του ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ
Γιατί θεωρώ αρνητική την παραίτηση Ζάεφ; Διότι απο όλο το πολιτικό απαράτ των Σκοπίων ο λιγότερο αρνητικός προς την
Ελλάδα είναι ο Ζάεφ.Τα Σκόπια δεν είναι μια απλή περίπτωση. Στη σύνθεση και την ιστορία τους υπεισέρχονται όλα τα βαλκανικά κράτη και στον γεωγραφικό τους χώρο αντιπαρατάχθηκαν Έλληνες, Βούλγαροι και Σέρβοι.
Με τα Σκόπια και την πολιτική τους ασχολούμαι απο το 1988. Καθημερινά και σε όλα τα επίπεδα. Και στη λαϊκή καθημερινότητα και στην κομματική νομενκλατούρα τους. Με αυτά τα δεδομένα επισημαίνω τα εξής, πολύ λιανά:
1.-Ο Μακεδονισμός είναι καταγεγραμμένος βαθιά στη συνείδησή τους. Δεν πρόκειται να εκλείψει με οποιαδήποτε συμφωνία. Το ίδιο και ο αλυτρωτισμός, τουλάχιστον, σε ο,τι αφορά τις γενιές που έζησα μέχρι το 2010. Μετά το 2010 έχει βγει στο προσκήνιο μία ακόμη γενιά την οποία δεν γνωρίζω καλά.
2.-Σε ό,τι αφορά το σλαβικό στοιχείο τα Σκόπια είναι διαιρεμένα σε τρείς μεγάλες ομάδες: τους φιλοβούλγαρους, τους φιλοσέρβους και τους καθαρά “”””Μακεδόνες”””. Σε πολλά εισαγωγικά. Η σερβική κυριάρχησε λόγω Τίτο. Η φιλοβουλγαρική διαιρέθηκε στους “Μακεδόνες” και τους φιλοβούλγαρους.
3.-Ο πυρήνας του “Μακεδονισμού” ‘ηταν το VMRO. Το οποίο, στην πορεία, διαιρέθηκε στη βουλγαρική και στη “μακεδονική”εκδοχή του. Η σύγκρουση των δύο ήταν σφοδρή. Και σήμερα και στα Σκόπια και στη Βουλγαρία υπάρχουν και οι δύο τάσεις οι οποίες βρίσκονται σε αντιπαράθεση.
Στη Βουλγαρία ο “μακεδονισμός” αναπτύσσεται γύρω απο το μοναστήρι του Ρόζεν, λίγο έξω απο το Μελένικο, όπου είναι και ο τάφος του Σαντάνσκι, “ήρωά¨τους τον οποίο διεκδικούν αμφότεροι.
4.-Μπορεί να υπάρχει αυτή η διάσταση αλλά και οι δυο τάσεις στα Σκόπια κινούνται γύρω απο το VMRO το οποίο με την παραίτηση του Ζάεφ, είναι πολύ πιθανό να σχηματίσει κυβέρνηση.
5.-Γιατί είναι πιθανό να σχηματίσει κυβέρνηση το VMRO; Η διαφορά που δίνει τη δυνατότητα στον Ζάεφ και το κόμμα του να κυβερνούν είναι δύο έδρες. Απο τις 120 έδρες στη βουλή, η κυβέρνηση Ζάεφ είχε την εμπιστοσύνη 62. Τα μικρά κόμματα, συνήθως οπορτουνιστικά, θα πάνε με αυτόν που έχει την προοπτική λαϊκής πλειοψηφίας. Και αυτήν την στιγμή η δυναμική δεν φαίνεται να είναι με το κόμμα του Ζάεφ.
6.-Και τι μας ενδιαφέρουν αυτά, θα πείτε. Εμάς μας ενδιαφέρει να μην λέγονται μακεδόνες.
7.-Δυστυχώς, ο Τσίπρας και ο Κοτζιάς έκαναν τραγικές παραχωρήσεις. και ως προς την όνομασία του κράτους τους και στην ταυτότητα και εθνότητά τους.
Αν δεν είχε υπογραφεί η Συμφωνία των Πρεσπών, θα μας συνέφερε να κυβερνά ένα κόμμα σαν το VMRO ώστε με την αδιαλλαξία του να μην συμφωνήσει σε τίποτε. Αλλά η Συμφωνία υπεγράφη. Το κακό το πάθαμε. Τώρα να δούμε πως θα το διαχειριστούμε.
Το κακό που ήταν να υποστούμε το έχουμε υποστεί. Το να αντιδρά ο κόσμος στην Ελλάδα σε λαϊκό επίπεδο κάνει πολύ καλά. Αλλά η συμφωνία υπάρχει. Και το ζητούμενο είναι πως απο την εφαρμογή της θα υφιστάμεθα τη λιγότερη ζημιά.
8.-Η λιγότερη ζημιά είναι με τον Ζάεφ διότι οι επιρροές πάνω του της Βουλγαρίας, κυρίως, αλλά και της Σερβίας είναι οι μικρότερες δυνατές. Θα μπορούσα να πω πως κοιτάει λίγο και προς την Ελλάδα.
Αν αντί του Ζάεφ έχουμε το VMRO όσο και αν υφίστανται διαφορές μεταξύ “μακεδονιστών” και φιλοβούλγαρων, μια σαφής κλίση προς την Σόφια θα την έχει. Και όποιος νομίζει πως ιστορικές διαφορές σαν και αυτές που χώρισαν την Ελλάδα απο τη Βουλγαρία έχουν ξεπεραστεί λόγω Ευρωπαϊκής Ένωσης κάνει λάθος. Καλύφθηκαν απο στάχτη αλλά η φωτιά σιγοκαίει. Πρέπει να είναι κανείς αφελής να νομίζει πως δεν υπάρχουν βλέψεις.
Ας μην παίρνουμε, λοιπόν, επιπόλαια εξελίξεις στην περιοχή μας που ανατρέπουν ισορροπίες εις βάρος μας. Έστω και αν δεν φαίνονται.
9.-Αυτή είναι η κρυφή ανησυχητική διάσταση. Ποιές είναι οι φανερές;
-Αν μια κυβέρνηση VMRO επιχειρήσει να ακυρώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών οι συνέπειες θα είναι σε βάρος τους. Ούτε η Ε.Ε. ούτε οι ΗΠΑ θα ήθελαν να εμπλακούν και πάλι σε μια διαδικασία που μετά απο πολλά χρόνια θεωρούν ότι έλαβε ένα τέλος. Μακάρι να το κάνουν. Τα περί αξίωσης να αποκαλούνται με το συνταγματικό τους όνομα το οποίο θα επαναφέρουν ως Μακεδονία δεν είναι και τόσο εύκολο.
10.-Υπάρχουν, όμως, δύο άλλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις εξελίξεις. Ο ένας είναι η Ρωσία. Σίγουρα δεν εγκατέλειψε το ενδιαφέρον της για την περιοχή επειδή έχασε έναν γύρο.
Ο άλλος είναι η Τουρκία. Θα μπορούσε να κάνει “ανοιγμα” στα Σκόπια για οικονομική υποστήριξη. Αυτήν την υποστήριξη έχουν ανάγκη, όχι ζητήματα ασφαλείας, τώρα που είναι μέλη του ΝΑΤΟ.
Αλλά η Τουρκία αυτήν την στιγμή είναι δύσκολο να μπορέσει να ανταποκριθεί οικονομικά.
11.-Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποίησε τον Ζάεφ αλλά δεν του έδωσε τίποτε ουσιαστικό για να μπορέσει να το δείξει στο λαό του. Ούτε προοπτική ένταξης ούτε οικονομική ανάσα σε μια δύσκολη καθημερινότητα για τον γειτονικό λαό. Παρέχει, όμως, κάποια χρήματα και προγράμματα τα οποία σίγουρα είναι περισσότερα απο αυτά που θα μπορούσε να παράσχει η Τουρκία. Δεν υπάρχει λόγος να προτιμήσουν την Τουρκία αντί της Ε.Ε. Αλλά το VMRO είναι ένα ιδεοπληπτικό κόμμα και κανείς δεν γνωρίζει τι θα κάνει αν ελέγξει την εξουσία.
12.-Η Ελλάδα, δυστυχώς, είναι απούσα απο τις εξελίξεις και διότι αδυνατεί οικονομικά αλλά, κυρίως, διότι δεν έχει πολιτική. Στην Ελλάδα κυβερνούν πάντα οι παρέες (χθές είχαμε την παρέα Τσίπρα, σήμερα έχουμε την παρέα Μητσοτάκη) και δεν υπάρχουν πολιτικές, για τα βαλκάνια, διαμορφωμένες σε κρατικό επίπεδο και με προοπτική.
12.-Υπάρχει, βεβαίως, και ο αλβανικός παράγων αλλά θα χρειαζόταν μια άλλη ανάλυση.
13.-Μετά απο αυτά, τι λέτε, υπάρχει κάποιος καλύτερος του Ζάεφ; Ή, το μη χείρον, βέλτιστο;
