Όχι
σε προφυλακίσεις προς χάριν της δίψας της κοινής γνώμης για τιμωρία
επαναλαμβάνει ακόμη μία φορά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του
Ανθρώπου που ζητά επαρκή και αιτιολογημένη πλήρως από τα πραγματικά
περιστατικά της κάθε υπόθεσης απόφαση για προσωρινή κράτηση
κατηγορούμενου.
Αφορμή για την απόφαση του ΕΔΔΑ αποτέλεσε η προσφυγή Ρουμάνας νοσηλεύτριας κατά της χώρας της για παραβίαση του άρθρου σχετικά με την αρχή της επαρκούς αιτιολόγησης για απόφαση στέρησης της ελευθερίας κατά την προδικασία ποινικής υπόθεσης.
Η νοσηλεύτρια θεωρήθηκε υπαίτια για τον θάνατο 5 νεογνών και τον τραυματισμό άλλων έξι, μετά από φωτιά που ξέσπασε στις 16 Αυγούστου 2010, ενώ ήταν η μόνη νοσοκόμα που βρισκόταν σε υπηρεσία στο τμήμα νεογνών εντατικής θεραπείας. Η νοσοκόμα είχε φύγει από το θάλαμο στις 6.24 μ.μ. και απουσίαζε για 12 λεπτά. Η πυρκαγιά είχε ξεσπάσει στις 6.30 μ.μ.
Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, η νοσηλεύτρια ανακρίθηκε ως μάρτυρας και δήλωσε ότι το βράδυ αυτό είχε μυρίσει κάτι που καίγεται και τότε βγήκε για να καλέσει βοήθεια, και ότι η φωτιά είχε ξεσπάσει κατά την απουσία της. Μετά την άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος της και ενώ είχε ήδη εκδοθεί ένταλμα 24ωρης κράτησης η προσφεύγουσα έδωσε διαφορετική μαρτυρία, δηλώνοντας ότι είχε αφήσει τον θάλαμο για να μεταβεί σε άλλο δωμάτιο μέσα στο νοσοκομείο, ότι κάποιος άλλος είχε σημάνει τον συναγερμό από το διάδρομο και ότι δεν μπόρεσε να επιστρέψει στο θάλαμο λόγω του καπνού. Η γυναίκα τέθηκε σε προσωρινή κράτηση με απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου στο οποίο δήλωσε ότι η πρώτη της κατάθεση ήταν ψευδής μετά από πρόταση διαφόρων συναδέλφων. Το δικαστήριο την έκρινε προφυλακιστέα για μια περίοδο είκοσι εννέα ημερών, θεωρώντας ότι κανένα άλλο περιοριστικό μέτρο, όπως η υποχρέωση παραμονής στην πόλη, θα μπορούσε να είναι κατάλληλο για τις περιστάσεις της υπόθεσης. Η προσωρινή κράτηση παρατάθηκε για δύο μήνες ενώ η νοσηλεύτρια καταδικάστηκε τελικά σε φυλάκιση 2,6 ετών .Εξέτισε την ποινή της και απελευθερώθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2016.
Το Δικαστήριο του Στρασβούργου δικαίωσε την προσφεύγουσα ως προς το σκέλος της μη επαρκούς αιτιολόγησης της προσωρινής της κράτησης αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι: “Η προδικαστική κράτηση της προσφεύγουσας έπρεπε να εξυπηρετεί τις ανάγκες της ποινικής έρευνας, παρά μια πιθανή δίψα για εκδίκηση και τιμωρία από το ευρύ κοινό. Η αιτιολόγηση για ακόμη και μια σύντομη περίοδο κράτησης έπρεπε να αποδειχθεί πειστικά από τις αρχές. Η προδικαστική κράτηση της προσφεύγουσας διήρκεσε δύο μήνες περίπου. Δεν απαλλάσσει τις εθνικές αρχές από την υποχρέωση τους να αιτιολογήσουν επαρκώς την επιβολή και την επέκταση του μέτρου.”
Το Δικαστήριο έκρινε ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο ανέφερε γενικά τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης, χωρίς να εξηγεί πώς η συγκεκριμένη κατάσταση της προσφεύγουσας θα μπορούσε να δικαιολογήσει την προδικαστική κράτηση. Η προσφεύγουσα δεν ήταν ποτέ ύποπτη για την πρόκληση της φωτιάς ή ότι είχε προξενήσει σκόπιμα βλάβη στα θύματα. Επιπλέον, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι παρόλο που το Ρουμανικό δικαστήριο είχε απορρίψει τη δυνατότητα εφαρμογής λιγότερο περιοριστικών μέτρων, δεν είχε δώσει συγκεκριμένους λόγους. Τα δικαστήρια που εξέτασαν στη συνέχεια την προσωρινή κράτηση της προσφεύγουσας δεν είχαν επίσης αποδείξει ότι η απελευθέρωσή της θα οδηγούσε σε παραβίαση της ειρήνης.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι λόγοι που έδωσαν τα εθνικά δικαστήρια για την προσωρινή κράτηση της προσφεύγουσας δεν ήταν σχετική και επαρκής κατά την έννοια της νομολογίας του και καταδίκασε την Ρουμανία για παραβίαση του Άρθρου 5 § 3.
Αφορμή για την απόφαση του ΕΔΔΑ αποτέλεσε η προσφυγή Ρουμάνας νοσηλεύτριας κατά της χώρας της για παραβίαση του άρθρου σχετικά με την αρχή της επαρκούς αιτιολόγησης για απόφαση στέρησης της ελευθερίας κατά την προδικασία ποινικής υπόθεσης.
Η νοσηλεύτρια θεωρήθηκε υπαίτια για τον θάνατο 5 νεογνών και τον τραυματισμό άλλων έξι, μετά από φωτιά που ξέσπασε στις 16 Αυγούστου 2010, ενώ ήταν η μόνη νοσοκόμα που βρισκόταν σε υπηρεσία στο τμήμα νεογνών εντατικής θεραπείας. Η νοσοκόμα είχε φύγει από το θάλαμο στις 6.24 μ.μ. και απουσίαζε για 12 λεπτά. Η πυρκαγιά είχε ξεσπάσει στις 6.30 μ.μ.
Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, η νοσηλεύτρια ανακρίθηκε ως μάρτυρας και δήλωσε ότι το βράδυ αυτό είχε μυρίσει κάτι που καίγεται και τότε βγήκε για να καλέσει βοήθεια, και ότι η φωτιά είχε ξεσπάσει κατά την απουσία της. Μετά την άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος της και ενώ είχε ήδη εκδοθεί ένταλμα 24ωρης κράτησης η προσφεύγουσα έδωσε διαφορετική μαρτυρία, δηλώνοντας ότι είχε αφήσει τον θάλαμο για να μεταβεί σε άλλο δωμάτιο μέσα στο νοσοκομείο, ότι κάποιος άλλος είχε σημάνει τον συναγερμό από το διάδρομο και ότι δεν μπόρεσε να επιστρέψει στο θάλαμο λόγω του καπνού. Η γυναίκα τέθηκε σε προσωρινή κράτηση με απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου στο οποίο δήλωσε ότι η πρώτη της κατάθεση ήταν ψευδής μετά από πρόταση διαφόρων συναδέλφων. Το δικαστήριο την έκρινε προφυλακιστέα για μια περίοδο είκοσι εννέα ημερών, θεωρώντας ότι κανένα άλλο περιοριστικό μέτρο, όπως η υποχρέωση παραμονής στην πόλη, θα μπορούσε να είναι κατάλληλο για τις περιστάσεις της υπόθεσης. Η προσωρινή κράτηση παρατάθηκε για δύο μήνες ενώ η νοσηλεύτρια καταδικάστηκε τελικά σε φυλάκιση 2,6 ετών .Εξέτισε την ποινή της και απελευθερώθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2016.
Το Δικαστήριο του Στρασβούργου δικαίωσε την προσφεύγουσα ως προς το σκέλος της μη επαρκούς αιτιολόγησης της προσωρινής της κράτησης αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι: “Η προδικαστική κράτηση της προσφεύγουσας έπρεπε να εξυπηρετεί τις ανάγκες της ποινικής έρευνας, παρά μια πιθανή δίψα για εκδίκηση και τιμωρία από το ευρύ κοινό. Η αιτιολόγηση για ακόμη και μια σύντομη περίοδο κράτησης έπρεπε να αποδειχθεί πειστικά από τις αρχές. Η προδικαστική κράτηση της προσφεύγουσας διήρκεσε δύο μήνες περίπου. Δεν απαλλάσσει τις εθνικές αρχές από την υποχρέωση τους να αιτιολογήσουν επαρκώς την επιβολή και την επέκταση του μέτρου.”
Το Δικαστήριο έκρινε ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο ανέφερε γενικά τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης, χωρίς να εξηγεί πώς η συγκεκριμένη κατάσταση της προσφεύγουσας θα μπορούσε να δικαιολογήσει την προδικαστική κράτηση. Η προσφεύγουσα δεν ήταν ποτέ ύποπτη για την πρόκληση της φωτιάς ή ότι είχε προξενήσει σκόπιμα βλάβη στα θύματα. Επιπλέον, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι παρόλο που το Ρουμανικό δικαστήριο είχε απορρίψει τη δυνατότητα εφαρμογής λιγότερο περιοριστικών μέτρων, δεν είχε δώσει συγκεκριμένους λόγους. Τα δικαστήρια που εξέτασαν στη συνέχεια την προσωρινή κράτηση της προσφεύγουσας δεν είχαν επίσης αποδείξει ότι η απελευθέρωσή της θα οδηγούσε σε παραβίαση της ειρήνης.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι λόγοι που έδωσαν τα εθνικά δικαστήρια για την προσωρινή κράτηση της προσφεύγουσας δεν ήταν σχετική και επαρκής κατά την έννοια της νομολογίας του και καταδίκασε την Ρουμανία για παραβίαση του Άρθρου 5 § 3.
Πηγή:
