνησε να καταγράφει στοιχεία. Οι συγκρούσεις στη ΛΔ Κονγκό, στο Αφγανιστάν, στην Αιθιοπία, στο Σουδάν, στη Συρία και στη Νιγηρία συγκαταλέγονται στους λόγους που ο αριθμός των ανθρώπων που απειλούνται από την πείνα αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Την κατάσταση επιδείνωσαν η πανδημία του κορονοϊού και η επακόλουθη οικονομική κρίση που προκάλεσε.
