Αρχικώς, είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε πως, κάθε φορά που αναφερόμαστε στην πληθυσμιακή μειονότητα στη Θράκη, δεν εννοούμε εθνική μειονότητα, δηλαδή Τουρκική -όπως παρουσιάζεται σε πολλά έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ή πηγές-, αλλά θρησκευτική μειονότητα, δηλαδή Μουσουλμανική. Οι Μουσουλμάνοι της Θράκης και της Ανατολικής Μακεδονίας είναι Έλληνες πολίτες που έχουν και τούς παρέχονται όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη. Η διαφορά έγκειται στο θρήσκευμά τους. Αυτή είναι και η παρανόηση που έχει συντελέσει σημαντικά στις δικαστικές περιπέτειες του εν λόγω Συλλόγου με τις Ελληνικές Αρχές και τα Δικαστήρια.
Όταν ξεκίνησε ο Σύλλογος, το 1927, ονομαζόταν «Οίκος της τουρκικής νεολαίας της Ξάνθης». Το 1937 αυτονομάστηκε και μετονομάστηκε σε «Τουρκική Ένωση Ξάνθης». Μέχρι το 1983-1984 δεν υπήρχε ζήτημα με την ονομασία και τους σκοπούς της οργάνωσης αυτής, ώσπου ο κ. Ντόνας κατέθεσε αγωγή διάλυσης της Ένωσης για λόγους προσβολής της δημοσίας τάξεως. Το 2005 ο Άρειος Πάγος διέταξε τη διάλυση του οργανισμού, με τον τελευταίο να προχωρά στη διεκδίκηση του δικαιώματός του για ύπαρξη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), από το οποίο και πήρε έγκριση, «ταπεινώνοντας» την Ελληνική Δικαιοσύνη. Η τελευταία, μέχρι σήμερα, δεν έχει προχωρήσει σε καμία αναγνώριση, όπως αυτή ψηφίστηκε στη Βουλή με τροπολογία, δίνοντας το πράσινο φως για τη νομιμοποίηση της Ένωσης.
Τι είναι, όμως, η «Τουρκική Ένωση Ξάνθης»; Ποιος είναι ο ρόλος και η επιρροή της στην Θράκη και τους όμορους νομούς; Στο καταστατικό της «Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης» μπορούμε να δούμε σημεία που αφορούν τους στόχους και το ρόλο της. Σε γενικές γραμμές ο σύλλογος αυτός έχει ως στόχο να α) «διαφυλάττει και να προωθεί τον πολιτισμό των Τούρκων της Δυτικής Θράκης, β) να δημιουργεί δεσμούς φιλίας και αλληλεγγύης μεταξύ τους και γ) να συμβάλλει στη διάδοση των πολιτιστικών, κοινωνικών και θρησκευτικών μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιήθηκαν στην Τουρκία, μετά την αλλαγή του καθεστώτος στην οποία προχώρησε ο Mustafa Kemal Ataturk». Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι το καταστατικό όχι μόνο δεν έχει μία χροιά σύνδεσης με την Τουρκία, αλλά εξηγεί ξεκάθαρα τη θέση των μελών και της Διοίκησης προς την Τουρκία και τις μεταρρυθμίσεις του Kemal Ataturk. Αποσκοπεί, επομένως, να εμφυσήσει στα μέλη της Μουσουλμανικής μειονότητας τις αξίες και αρχές του Κεμαλισμού, που έβλαψαν την ελληνική επικράτεια, τόσο λόγω της επιθετικότητας της τουρκικής πλευράς (Μικρασιατική εκστρατεία), όσο και των λανθασμένων χειρισμών εκ μέρους της ελληνικής πλευράς.
Όπως μπορεί να παρατηρήσει κάποιος, η Τουρκική Ένωση Ξάνθης έχει το ρόλο του «παιδαγωγού» και του ρυθμιστή της προσωπικής, κοινωνικής και θρησκευτικής ζωής της περιοχής της Θράκης, ασχέτως αν συμφωνούν ή όχι όλα τα μέλη της Μουσουλμανικής μειονότητας – όπως, για παράδειγμα, οι Πομάκοι που ζουν ειρηνικά στα βουνά της Ξάνθης, και οι οικογενειάρχες -και μη- που διαβιούν στην Θράκη και δεν θέλουν να έχουν κάποια σχέση με αυτήν.
Μία συνήθης τακτική της Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης είναι να προσκαλεί, σε συνεργασία με το Τουρκικό Προξενείο της Κομοτηνής, πολιτικούς από τη γείτονα χώρα, είτε για να πραγματοποιεί εκδηλώσεις εις μνήμην Τούρκων πολιτικών και θρησκευτικών προσώπων, είτε για θρησκευτικές εορτές. Προσφάτως, μάλιστα, εορτάστηκε και ο πρώτος χρόνος της νίκης της Δημοκρατίας στην Τουρκία, ένας χρόνος μετά το πραξικόπημα στην Τουρκία.
Κατά δεύτερον, ένα άλλο στοιχείο που δείχνει τις σχέσεις της Διοίκησης της Ένωσης με την Τουρκία είναι οι συναντήσεις που έχουν μέλη της πολιτικής ηγεσίας της Τουρκίας και οι κοινές τους εμφανίσεις. Ανώτατα μέλη έρχονται, επίσης, σε επαφή με ηγέτες τουρκικών κομμάτων στη Τουρκία, δείχνοντας, έτσι, πως η Τουρκική Ένωση Ξάνθης ουδέποτε έκοψε τις σχέσεις με την Τουρκία. Πλήγμα για την ίδια την Τουρκική Ένωση Θράκης βραχυπρόθεσμα, καθώς υπάρχουν πληθυσμοί που δεν ενστερνίζονται την Τουρκική νοοτροπία και τον πολιτισμό, όπως οι Πομάκοι και οι Ρομά.
Μακροπρόθεσμα, όμως, η Τουρκία καταφέρνει και εδραιώνει την ιδέα της εθνοτικής μειονότητας και όχι της θρησκευτικής, σε συνδυασμό πάντα με την απαξίωση των πολιτών αυτών, των Ελλήνων Μουσουλμάνων, από την Πολιτεία και τους εξουσιάζοντες.
Από το 1974 και μετά, δηλαδή τη μεταπολίτευση, η πολιτική περίοδος χαρακτηρίζεται ως «προοδευτική», δημιουργώντας, ταυτοχρόνως, την αίσθηση πως οτιδήποτε αφορά στα εθνικά θέματα θεωρείται αναχρονιστικό και εκτός πολιτικής ατζέντας.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παραδίδεται ελεύθερο το πεδίο σε μυστικές και φανερές ομάδες να δράσουν ανενόχλητες στην Θράκη. Αυτό, σε συνδυασμό με τη μείωση της βιομηχανικής ανάπτυξης και δράσης στη περιοχή, παρέδωσε «το γάντι» στην πιο δυνατή και οργανωμένη ομάδα στη περιοχή, το τουρκικό Προξενείο στην Κομοτηνή και την Τουρκική Ένωση Θράκης, επιτρέποντάς τους να λειτουργήσουν ως «ομπρέλα» για τους ευάλωτους αυτούς πληθυσμούς.
Επιπλέον, η Τουρκική Ένωση Θράκης, σε συνδυασμό με το Προξενείο, εκμεταλλεύτηκαν τα κενά του εκπαιδευτικού συστήματος στην περιοχή, και κατάφεραν να τα καλύψουν με σχολεία, καθηγητές και πρόγραμμα ειδικά διαμορφωμένο από το Προξενείο για περαιτέρω σπουδές στην Τουρκία. Έτσι, κατάφεραν να πείσουν Πομάκους και Ρομά να ενστερνιστούν τη φιλοσοφία και την τουρκική ταυτότητα, αφού ό,τι δεν τους προσέφερε το ελληνικό κράτος τούς το παρείχε το τουρκικό.
Τέλος, ένας λόγος που συνεχίζεται αυτή η διαμάχη στην Θράκη είναι η διατήρηση των στερεοτύπων από πλευράς της ελληνικής κοινωνίας πως οι Μουσουλμάνοι της Θράκης δεν είναι Έλληνες πολίτες. Αυτή αποτελεί και την πιο επικίνδυνη αντίληψη για τους συμπατριώτες μας, οι οποίοι επιβιώνουν σε ένα εχθρικό περιβάλλον στην Ελλάδα, αλλά και την Τουρκία, και γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης και πίεσης των δύο κρατών σε περιόδους αναταράξεων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η αντίληψη αυτή και ο παραγκωνισμός τους έχει κοστίσει αρκετά στην Ελλάδα, δημιουργώντας ένα αίσθημα εχθρικότητας και από τις δύο πλευρές, γεγονός που δεν ενισχύει τις προσπάθεις τοπικών παραγόντων, αλλά και πολιτικών για ενσωμάτωση.
Καταλήγοντας, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως υπάρχουν τρόποι με τους οποίους η ελληνική πολιτεία μπορεί να επέμβει στην περιοχή και να αντιμετωπίσει το παρόν ζήτημα. Τρεις είναι οι τομείς στους οποίους πρέπει να εστιάσει η ελληνική πλευρά: τις σχολικές υποδομές, την εκπαίδευση και τις βιομηχανικές υποδομές.
Παρ’όλο που είχαν γίνει κάποια βήματα στο παρελθόν, στην ουσία ο πιο βασικός τρόπος που αναφέρει και ο κ. Νίκος Μελέτης στο άρθρο του «Μυστικά και ψέματα για τη Θράκη: Η ‘μάχη’ της τροπολογίας και η ‘λευκή σημαία’ στην Τουρκική πολιτική» είναι η ανάπτυξη των σχολικών υποδομών και η δημιουργία παιδικών σταθμών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, από μικρή ηλικία, οι νέοι και οι νέες της Μουσουλμανικής Κοινότητας να μπορούν να ενστερνίζονται τις ελληνικές αξίες και αρχές, ώστε να μπορούν να αποτελούν ενεργότερο κομμάτι της κοινωνίας, μέσω των δράσεων των σχολείων (εκλογές, δραστηριότητες κτλ). Ταυτοχρόνως, τα υπόλοιπα παιδιά που, κατά την πλειοψηφία τους, πιστεύουν και ανήκουν στην Ορθόδοξη Χριστιανική εκκλησία, θα μπορούν να αποδεχθούν τους «διαφορετικούς» μαθητές, και δεν θα μεγαλώσουν με προκαταλήψεις απέναντι στους ομοίους τους.
Ένα δεύτερο βήμα είναι η ανασυγκρότηση του εκπαιδευτικού προσωπικού, με ανοιχτόμυαλους ανθρώπους της εκπαίδευσης οι οποίοι, πέραν της διδασκαλίας, θα υλοποιούν προγράμματα και δράσεις για την ελληνική κουλτούρα, φιλοσοφία, αξίες και πολιτισμό, προκειμένου να ενστερνίζονται αυτές τις ιδέες και να αποκτούν ελληνική ταυτότητα και πολιτειότητα.
Τέλος, μία πολύ βασική προϋπόθεση, ώστε να ενδυναμωθεί το ελληνικό αίσθημα στους Μουσουλμάνους της Θράκης, είναι η παραγωγική ανάπτυξη της περιοχής, δημιουργώντας θέσεις εργασίας στους κατοίκους της, οι οποίοι θα αισθάνονται την περιοχή πραγματικό τόπο τους. Φυσικά, έχουν δοθεί κονδύλια για τέτοιου είδους ανάπτυξη, ωστόσο, λόγω της κατάστασης χάους που επικρατούσε στο ελληνικό κράτος τις τελευταίες δεκαετίες, υπήρχε πρόβλημα στην απορρόφηση κονδυλίων προερχομένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στόχος, επομένως, είναι να υπάρξει άμεση απορρόφηση των κονδυλίων αυτών προς όφελος της αγροτικής και βιομηχανικής ανάπτυξης της περιοχής. Με τους παραπάνω τρόπους, κατά τη γνώμη μου, θα ήταν εφικτή η ενσωμάτωση του πληθυσμού αυτού στον υπόλοιπο πληθυσμό, αποφεύγοντας τα διλήμματα και τα προβλήματα στην περιοχή της Θράκης.
Φιλώτας Νιάρχος powerpolitics.eu
Πηγές :
- Bureau of Democracy, Human Rights and Labor (2010). 2009 Country Reports on Human Rights Practices. https://www.state.gov/j/drl/rls/hrrpt/2009/eur/136034.htm
- Hammarberg, T. (2009). Report by Thomas Hammarberg about Human Rights and Minorities (following his visit to Greece on 8-10 December 2008). https://rm.coe.int/16806db821#P94_17765
- Hirschon, R. (2003). Crossing the Aegean: An Appraisal of the 1923 Compulsory Population Exchange between Greece and Turkey (Forced Migration) https://www.amazon.com/Crossing-Aegean-Appraisal-Compulsory-Population/dp/1571815627/ref=sr_1_1?ie=UTF8&qid=1508862443&sr=8-1&keywords=crossing+the+aegean, pp.130-132
- tvxs.gr (2012). Μουσουλμανική Μειονότητα της Θράκης: Πρόσθεση και όχι αφαίρεση. http://tvxs.gr/news/ellada/moysoylmaniki-meionotita-tis-thrakis-prosthesi-kai-oxi-afairesi
- Μελέτης, Ν. ( 2017). Μυστικά και ψέμματα για την Θράκη: Η «μάχη» της τροπολογίας και η «λευκή σημαία» στην τουρκική πολιτική. http://www.liberal.gr/arthro/167223/amyna–diplomatia/2017/mustika-kai-psemata-gia-tin-thraki-i-isonmachisin-tis-tropologias-kai-i-isonleuki-simaiasin-stin-tourkiki-politiki.html
- Συρίγος, Α. (2017). Η τροπολογία Κοντονή και η Τουρκική Ένωση Ξάνθης. http://www.anixneuseis.gr/?p=175721
- Ψαρράς, Δ. (2017), Το Εθνικό ταμπού της Θράκης. https://www.efsyn.gr/arthro/ethniko-tampoy-tis-thrakis
