Η σύγκρουση στη Γάζα, με τις πρόσφατες εξελίξεις και το συμφωνηθέν σχέδιο εκεχειρίας, συνεχίζει να αποκαλύπτει τις στρατηγικές αποτυχίες και τα πολιτικά αδιέξοδα του Ισραήλ, καθώς και τις συνέπειες των λαθών που διαπράχθηκαν από τη στρατηγική του τα τελευταία χρόνια.
Ήδη στη Γάζα άρχισε να ρέει αίμα πριν καν στεγνώσει το μελάνι στη λεγόμενη ιστορική συμφωνία.
Ένας Ισραηλινός στρατιώτης σκοτώθηκε, λίγες ώρες πριν η κυβέρνηση Netanyahu εγκρίνει τη συμφωνία.
Σε ανακοίνωσή τους, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) ανέφεραν ότι ο στρατιώτης στο 614ο Τάγμα Μηχανικού Μάχης, σκοτώθηκε από πυρά ελεύθερου σκοπευτή της Hamas στην πόλη της Γάζας.
Συνολικά εννέα Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και αρκετοί ακόμη τραυματίστηκαν σε όλη τη Γάζα από πυρά των IDF την ίδια ημέρα, σύμφωνα με νοσοκομειακές πηγές.
Μετ' εμποδίων η μερική αποχώρηση των Ισραηλινών
Η μερική αποχώρηση ολοκληρώθηκε το απόγευμα της 10ης Οκτωβρίου, σύμφωνα με ανακοίνωση των IDF, ο οποίοι δήλωσαν ότι τα στρατεύματά τους παραμένουν έτοιμα να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε απειλή.
«Από τις 12:00 μμ τα στρατεύματα των IDF έχουν τοποθετηθεί στις νέες γραμμές ανάπτυξης, βάσει του περιγράμματος της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και της επιστροφής των ομήρων», ανέφερε ο ισραηλινός στρατός σε ανακοίνωσή του.
«Τα στρατεύματα των IDF στη Νότια Διοίκηση
έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή και θα συνεχίσουν να επιχειρούν για την
εξάλειψη οποιασδήποτε άμεσης απειλής», πρόσθεσε.
Ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή, Steve Witkoff, ανακοίνωσε αργότερα ότι η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ επιβεβαίωσε ότι οι IDF ολοκλήρωσαν την αποχώρησή τους.
Εντός 72 ωρών, δηλαδή μέχρι τις 13 Οκτωβρίου, η Hamas πρόκειται να απελευθερώσει τους ομήρους που κρατά, ξεκινώντας από τους 20 που πιστεύεται ότι είναι ζωντανοί.
Στρατιωτική εμπλοκή ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή - Η κρυφή εγγύηση Trump στη Hamas
Ο
Trump, παρείχε προσωπική εγγύηση ότι το Ισραήλ δεν θα επανέλθει σε
στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα μετά την επίτευξη συμφωνίας με τη Hamas,
αναφέρει το Axios, επικαλούμενο πηγές από την αμερικανική διοίκηση.
Καθώς
οι διαπραγματεύσεις για την ειρηνική συμφωνία πλησίαζαν στην ολοκλήρωσή
τους, ο Trump φέρεται να διαβεβαίωσε ότι δεν θα επιτρέψει στο Ισραήλ να
αποσυρθεί από τη συμφωνία και να συνεχίσει τον πόλεμο.
Σύμφωνα με αξιωματούχους,
οι εγγυήσεις του Trump περιλαμβάνουν τη δημιουργία μιας στρατιωτικής
ομάδας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η οποία θα έχει ως αποστολή να
παρακολουθεί την εκεχειρία και να ανταποκρίνεται σε οποιεσδήποτε
παραβιάσεις.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ήταν ακριβώς αυτές οι διαβεβαιώσεις του Αμερικανού προέδρου που έπεισαν τη Hamas να αποδεχθεί τους όρους της συμφωνίας.
Προηγουμένως,
ο Trump είχε ανακοινώσει την υπογραφή από πλευράς Ισραήλ και Hamas του
πρώτου μέρους του προτεινόμενου ειρηνικού σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει
την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων σε συμφωνημένα σύνορα και την
ταχεία απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στην περιοχή.
Ωστόσο
αμφίβολο είναι κατά πόσο η αμερικανική στρατιωτική ομάδα θα καταφέρει
να πείσει τους IDF να αποφύγουν οποιαδήποτε στρατιωτική ενέργεια στο
εγγύς μέλλον.
Πάνω από 200 Αμερικανοί στρατιώτες έφτασαν ήδη στο Ισραήλ
Πάνω από 200 στρατιώτες έχουν φτάσει στο Ισραήλ με επίσημο στόχο να δημιουργήσουν ένα κέντρο πολιτικοστρατιωτικού συντονισμού κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας στη Γάζα.
Δεν θα εισέλθουν στη Γάζα, αλλά θα βοηθήσουν στη διαχείριση της ανθρωπιστικής βοήθειας, της εφοδιαστικής και της βοήθειας για την ασφάλεια ενώ θα παρακολουθήσουν την πρόοδο προς την πολιτική διακυβέρνηση.Η δημιουργία της ομάδας βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και αναμένεται να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες.
Hamas: Χωρίς καμία τελετή η ανταλλαγή ομήρων με το Ισραήλ
Η
Hamas ανακοίνωσε ότι δεν θα πραγματοποιηθούν τελετές κατά την ανταλλαγή
ομήρων, αποφεύγοντας την προβολή τους με στρατιωτική παρουσία.
Όπως
δήλωσε ο Musa Abu Marzouk, μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Hamas, η
οργάνωση επιθυμεί να μην μετατραπεί η διαδικασία μεταφοράς των ομήρων σε
δημόσια τελετουργία.
Η απόφαση αυτή έρχεται μετά από τις τελετές που συνοδευόταν η αποδοχή των ομήρων τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 2025, οι οποίες περιλάμβαναν σημαίες και πανό της Hamas, με την παρουσία των ομήρων να μεταδίδεται μέσω τηλεόρασης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η μεταφορά των σωμάτων των νεκρών ομήρων πραγματοποιήθηκε επίσης σε τελετές, μέχρι να υπάρξει έντονη αντίδραση από το Ισραήλ, γεγονός που οδήγησε την Ηamas στην απόφαση να εγκαταλείψει αυτόν τον τύπο επικοινωνίας.
Netanyahu: Πιέζουμε τη Hamas από όλες τις πλευρές - Εύκολα ή δύσκολα θα την αφοπλίσουμε
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu δήλωσε ότι η κυβέρνησή του «πιέζει τη Hamas από όλες τις πλευρές» και προετοιμάζει την επόμενη φάση ενός σχεδίου που αποσκοπεί στην αφοπλισμό της και στη «αποστρατιωτικοποίηση» της Λωρίδας της Γάζας.
«Αν αυτό επιτευχθεί με έναν ευκολότερο τρόπο, καλώς — αλλιώς θα επιτευχθεί με σκληρότερο», ήταν η περιεκτική του διατύπωση.Η δήλωση συνοψίζει την προτεραιότητα του Τελ Αβίβ: να εξουδετερώσει τη στρατιωτική ικανότητα της Hamas ακόμη και με εντατική στρατιωτική δράση.
Η αναφορά σε σκληρότερο τρόπο λειτουργεί και ως μήνυμα προς το εσωτερικό πολιτικό ακροατήριο ότι δεν αποκλείονται όλα τα μέσα.
Αιματηρό φιάσκο η εκεχειρία στη Γάζα
Η συμφωνία για την επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων, η οποία περιλαμβάνει και την εν μέρει αποχώρηση των Ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, είναι μια σημαντική κίνηση σε ανθρωπιστικό επίπεδο.
Ωστόσο, από πολιτική και στρατηγική σκοπιά, η συμφωνία αυτή αποκαλύπτει την αδυναμία του Ισραήλ να επιτύχει ένα βιώσιμο και πλήρες στρατηγικό στόχο.
Η
αποτυχία του Ισραήλ να καταστρέψει τη Hamas και να επιβάλει ένα
καθεστώς πλήρους στρατηγικής κυριαρχίας στην περιοχή καθιστά την
αποχώρηση αυτή αναγκαστική και όχι επιλογή.
Το γεγονός ότι η
συμφωνία δεν περιλαμβάνει την πλήρη εξάλειψη της Hamas αλλά περιορίζεται
σε ανθρωπιστικά ζητήματα όπως η επιστροφή των ομήρων, φανερώνει πως το Ισραήλ, παρά τις στρατιωτικές του επιτυχίες, δεν κατάφερε να επιτύχει τους στόχους του σε πολιτικό και στρατηγικό επίπεδο.
Αυτός ο περιορισμός στην πρώτη φάση της συμφωνίας ενισχύει την εικόνα ενός Ισραήλ που βρίσκεται σε πολιτικό αδιέξοδο, χωρίς πραγματική στρατηγική εξόδου από τη σύγκρουση.
Το ερώτημα παραμένει: τι ακολουθεί μετά τη συμφωνία αυτή;
Οι
ενδείξεις δείχνουν ότι η δεύτερη φάση της συμφωνίας, η οποία αφορά την
πολιτική επίλυση του ζητήματος της Γάζας και των Παλαιστινίων, παραμένει
ασαφής και δεν έχει καταλήξει σε συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Επιπλέον,
η αποχώρηση των Ισραηλινών δυνάμεων δεν διασφαλίζει ότι η Hamas ή άλλοι
ισχυροί παράγοντες στην περιοχή δεν θα επανέλθουν σε επιθετικές
ενέργειες στο μέλλον.
Στρατηγικά λάθη και αυτοπαγίδευση
Η στρατηγική του Ισραήλ για τη Γάζα τα τελευταία χρόνια φαίνεται να βασίστηκε σε μια σειρά στρατηγικών λαθών και παρεξηγήσεων.
Το Ισραήλ πίστευε ότι είχε βρει μια «εύκολη» λύση για τη σταθερότητα στη Γάζα μέσω της συμφωνίας του με το Κατάρ,
το οποίο χρηματοδότησε την οικονομία της Γάζας, ελπίζοντας ότι η Hamas
θα μετατοπιζόταν προς την διακυβέρνηση και μακριά από την ένοπλη
αντίσταση.
Αυτή η τακτική, που είχε ως αποτέλεσμα ηρεμία
για περίπου δέκα χρόνια, έκανε το Ισραήλ να εφησυχάσει και να μην δώσει
τη δέουσα σημασία στις ενδείξεις για την αναδιάρθρωση της στρατηγικής
της Hamas και την επανενεργοποίηση του στρατιωτικού της βραχίονα.
Η
αποτυχία να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι ενδείξεις της Hamas και να υπάρξει
έγκαιρη στρατηγική αντίδραση οδηγεί στη στρατηγική αποτυχία του Ισραήλ
να προλάβει την κλίμακα της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Η επιλογή του Ισραήλ να υποτιμήσει τις ένοπλες δυνατότητες της οργάνωσης αποδείχθηκε καταστροφική, καθώς η Hamas κατάφερε να αιφνιδιάσει το Ισραήλ και να προκαλέσει εκτεταμένες απώλειες και ζημίες.
Αντίφαση στις στρατηγικές του Ισραήλ και στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο
Η
στρατηγική του Ισραήλ, όπως διαφαίνεται από την πολιτική του
στοχοθέτηση για την «ολική εξάλειψη της Hamas», ενδέχεται να αποδειχθεί
αντιφατική με τις διακηρύξεις και τις πράξεις του ίδιου του Ισραήλ.
Από τη μία πλευρά, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu
και η δεξιά κυβέρνηση αναζητούν μια αποφασιστική νίκη, την πλήρη
καταστροφή της Hamas και την εξάλειψη του πολιτικού και στρατιωτικού της
δυναμικού.
Από την άλλη πλευρά, η ανάγκη για ένα συμφωνηθέν σχέδιο
εκεχειρίας, με τον περιορισμό της στρατιωτικής δράσης και την επιστροφή
των ομήρων, ενδέχεται να δείχνει ότι οι στόχοι του Ισραήλ δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς σημαντικούς συμβιβασμούς.
Η εσωτερική αντίθεση στην κυβέρνηση, κυρίως από την πλευρά της σκληρής δεξιάς, που
συνεχίζει να επιμένει στην πλήρη καταστροφή της Hamas μπορεί να
αποδυναμώσει την πολιτική θέση του Ισραήλ και να περιπλέξει τη
διαδικασία ειρηνικής επίλυσης.
H επιρροή των ΗΠΑ και η διεθνής πίεση
Η αμερικανική εμπλοκή υπό την προεδρία του Donald Trump υπήρξε καθοριστική για την υιοθέτηση της συμφωνίας εκεχειρίας.
Η πίεση της Ουάσιγκτον, ειδικά μετά την κίνηση του Ισραήλ να επιτεθεί στην ηγεσία της Hamas στο Κατάρ, φαίνεται να αναγκάζει το Ισραήλ να δεχτεί συμβιβασμούς που δεν ήταν διατεθειμένο να αποδεχτεί προηγουμένως.
Η
δέσμευση της κυβέρνησης Trump ότι «κανείς δεν θα αναγκαστεί να
εγκαταλείψει τη Γάζα» και η διαβεβαίωση πως το Ισραήλ δεν θα προχωρήσει
σε προσάρτηση ή εκδίωξη Παλαιστινίων, ήταν σημαντικά σημεία που
εξασφάλισαν την αποδοχή της συμφωνίας.
Ωστόσο, το μέλλον της συμφωνίας και η εφαρμογή της παραμένουν αβέβαιες, καθώς η σκληρή δεξιά του Ισραήλ συνεχίζει να απορρίπτει την ιδέα οποιασδήποτε πολιτικής λύσης που περιλαμβάνει παραχωρήσεις.
Εσωτερική απογοήτευση
Ο πόλεμος στη Γάζα έφερε το Ισραήλ αντιμέτωπο με σοβαρές στρατηγικές και πολιτικές αποτυχίες.
Η
χώρα φαίνεται να βρίσκεται σε έναν φαύλο κύκλο, όπου οι στρατιωτικές
επιτυχίες και οι ανθρωπιστικές παραχωρήσεις δεν οδηγούν σε μια
ουσιαστική πολιτική επίλυση της σύγκρουσης.
Η συμφωνία
εκεχειρίας, με τις ασαφείς προϋποθέσεις και τις αντιφάσεις εντός της
ισραηλινής πολιτικής σκηνής, αποτυπώνει αυτή την αδυναμία και τη
στρατηγική αβεβαιότητα.
Η ανάγκη για μια νέα πολιτική
στρατηγική, που θα προάγει έναν βιώσιμο διάλογο και μια πραγματική λύση
για τους Παλαιστινίους, είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Το Ισραήλ
φαίνεται να παραμένει εγκλωβισμένο σε στρατηγικές που δεν
ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της περιοχής, με αποτέλεσμα να
συνεχίζεται η πολιτική απομόνωση και οι εντάσεις με τους γείτονές του.
Χωρίς μια ριζική αναθεώρηση αυτής της στρατηγικής, η ειρηνική διαδικασία και η ασφάλεια της περιοχής παραμένουν αμφίβολες.
