Γιώργος Κύρτσος
Η συζήτηση για την ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και την επιστροφή στη δραχμή έρχεται ξανά στο προσκήνιο εξαιτίας των αρνητικών οικονομικών, διεθνοπολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων. Και σε αυτό το μεγάλο θέμα –παραμονή στο ευρώ ή επιστροφή στο εθνικό νόμισμα– τα κόμματα αποφεύγουν να πουν την αλήθεια στο λαό, ανεξάρτητα από τη θέση που υποστηρίζουν.
Το σχέδιο Β
Η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ δεν λένε την αλήθεια στο λαό όταν υποστηρίζουν ότι η συμμετοχή στο ευρώ είναι μονόδρομος και πως δεν μπορεί να υπάρξει σχέδιο Β. Με την πολιτική που εφαρμόζεται και το ευρωπαϊκό περιβάλλον που διαμορφώνεται, η Ελλάδα είναι πρακτικά αδύνατο να παραμείνει στο ευρώ. Στα τέλη του 2013 θα έχουμε διαπιστώσει την πλήρη αποτυχία στην εφαρμογή του τρίτου μνημονίου και την πρακτική αδυναμία επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας με τους ευρωπαϊκούς κανόνες που έχουν επιβληθεί στις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου. Με την ευρωπαϊκή πολιτική που εφαρμόζεται, αυξάνεται συνεχώς η διαφορά στο κόστος του χρήματος υπέρ των βορείων και σε βάρος των νοτίων, μετακινούνται κεφάλαια από το Νότο προς το Βορρά, και έτσι μεγαλώνουν η έλλειψη ρευστότητας και επενδυτικών πρωτοβουλιών που μπορεί να φέρουν την ανάκαμψη, παραμένει το ευρώ υπερβολικά ισχυρό για τις ελληνικές εξαγωγές και τον τουρισμό, περικόπτεται κατά 25% το άθροισμα των αναπτυξιακών και αγροτικών κονδυλίων που θα εξασφαλίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη χώρα μας κατά την περίοδο 2014-2020, σε σύγκριση με την περίοδο 2007-2013.
Επομένως, δεν φτάνει να είσαι Έλληνας πολιτικός και να δηλώνεις πίστη στο ευρώ, ούτε να είσαι Ευρωπαίος πολιτικός και να δηλώνεις ότι θέλεις την Ελλάδα στην Ευρωζώνη. Πρέπει να το αποδεικνύεις εφαρμόζοντας μια πολιτική που επιτρέπει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.
Το πιθανότερο είναι ότι το 2014 θα κυριαρχήσει στον δημόσιο διάλογο το θέμα της ενδεχόμενης εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Και εδώ αρχίζουν οι μισές αλήθειες και τα ψέματα των κομμάτων, που δεν αποκλείουν ή και υποστηρίζουν αυτό το σενάριο.
Μεγαλύτερες θυσίες
Για να φύγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη χωρίς να υποστεί πλήρη οικονομική και κοινωνική καταστροφή, θα πρέπει να εφαρμοστεί ένα οικονομικό πρόγραμμα που θα είναι, για ένα διάστημα, πολύ σκληρότερο από τα μνημόνια που προκαλούν τη δικαιολογημένη λαϊκή διαμαρτυρία.
Η περίοδος προσαρμογής από το ευρώ πίσω στο εθνικό νόμισμα, τη δραχμή, θα είναι αναγκαστικά εξαιρετικά δύσκολη. Η προβληματική ελληνική οικονομία θα υποστεί την αντίδραση ισχυρών κέντρων αποφάσεων, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, που έχουν επενδύσει στην παραμονή της χώρας στο ευρώ, θα εκτεθεί στην ασύδοτη κερδοσκοπία σε διάφορους στρατηγικής σημασίας τομείς της οικονομίας και θα γνωρίσει ένα σωρό απρόβλεπτες αναταράξεις.
Όλη αυτή η ταλαιπωρία που περιγράφουμε μπορεί να συμφέρει, γιατί θα εξασφαλίσει, υπό προϋποθέσεις, την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, την τόνωση της εξαγωγικής δραστηριότητας και τη μεγάλη ενίσχυση του τουριστικού τομέα. Το κοινωνικό κόστος θα είναι τεράστιο και θα εκφραστεί μεταξύ των άλλων με διψήφια ποσοστά πληθωρισμού, που θα «ροκανίζουν» μισθούς και συντάξεις, για αρκετά χρόνια. Ιστορικά, πάντως, τα πολιτικά συστήματα και οι κοινωνίες μπορεί να αντέχουν περισσότερο στην προγραμματισμένη πληθωριστική χρηματοδότηση της ανάπτυξης, παρά σε μεγάλες περιόδους ύφεσης, που συνοδεύονται από ανεργία-ρεκόρ. Η γερμανική Δημοκρατία άντεξε, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στις πιέσεις της περιόδου του υψηλού πληθωρισμού, κατέρρευσε όμως στις αρχές της δεκαετίας του ’30, όταν το «κραχ» που εκδηλώθηκε στις ΗΠΑ το 1929 πέρασε στη δυτική Ευρώπη οδηγώντας τη Γερμανία σε ρεκόρ ύφεσης και ανεργίας.
Υποχρεωτική διαπραγμάτευση
Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ περνάει υποχρεωτικά και από τη διαπραγμάτευση με τους ισχυρούς της Ευρωζώνης. Θα πρέπει όχι μόνο να συμφωνήσουν στην οργανωμένη έξοδο της χώρας μας από το ευρώ αλλά και να την επιδοτήσουν διαγράφοντας τουλάχιστον τα 2/3 του χρέους του ελληνικού Δημοσίου.
Εάν φύγουμε από την Ευρωζώνη με ένα δημόσιο χρέος της τάξης του 170% του ΑΕΠ, θα οδηγηθούμε σε καταστάσεις που θα κάνουν τη χρεοκοπία της Αργεντινής να μοιάζει ειδυλλιακή, εφόσον η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος θα εκτοξεύσει το ελληνικό χρέος στο 250% ή και στο 300% του ΑΕΠ.
Προτού λοιπόν ενεργοποιηθεί το σενάριο της δραχμής, θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει οι Ευρωπαίοι εταίροι και πιστωτές στη μείωση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου στο 60% του ΑΕΠ, ώστε να διαμορφωθεί μετά την υποτίμηση του εθνικού νομίσματος γύρω στο 90%-100% του ΑΕΠ.
Η έξοδος από το ευρώ και η επιστροφή στη δραχμή μπορεί, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, να αποδειχθεί αναγκαία. Περνάει όμως υποχρεωτικά από την εφαρμογή μίας πολιτικής που θα είναι σκληρότερη από τα μνημόνια, σοβαρές δυσκολίες στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου αλλά και υποχρεωτική διαπραγμάτευση με τους ισχυρούς της Ευρωζώνης για τη μείωση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου τουλάχιστον κατά τα 2/3.
Το σχέδιο Β
Η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ δεν λένε την αλήθεια στο λαό όταν υποστηρίζουν ότι η συμμετοχή στο ευρώ είναι μονόδρομος και πως δεν μπορεί να υπάρξει σχέδιο Β. Με την πολιτική που εφαρμόζεται και το ευρωπαϊκό περιβάλλον που διαμορφώνεται, η Ελλάδα είναι πρακτικά αδύνατο να παραμείνει στο ευρώ. Στα τέλη του 2013 θα έχουμε διαπιστώσει την πλήρη αποτυχία στην εφαρμογή του τρίτου μνημονίου και την πρακτική αδυναμία επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας με τους ευρωπαϊκούς κανόνες που έχουν επιβληθεί στις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου. Με την ευρωπαϊκή πολιτική που εφαρμόζεται, αυξάνεται συνεχώς η διαφορά στο κόστος του χρήματος υπέρ των βορείων και σε βάρος των νοτίων, μετακινούνται κεφάλαια από το Νότο προς το Βορρά, και έτσι μεγαλώνουν η έλλειψη ρευστότητας και επενδυτικών πρωτοβουλιών που μπορεί να φέρουν την ανάκαμψη, παραμένει το ευρώ υπερβολικά ισχυρό για τις ελληνικές εξαγωγές και τον τουρισμό, περικόπτεται κατά 25% το άθροισμα των αναπτυξιακών και αγροτικών κονδυλίων που θα εξασφαλίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη χώρα μας κατά την περίοδο 2014-2020, σε σύγκριση με την περίοδο 2007-2013.
Επομένως, δεν φτάνει να είσαι Έλληνας πολιτικός και να δηλώνεις πίστη στο ευρώ, ούτε να είσαι Ευρωπαίος πολιτικός και να δηλώνεις ότι θέλεις την Ελλάδα στην Ευρωζώνη. Πρέπει να το αποδεικνύεις εφαρμόζοντας μια πολιτική που επιτρέπει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.
Το πιθανότερο είναι ότι το 2014 θα κυριαρχήσει στον δημόσιο διάλογο το θέμα της ενδεχόμενης εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Και εδώ αρχίζουν οι μισές αλήθειες και τα ψέματα των κομμάτων, που δεν αποκλείουν ή και υποστηρίζουν αυτό το σενάριο.
Μεγαλύτερες θυσίες
Για να φύγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη χωρίς να υποστεί πλήρη οικονομική και κοινωνική καταστροφή, θα πρέπει να εφαρμοστεί ένα οικονομικό πρόγραμμα που θα είναι, για ένα διάστημα, πολύ σκληρότερο από τα μνημόνια που προκαλούν τη δικαιολογημένη λαϊκή διαμαρτυρία.
Η περίοδος προσαρμογής από το ευρώ πίσω στο εθνικό νόμισμα, τη δραχμή, θα είναι αναγκαστικά εξαιρετικά δύσκολη. Η προβληματική ελληνική οικονομία θα υποστεί την αντίδραση ισχυρών κέντρων αποφάσεων, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, που έχουν επενδύσει στην παραμονή της χώρας στο ευρώ, θα εκτεθεί στην ασύδοτη κερδοσκοπία σε διάφορους στρατηγικής σημασίας τομείς της οικονομίας και θα γνωρίσει ένα σωρό απρόβλεπτες αναταράξεις.
Όλη αυτή η ταλαιπωρία που περιγράφουμε μπορεί να συμφέρει, γιατί θα εξασφαλίσει, υπό προϋποθέσεις, την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, την τόνωση της εξαγωγικής δραστηριότητας και τη μεγάλη ενίσχυση του τουριστικού τομέα. Το κοινωνικό κόστος θα είναι τεράστιο και θα εκφραστεί μεταξύ των άλλων με διψήφια ποσοστά πληθωρισμού, που θα «ροκανίζουν» μισθούς και συντάξεις, για αρκετά χρόνια. Ιστορικά, πάντως, τα πολιτικά συστήματα και οι κοινωνίες μπορεί να αντέχουν περισσότερο στην προγραμματισμένη πληθωριστική χρηματοδότηση της ανάπτυξης, παρά σε μεγάλες περιόδους ύφεσης, που συνοδεύονται από ανεργία-ρεκόρ. Η γερμανική Δημοκρατία άντεξε, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στις πιέσεις της περιόδου του υψηλού πληθωρισμού, κατέρρευσε όμως στις αρχές της δεκαετίας του ’30, όταν το «κραχ» που εκδηλώθηκε στις ΗΠΑ το 1929 πέρασε στη δυτική Ευρώπη οδηγώντας τη Γερμανία σε ρεκόρ ύφεσης και ανεργίας.
Υποχρεωτική διαπραγμάτευση
Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ περνάει υποχρεωτικά και από τη διαπραγμάτευση με τους ισχυρούς της Ευρωζώνης. Θα πρέπει όχι μόνο να συμφωνήσουν στην οργανωμένη έξοδο της χώρας μας από το ευρώ αλλά και να την επιδοτήσουν διαγράφοντας τουλάχιστον τα 2/3 του χρέους του ελληνικού Δημοσίου.
Εάν φύγουμε από την Ευρωζώνη με ένα δημόσιο χρέος της τάξης του 170% του ΑΕΠ, θα οδηγηθούμε σε καταστάσεις που θα κάνουν τη χρεοκοπία της Αργεντινής να μοιάζει ειδυλλιακή, εφόσον η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος θα εκτοξεύσει το ελληνικό χρέος στο 250% ή και στο 300% του ΑΕΠ.
Προτού λοιπόν ενεργοποιηθεί το σενάριο της δραχμής, θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει οι Ευρωπαίοι εταίροι και πιστωτές στη μείωση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου στο 60% του ΑΕΠ, ώστε να διαμορφωθεί μετά την υποτίμηση του εθνικού νομίσματος γύρω στο 90%-100% του ΑΕΠ.
Η έξοδος από το ευρώ και η επιστροφή στη δραχμή μπορεί, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, να αποδειχθεί αναγκαία. Περνάει όμως υποχρεωτικά από την εφαρμογή μίας πολιτικής που θα είναι σκληρότερη από τα μνημόνια, σοβαρές δυσκολίες στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου αλλά και υποχρεωτική διαπραγμάτευση με τους ισχυρούς της Ευρωζώνης για τη μείωση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου τουλάχιστον κατά τα 2/3.
Πηγή:
