Για πρώτη φορά στα 76 χρόνια ύπαρξης του ΝΑΤΟ, μια χώρα-μέλος ήρθε αντιμέτωπη με άμεση ρωσική πρόκληση στον εναέριο χώρο της. Η πολωνική αεράμυνα κατέρριψε τρία ρωσικά drones, ενώ εντοπίστηκαν και άλλα στην ανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας.

Το περιστατικό αυτό λειτουργεί ως τεστ για την αποφασιστικότητα του ΝΑΤΟ στη δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, αναδεικνύοντας τόσο την επιθετική διάθεση της Μόσχας να «τεστάρει» τα όρια άμυνας, όσο και την ανάγκη των συμμάχων να ενισχύσουν άμεσα την επιχειρησιακή τους ετοιμότητα.

Το «αδύναμο σημείο» της Συμμαχίας

Πέρα από τις άμεσες κινήσεις για ενίσχυση της αεράμυνας, το περιστατικό στην Πολωνία έφερε στην επιφάνεια ένα μεγαλύτερο ζήτημα: την έλλειψη επαρκούς στρατιωτικού προσωπικού.
Το ΝΑΤΟ σήμερα δεν διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό για να στηρίξει τα περιφερειακά του σχέδια άμυνας, πόσο μάλλον για να αποτρέψει μια ενδεχόμενη κλιμάκωση από τη Ρωσία ή να εφαρμόσει τις φιλόδοξες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου.

Σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη στρατολόγηση και στη διατήρηση στρατευμάτων, την ώρα που ο ρωσικός στρατός εξακολουθεί να αριθμεί εκατομμύρια στρατιώτες, παρά τις απώλειες στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Η γήρανση του πληθυσμού και η απομάκρυνση των νέων από την ιδέα της στρατιωτικής θητείας, σε συνδυασμό με δεκαετίες ειρήνης στην Ευρώπη, έχουν εντείνει το πρόβλημα.

Δαπάνες και προκλήσεις

Ακόμα και αν οι χώρες τηρήσουν τη νέα δέσμευση για επένδυση του 5% του ΑΕΠ στην άμυνα, η κάλυψη των κενών σε προσωπικό δεν είναι εύκολη υπόθεση. Σήμερα, οι σύμμαχοι διαθέτουν κατά μέσο όρο το 36% των αμυντικών προϋπολογισμών τους σε ανθρώπινο δυναμικό, με την Ιταλία να φτάνει σχεδόν το 60%.

Η πρόκληση για το ΝΑΤΟ είναι να συνδυάσει τις αυξημένες δαπάνες με αποτελεσματικές στρατηγικές στρατολόγησης και την ενίσχυση των εφεδρειών του, ώστε οι σχεδιασμοί στο χαρτί να μπορούν να υλοποιηθούν στην πράξη.

Παραδείγματα από χώρες-μέλη

  • Γερμανία: Παρά τις εξαγγελίες για αύξηση του προσωπικού κατά 30.000 στρατιώτες μέσα σε έξι χρόνια, οι αντιστάσεις στην υποχρεωτική θητεία και η περιορισμένη διάθεση των πολιτών να καταταγούν δυσκολεύουν την υλοποίηση των φιλόδοξων στόχων. Το Βερολίνο, αν και δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων στην Ουκρανία, δυσκολεύεται να διαθέσει στρατεύματα λόγω έλλειψης ανθρώπινων πόρων.

  • Νορβηγία: Παρά το πρόγραμμα καθολικής στράτευσης και τις υψηλές αμυντικές δαπάνες (60 δισ. δολάρια σε βάθος δεκαετίας), η χώρα των 5,6 εκατ. κατοίκων συχνά αδυνατεί να συγκεντρώσει το απαραίτητο προσωπικό. Η μεγάλη εναλλαγή στρατευσίμων λόγω περιορισμένης διάρκειας θητείας (19 μήνες) υπονομεύει τη συνέχεια και την εμπειρία.

Ο αντίπαλος συσχετισμός

Η Ρωσία παρατάσσει στρατό 1,5 εκατομμυρίου ανδρών, με τεράστιες εφεδρείες και μια αμυντική βιομηχανία σε πλήρη λειτουργία, που παράγει χιλιάδες drones, άρματα, πυραύλους και νέα φονικά συστήματα.
Την ίδια στιγμή, η Κίνα διαθέτει τον πολυπληθέστερο στρατό του κόσμου και με τις πρόσφατες στρατιωτικές επιδείξεις δείχνει ότι πλησιάζει τις ΗΠΑ σε ισχύ.

Η ανισορροπία αυτή καθιστά ξεκάθαρο ότι το ΝΑΤΟ χρειάζεται όχι μόνο περισσότερα χρήματα, αλλά και περισσότερους στρατιώτες, αν θέλει να σταθεί στο ύψος των γεωπολιτικών προκλήσεων.