Οι τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με το ονοματολογικό φανερώνουν ότι υπάρχουν περιθώρια εκ μέρους της Ελλάδας για μια έγκυρη και ορθή πρόταση, η οποία θα έχει πολλές πιθανότητες να γίνει αποδεκτή από τους Σκοπιανούς.
Μια πρόταση ονομασίας που δεν θα περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία, ενώ παράλληλα δεν θα μειώνει ή προσβάλλει τους Σκοπιανούς, όπως αρκετές από εκείνες που ειπώθηκαν παλαιότερα.
Η πρόσφατη και τελευταία ονομασία που πρότειναν οι Σκοπιανοί «Μακεδονία του Ίλιντεν», παρά τον εθνικισμό που την περιβάλλει, δείχνει ότι δεν στοχεύουν στην ελληνική ιστορία, ούτε διεκδικούν ρίζες από τους αρχαίους Μακεδόνες, αλλά τονίζουν τη σλάβικη καταγωγή τους και την «εθνογένεσή» τους τη συγκεκριμένη χρονολογία.
Να διευκρινίσω ότι η χρήση του ονόματος Μακεδονία στο τότε, την εποχή της εξέγερσης την ημέρα του προφήτη Ηλία, αλλά και στο σήμερα, δεν ήταν άλλο παρά μια διαφοροποίηση προς τους Βούλγαρους κι όχι προς τους Έλληνες. Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιούσαν το όνομα λόγω του τόπου που ζούσαν ώστε να διαφοροποιούνται εθνολογικά από τους Βούλγαρους, οι οποίοι θεωρούσαν και θεωρούν ότι οι Σκοπιανοί ήταν και είναι Βούλγαροι. Αργότερα βέβαια με τις πολιτικοκοινωνικές και γεωστρατηγικές εξελίξεις η ονομασία αυτή υιοθετήθηκε και ρίζωσε εθνικιστικά, με αποτέλεσμα να τους φέρει σε σύγκρουση και με τους Έλληνες, ενώ αρκετοί φαντασμένοι υπερεθνικιστές υποστήριξαν την άμεση καταγωγή από τους αρχαίους Μακεδόνες, με αποτέλεσμα την αποκριάτικη, αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική, ένδυση των Σκοπίων.
Ωστόσο τα βασικά σημεία είναι ότι οι Σκοπιανοί δεν αρνούνται τη σλάβικη καταγωγή τους, εκτός από ένα μικρό ποσοστό, και το πραγματικό τους πρόβλημα είναι η διαφοροποίησή τους από τους Βούλγαρους κι όχι από τους Έλληνες, παρ’ όλο που από την εποχή της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας έχει μετατεθεί το πρόβλημα σ’ εμάς.
Επίσης, δεν επιζητούν μονάχα τη διαφοροποίησή τους προς τους Βούλγαρους, αλλά και προς τους Σέρβους.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι τόσο οι μεγαλοϊδεατικές βλέψεις των Βουλγάρων, όσο και των Σέρβων κατά τους προηγούμενους αιώνες είχαν σκοπό να οικειοποιηθούν και να πνίξουν κάθε άλλη σλάβικη μειονότητα που ζούσε στις περιοχές που ήθελαν να κατακτήσουν. Η σχεδόν κοινή γλώσσα των δυο μεγάλων εθνών (Βούλγαρων και Σέρβων) με τις υπόλοιπες μικρές σλάβικες εθνότητες που ζούσαν στα Βαλκάνια, ώθησε τις ορέξεις τους και τελικά κατάφεραν να αφομοιώσουν τις περισσότερες, εκτός των Σκοπιανών που πεισματικά διατηρούσαν τη διαφορετικότητά τους με το γεωγραφικό προσδιορισμό «Μακεδόνες».
Τόσο οι Βούλγαροι όσο και οι Σέρβοι, άλλοτε χάιδευαν κι άλλοτε πολεμούσαν αυτή τη διαφορετικότητα, ενώ οι Έλληνες δεν ασχολούνταν καν, ειδικά όσο οι Σκοπιανοί υπάγονταν στη Γιουγκοσλαβία.
Αυτό δηλαδή που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι δεν υπήρξε κάποια παγκόσμια συνωμοσία εναντίον των Ελλήνων και της ιστορίας τους, όπως παρουσίασαν το ζήτημα διάφοροι ευφάνταστοι Έλληνες εθνικιστές συνωμοσιολόγοι, αλλά τα γεωπολιτικά σχέδια των Βουλγάρων και των Σέρβων που ήθελαν να έχουν πρόσβαση στο Αιγαίο χρησιμοποίησαν την έκφραση διαφορετικότητας των Σκοπιανών ώστε να το πετύχουν. Εκμεταλλεύονταν δηλαδή την ονομασία «Μακεδόνες» του σλάβικου πληθυσμού με σκοπό να τους οικειοποιηθούν και να τους ενσωματώσουν στο κράτος τους, με ταυτόχρονη πρόσβαση στο Αιγαίο εις βάρος των Ελλήνων.
Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα σχέδια της ιμπεριαλιστικής Ρωσίας, η οποία βοήθησε και υποδαύλισε τις εθνικές μεγάλες ιδέες των Σέρβων και των Βουλγάρων, το όνειρο του πανσλαβισμού που προέκυψε, αλλά και της υιοθέτησης τελικά από τους Σκοπιανούς των υποτιθέμενων αλύτρωτων πατρίδων. Ως προς το τελευταίο, τις αλύτρωτες πατρίδες δηλαδή, για να αντιληφθούμε ξεκάθαρα το ζήτημα της διαφορετικότητας που έχουν με τους γειτονικούς Σλάβους, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι θέλουν εδάφη και από τη Βουλγαρία και από τη Σερβία.
Ωστόσο, οι εξελίξεις οδήγησαν το πρόβλημα σ’ εμάς και οι κακοί χειρισμοί από τις κυβερνήσεις μας κακοφόρμισαν ένα καθαρά σλάβικο ζήτημα, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε με την πλάτη στον τοίχο, γνωρίζοντας όλοι ότι η αποδοχή της ονομασίας Μακεδονία κάποια στιγμή στο μέλλον θα προκαλέσει τεράστια και πιθανόν αιματηρά προβλήματα.
Κατά καιρούς εμφανίστηκαν και προτάθηκαν διάφορες ονομασίες για τους Σκοπιανούς, οι περισσότερες ανιστόρητες και όλες δίχως να λαμβάνουν υπόψη την ιστορία, την παράδοση, αλλά και την αγωνία της διατήρησης της διαφορετικότητας του γειτονικού λαού απέναντι στους δυο Σλάβους διεκδικητές. Οι προτάσεις αυτές ήταν φυσικό να μην γίνουν αποδεκτές, απορρίπτονταν ασυζητητί, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν εξέφραζαν καμία πολιτισμική και εθνική ταυτότητα με την οποία μπορούσαν να ταυτιστούν οι Σκοπιανοί.
Θεωρώ όμως ότι υπάρχει μια ονομασία που μπορεί να προταθεί από εμάς και η οποία έχει πολλές πιθανότητες να γίνει αποδεκτή. Μια ονομασία που θα λαμβάνει υπόψη τη διαφορετικότητα που προβάλουν απέναντι στους Σέρβους και τους Βούλγαρους, δεν θα θίγει τους Έλληνες στο ελάχιστο, θα προσφέρει ιστορικότητα, ρίζες, παράδοση και πραγματική ταυτότητα στους Σκοπιανούς.
Η ονομασία ενός κράτους δίνει την ταυτότητα των πολιτών και το αντίστροφο. Η ταυτότητα των πολιτών συνθέτεται από πολιτισμικές εκφάνσεις, όπως γλώσσα, ιστορία, ήθη κι έθιμα, θρησκευτικά δόγματα και λατρευτικά τυπικά, στην ουσία όλα όσα στελεχώνουν τα ιδιαίτερα εθνολογικά τους χαρακτηριστικά και τους διαφοροποιούν από τους άλλους λαούς. Όταν προτείνεις μια ονομασία σ’ έναν λαό πρέπει να λαμβάνεις υπόψη σου αυτά τα εθνολογικά χαρακτηριστικά για να νοιώσουν οι πολίτες ότι μέσω αυτής αναγνωρίζεται και παρουσιάζεται η αληθινή τους ταυτότητα.
Η ονομασία που μπορούμε να προτείνουμε, να επιμείνουμε και ενδεχομένως να προπαγανδίσουμε για κάποιο χρονικό διάστημα, είναι το Σταροσλοβένια Staroslovenja που σημαίνει Παλαιοσλοβένια.
Ο όρος είναι δόκιμος και τον χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι Σκοπιανοί, αλλά και οι Βούλγαροι και οι Σέρβοι, στη φιλολογία, τη γλωσσολογία, την αρχαιολογία, την ιστορία κ.λπ.. Στην ουσία μ’ αυτόν τον όρο χαρακτηρίζουν τις αρχαιότερες σλάβικες εθνότητες που εγκαταστάθηκαν στα Βαλκάνια, τη γλώσσα που είχαν και τη γραφή που χρησιμοποιούσαν.
Λίκνο της Παλαιοσλοβένικης γλώσσας και γραφής θεωρείται η πόλη Οχρίδα, μια από τις μεγαλύτερες των Σκοπίων, εκεί όπου τον 9ο αιώνα ιδρύθηκε η πρώτη σλάβικη φιλολογική σχολή από τον άγιο Κλήμη της Οχρίδας, μαθητή του Κύριλλου και του Μεθόδιου. Για να αντιληφθείτε μάλιστα το παιχνίδι διεκδίκησης των Βουλγάρων και των Σέρβων εις βάρος των Σκοπιανών, ο άγιος Κλήμης θεωρείται Βούλγαρος από τους Βούλγαρους, Σέρβος ή Σλάβος σκέτο από τους Σέρβους και «Μακεδόνας» από τους Σκοπιανούς.
Η ονομασία Παλαιοσλοβένια δεν θα τους ξενίσει καθόλου και θα τη δούνε με θετικό μάτι (έχουν ακόμη και παλαιοσλοβένικο ωροσκόπιο), γιατί στην ουσία προσδιορίζει τα πραγματικά εθνολογικά τους χαρακτηριστικά, ενώ ταυτόχρονα τους προσφέρει τη δική τους ξεχωριστή ιστορία που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα κι όχι σε γεωπολιτικές βλέψεις και σχέδια άλλων κρατών ή ακροβατικές μυθιστορίες ανιστόρητων προπαγανδιστών.
Εν κατακλείδι, η ορθότερη πρόταση που μπορούμε να κάνουμε και να επιμείνουμε είναι το Παλαιοσλοβένια Staroslovenja, γιατί μ’ αυτή την ονομασία οι Σκοπιανοί αποκτούν πραγματική πολιτισμική ταυτότητα και κύρος, επιστημονικά αποδεδειγμένη Ιστορία, ξεχωριστή δική τους παράδοση και γλώσσα. Ειδικά ως προς το τελευταίο, σήμερα με τον χαρακτηρισμό «Μακεδονικά», η γλώσσα τους αναγνωρίζεται ως διάλεκτος της βουλγαρικής, ενώ τα παλαιοσλοβένικα θεωρούνται μητρική γλώσσα των βουλγάρικων και των σέρβικων.
Όσο για το ζήτημα του αλυτρωτισμού τους, εφόσον αλλάξουν το σύνταγμά τους, αυτός θα χαθεί με τον καιρό, γιατί θα διακοπεί η εθνική και εθνολογική σύνδεση με τον γεωγραφικό χώρο, κάτι που πάντα θα υπάρχει εάν τελικά αποδεχτούμε την όποια σύνθετη ονομασία.
Η λύση του ονοματολογικού ίσως να φαντάζει αυτή τη στιγμή ακατόρθωτη, ωστόσο δεν είναι, εφόσον θέσουμε το ζήτημα στην πραγματική του διάσταση και αγωνιστούμε να το πετύχουμε, γιατί θα το αποδεχτούν και οι περισσότεροι σώφρονες Σκοπιανοί.
Aντώνης Αντωνιάδης
Πηγή:
