Αλλά από τη σκοπιά της καθημερινής ζωής, χωρίς να πηγαίνουμε βαθύτερα, υπάρχουμε για τους συνανθρώπους μας – πρώτιστα γι αυτούς που από τα χαμόγελά τους και την καλή τους κατάσταση εξαρτάται η ευτυχία μας και έπειτα για όλους αυτούς τους άγνωστους σε μας προσωπικά, με τις τύχες των οποίων όμως είμαστε δεμένοι μέσω δεσμών συμπάθειας.
Εκατοντάδες φορές καθημερινά υπενθυμίζω στον εαυτό
μου ότι η εσωτερική και η εξωτερική ζωή μου εξαρτώνται από την εργασία άλλων
ανθρώπων, ζωντανών και νεκρών, και πως πρέπει να προσπαθήσω να δίνω στον ίδιο
βαθμό που έχω δεχτεί και ακόμα δέχομαι.
Τα ιδανικά που μου φώτισαν το δρόμο και που κάθε στιγμή μου έδιναν κουράγιο για να αντιμετωπίσω τη ζωή ευδιάθετα υπήρξαν η Αλήθεια, η Καλοσύνη και η Ομορφιά. η δύναμη πάντα προσελκύει ανθρώπους ευτελούς ηθικής και πιστεύω ότι είναι ένας αμετάβλητος κανόνας όπου οι αχρείοι διαδέχονται τους τυράννους.
Χωρίς την έννοια της
αδελφότητας με ανθρώπους με παρόμοιες σκέψεις, τη φροντίδα για το
αντικειμενικό, το αιώνια απραγματοποίητο στο χώρο της τέχνης και της
επιστημονικής έρευνας, η ζωή θα μου φαινόταν άδεια. Οι
καθημερινοί στόχοι της ανθρώπινης προσπάθειας – περιουσία, επιφανειακή
επιτυχία, πολυτέλεια- πάντοτε μου φαίνονταν περιφρονητέοι. Ο ηρωισμός κατά
διαταγή, η βία χωρίς νόημα και όλη η μολυσματική ανοησία που συμβαδίζει με τ’
όνομα του πατριωτισμού – πόσο τα απεχθάνομαι!
Το ωραιότερο πράγμα που μπορούμε να αισθανθούμε
είναι το μυστήριο. Είναι το θεμελιώδες συναίσθημα που κυριαρχεί στην αληθινή
τέχνη και την αληθινή επιστήμη. Αυτός που δεν το γνωρίζει και δεν μπορεί να το
θαυμάσει ούτε να νιώσει δέος είναι σαν ένας νεκρός, ένα σβησμένο κερί. Η
εμπειρία του μυστηρίου – ακόμη και αναμεμειγμένη με φόβο- ήταν αυτή που γέννησε
τη θρησκεία.
Η γνώση της ύπαρξης ενός πράγματος ενός πράγματος
στο οποίο δεν μπορούμε να εισχωρήσουμε, η γνώση των εκδηλώσεων του βαθύτερου
λόγου και της πιο ακτινοβολούσας ομορφιάς, που η λογική μας έχει πρόσβαση μόνο
στις πιο στοιχειώδεις μορφές τους, αυτή η γνώση και αυτή η συγκίνηση είναι που
αποτελούν την πραγματική θρησκευτική στάση.
Ένας άνθρωπος που θα
εξακολουθούσε να ζει και πέρα από το φυσικό του θάνατο είναι επίσης έξω από την
αντίληψη μου, και ούτε θέλω να συμβεί διαφορετικά. Τέτοιες
αντιλήψεις αρμόζουν στους φόβους ή τον παράλογο εγωισμό των μικρόψυχων. Για
μένα είναι αρκετό το μυστήριο της αιωνιότητας της ζωής και ο πόθος της
θαυμάσιας δομής της πραγματικότητας, μαζί με την προσπάθεια να καταλάβω ένα
μέρος, όσο μικρό και αν είναι, της λογικής που διέπει τη φύση.
Επιλογές από το
βιβλίο, του Albert Einstein : “ Πώς βλέπω τον κόσμο”
Επιλογές, επιμέλεια
αναδημοσιεύσεων και συνθέσεων κειμένων, Πλωτίνος
