Εμφύλιος μεταξύ φατριών στη Γάζα...

 Όσα συμβαίνουν στη Γάζα δείχνουν πως η κατάσταση έχει φτάσει σε οριακό σημείο, με την περιοχή μετά τους ανηλεείς ισραηλινούς βομβαρδισμούς να οδεύουν προς έναν εμφύλιο.
Η αποδυναμωμένη Hamas βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές εσωτερικές προκλήσεις που απειλούν τον έλεγχό της στην περιοχή.

Οι αμφισβητίες της προέρχονται κυρίως από παλιούς πολιτικούς και στρατιωτικούς αντιπάλους, οι οποίοι διατηρούν στενούς δεσμούς με τοπικές και καλά οργανωμένες φατρίες.
Από την Παρασκευή, όταν τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία, η Hamas επιχειρεί να αποκαταστήσει την εξουσία της, εξαπολύοντας εκστρατεία καταστολής κατά αντιπάλων και εκτελώντας δεκάδες εξ αυτών.
Η κίνηση αυτή ήρθε μετά το «πράσινο φως» από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που φέρονται να της επέτρεψαν προσωρινά την άσκηση αστυνομικών καθηκόντων στον κατεστραμμένο θύλακα.
Σύμφωνα με το Reuters, αρκετές φατρίες και πρόσωπα-κλειδιά έχουν εμπλακεί σε συγκρούσεις με τις δυνάμεις της Hamas τα τελευταία δύο χρόνια — μια ένδειξη ότι οι εσωτερικές αντιπαραθέσεις απειλούν πλέον ανοιχτά τη σταθερότητα της οργάνωσης και την επιρροή της στη Γάζα.

Οι φατρίες

Η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας, λοιπόν, φαίνεται να επιδεινώνεται, όχι μόνο λόγω του πολέμου με το Ισραήλ, αλλά και εξαιτίας των έντονων εσωτερικών αντιπαραθέσεων μεταξύ παλαιστινιακών φατριών που αμφισβητούν την κυριαρχία της Hamas.
Ένας από τους πιο προβεβλημένους ηγέτες που έχουν στραφεί εναντίον της οργάνωσης είναι ο Yasser Abu Sabbab, με έδρα την περιοχή της Rafah.

Ο Abu Sabbab έχει συγκροτήσει τη δική του ένοπλη ομάδα, στρατολογώντας εκατοντάδες μαχητές μέσω υψηλών αμοιβών.
Αν και η Hamas τον κατηγορεί για συνεργασία με το Ισραήλ —κατηγορία την οποία ο ίδιος απορρίπτει— η επιρροή του επεκτείνεται σε τμήμα του νότιου τομέα της Γάζας, ο οποίος παραμένει υπό ισραηλινό έλεγχο. Η φατρία του, βεδουινικής καταγωγής, αριθμεί περίπου 400 άνδρες, αν και δεν είναι βέβαιο ότι όλα τα μέλη της στηρίζουν τις ενέργειές του.
Ανάμεσα στις πιο ισχυρές φατρίες της Γάζας συγκαταλέγεται η οικογένεια Dagmoush, γνωστή για τον βαρύ οπλισμό και τις στενές της σχέσεις με ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις όπως η Fatah και η ίδια η Hamas.
Ο Mumtaz Dagmoush, εξέχουσα φυσιογνωμία της φατρίας, υπήρξε επικεφαλής της ένοπλης πτέρυγας των «Επιτροπών Λαϊκής Αντίστασης» στην Πόλη της Γάζας και αργότερα ίδρυσε τον Army of Islam, ο οποίος είχε δηλώσει πίστη στο Ισλαμικό Κράτος (ISIS).
Η οργάνωση Army of Islam είχε συμμετάσχει, μαζί με τη Hamas, στην επίθεση του 2006 κατά την οποία απήχθη ο Ισραηλινός στρατιώτης Gilad Shalit, που αργότερα απελευθερώθηκε στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων.

Ο Mumtaz Dagmoush παραμένει άφαντος από την έναρξη του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου 2023, ενώ η Hamas έχει συγκρουστεί στο παρελθόν με τη φατρία του λόγω της άρνησής της να αφοπλιστεί και της απαγωγής ενός Βρετανού δημοσιογράφου από την οργάνωση Army of Islam.
Πρόσφατα, μαχητές της Hamas συγκρούστηκαν με μέλη της φατρίας Dagmoush σε σφοδρές μάχες που διήρκεσαν δύο ημέρες. Πηγές ασφαλείας αναφέρουν αρκετούς νεκρούς και από τις δύο πλευρές, ενώ παραμένει ασαφές αν ο Mumtaz Dagmoush είχε οποιαδήποτε εμπλοκή, καθώς δεν έχει εμφανιστεί δημόσια εδώ και χρόνια.
Σημαντική δύναμη στο εσωτερικό της Γάζας αποτελεί και η φατρία al-Majayda, με έδρα τη Khan Younis στο νότιο τμήμα της Λωρίδας. Η συγκεκριμένη ομάδα έχει συγκρουστεί επανειλημμένα με τη Hamas τους τελευταίους μήνες. Στις αρχές Οκτωβρίου, η Hamas εισέβαλε σε περιοχές υπό τον έλεγχο της φατρίας, επιχειρώντας συλλήψεις μελών της που θεωρούσε υπεύθυνα για δολοφονίες στελεχών της.
Ακολούθησαν σφοδρές ανταλλαγές πυρών με αρκετούς νεκρούς και από τις δύο πλευρές.
Τέλος, η οικογένεια Helis, μία από τις παλαιότερες και μεγαλύτερες φατρίες της Πόλης της Γάζας με βάση τη συνοικία Shejaiya, έχει επίσης στραφεί εναντίον της Hamas.
Ο Rami Helis, υψηλόβαθμο μέλος της οικογένειας, μαζί με τον Ahmed Joudeya από άλλη μεγάλη φατρία της ίδιας περιοχής, συγκρότησαν πρόσφατα ομάδα που δρα σε περιοχές υπό ισραηλινό έλεγχο, ανοιχτά εναντίον της Hamas.
Οι εξελίξεις αυτές αποκαλύπτουν τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της κρίσης στη Γάζα, όπου πέρα από την ισραηλινή στρατιωτική πίεση, η Hamas βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξανόμενες εσωτερικές προκλήσεις, αμφισβήτηση εξουσίας και φυλετικές αντιπαλότητες που απειλούν να διαρρήξουν περαιτέρω τον ήδη εύθραυστο κοινωνικό ιστό της περιοχής.

Όλα για το χρήμα

Η κλιμάκωση της βίας στη Μέση Ανατολή φέρνει στο προσκήνιο ξανά την περίπλοκη δυναμική γύρω από τη Hamas και τις στρατηγικές της στο Παλαιστινιακό ζήτημα.
Παρά τον ιδεολογικό μανδύα της απελευθέρωσης της Παλαιστίνης, η πραγματικότητα δείχνει ότι οι ενέργειες της οργάνωσης συχνά κατευθύνονται από οικονομικά και γεωπολιτικά κίνητρα, με έμφαση στην ενίσχυση των οικονομικών της πόρων —όπως η απόκτηση σέκελ— και τη διαχείριση ομήρων ως εργαλείο πίεσης.
Ειδικότερα, τη Δευτέρα 14/10, η Hamas προχώρησε στην απελευθέρωση των τελευταίων Ισραηλινών ομήρων, ένα γεγονός που σκόρπισε ανακούφιση αλλά έθεσε νέα ερωτήματα για το τι μέλλει γενέσθαι.
Σύμφωνα με διεθνή μέσα, οι απελευθερωθέντες επέστρεψαν στις οικογένειές τους, ενώ παράλληλα υποβλήθηκαν σε ιατρικές εξετάσεις και δέχθηκαν φροντίδα.
Η απελευθέρωση συνδέθηκε με τις διπλωματικές προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών, και συγκεκριμένα του Donald Trump.
Επικριτές και υποστηρικτές συζητούν εάν η κίνηση αυτή ενισχύει την επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή ή αποτελεί προσωρινό μέτρο που δεν αντιμετωπίζει τις δομικές αιτίες της σύγκρουσης.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση επανέλαβε την πρόθεσή της να ασκήσει πιέσεις ώστε το Ισραήλ να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του απέναντι στη Λωρίδα της Γάζας και να προχωρήσει σε βήματα προς αποκατάσταση και λογοδοσία - μια στάση που αναδεικνύει την πολυμέτωπη πίεση που δέχεται η ισραηλινή ηγεσία από διεθνείς εταίρους.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Gevgeni Satanofski, πρόεδρος του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής, προχώρησε σε δηλώσεις για τις γεωπολιτικές προεκτάσεις της εξέλιξης.

Κέρδη

Όπως τόνισε σε συνέντευξή του στη Svobodnaya Pressa, η Hamas φαίνεται να αναζητά περισσότερο πολιτικά και οικονομικά κέρδη (σε σεκέλ ή άλλες μορφές διαπραγμάτευσης) παρά την «απελευθέρωση» της Παλαιστίνης και την αναγνώρισή της ως κράτους - γεγονός που, κατά τον ίδιο, αναδιατάσσει τις προτεραιότητες και τους στόχους των εμπλεκομένων.
Η θέση αυτή ανοίγει έναν διάλογο για το πώς ερμηνεύονται σήμερα οι στρατηγικοί σκοποί των οργανώσεων και πόσο πραγματιστικές ή ιδεολογικές είναι οι επιλογές τους.
Ο ίδιος παρατήρησε επίσης τις κινήσεις που άλλαξαν το διπλωματικό τοπίο: την προτίμηση πολλών αραβικών κρατών να διατηρήσουν επαφές με τον Donald Trump παρά να δώσουν προτεραιότητα στη ρωσική πρωτοβουλία της Μόσχας - γεγονός που, κατά τον Satanofski, αποτυπώνει την τωρινή πραγματικότητα διεθνών συμμαχιών και προσδοκιών.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι όμηροι που απελευθερώθηκαν από τη Hamas, κρίνοντας από τις φωτογραφίες, δεν ξυλοκοπήθηκαν και φαίνονται καλοταϊσμένοι και υγιείς.
Ανάμεσά τους είναι ο Maxim Harkin, Ρώσος πολίτης και κάτοικος του Donbass, ο οποίος απήχθη στις 7 Οκτωβρίου 2023 από το φεστιβάλ Nova στο κιμπούτς Nir Oz.
Μέσα στο ίδιο το Ισραήλ, οι απόψεις σχετικά με την ειρηνευτική συμφωνία διίστανται.
Δεν υπάρχει ακριβής κοινωνιολογική ανάλυση επί του θέματος, αλλά είναι σαφές ότι στο κοινό υπάρχουν δύο διαμετρικά αντίθετες θέσεις: ότι η Hamas θα έπρεπε να είχε ηττηθεί ολοκληρωτικά και ότι «μια κακή ειρήνη» είναι καλύτερη από «μια καλή διαμάχη».
Εν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί πως ο Lavrov δήλωσε ότι η ρωσοαραβική σύνοδος κορυφής απλώς αναβάλλεται και τα τελικά της έγγραφα είναι πρακτικά έτοιμα.
«Ναι, αλλά όταν προέκυψε η επιλογή για το πού να πάνε, μόνο λίγες ασήμαντες προσωπικότητες επέλεξαν τη Μόσχα, ενώ όλοι οι άλλοι έσπευσαν να μιλήσουν με τον Trump.
Και αυτό δείχνει πολύ ξεκάθαρα την τρέχουσα κατάσταση στον κόσμο.
Δεν θα έπρεπε να προγραμματιστεί κηδεία για τις Ηνωμένες Πολιτείες πριν έρθει η ώρα να ταφούν».

Σκληρές διαπιστώσεις

Σύμφωνα με τον Satanovsky, για τους Άραβες, ο Putin, σε σύγκριση με τον Trump, είναι σαν πεθερά.
Πιθανότατα έχουν άριστες σχέσεις με τον Vladimir Vladimirovich, οπότε κανείς δεν θα είχε αντίρρηση να τον συναντήσει.
Μπορούν να τον ακούσουν, να τον φωτογραφίσουν και να φάνε στα όμορφα και εστιατόρια της Μόσχας ή του Σότσι.
Αλλά όλα αυτά μπορούν να γίνουν οποιαδήποτε άλλη στιγμή, όποτε τους προσκαλέσει ξανά ο Putin.
Μόνο τότε ο Trump θα σκεφτεί κάτι που θα κάνει τους πάντες να τρέξουν ξανά σε αυτόν, όχι στον Putin.
O Trump το αποδεικνύει αυτό — ότι είναι πιο ψύχραιμος με τους Άραβες, και όχι μόνο με τους Άραβες.
Τους δείχνει ότι μπορεί να βομβαρδίσει οποιονδήποτε από τους στόχους τους, είτε στο Ιράν, είτε οπουδήποτε αλλού.
Έτσι, θα τρέξουν σε αυτόν με το πρώτο τηλεφώνημα, εγκαταλείποντας την αγαπημένη τους Μόσχα, το Σότσι και την Αγία Πετρούπολη.
Επειδή «δεν θα βομβαρδίσουμε τίποτα» — δεν έχουν υπάρξει τέτοια προηγούμενα.
Η Τουρκία μόλις άρπαξε την Υπερκαυκασία και τη Συρία, και τρέχει να καταλάβει την Κεντρική Ασία.
Και στη Μόσχα, είναι όλοι ευπρόσδεκτοι, με περιποιημένα κορίτσια σε όμορφα ξενοδοχεία. Έτσι λειτουργούν τα πράγματα».
Ο Satanofski σχολίασε με ιδιαίτερα αιχμηρό τρόπο τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, συγκρίνοντας τον τρόπο με τον οποίο το Ισραήλ και η Ρωσία αντιμετωπίζουν την τρομοκρατία.
«Το Ισραήλ έχει πάρει πίσω τους ομήρους, κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό.
Αυτό επιτρέπει στους τρομοκράτες να εκβιάζουν τις ισραηλινές Αρχές και την κοινωνία.
Όταν η Ρωσία επέτρεψε στον εαυτό της να εκβιαστεί με αυτόν τον τρόπο, πήραμε και εμείς ομήρους.
Αλλά τώρα, στη Ρωσία, οι τρομοκράτες πρακτικά δεν παίρνουν ποτέ ομήρους επειδή κανείς δεν τους μιλάει εδώ.
Απλώς τους πυροβολούν» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Όπως πρόσθεσε, η Ρωσία, παρά τη φαινομενική της αδυναμία, «δεν επιτρέπει την τρομοκρατία στο έδαφός της».
Αντίθετα, όπως υποστήριξε, «το Ισραήλ την επιτρέπει».

«Η Hamas θα πει ό,τι χρειαστεί – αλλά θα συνεχίσει να σφάζει»

Σχολιάζοντας τη δήλωση της Hamas ότι είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Παλαιστινιακή Αρχή, ο Satanofski εμφανίστηκε απολύτως κυνικός: «Η Hamas το λέει αυτό εδώ και χρόνια. Είστε εξοικειωμένοι με την έννοια των αιματηρών βεντετών;
Ο αριθμός των σφαγιασμένων ανθρώπων εκεί μετριέται με μεγάλα μηδενικά.
Θα πουν ό,τι χρειαστεί για να λύσουν τα τρέχοντα προβλήματά τους. Αλλά έχουν σφάξει, σφάζουν και θα συνεχίσουν να σφάζουν».
Ο ίδιος αναφέρθηκε και στον Abu Mazen, ο οποίος τον Νοέμβριο συμπληρώνει τα 90 του χρόνια, σημειώνοντας πως «έχει περάσει τη μισή του ζωή μιλώντας για το είδος της Παλαιστίνης που μπορεί να οικοδομηθεί, αλλά δεν έχει ανανεωθεί καθόλου».
«Μόλις χάσει την εξουσία στη Δυτική Όχθη», πρόσθεσε, «η Hamas θα καταλάβει και εκεί την εξουσία, όπως ακριβώς έκανε στη Γάζα».

«Η Παλαιστίνη είναι κατά φαντασία κράτος – ζουν από την τρομοκρατία»

Αναφερόμενος στην ευρέως διαδεδομένη άποψη στο Ισραήλ ότι η ειρήνη με τη Hamas ή η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην καταστροφή του εβραϊκού κράτους, ο Satanofski απάντησε χωρίς περιστροφές:
«Όλα αυτά βρίσκονται στη σφαίρα της φαντασίας, επειδή οι λεγόμενοι Παλαιστίνιοι ηγέτες και αγωνιστές για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης δεν είχαν, δεν έχουν και δεν θα έχουν ποτέ στόχους που να σχετίζονται με τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους».
Και συνέχισε: «Θα έπρεπε να είσαι ηλίθιος για να επαναλαμβάνεις το μάντρα για ένα παλαιστινιακό κράτος που οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι δεν θέλουν.
Το πιο κερδοφόρο επάγγελμά τους είναι η τρομοκρατία.
Τα σχολεία τους διδάσκουν στα παιδιά ποιο επάγγελμα να επιλέξουν αν θέλουν να πετύχουν.
Τα σχολικά τους βιβλία είναι γεμάτα με πράγματα που θα έκαναν τον Χίτλερ να κοκκινίσει».
Ο αναλυτής τόνισε ότι οι Παλαιστίνιοι ακόμη και ως νόμισμα αναγνωρίζουν το σέκελ: «Όχι δολάρια ή ευρώ, αλλά σέκελ, με αυτά αισθάνονται άνετα.
Το πρώτο πράγμα που κάνει οποιοδήποτε κράτος είναι να εκδώσει το δικό του νόμισμα.
Η Παλαιστίνη δεν το χρειάζεται, ακόμη κι αν λαμβάνει δισεκατομμύρια από τον υπόλοιπο κόσμο.
Ακόμη και οι μισθοί της Hamas πληρώνονται σε σέκελ».

«Δεν υπάρχει Παλαιστίνη – μόνο συμμορίες και εκτελέσεις»

Κατά τον Satanofski, η ιδέα ενός ενιαίου παλαιστινιακού κράτους είναι ψευδαίσθηση:
«Δεν υπάρχει Παλαιστίνη, μόνο κλεπτοκρατικές συμμορίες που μάχονται μεταξύ τους», υποστήριξε.
«Το πρώτο πράγμα που έκανε η Hamas όταν επέστρεψε στη Γάζα τις τελευταίες ημέρες ήταν να εκτελέσει αμέσως τους αντιπάλους της από άλλες παλαιστινιακές φυλές, όπως ακριβώς κάνουν οι γκάνγκστερ».
Και κατέληξε με πικρό συμπέρασμα: «Δεν μπορούν να οργανώσουν κράτος.
Δεν έχουν δομές, δεν έχουν όραμα, δεν έχουν θεσμούς.
Μόνο αίμα και συμφέροντα».

www.bankingnews.gr