Πριν λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε η 7η Smart Cities Conference «Τεχνολογίες για έξυπνες πόλεις», με σκοπό «να φέρει σε επαφή τους εκπροσώπους του Δημόσιου Τομέα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τους τεχνολογικούς φορείς».
Χρυσοί χορηγοί ήταν οι Cosmote και Cisco, ενώ χορηγίες έδωσαν οι Γνώμων Πληροφορικής, ΑΕ Intellisoft ΕΠΕ, Intracom Telecom, SingularLogic, κ.α., που έστησαν και περίπτερα με «έξυπνα» προϊόντα! Τα τελευταία χρόνια μεγάλες εταιρείες πουλάνε σωρηδόν τεχνολογικά προϊόντα στους δήμους για να μετατραπούν σε Smart cities. Εν συνεχεία οι smart δήμαρχοι βραβεύονται από ινστιτούτα ή/και θεσμικούς φορείς, οι οποίοι έχουν άμεση σχέση με τις πολυεθνικές, γίνονται ειδήσεις στα ΜΜΕ και τελικά «εξαργυρώνουν» τα βραβεία με χαμογελαστές φωτογραφίες στα προεκλογικά τους φυλλάδια.
Η προώθηση των «έξυπνων πόλεων» είναι πολιτική της ΕΕ, χρηματοδοτείται από κοινοτικούς πόρους (δηλαδή από φόρους) μέσω πολλών επιχειρησιακών προγραμμάτων. Από το 2012 έχει δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας (EIP-SCC) για «Έξυπνες Πόλεις και Κοινότητες». Η EIP έχει λάβει 370 δεσμεύσεις μέσω συμπράξεων μεταξύ βιομηχανίας –επιχειρήσεων, τοπικών αρχών και «κοινωνίας», με πάνω από 3.000 εταίρους πανευρωπαϊκά.
Η ημερίδα είχε 25 εισηγητές με τίτλους δύο στρέμματα, όπου οι senior account manager ανέβαιναν και οι chief digital officer κατέβαιναν και τούμπαλιν. Εκπρόσωποι μεγαλοεταιρειών, αγγλικών και ελληνικών πανεπιστημίων, τραπεζών και βέβαια «έξυπνοι» δήμαρχοι και περιφερειάρχες μιλούσαν για έξυπνα project, που μετατρέπουν τις πόλεις σε ανθρώπινες με «κέντρο τον άνθρωπο» πάντα. Μόνο που πρόκειται για τον ψηφιακό άνθρωπο, το «φίλο» του δήμου, το «μέλος» της έξυπνης πλατφόρμας, τον «ακόλουθο» της τάδε εφαρμογής! Πέντε δήμοι παρουσίασαν τις έξυπνες ιδέες τους: Αθηναίων, Τρικάλων, Κοζάνης, Βριλησσίων και Ηρακλείου.
Γιατί τόσο ενδιαφέρον; Μα φυσικά γιατί η «έξυπνη πόλη» αφορά σε επενδύσεις στα κύρια δίκτυα, όπως τα δίκτυα μεταφορών, ύδρευσης και αποχέτευσης, απορριμμάτων, φωτισμού και ενέργειας/θέρμανση κτιρίων και άλλων τομέων όπως της ασφάλειας και της πρόληψης, των τουριστικών υπηρεσιών, της ενημέρωσης και πληροφόρησης κλπ. Πρόκειται δηλαδή για μια τεράστια αγορά με πολλά κέρδη για τους επιχειρηματικούς ομίλους. Ολόκληροι τομείς των δήμων περνούν στα χέρια του ιδιωτικού τομέα με συμβάσεις δεκαετιών, στερώντας από τους δήμους και τη δυνατότητα απόκτησης τεχνογνωσίας αλλά και διατήρησης θέσεων εργασίας. Για παράδειγμα μια τέτοιου είδους σύμβαση για τον ηλεκτροφωτισμό μιας πόλης μπορεί να περιλαμβάνει την απόκτηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας παρακολούθησης, την αντικατάσταση όλων των λαμπτήρων της πόλης με φωτιστικά σώματα σύγχρονης τεχνολογίας led και την προληπτική συντήρηση του δικτύου για τουλάχιστον 10-12 χρόνια. Και πώς γίνεται η χρηματοδότηση της επένδυσης; Οι περισσότεροι δήμοι επιλέγουν τη χρηματοδότηση από τον Ιδιωτικό Τομέα, σαν Σύμβαση Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ) με βάση τις διατάξεις του ν. 3855/2010 και ειδικότερα, με αποπληρωμή της αρχικής επένδυσης μέσω των Ανταποδοτικών Τελών. Εκχωρεί δηλαδή ο δήμος μέρος των εσόδων από τα ανταποδοτικά τέλη σε ειδικό λογαριασμό του αναδόχου, στον οποίο τα καταθέτει η ΔΕΗ.
Με μια γρήγορη αλίευση στο ΕΣΗΔΗΣ (Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων) διαπιστώνει κανείς ότι μόνο για τον ηλεκτροφωτισμό των έξυπνων πόλεων έχουν συναφθεί δημόσιες συμβάσεις ύψους 50.000.000 ευρώ τα τελευταία χρόνια, ποσό πολύ χαμηλότερο του πραγματικού (δήμος Ζακύνθου 13,8 εκατ. ευρώ, Ασπροπύργου 7 εκατ. ευρώ, Βουλιαγμένης 3 εκατ. ευρώ κλπ). Ο δήμος Τρικάλων, που θεωρείται υπόδειγμα έξυπνης πόλης, έχει συνάψει τέτοιου είδους συμβάσεις ύψους πολλών εκατομμυρίων με πλήθος εταιρειών.
Μπορεί να γίνει αλλιώς; Δηλαδή να χρησιμοποιηθούν νέες τεχνολογίες χωρίς να λυμαίνονται τους φόρους των πολιτών οι μεγάλες εταιρείες; Φυσικά, εφόσον διαχωριστεί η υπηρεσία από την προμήθεια (συστήματος, υλικών), δεν εκχωρηθούν για δεκαετίες τα έσοδα από τα ανταποδοτικά τέλη, αποκτήσουν οι δήμοι την τεχνογνωσία και διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας. Έτσι τα οφέλη π.χ. από την εξοικονόμηση ενέργειας θα ανακουφίσουν τους πολίτες από τα τέλη και συγχρόνως θα ενισχυθούν οι δημοτικές υπηρεσίες. Για να μη καταλήξουν οι δήμοι άδεια κελύφη, όπου οι εργαζόμενοι θα έχουν αντικατασταθεί από αυτόματους-έξυπνους τηλεφωνικούς συνομιλητές που θα συνομιλούν με έξυπνους ψηφιακούς πολίτες.
Αθηνά Κρικέλα
