Επόμενο θύμα: Η γη των αγροτών...

Η μετοχική εξάρτηση των συστημικών τραπεζών από τα fund καθιστά ορατό τον κίνδυνο μελλοντικά, ένα μεγάλο ποσοστό γης που χαρακτηρίζεται ως αγροτική, να αλλάξει χρήση και ιδιοκτήτη. Το έργο αυτό την τελευταία δεκαετία έχει παιχθεί σε
πολλές παραλλαγές σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο κίνδυνος βρίσκεται πολύ πιο κοντά από ό,τι νομίζουν.Η «αρπαγή γης» έχει κτυπήσει και την Ευρώπη και είναι πολύ πιθανόν η Ελλάδα να είναι το επόμενο θύμα. Οι γενικότερες οικονομικές συνθήκες άλλωστε το ευνοούν. Κάποιοι ειδικοί μάλιστα, έχουν προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα: 

Μελετώντας τις στατιστικές της ελληνικής γεωργίας αλλά και το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον του κλάδου, θεωρούν δεδομένο ότι η  Ελλάδα θα πέσει θύμα του φαινομένου που το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας της Πολιτικής των Τροφίμων (IFPRI) ονομάζει ως «αγροτο-ιμπεριαλισμό». Αυτό που τους προβληματίζει, είναι το πότε η «αρπαγή γης» θα αποκτήσει χαρακτηριστικά «επιδημίας». 

Άλλωστε όπως λένε, ήδη τα γκρίζα σύννεφα προάγγελοι της καταγίδας έχουν μαζευτεί πάνω από την ελληνική αγροτική γη :  αύξηση του κόστους, μείωση της παραγωγής, εγκατάλειψη, αποκλεισμοί και υψηλά ποσοστά συγκέντρωσης στη διάθεση και στην αγορά πρώτων υλών.

Αν μελετήσει κανείς τις ελληνικές στατιστικές και τις συγκρίνει με εκείνες των χωρών της Ευρώπης που έχουν βιώσει φαινόμενα «αρπαγή γης», θα διαπιστώσει ανατριχιαστικές ομοιότητες. Η προοπτική η ελληνική γεωργική γη να βρεθεί -και πολύ σύντομα μάλιστα σε μία τέτοια τροχιά, δεν είναι τόσο μακρινή. Και η ελληνική περίπτωση έχει μία «μοναδική ιδιαιτερότητα». Περίπου το 20%  της καλλιεργούμενης γεωργικής γης βρίσκεται σε νησιωτικές περιοχές, ενώ ένα ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό αφορά περιοχές που προσφέρονται για τουριστκή εκμετάλλευση....Τι σημαίνει αυτό; 

Πολύ απλά προσφέρονται για τουριστική «αξιοποίηση», γεγονός που σημαίνει σχετικά γρήγορα και μεγάλα κέρδη από υπεραξίες, χωρίς ιδιαίτερα υψηλό επιχειρηματικό ρίσκο.
Τα σημάδια είναι πλέον ξεκάθαρα: τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των αγροτικών εκμεταλλεύσεων που έχουν υποθήκες ή προσημειώσεις σε τράπεζες, έχει υπερδιπλασιαστεί. 

Η αύξηση του αγροτικού κόστους είναι θεαματική και δεν αφορά μόνο στο κόστος της παραγωγής αλλά και τη φορολογική και την ασφαλιστική επιβάρυνση. Η συμβολαιακή γεωργία παράλληλα, αυξάνει την εξάρτηση από τις τράπεζες και από μία δράκα αγοραστών. Ο βαθμός συγκέντρωσης στο εμπόριο και στη μεταποίηση ανεβαίνει με δραματικούς ρυθμούς, περιορίζοντας τις επιλογές διάθεσης των προϊόντων. 

Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία  που αφορούν τη γεωργική και την κτηνοτροφική παραγωγή, αποκαλύπτουν μία σημαντική μείωση στη διάρκεια της τελευταίας δεκαπενταετίας. Την περίοδο 1991-2014, η παραγωγή εμβληματικών για την ελληνική οικονομία προϊόντων, συνεθλίβη. 

Η παραγωγή σιταριού κατέγραψε πτώση 50.3%, του καπνού 76%, των πορτοκαλιών 6,3% και των λεμονιών 66%. Αντίστοιχες τάσεις καταγράφονται και στην παραγωγή κρέατος (βοοεδή, πρόβατα και αιγοειδή, χοιρινά), όπου η μείωση κυμαίνεται από 8,9% μέχρι 17,1% σε διάστημα τριών μόλις χρόνων.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Αν κάποιος θελήσει να μελετήσει την ελληνική γεωργία με βάση τις παγκόσμιες εξελίξεις στον κλάδο, σίγουρα θα καταλήξει σε ακόμα πιο δυσοίωνα συμπεράσματα για το τί επιφυλλάσει το μέλλον. Μόλις επτά επιχειρήσεις ορίζουν πλέον την παγκόσμια παραγωγή φυτοφαρμάκων και σπόρων. 

Στο τέλος του 2017 το φαινόμενο αυτό θα έχει οξυνθεί ακόμα περισσότερο. Ήδη βιώνουμε μια εξέλιξη στον τομέα των φυτοφαρμάκων και των σπόρων που θα μας οδηγήσει προσεχώς σε τρία μεγάλα μονοπώλια. 

Η συγχώνευση της Bayer με τη Monsanto επίκειται, ενώ η Dow Chemical και η Dupont, θέλουν επίσης να συγχωνευθούν και στο παιχνίδι βρίσκονται και οι Κινέζοι, που εξαγόρασαν τελευταία τον ελβετικό όμιλο αγροτικών και χημικών προϊόντων Syngenta. 

Τέσσερις επιχειρήσεις κυριαρχούν στις εισαγωγές και εξαγωγές αγροτικών πρώτων υλών, κατέχοντας το 70% της παγκόσμιας αγοράς. Πρόκειται για τους αμερικανικούς ομίλους Archer Daniels Midland, Bunge, Cargill και την ολλανδική Luis Dreyfus Company, που μπορούν να εκμεταλλευτούν την τεράστια διαπραγματευτική τους ισχύ σε βάρος των παραγωγών.

Οι όμιλοι αυτοί τροφοδοτούν με φθηνές πρώτες ύλες τους κολοσσούς της βιομηχανίας τροφίμων, όπως η Nestle, η Unilever, η Heinz, η Kellogg's και η Tschibo, που είναι οι κύριοι προμηθευτές των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, όπου και εκεί οι τάσεις συγκέντρωσης τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι πλέον εμφανείς. Και όλα αυτά απομονώνουν αργά αλλά σταθερά τον αγροτικό τομέα από τον καταναλωτή, ενώ αυξάνουν τον βαθμό εξάρτησης από τις επιδοτήσεις. 

Αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς την όλο και μεγαλύτερη εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας απο τον τουρισμό, τότε και με δεδομένο ότι ένα σημαντικό υψηλό ποσοστό της γεωργικής γης βρίσκεται είτε στην καρδιά τουριστικών περιοχών είτε πολύ κοντά σε αυτές, τότε εύκολα γίνεται κατανοητό ότι το Land grabbing είναι πολύ πιο κοντά από όσο φαίνεται.

Μία μελέτη που δημοσιοποίησε το 2013 το Global Policy Forum, αποκάλυψε ότι στην εποχή κρίσης χιλιάδες ευρωπαίοι αγρότες είναι τα μεγάλα θύματα. Τα φαινόμενα συγκέντρωσης γης σε ευρωπαϊκή κλίμακα πληθαίνουν και πλέον σε ορισμένες περιπτώσεις είναι σε αναλογίες παρόμοιες με τη Βραζιλία, την Κολομβία και τις Φιλιππίνες. 

Οι στατιστικές είναι αποκαλυπτικές και προϊδεάζουν για ένα ζοφερό μέλλον. Η έρευνα αναφέρει ότι σε περίπου 12 εκατομμύρια γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ, οι μεγάλες εκμεταλλεύσεις, δηλαδή όσες έχουν έκταση άνω των 100 στρέμματων  αντιπροσωπεύουν μόνο το 3 τοις εκατό του συνολικού αριθμού. Και όμως αυτές οι 360.000 περίπου εκμεταλλεύσεις ελέγχουν το 50 τοις εκατό του συνόλου της γης. Αυτή η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας γης που ξεκίνησε πριν από δεκαετίες, έχει αυξηθεί στα χρόνια της κρισης. 

Ακόμα και στην ευημερούσα  Γερμανία, εκατομμύρια γεωργοί έχουν εγκαταλείψει τον πρωτογενή τομέα. Από 1.246.000 γεωργικές εκμεταλλεύσεις που υπήρχαν το 1966-1967, μειώθηκαν σε μόλις 299.100 εκμεταλλεύσεις το 2010. Και αυτές που επλήγησαν  περισσότερο είναι οι πολύ μικρές μονάδες οι οποίες μειώθηκαν κατά 80%.



paratiritis.gr

Βοηθήστε την "Ιδεοπηγή", γράψτε ένα σχόλιο, διαδώστε τις αναρτήσεις...