Γράφει ο Θοδωρής Κούκιας, εκπαιδευτικός ΠΕ80/40 - συγγραφέας.
Διαβάζω
τις τελευταίες μέρες, διάφορα άρθρα για τον τεχνολογικό εξοπλισμό που
δώρισε η Περιφέρεια Κρήτης, στο Δημοτικό σχολείο Γαύδου, προκειμένου οι
δυο μαθητές του σχολείου να μπορούν να διδάσκονται αγγλικά και
πληροφορική εξ αποστάσεως. Δεκάδες οι διαμοιρασμοί των άρθρων και
κουβάδες τα likes και τα χαμογελαστά emoticons. Πόσοι άραγε διάβασαν
πραγματικά αυτά τα άρθρα; «Οι μαθητές θα έχουν πια ίση πρόσβαση στη
γνώση», γράφει έγκριτη εφημερίδα.
Αλήθεια, τι σημαίνει ίση πρόσβαση στη γνώση; Εγκατάσταση διαδραστικών συστημάτων για να μπορούν οι μαθητές των ακριτικών περιοχών να μαθαίνουν από απόσταση; Ενίσχυση της ταχύτητας του ίντερνετ; Δημιουργία ψηφιακών τάξεων; Όχι πρόσληψη εκπαιδευτικών; Όχι φυσική παρουσία δασκάλων στην τάξη; Θεωρείται παρωχημένο μέσο η ανθρώπινη επαφή πια; Ζούμε ήδη τη δυστοπία μας;
Συγχωρήστε με, αλλά δεν μου ακούγεται ιδιαιτέρως ισότιμο αυτό. Βολικό, ναι. Φθηνό, αναμφίβολα. Σίγουρα φθηνότερο από την πρόσληψη κάποιου αναπληρωτή δασκάλου. Ενός δασκάλου με σάρκα και οστά, που η απόδοσή του δεν εξαρτάται από πρίζες και Mbps. Που είναι εκεί από επιλογή και όχι από κάποια συνθήκη. Που επιλέγει να γίνει κομμάτι της ζωής του νησιού και να ζυμωθεί με τον κόσμο και τον πολιτισμό του, με τα εύκολα και τα δύσκολα.
Ενός δασκάλου που σφίγγει το χέρι του μαθητή του όταν νιώθει ότι το χρειάζεται, που του βάζει ιώδιο όταν πέσει, που παίζει μαζί του μπάσκετ στο διάλειμμα, που τον βάζει στη θέση του δασκάλου και του ζητάει να του μάθει ψάρεμα, που φυτεύει μαζί του όσπρια στον σχολικό κήπο, που ετοιμάζουν μαζί τις σχολικές γιορτές και κατεβαίνουν στην προκυμαία να παρελάσουν, για να καταλήξουν μετά στην καφετέρια του νησιού και να μοιραστούν λουκουμάδες με μέλι.
Ο εκπαιδευτικός οφείλει να είναι δίπλα στον μαθητή. Να αφουγκράζεται τους προβληματισμούς του, να συζητά μαζί του ακόμη και εκτός τάξης, να εμπνέει, να στηρίζει, να συνδημιουργεί με τον μαθητή, να προσαρμόζει τη διδασκαλία του ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης του, να κρατά άσβεστη τη φλόγα της μάθησης. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι να ανοίγει παράθυρα στις ψυχές και τα μυαλά των παιδιών και των εφήβων. Όχι με διπλό κλιπ. Δε μιλάμε για παράθυρα εικονικά. Μιλάμε για παράθυρα με θέα στην κοινωνικοποίηση, στην αλληλεγγύη, στη ζωή την ίδια.
Αλήθεια, σε μια εποχή όπου οι νέοι είναι διαρκώς προσκολλημένοι στις οθόνες των κινητών τους, πόσο παιδαγωγικά ορθό είναι να στήσουμε μια ακόμα οθόνη, μέσα σε μια τάξη, με επικεφαλής έναν "γυάλινο" δάσκαλο; Γιατρεύεται η παιδεία με ψηφιακή ομοιοπαθητική;
Φέτος είναι η Γαύδος. Κι αν πετύχει το τεχνολογικό πείραμα του χρόνου θα είναι το Αγαθονήσι ή οι Οινούσσες, και του παραχρόνου οποιοδήποτε ακριτικό νησί ή χωριό, όπου ευδοκιμούν τα megabytes και περισσεύουν οι άνθρωποι. Ο εκπαιδευτικός ως φυσική υπόσταση θα μετατραπεί σε αγαθό πολυτελείας, στο οποίο θα έχουν πρόσβαση μόνο οι προνομιούχοι των αστικών περιοχών. H παραμεθόριος θα αρκεστεί στα ψηφιακά άβαταρ και θα προσεύχεται στο θεό του διαδικτύου να μην "πέσει" το ίντερνετ, να μην κοπεί το ρεύμα και χαθεί το μάθημα. Η εκάστοτε κυβέρνηση θα τρίβει τα χέρια της, αφού οι περικοπές στα κονδύλια πρόσληψης αναπληρωτών ή μόνιμων εκπαιδευτικών θα ενισχύσουν τον κρατικό προϋπολογισμό και τα μπράβο θα πέφτουν βροχή από τους ευρωπαίους εντολοδότες. Η αγορά εργασίας θα γνωρίσει στιγμές «δόξας», με την τηλεργασία να θεωρείται πρώτης τάξεως, φθηνή και ευέλικτη απασχόληση. Και οι μαθητές θα γνωρίσουν εξ απαλών ονύχων την έννοια της μοναξιάς και του αποκλεισμού.
Καμία αποστροφή δεν τρέφω προς τις ΤΠΕ. Αντιθέτως, τις ενσωματώνω διαρκώς στη διδασκαλία μου και τις χρησιμοποιώ για να επιμορφωθώ. Είναι όμως κάτι διαφορετικό, ελαφρώς δυσοίωνο, το να μεταφράζουμε την υποχρηματοδότηση της παιδείας και την υποστελέχωση των σχολικών μονάδων, και δη των ακριτικών, σε θρίαμβο της σύγχρονης τεχνολογίας και των "αμήχανων" μηχανών.
Αλήθεια, τι σημαίνει ίση πρόσβαση στη γνώση; Εγκατάσταση διαδραστικών συστημάτων για να μπορούν οι μαθητές των ακριτικών περιοχών να μαθαίνουν από απόσταση; Ενίσχυση της ταχύτητας του ίντερνετ; Δημιουργία ψηφιακών τάξεων; Όχι πρόσληψη εκπαιδευτικών; Όχι φυσική παρουσία δασκάλων στην τάξη; Θεωρείται παρωχημένο μέσο η ανθρώπινη επαφή πια; Ζούμε ήδη τη δυστοπία μας;
Συγχωρήστε με, αλλά δεν μου ακούγεται ιδιαιτέρως ισότιμο αυτό. Βολικό, ναι. Φθηνό, αναμφίβολα. Σίγουρα φθηνότερο από την πρόσληψη κάποιου αναπληρωτή δασκάλου. Ενός δασκάλου με σάρκα και οστά, που η απόδοσή του δεν εξαρτάται από πρίζες και Mbps. Που είναι εκεί από επιλογή και όχι από κάποια συνθήκη. Που επιλέγει να γίνει κομμάτι της ζωής του νησιού και να ζυμωθεί με τον κόσμο και τον πολιτισμό του, με τα εύκολα και τα δύσκολα.
Ενός δασκάλου που σφίγγει το χέρι του μαθητή του όταν νιώθει ότι το χρειάζεται, που του βάζει ιώδιο όταν πέσει, που παίζει μαζί του μπάσκετ στο διάλειμμα, που τον βάζει στη θέση του δασκάλου και του ζητάει να του μάθει ψάρεμα, που φυτεύει μαζί του όσπρια στον σχολικό κήπο, που ετοιμάζουν μαζί τις σχολικές γιορτές και κατεβαίνουν στην προκυμαία να παρελάσουν, για να καταλήξουν μετά στην καφετέρια του νησιού και να μοιραστούν λουκουμάδες με μέλι.
Ο εκπαιδευτικός οφείλει να είναι δίπλα στον μαθητή. Να αφουγκράζεται τους προβληματισμούς του, να συζητά μαζί του ακόμη και εκτός τάξης, να εμπνέει, να στηρίζει, να συνδημιουργεί με τον μαθητή, να προσαρμόζει τη διδασκαλία του ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης του, να κρατά άσβεστη τη φλόγα της μάθησης. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι να ανοίγει παράθυρα στις ψυχές και τα μυαλά των παιδιών και των εφήβων. Όχι με διπλό κλιπ. Δε μιλάμε για παράθυρα εικονικά. Μιλάμε για παράθυρα με θέα στην κοινωνικοποίηση, στην αλληλεγγύη, στη ζωή την ίδια.
Αλήθεια, σε μια εποχή όπου οι νέοι είναι διαρκώς προσκολλημένοι στις οθόνες των κινητών τους, πόσο παιδαγωγικά ορθό είναι να στήσουμε μια ακόμα οθόνη, μέσα σε μια τάξη, με επικεφαλής έναν "γυάλινο" δάσκαλο; Γιατρεύεται η παιδεία με ψηφιακή ομοιοπαθητική;
Φέτος είναι η Γαύδος. Κι αν πετύχει το τεχνολογικό πείραμα του χρόνου θα είναι το Αγαθονήσι ή οι Οινούσσες, και του παραχρόνου οποιοδήποτε ακριτικό νησί ή χωριό, όπου ευδοκιμούν τα megabytes και περισσεύουν οι άνθρωποι. Ο εκπαιδευτικός ως φυσική υπόσταση θα μετατραπεί σε αγαθό πολυτελείας, στο οποίο θα έχουν πρόσβαση μόνο οι προνομιούχοι των αστικών περιοχών. H παραμεθόριος θα αρκεστεί στα ψηφιακά άβαταρ και θα προσεύχεται στο θεό του διαδικτύου να μην "πέσει" το ίντερνετ, να μην κοπεί το ρεύμα και χαθεί το μάθημα. Η εκάστοτε κυβέρνηση θα τρίβει τα χέρια της, αφού οι περικοπές στα κονδύλια πρόσληψης αναπληρωτών ή μόνιμων εκπαιδευτικών θα ενισχύσουν τον κρατικό προϋπολογισμό και τα μπράβο θα πέφτουν βροχή από τους ευρωπαίους εντολοδότες. Η αγορά εργασίας θα γνωρίσει στιγμές «δόξας», με την τηλεργασία να θεωρείται πρώτης τάξεως, φθηνή και ευέλικτη απασχόληση. Και οι μαθητές θα γνωρίσουν εξ απαλών ονύχων την έννοια της μοναξιάς και του αποκλεισμού.
Καμία αποστροφή δεν τρέφω προς τις ΤΠΕ. Αντιθέτως, τις ενσωματώνω διαρκώς στη διδασκαλία μου και τις χρησιμοποιώ για να επιμορφωθώ. Είναι όμως κάτι διαφορετικό, ελαφρώς δυσοίωνο, το να μεταφράζουμε την υποχρηματοδότηση της παιδείας και την υποστελέχωση των σχολικών μονάδων, και δη των ακριτικών, σε θρίαμβο της σύγχρονης τεχνολογίας και των "αμήχανων" μηχανών.
Πηγή:
