Όταν ο πρόεδρος της Τουρκίας συναντηθεί
με τον Αμερικανό ομόλογό του στις 25 Σεπτεμβρίου στην Ουάσιγκτον, η
ατζέντα θα περιλαμβάνει τόσο εμπορικές συμφωνίες, όσο και σοβαρές
γεωπολιτικές εκκρεμότητες. Οι δύο ηγέτες έχουν ήδη προετοιμάσει
Ωστόσο, πίσω από τις φιλοφρονήσεις Τραμπ και Ερντογάν παραμένει ένας κατάλογος θεμάτων που επισκιάζουν τις σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Τουρκίας – από τα μαχητικά αεροσκάφη και το εμπόριο έως τη Συρία, την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ και το Ισραήλ.
Τα μαχητικά ξανά στο τραπέζι
Ο Τραμπ δήλωσε ότι θα συνεχιστούν οι συζητήσεις για την πιθανή επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, από το οποίο η Άγκυρα αποκλείστηκε μετά την αγορά S-400. Αναφέρθηκε επίσης στις πιθανές πωλήσεις αεροσκαφών F-16 και Boeing, εκφράζοντας αισιοδοξία ότι οι διαπραγματεύσεις θα καταλήξουν «σε μια θετική συμφωνία».
00:00
/
00:00
Για την Τουρκία, η αποκατάσταση της συμμετοχής στο πρόγραμμα F-35 έχει (και) συμβολική σημασία, ενώ ο εκσυγχρονισμός της πολεμικής αεροπορίας μέσω νέων F-16 αποτελεί επιχειρησιακή προτεραιότητα. Ο Ερντογάν ανέφερε ότι οι συνομιλίες θα καλύψουν το εμπόριο, τις επενδύσεις και την αμυντική βιομηχανία στο πλαίσιο μιας «ολοκληρωμένης στρατηγικής σχέσης» με τις ΗΠΑ.
Κρίσιμη η Συρία για την Τουρκία
Η Άγκυρα ζητά διαβεβαιώσεις για τον τρόπο που η αμερικανική πολιτική θα αντιμετωπίσει τις τουρκικές ανησυχίες ασφαλείας στη βόρεια Συρία —ιδίως την παρουσία και τη μελλοντική στάση των YPG/PYD, που η Τουρκία θεωρεί προέκταση του PKK. Οποιαδήποτε αμερικανική α-προθυμία για κοινή δράση σε αυτό το ζήτημα θα παραμείνει πηγή τριβής. Ταυτόχρονα, οι ισραηλινές ενέργειες στη Συρία θα επηρεάσουν τους υπολογισμούς της Τουρκίας, σχετικά με τον ρόλο της Ουάσιγκτον στην περιοχή.
Ουκρανία, Ρωσία και ΝΑΤΟ
Ένα ακόμη πιθανό θέμα συζήτησης είναι, ο ρόλος της Τουρκίας στον πόλεμο της Ουκρανίας. Ως μέλος του ΝΑΤΟ και κρίσιμος παράγοντας στη Μαύρη Θάλασσα, η Άγκυρα έχει αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο σε αποστολές σιτηρών και πρωτοβουλίες εκεχειρίας, γεγονότα που της παρέχουν διαπραγματευτική ισχύ. Η Ουάσιγκτον αξιολογεί την τουρκική εμπλοκή με τη Ρωσία με… ανάμικτα συναισθήματα: Χρήσιμη για τη διατήρηση ανοιχτών διαύλων, αλλά προβληματική για την εφαρμογή κυρώσεων και τη συνοχή του ΝΑΤΟ.
Το χάσμα της Γάζας
Η στάση του Ισραήλ στη Γάζα αποτελεί πιθανό σημείο σύγκρουσης. Ο Ερντογάν θα συμμετάσχει σε συνέδριο για την Παλαιστίνη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Υποστήριξε ότι η συνάντηση με τον Τραμπ μπορεί να «συμβάλει στον τερματισμό πολέμων και συγκρούσεων» και να εμβαθύνει τη διμερή συνεργασία. Όμως οι δύο ηγέτες δύσκολα θα συμφωνήσουν για τη Γάζα.
Ο Τραμπ έχει σταθερά ταυτιστεί με το Ισραήλ, απορρίπτοντας εκκλήσεις για αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους και παρέχοντας στήριξη στον Νετανιάχου. Ο Ερντογάν, αντίθετα, έχει καλέσει για αυστηρότερη διεθνή πίεση στο Ισραήλ. Μπορεί τα εμπορικά και αμυντικά θέματα να αποφέρουν απτά αποτελέσματα, η Γάζα θα αποκαλύψει θεμελιώδεις διαφωνίες —και πιθανότατα δεν θα συζητηθεί καν μπροστά στα ΜΜΕ.
Κόκκινες γραμμές και εσωτερικά ακροατήρια
Κάθε ηγέτης πρέπει να λογοδοτήσει στο εσωτερικό του. Ο Τραμπ μπορεί να παρουσιάσει οποιαδήποτε εμπορικά κέρδη ως απόδειξη ικανότητας στη σύναψη συμφωνιών και οικονομικής επάρκειας· ο Ερντογάν χρειάζεται να δείξει ότι η στρατηγική αυτονομία και η αμυντική βιομηχανία παραμένουν ισχυρές, ακόμη κι όταν η Άγκυρα εμβαθύνει τους δεσμούς με την Ουάσιγκτον. Η δημόσια ρητορική θα είναι αισιόδοξη, αλλά οι λεπτομέρειες θα καθορίσουν το βάθος οποιασδήποτε προόδου.
Τραμπ-Ερντογάν: Φίλοι από παλιά
Και οι δύο ηγέτες τονίζουν την προσωπική τους σχέση – ο Τραμπ είπε ότι είχε «πάντα μια πολύ καλή σχέση» με τον Ερντογάν και ανυπομονεί να τον δει – αλλά και οι δύο έχουν εσωτερικές ανάγκες. Για τον Τραμπ, μεγάλες παραγγελίες αεροσκαφών και εξοπλιστικά συμβόλαια λειτουργούν ως απόδειξη επιτυχίας στις διαπραγματεύσεις. Για τον Ερντογάν, η εικόνα ότι αντιμετωπίζεται ως απαραίτητος σύμμαχος και εταίρος στην Ουάσιγκτον ενισχύει το επιχείρημά του για τη στρατηγική αυτονομία της Τουρκίας.
Το βέβαιο είναι ότι δεν αναμένονται μεγάλες αποφάσεις σε αυτή τη συνάντηση, ωστόσο, αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να ξεμπλοκάρουν ορισμένα κλειδωμένα θέματα.
