Περισσότερα με λιγότερα. Αυτή θα είναι η
πρόκληση και το μάντρα για το μέλλον μας. Θα υπάρξουν πολλοί
περισσότεροι από εμάς τα επόμενα χρόνια. Θα πάμε από πληθυσμό 7,6
δισεκατομμυρίων σήμερα σε 9,8
δισεκατομμύρια το
2050. Ωστόσο, με τον σημερινό ρυθμό χρήσης μας, θα υπάρχουν λιγότερα γλυκά νερά, λιγότερα αρόσιμα εδάφη, λιγότερη διαθέσιμη γη για τη γεωργία ή καθαρές και καρποφόρες θάλασσες για την αλιεία. Αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση το πώς κάνουμε τα πράγματα τώρα και μας ωθεί να βρούμε λύσεις για το μέλλον. Ορισμένες από τις πιο ελπιδοφόρες λύσεις προέρχονται από τη σχέση μεταξύ της φύσης και των αγροτών, ιδίως των οικογενειακών αγροτών. Η αξιοποίηση της δύναμης της φύσης με την ανάμειξη της σύγχρονης επιστήμης με την παραδοσιακή των αγροτών αποτελεί μέρος της ιδέας πίσω από την αγρο-οικολογία.
Η αγρο-οικολογία είναι η πρακτική της διαχείρισης και ενίσχυσης των οικολογικών διεργασιών της φύσης εστιάζοντας στα φυτά, στα ζώα, στον άνθρωπο, και στο περιβάλλον, η αγρο-οικολογία είναι μια επιστήμη που συνδέει τις γνώσεις και τις πρακτικές των αγροτών και των παραγωγών τροφίμων από όλες τις γωνιές του πλανήτη. Μοναδικά, η αγρο-οικολογία είναι να διασφαλίσουμε ότι τα συστήματα διατροφής μας - ο τρόπος που τα τρόφιμα καλλιεργούνται, πωλούνται, διακινούνται, διατίθενται στο εμπόριο και καταναλώνονται - καθίστανται πιο δίκαιοι και πιο βιώσιμοι για το μέλλον.
Τα 10 στοιχεία της αγρο-οικολογίας έχουν σκοπό να μας καθοδηγήσουν προς τη μετάβαση σε βιώσιμα τρόφιμα και γεωργικά συστήματα. Αυτά τα αλληλένδετα και αλληλεξαρτώμενα στοιχεία έχουν ως εξής:
1. Διαφορετικότητα: Με
τη χρήση ποικίλων συστημάτων γεωργικής παραγωγής όπως η γεωργική
δασοκομία (ενσωμάτωση των δένδρων στα γεωργικά συστήματα) ή οι
πολυκαλλιέργειες (μεγάλη ποικιλία καλλιεργειών στον ίδιο χώρο), η
αγρο-οικολογία είναι το κλειδί για τη γεωργοοικολογική μεταβάση για να
εξασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια και η διατροφή, διατηρώντας
παράλληλα, προστατεύοντας και ενισχύοντας τους φυσικούς πόρους .
2. Δημιουργία και ανταλλαγή γνώσεων :
Οι γεωργικές καινοτομίες ανταποκρίνονται καλύτερα στις τοπικές
προκλήσεις όταν συν-δημιουργούνται μέσω συμμετοχικών διαδικασιών. Η
γνώση διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη διαδικασία ανάπτυξης και εφαρμογής
γεωργο-οικολογικών καινοτομιών για την αντιμετώπιση προκλήσεων σε όλα
τα συστήματα τροφίμων.Μέσω της διαδικασίας συν-δημιουργίας, η
αγρο-οικολογία συνδυάζει τα παγκόσμια επιστημονικά δεδομένα με την
παραδοσιακήπρακτική και τοπική γνώση των παραγωγών.
3. Συνέργειες:
Η οικοδόμηση συνεργιών ενισχύει τις βασικές λειτουργίες σε όλα τα
συστήματα τροφίμων, υποστηρίζοντας την παραγωγή και τις πολλαπλές
υπηρεσίες ενός οικοσυστήματος. Κατά τον σχεδιασμό ενός γεωργικού
συστήματος πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι πτυχές του, όπως οι
καλλιέργειες, τα ζώα, τα δέντρα, τα εδάφη και ακόμη και η συμμετοχή της
κοινότητας.
4. Αποδοτικότητα:
Η αποδοτικότητα ξεκινά με τη μη σπατάλη πόρων. Χρησιμοποιώντας
αποτελεσματικότερα τις εισροές στη γεωργία (όπως οι σπόροι, το έδαφος, η
ενέργεια, τα θρεπτικά συστατικά), η αγρο-οικολογία χρησιμοποιεί
λιγότερους εξωτερικούς πόρους, μειώνοντας το κόστος και τις αρνητικές
περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Αυτό έχει το αποτέλεσμα της διατήρησης
πολύτιμων πόρων όπως το νερό, την προστασία της βιοποικιλότητας και
ακόμη και τη μείωση του κόστους παραγωγής.
5. Ανακύκλωση:
Η φύση επαναχρησιμοποιεί αυτό που παράγει. Με τη μίμηση φυσικών
οικοσυστημάτων, οι αγρο-οικολογικές πρακτικές υποστηρίζουν τις
βιολογικές διεργασίες που οδηγούν στην ανακύκλωση των θρεπτικών ουσιών,
της βιομάζας και του νερού στα συστήματα παραγωγής. Αυτή η διαδικασία
ανακύκλωσης μπορεί να ενισχυθεί με ορισμένες δράσεις, όπως σαν
παράδειγμα η χρήση κοπριάς ως λιπάσματος. Ωστόσο, η ανακύκλωση σε όλα τα
επίπεδα είναι το κλειδί για αυτοσυντηρούμενα συστήματα .
6. Ανθεκτικότητα:
Η ενίσχυση της οικολογικής και κοινωνικοοικονομικής ανθεκτικότητας,
είναι το κλειδί για τα βιώσιμα τρόφιμα. Τα αγρο-οικολογικά συστήματα
έχουν μεγαλύτερη ικανότητα ανάκαμψης από καταστροφές, όπως ξηρασία,
πλημμύρες ή τυφώνες, και να αντισταθούν στην επίθεση από επιβλαβείς
οργανισμούς και ασθένειες. Μέσα από τη βιοποικιλότητα, οι παραγωγοί
μειώνουν τις ζημιές τους στην περίπτωση που αποτύχει μια καλλιέργεια. Η
μείωση της εξάρτησης από τις εξωτερικές εισροές αυξάνει την αυτονομία
των παραγωγών και μειώνει την ευαισθησία τους στον οικονομικό κίνδυνο.
7. Ανθρώπινες και κοινωνικές αξίες:
Η αγρο-οικολογία δίνει μεγάλη έμφαση στις ανθρώπινες και κοινωνικές
αξίες, όπως η αξιοπρέπεια, η ισότητα, η ένταξη και η δικαιοσύνη, που
συμβάλλουν σε βιώσιμα μέσα διαβίωσης. Τοποθετεί τις προσδοκίες και τις
ανάγκες εκείνων που παράγουν, διανέμουν και καταναλώνουν τρόφιμα στην
καρδιά των συστημάτων διατροφής. Η αγρο-οικολογία επιδιώκει να
αντιμετωπίσει τις ανισότητες δημιουργώντας ευκαιρίες για τις γυναίκες
και τη νεολαία.
8. Πολιτισμός και παραδόσεις τροφίμων: Η
γεωργία αποτελεί μέρος της κληρονομιάς της ανθρωπότητας, ενώ οι
παραδόσεις τροφίμων διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην κοινωνία. Ωστόσο,
σε πολλά μέρη, υπάρχει μια αποσύνδεση μεταξύ των διατροφικών συνηθειών
και του πολιτισμού. Αυτό έχει συμβάλει σε μια κατάσταση όπου η πείνα και
η παχυσαρκία υπάρχουν δίπλα-δίπλα. Η αγρο-οικολογία έχει σημαντικό ρόλο
στη συμφιλίωση της παράδοσης και των σύγχρονων διατροφικών συνηθειών,
συνδυάζοντας τες αρμονικά με τοπικά, εποχιακά τρόφιμα και υγιεινά,
διαφοροποιημένα και πολιτιστικά κατάλληλα τρόφιμα που προσφέρουν καλή
διατροφή μειώνοντας παράλληλα το αποτύπωμα άνθρακα της βιομηχανίας
τροφίμων και προστατεύοντας τα οικοσυστήματα.
9. Υπεύθυνη διακυβέρνηση:
Απαιτούνται διαφανείς, υπεύθυνοι και χωρίς αποκλεισμούς μηχανισμοί
διακυβέρνησης σε διαφορετικές κλίμακες για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού
περιβάλλοντος που να υποστηρίζει τους παραγωγούς να μετασχηματίζουν τα
συστήματά τους. Η δίκαιη πρόσβαση στη γη και στους φυσικούς πόρους δεν
είναι μόνο καθοριστική για την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά και για την
παροχή κινήτρων για μακροπρόθεσμες επενδύσεις στη βιωσιμότητα.
10. Κυκλική και αλληλέγγυα οικονομία:
Οι τοπικές λύσεις αποτελούν τον πυρήνα της αγρο-οικολογίας. Αυτό
περιλαμβάνει την υποστήριξη τοπικών αγορών και οικονομιών που προσφέρουν
δίκαια και βιώσιμα μέσα διαβίωσης στα μέλη της κοινότητας. Η
Αγρο-οικολογία επιδιώκει να ελαχιστοποιήσει τα κυκλώματα διανομής
τροφίμων μειώνοντας τον αριθμό των μεσαζόντων, αυξάνοντας έτσι τα
εισοδήματα των παραγωγών τροφίμων, διατηρώντας παράλληλα τις τιμές
δίκαιες για τους καταναλωτές.
Τα στοιχεία προέρχονται από τον FAO : εδώ
