Εδώ και καιρό η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί εστία γεωπολιτικής έντασης, με την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, το Κυπριακό και τη διαμάχη Ελλάδας - Τουρκίας για το φυσικό αέριο να καθιστούν την κατάσταση ιδιαίτερα περίπλοκη.
Η κατανόηση των σημερινών συμφερόντων του Ισραήλ στο βόρειο κομμάτι της Κύπρου απαιτεί εμβάθυνση και εξέταση των πρόσφατων εξελίξεων που αναδιαμορφώνουν το γεωπολιτικό τοπίο της Νήσου.
Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Daily Sabah, η ιδέα της Κύπρου ως πιθανής πατρίδας για τον εβραϊκό λαό εξετάστηκε από τους πρώτους σιωνιστές ηγέτες.
Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν το σιωνιστικό κίνημα αναζητούσε καταφύγιο για τους Εβραίους που αντιμετώπιζαν διώξεις, η Κύπρος προτάθηκε ως επιλογή για την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ.
Η γεωγραφική της εγγύτητα με τον ιστορικό πυρήνα του Ιουδαϊσμού, η σχετικά εύφορη γη καθιστούσαν τη Μεγαλόνησο ελκυστική επιλογή.
Κατά τη διάρκεια των πρώιμων σιωνιστικών συνεδρίων, ορισμένοι Εβραίοι ηγέτες προέκρινα την Κύπρο ως πιθανή τοποθεσία για εγκατάσταση.
Ωστόσο, ο πατέρας του σύγχρονου πολιτικού Σιωνισμού, Theodor Herzl, απέρριψε τελικά την Κύπρο υπέρ της Παλαιστίνης, τονίζοντας την ιστορική και πνευματική σύνδεση με τη σημερινή γη του Ισραήλ.
Παρόλο που η Κύπρος δεν επιλέχθηκε ως πατρίδα των Εβραίων, το νησί διατήρησε στρατηγική σημασία για τους Σιωνιστές ηγέτες.
Κατά την περίοδο της βρετανικής κατοχής στην Παλαιστίνη, η Κύπρος χρησιμοποιήθηκε ως χώρος κράτησης Εβραίων προσφύγων που προσπαθούσαν να εισέλθουν παράνομα στην Παλαιστίνη, γεγονός που προσέθεσε άλλο ένα στρώμα στην ιστορική σύνδεση μεταξύ Σιωνισμού και Κύπρου.
Σύμφωνα με την Daily Sabah, αυτοί οι ιστορικοί δεσμοί υπάρχουν στη σύγχρονη εποχή, καθώς το Ισραήλ βλέπει την Κύπρο ως βάση στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Ύποπτο ενδιαφέρον για την ΤΔΒΚ»
Σύμφωνα
με την τουρκική εφημερίδα, τα τελευταία χρόνια, η τουρκική Κύπρος έχει
γίνει δημοφιλής προορισμός για Ισραηλινούς τουρίστες, που αρέσκονται
στις σχετικά παρθένες παραλίες της, τα αρχαία και τα καζίνο της, που
είναι παράνομα στο Ισραήλ.
Η εισροή Ισραηλινών τουριστών έχει
μετατρέψει περιοχές της χώρας σε ένα ακμάζον τουριστικό hot spot, με
τους επισκέπτες να συμβάλλουν σημαντικά στην τοπική οικονομία.
Αυτή η αναπτυσσόμενη σχέση, ωστόσο, υπερβαίνει τον απλό τουρισμό.
Ισραηλινοί
ιδιώτες και εταιρείες επενδύουν ολοένα και περισσότερο στην αγορά
ακινήτων της ΤΔΒΚ, με ιδιαίτερη έμφαση στην περιοχή Iskele, η οποία
τελεί σε άμεση γειτνίαση με το Ισραήλ.
Διαπιστώνεται δε αξιοσημείωτη
αύξηση στην αγορά γης και ακινήτων από Εβραίους επενδυτές, με ορισμένους
μάλιστα να δημιουργούν τις δικές τους γειτονιές.
«Αυτή η εξέλιξη
έχει εγείρει ανησυχίες στην αρχές της ΤΔΒΚ, καθώς αντικατοπτρίζει τις
ιστορικές μεθόδους απόκτησης γης και εποικισμού που έπαιξαν κρίσιμο ρόλο
στην ίδρυση του Ισραήλ» σημειώνει η Daily Sabah.
Σε απάντηση, η
ΤΔΒΚ έχει προβεί σε νομικές αλλαγές ώστε να περιορίσει την ευκολία με
την οποία οι ξένοι, συμπεριλαμβανομένων των Ισραηλινών, μπορούν να
αποκτήσουν περιουσία και να οικοδομήσουν κοινότητες.
Σύμφωνα
με τους νέους νόμους, τα αλλοδαπά άτομα περιορίζονται στην αγορά γης
μέχρι ένα ορισμένο αριθμό τετραγωνικών μέτρων και μπορούν να έχουν μόνο
ένα διαμέρισμα ή σπίτι.
Η διαδικασία απαιτεί πλέον επίσημη
αίτηση στο αντίστοιχο υπουργείο και η πώληση πρέπει να καταχωρηστεί στο
τοπικό κτηματολόγιο εντός έξι μηνών.
Αυτό το μέτρο διασφαλίζει ότι οι νομικοί έλεγχοι και οι έλεγχοι ασφαλείας ολοκληρώνονται πριν από τη μεταβίβαση του ακινήτου.
Ωστόσο,
οι αγορές που πραγματοποιήθηκαν πριν από αυτές τις νομοθετικές αλλαγές
δεν επηρεάζονται, ούτε οι πολιτογραφημένοι αλλοδαποί.
De facto κατοχή
Όπως
επισημαίνει η Daily Sabah, «η ολοένα αυξανόμενη ισραηλινή παρουσία στην
τουρκική Κύπρο έχει εγείρει σε εικασίες σχετικά με τις μακροπρόθεσμες
στρατηγικές προθέσεις πίσω από αυτές τις επενδύσεις».
Ορισμένοι αναλυτές και κάτοικοι της περιοχής τρέμουν τη σταδιακή προσπάθεια δημιουργίας ισχυρότερου ισραηλινού ερείσματος.
Δεδομένου
του ασαφούς διεθνούς καθεστώτος και της στρατηγικής θέσης της ΤΔΒΚ στην
Ανατολική Μεσόγειο, τέτοιες ανησυχίες δεν είναι αβάσιμες.
Οι νομικές αλλαγές στην ΤΔΒΚ για τον περιορισμό της ιδιοκτησίας ξένων ακινήτων αντικατοπτρίζουν την αναγνώριση πιθανών κινδύνων.
Υπάρχει
φόβος ότι η κατάσταση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε de facto κατοχή,
κάνοντας παραλληλισμούς με την επέκταση των εποικισμών του Ισραήλ στα
παλαιστινιακά εδάφη.
Η αντίληψη ότι ορισμένες εβραϊκές ομάδες σήμερα
θεωρούν τη Βόρεια Κύπρο ως μέρος μιας ευρύτερης «γης της επαγγελίας»
τροφοδοτεί αυτές τις ανησυχίες.
Επιπλέον, «η πρόσφατη γενοκτονία στη
Γάζα υπογραμμίζει τα μήκη στα οποία μπορεί να προχωρήσει το Ισραήλ για
να επιδιώξει τα συμφέροντά του» σημειώνει η Daily Sabah.
Επιπλέον, η
ευρύτερη εξωτερική πολιτική του Ισραήλ, η οποία περιλαμβάνει
στρατιωτικές ενέργειες εναντίον άλλων κυρίαρχων εθνών, εγείρει περαιτέρω
ανησυχίες για τη Βόρεια Κύπρο.
Οι στρατιωτικές ενέργειες εναντίον
χωρών όπως η Συρία και ο Λίβανος δείχνουν μια ετοιμότητα για χρήση
στρατηγικής βίας, προς εξασφάλιση στρατηγικών στόχων.
Σημειωτέον,
η βόρεια Κύπρος θεωρείται «φιλέτο» μετά την ανακάλυψη αποθεμάτων
φυσικού αερίου κάτω από τον βυθό της θάλασσας στην περιοχή.
Αυτό
το δυναμικό πόρων θα μπορούσε να δώσει κίνητρο στο Ισραήλ να εμπλακεί
περαιτέρω στην ΤΔΒΚ, όχι μόνο για να ενισχύσει τα αποθέματα φυσικού
αερίου του Ισραήλ αλλά και για να ενισχύσει την περιφερειακή του
ανεξαρτησία.
Ασφάλεια
Εκτός από αυτές τις
ανησυχίες, το αυξανόμενο ενδιαφέρον του Ισραήλ για την Κύπρο έχει μια
σημαντική συνιστώσα που αφορά τη στρατιωτική ασφάλεια.
Η τοποθεσία
της Κύπρου προσφέρει στρατηγικά πλεονεκτήματα για επιτήρηση, αναγνώριση
και πιθανές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτή η στρατηγική αξία δεν είναι νέα.
Είναι
ο λόγος για τον οποίο η Βρετανική Αυτοκρατορία προσάρτησε το νησί από
την Οθωμανική Αυτοκρατορία πριν από έναν αιώνα και εξακολουθεί να
διατηρεί δύο στρατιωτικές βάσεις εκεί σήμερα.
Καθώς το Ισραήλ χτίζει
την αρχιτεκτονική περιφερειακής ασφάλειας του, η Κύπρος θα μπορούσε να
είναι ένα προκεχωρημένο φυλάκιο για την προβολή ισχύος και την
κατόπτευση των περιφερειακών εξελίξεων, σημειώνει η Daily Sabah.
Σε
αυτό το πλαίσιο, «το Ισραήλ έχει εντείνει τη στρατιωτική του συνεργασία
με την ελληνοκυπριακή διοίκηση στον Nότο του νησιού, μια κίνηση που
θεωρείται από πολλούς προσπάθεια να αντισταθμιστεί η περιφερειακή
επιρροή της Τουρκίας.
Αυτή η συνεργασία περιλαμβάνει τόσο
ναυτικές όσο και αεροπορικές ασκήσεις που διεξάγει το Ισραήλ πάνω από
την Κύπρο και στα ανοικτά των κυπριακών ακτών.
Για παράδειγμα, οι
ισραηλινές δυνάμεις έχουν χρησιμοποιήσει κυπριακά αεροδρόμια για
ασκήσεις ενώ έχουν πραγματοποιήσει ναυτικές ασκήσεις στην περιοχή με τη
συμμετοχή άλλων χωρών όπως η Ελλάδα, η Γαλλία και οι ΗΠΑ.
Είναι
σημαντικό ότι οι ΗΠΑ και η Βρετανία τοποθετούν όλο και περισσότερες
στρατιωτικές μονάδες στο νότιο μέρος του νησιού, με στόχο την ενίσχυση
της υποστήριξης προς το Ισραήλ.
Ωστόσο, οι τρέχουσες εξελίξεις
εγκυμονούν τον κίνδυνο να παρασύρουν το νησί στην ευρύτερη
αραβο-ισραηλινή σύγκρουση, μια ανησυχία που υπογραμμίστηκε πρόσφατα από
τη Hezbollah».
Είτε έτσι είτε αλλιώς, η συνεχιζόμενη στρατιωτική
συνεργασία θα μπορούσε να προμηνύει πιο δυναμική στρατιωτική στάση στην
περιοχή, για παράδειγμα εάν κλιμακωθεί η εντάσεις με την Τουρκία ή εάν
το Ισραήλ επιδιώξει να διαφυλάξει τα αυξανόμενα συμφέροντά του στην
τουρκική Κύπρο.
Ο ρόλος των Κούρδων
Η
Άγκυρα, ως εγγυήτρια δύναμη των Τουρκοκυπρίων και υπέρμαχος των
δικαιωμάτων των Παλαιστινίων, βλέπει τις ισραηλινές δραστηριότητες στην
Κύπρο, ειδικά στο βορρά, και εκείνες των συμμάχων τους με αυξανόμενη
καχυποψία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιρροή του Ισραήλ στην
περιοχή, μαζί με αυτή του στενότερου συμμάχου του, των ΗΠΑ, δεν
αποτελεί νέα ανησυχία για την Τουρκία.
Η κυβέρνηση
Netanyahu υποστηρίζει εδώ και καιρό τους στόχους του PKK να ιδρυθεί
κουρδικό κράτος στην περιοχή, μια περιοχή η οποία, σύμφωνα με ορισμένες
προοπτικές, θεωρείται επίσης μέρος των «εδαφών της επαγγελίας».
Οι ειδικοί θεωρούν ένα πιθανό κουρδικό κράτος ως ενδιάμεσο βήμα προς την κατάληψη αυτών των εδαφών, σημειώνει η Daily Sabah.
www.bankingnews.gr
