Αυστηρότερο νομοθετικό καθεστώς επέβαλε πρόσφατα o
Πρόεδρος της Κυβέρνησης της Ινδίας, Ram Nath Kovind, σχετικά με την
σεξουαλική κακοποίηση ανήλικων παιδιών.
Συγκεκριμένα, επέτρεψε με
κυβερνητικό διάταγμα την επιβολή θανατικής ποινής σε όσους προβαίνουν σε
βιασμό παιδιών κάτω των 12 ετών, ενώ αύξησε την ελάχιστη ποινή
φυλάκισης σε περίπτωση βιασμού ενός κοριτσιού κάτω των 12 ετών, από 10
σε 20 χρόνια.
Η απόφαση αυτή φαίνεται να οφείλεται στα ολοένα και
συχνότερα περιστατικά βιαιοτήτων σε βάρος ανηλίκων στην Ινδία το
τελευταίο διάστημα, με αποτέλεσμα να κρίνεται επιτακτική μια ηχηρή
απάντηση εκ μέρους των αρχών.
Η σεξουαλική κακοποίηση ανήλικων παιδιών, και δη
κοριτσιών, αποτελεί συχνό φαινόμενο στην Ινδία. Δεν είναι λίγες οι φορές
που πρωτοστατούν στις ειδήσεις αναφορές σχετικά με ομαδικούς βιασμούς,
10χρονα κορίτσια-θύματα βιασμού που μένουν έγκυα, ανήλικα αγόρια που
κακοποιούνται σεξουαλικά από μέλη της ίδιας της οικογένειάς τους.
Φαίνεται ότι, γενικότερα, τέτοιου είδους γεγονότα είναι απόλυτα
συνυφασμένα με τη νοοτροπία αυτών των πληθυσμών και, δυστυχώς, κανένα
από τα υποτυπώδη μέτρα που έχουν προβλεφθεί δεν έχει συμβάλει στον
περιορισμό τους.
Ωστόσο, φαίνεται ότι τους τελευταίους μήνες
αντίστοιχα περιστατικά πληθαίνουν συνεχώς, ενώ συχά συνοδεύονται από
εντελώς απάνθρωπες και ταπεινωτικές πράξεις σε βάρος των θυμάτων. Η
υπόθεση του ομαδικού βιασμού ενός οχτάχρονου κοριτσιού πυροδότησε θύελλα
αντιδράσεων και διαδηλώσεων από τους πολίτες, και αποτέλεσε αφορμή για
να εκφρασθεί εντονότερα το αίτημα για επιβολή ενός σκληρότερου νομικού
πλαισίου.
Η νομοθεσία του Ινδικού κράτους αντιμετωπίζει την επιβολή θανατικής ποινής ως κύρωση σε έγκλημα με εξαιρετική επιφυλακτικότητα.
Μέχρι πρότινος, οι μοναδικές περιπτώσεις όπου
προβλεπόταν τέτοια ρύθμιση αφορούσαν εγκλήματα σχετικά με τρομοκρατικές
επιθέσεις ή ανθρωποκτονίες τελεσθείσες με ιδιαίτερα επαχθή τρόπο. Ακόμη
όμως και σε τέτοια περιστατικά, σπάνια επιβαλλόταν τελικώς η θανατική
ποινή για τον κατηγορούμενο.
Με την συμπερίληψη του βιασμού παιδιού κάτω των 12
ετών στα εγκλήματα όπου επιτρέπεται αυτή η εσχάτη των ποινών, η
κυβέρνηση επιδιώκει να καταστήσει σαφή την αυστηρή στάση που πρόκειται
να κρατήσει απέναντι σε αντίστοιχες μελλοντικές πράξεις. Φυσικά, αυτό
δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση λύση αλλά, δεδομένης της γενικότερης
φειδωλής αξιοποίησης αυτού του μέσου, το πιο πιθανό είναι ότι θα
ενισχυθεί η σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζονται αντίστοιχα
συμβάντα.
Την αυστηρότητα αυτή αποφάσισε να επιδείξει και με
τον διπλασιασμό της ελάχιστης ποινής των 10 ετών για τέτοιου είδους
κακουργήματα. Πλέον, οποιοσδήποτε προβεί στην τέλεση βασμού σε κορίτσι
κάτω των 12 ετών κινδυνεύει με φυλάκιση τουλάχιστον 20 ετών.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι αυτή η
ρύθμιση αφορά την σεξουαλική κακοποίηση θυμάτων αποκλειστικά θηλυκού
γένους, παρά τα αναρίθμητα κρούσματα βιασμών σε αυτή τη χώρα με θύματα
ανήλικα αγόρια.
Μεταξύ άλλων, υιοθετήθηκε μια σειρά μέτρων με στόχο
την ταχύτερη εκδίκαση υποθέσων αντιστοίχου ή συναφούς περιεχομένου από
τα αρμόδια δικαστήρια. Τέτοιου είδους αιτήματα είχαν διατυπωθεί από
διαδηλωτές μετά την αποκάλυψη της εμπλοκής βουλευτή σε υπόθεση βιασμού
έφηβης. Συγκεκριμένα, εκφράσθηκε η επιθυμία να ολοκληρώνεται η δικαστική
διαδικασία μέσα σε διάστημα 6 μηνών.
Όσον αφορά αυτό το ζήτημα, είναι ευρέως γνωστό ότι η
διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης έρχεται αντιμέτωπη συχνά με ποικίλα
κωλύματα, ενώ τόσο η προδικαστική φάση με την διεξαγωγή ανακρίσεων, όσο
και η ακροαματική διαδικασία απαιτούν σημαντικό χρονικό διάστημα για
την ολοκλήρωσή τους.
Η υποβολή των θυμάτων βιασμού -και δη ανήλικων
παιδιών- σε μια επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία δεν είναι σε καμία
περίπτωση ωφέλιμη για την ψυχική ισορροπία και ηρεμία τους. Η συνεχής
υπενθύμιση όλων των δυσάρεστων γεγονότων που βίωσε το θύμα αποτελεί
ανασταλτικό παράγοντα στην διαδικασία θεραπείας του.
Σε μια χώρα, μάλιστα, που δεν προβλέπεται καμία
ουσιαστική προστασία στα θύματα τέτοιων
βιαιοτήτων, η πρόβλεψη μιας
ταχύτερης διαδικασίας για την ηθική δικαίωσή τους και την τιμώρηση των
ενόχων αποτελεί το ελάχιστο δείγμα εξυπηρέτησης σε τέτοιες περιπτώσεις.
Δικαιολογημένη εντύπωση προκαλεί, ακόμα, σε σχέση με
τα δυτικά πρότυπα, η οριοθέτηση του υψηλότερου ηλικιακού ορίου των
θυμάτων τέτοιων εγκλημάτων στα 12 χρόνια. Ο διαχωρισμός αυτός φέρνει σε
εξαιρετικά δυσχερή θέση όσα θύματα υπερβαίνουν το συγκεκριμένο όριο,
ενώ δεν δικαιολογείται από κανένα βιολογικό ή νομικό κριτήριο.
Είναι αλήθεια ότι αναπόσπαστο μέρος της νοοτροπίας
αυτού του λαού είναι η αντιμετώπιση της γυναίκας ως οικονομικού βάρους,
με αποτέλεσμα να επιδιώκεται η τέλεση γάμου των κοριτσιών σε ηλικία 15,
12 ή και 10 ετών. Αυτές οι ενέργειες έχουν επικριθεί έντονα από την
παγκόσμια κοινότητα, ενώ προσπάθειες έχουν καταβληθεί από ΜΚΟ σχετικά με
προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, ώστε να περιοριστεί αυτή η
πρακτική. Λαμβάνοντας υπόψη τη γενικότερη αντίληψη σχετικά με τη θέση
της γυναίκας σε αυτή τη χώρα, ίσως να μπορούσε να υποστηριχθεί ότι τα 12
χρόνια αποτελούν μια εύλογη βάση.
Αν εξετάσουμε, ωστόσο, τα γενικότερα ηλικιακά όρια
και το αντίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο που έχει θεσπισθεί στην Ινδία, θα
διαπιστώσουμε τα εξής.Το όριο της σεξουαλικής ενηλικίωσης ενός ατόμου
στην Ινδία είναι τα 18 χρόνια. Με βάση την Πράξη για την Προστασία των
Παιδιών από Σεξουαλικές Επιθέσεις του 2012, οποιοδήποτε άτομο έχει
ηλικία μικρότερη από την προαναφερθείσα θεωρείται παιδί. Επιπροσθέτως,
με βάση το άρθρο 375 του Ποινικού Κώδικα της Ινδίας, η σεξουαλική επαφή
εκτός γάμου ενός άνδρα με μια γυναίκα κάτω των 18 ετών συνιστά βιασμό.
Συνεπώς, η πρόβλεψη του συγκεκριμένου ορίου δεν έχει
καμία νομική η πραγματική βάση, και αποτελεί μια ουσιαστική αστοχία
στην -κατά γενική ομολογία- θετική εξέλιξη του συγκεκριμένου
διατάγματος.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η ουσιαστική
αυτή αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο της χώρας συντελέσθηκε με την έκδοση
κυβερνητικού διατάγματος, αντί της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας.
Η παρέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας στο έργο των
νομοθετών με αυτό τον τρόπο αποτελεί γνωστή πρακτική στο σύνολο των
χωρών. Ωστόσο, είναι πρόδηλο σε αυτή την περίπτωση ότι στην αποφασιστική
αυτή μετατροπή του υπάρχοντος καθεστώτος συνέβαλε ουσιαστικά -από
πολιτικής άποψης- και η έντονη λαίκή οργή, λόγω των πρόσφατων θηριωδιών.
Με την έκδοση του συγκεκριμένου εκτελεστικού διατάγματος κατοχυρώθηκε
με εμφανή τρόπο η επιδίωξη για οριστική αντιμετώπιση του συγκεκριμένου
προβλήματος.
Εν συνόλω, πρόκειται ξεκάθαρα για μια θετική εξέλιξη
στην κατά τα άλλα οικτρή κατάσταση που επικρατεί στην Ινδία όσον αφορά
τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών, ιδιώς των ανηλίκων. Η παρέμβαση
της κυβέρνησης, μέσω της νομικής οδού, έδειξε την προφανή πρόθεσή της να
σταματήσει να αντιμετωπίζει τέτοια φαινόμενα με ανοχή, και να θέσει το
όλο ζήτημα σε ένα διαφορετικό πλαίσιο. Ωστόσο, παρά την αυστηρότητα των
νέων μέτρων που εισήχθησαν, η πρόβλεψη ενός τόσο χαμηλού ηλικιακού
ορίου, που δεν στηρίζεται σε καμία ουσιαστική βάση, σίγουρα δρα
ανασταλτικά στην επίλυση του ζητήματος. Το γεγονός αυτό μαρτυρά το μακρύ
δρόμο που έχει να διανύσει η Ινδία ως χώρα για να εξασφαλίσει την
θεμελιώδη προστασία των πολιτών της, και την ορθή απονομή της
δικαιοσύνης.
Βέρα Ελευθεριάδου
Πηγές:
- Britney Zeller.(2018). India ordinance allows for death penalty for child rapists. http://www.jurist.org/paperchase/2018/04/india-ordinance-allows-for-death-penalty-for-child-rapists.php
- Arpan. (n.d.) Protection of Children from Sexual Offences Act (POCSO). http://arpan.org.in/protection-of-children-from-sexual-offences-act-pocso/
- Official Document.(2012). Protection of Children from Sexual Offences Act, 2012. http://www.wcd.nic.in/sites/default/files/childprotection31072012.pdf