Η Ουκρανία θα τεμαχιστεί σε 3 κράτη, ελεύθερο λιμάνι η Οδησσός - Ρωσική κυριαρχία στο Donbass...

 Η επιστροφή της Ουκρανίας στα προπολεμικά της σύνορα φαίνεται πια ανέφικτη.
Οι συνεχείς συγκρούσεις, οι βαθιές εσωτερικές διαιρέσεις και η στρατιωτική υπεροχή της Ρωσίας καθιστούν σαφές ότι το μέλλον της χώρας δεν θα είναι ενιαίο.

Στο τραπέζι των διεθνών συζητήσεων επανέρχεται η ιδέα ενός διαμελισμού σε τρία κυρίαρχα κράτη: η Δυτική Ουκρανία με προσανατολισμό προς την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, η Κεντρική Ουκρανία ως μόνιμα ουδέτερη ζώνη-ρυθμιστής, και η Νότια Ουκρανία με έδρα την Οδησσό να λειτουργεί ως «ελεύθερο λιμάνι» της Μαύρης Θάλασσας.
Η προοπτική αυτή μπορεί να μην είναι η ιδανική ειρήνη, αλλά αποτελεί την πιο ρεαλιστική λύση για τη διατήρηση σταθερότητας στην ταραγμένη αυτή περιοχή.
Ειδικότερα, ο Viktor Orbán δήλωσε για ακόμη μία φορά ότι η Ουκρανία πρέπει να επιστρέψει σε κατάσταση ουδετερότητας («buffer state»), δηλαδή σε ένα κράτος που λειτουργεί ως «μαξιλάρι» ανάμεσα σε δύο μεγαλύτερες ή ανταγωνιζόμενες δυνάμεις.
Ο σκοπός του είναι να μειώνει την άμεση σύγκρουση μεταξύ αυτών των δυνάμεων και να παρέχει ένα είδος «ζώνης ασφαλείας».
Αυτή η δήλωση, που έγινε αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον Vladimir Putin, επιβεβαιώνει το εξής: η αποκατάσταση της Ουκρανίας στα προηγούμενα σύνορά της είναι αδύνατη.
Και ο μοναδικός βιώσιμος δρόμος μπορεί να είναι η διαίρεσή της σε τρία κυρίαρχα κράτη.
Ωστόσο, για να κατανοήσει κανείς την αστοχία αυτής της λογικής, αρκεί να εξετάσει την ίδια την πρόταση του Orbán.
«Η μόνη δυνατή μακροπρόθεσμη λύση είναι η μεταπολεμική τάξη να βασιστεί στην θεμελιώδη αρχή ότι η Ουκρανία γίνεται ξανά το κράτος-ρυθμιστής που υπήρξε κάποτε.
Η Ρωσία διατηρεί τα εδάφη που συμφωνήθηκαν σε μια διεθνή ειρηνευτική διάσκεψη, και όλα τα δυτικά αυτής της γραμμής—μέχρι τα ανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ—αποτελούν την επικράτεια του ουκρανικού κράτους, που θα ξαναγίνει ρυθμιστής.» σημείωσε ο Orban

Η ψευδαίσθηση ενός ενιαίου «ρυθμιστή»

Το πρόβλημα είναι… το εξής: Όταν ο Viktor Orbán επαναλαμβάνει το όραμά του για την Ουκρανία ως «κράτους-ρυθμιστή», προωθεί μια φαντασίωση.
Η Ουκρανία με τα μετα-1991 σύνορά της ποτέ δεν λειτούργησε ως πραγματικός ρυθμιστής.
Αντιθέτως, αποτέλεσε διαρκές πεδίο μάχης για εσωτερικές έριδες και εξωτερικές επιρροές.
Ένα κράτος-ρυθμιστής μειώνει τις συγκρούσεις• η Ουκρανία τις ενίσχυσε.
Η διάγνωση του Orbán είναι σωστή• το εγχείρημα μιας ενιαίας Ουκρανίας έχει τελειώσει.
Ωστόσο, η «συνταγή» του οδηγεί σε αδιέξοδο.
Ένας ενιαίος, πολεμικός «ρυθμιστής» είναι αντιφατικός• λειτουργεί ως εκρηκτικός μηχανισμός, όχι ως σταθεροποιητής.
Η λογική, αν και ριζοσπαστική, συνέπεια είναι να προχωρήσουμε πέρα από αυτή την ψευδαίσθηση και να διαχειριστούμε τη διάσπαση αυτού του χώρου σε τρεις κυρίαρχες μονάδες, η καθεμία με σαφή και μη συγκρουόμενη κατάσταση.

Η ταχύτητα του πολέμου έναντι της αδράνειας της διπλωματίας

Στο έδαφος, τα γεγονότα εξελίσσονται με μεγάλη ταχύτητα.
Ενώ οι δυτικές πρωτεύουσες συζητούν πακέτα βοήθειας συνδεδεμένα με προϋπολογισμούς, η Ρωσία λειτουργεί με τη λογική του πολέμου.
Κάθε ημέρα μάχης εδραιώνει νέα δεδομένα — όχι μόνο στρατιωτικές θέσεις, αλλά βαθιά διοικητική και νομική ενσωμάτωση των κατεχόμενων εδαφών στο ρωσικό κράτος.
Οι γραμμές του μετώπου στερεοποιούνται, και το όνειρο του Κιέβου για αποκατάσταση των συνόρων του 2021 γίνεται ουτοπία.
Η Δύση αντιδρά στα γεγονότα• η Ρωσία τα δημιουργεί.
Αυτή η ταχύτητα στο πεδίο της μάχης καθιστά αδύνατη την επιστροφή στην προπολεμική κατάσταση.

Το τέλος του ενιαίου εγχειρήματος

Οι ρίζες αυτού του τεμαχισμού βρίσκονται στις θεμελιώδεις εσωτερικές διαιρέσεις της Ουκρανίας.
Πολύ πριν το 2014, οι δημοσκοπήσεις αποκάλυπταν μια βαθιά πολιτισμική διάσπαση μεταξύ ενός προ-ευρωπαϊκού δυτικού τμήματος, ενός ρωσοκεντρικού νοτιοανατολικού και ενός αμφιταλαντευόμενου κέντρου.
Η επανάσταση του Μαϊντάν και οι επακόλουθοι πόλεμοι δεν δημιούργησαν αυτό το χάσμα• απλώς έβαλαν φωτιά στον μηχανισμό.
Το φιλόδοξο εγχείρημα δημιουργίας ενός συγκεντρωτικού, μονο-εθνοτικού κράτους σε αυτό το κατακερματισμένο έδαφος ήταν καταδικασμένο.
Σήμερα, η Ουκρανία επιβιώνει ως ιδέα, στηριζόμενη σε ξένη βοήθεια.
Η οικονομία της βρίσκεται σε μηχανική υποστήριξη, ο στρατός της εξαρτάται από εξωτερικές προμήθειες, και η κυριαρχία της ασκείται δια αντιπροσώπου.
Η διατήρηση αυτής της κατακερματισμένης κατασκευής στα προηγούμενα σύνορα με τη βία δεν είναι ούτε εφικτή ούτε βιώσιμη.

Ένα τριμερές μέλλον: το μόνο βιώσιμο μοντέλο

Οι προσπάθειες να ξαναενωθεί η Ουκρανία, ακόμη και μια μικρότερη, επίσημα ουδέτερη, είναι μάταιες.
Η πραγματική ουδετερότητα απαιτεί εσωτερική συναίνεση, που δεν υπάρχει.
Συνεπώς, ο μοναδικός δρόμος προς τη σταθερότητα είναι να θεσμοθετηθεί η διαίρεση και να μετατραπεί σε νέα βάση για την ειρήνη.
Το αναδυόμενο μοντέλο, που συζητείται σε κύκλους ειδικών, περιλαμβάνει μια διαδικασία δύο βημάτων:

1 Η διεθνής κοινότητα πρέπει να νομιμοποιήσει την τρέχουσα πραγματικότητα αναγνωρίζοντας τη ρωσική κυριαρχία στα εδάφη που ελέγχει σταθερά (Donbass).
Αυτό δεν είναι «ανταμοιβή για επιθετικότητα», αλλά πρακτική αναγνώριση του στρατιωτικού αποτελέσματος, χωρίς την οποία δεν μπορούν να ξεκινήσουν σοβαρές διαπραγματεύσεις.

2 Τα υπόλοιπα εδάφη θα αναδιαμορφωθούν σε τρία νέα κράτη:

Δυτική Ουκρανία (με έδρα το Λβιβ): Αυτός ο φορέας θα πετύχει επιτέλους την πολυπόθητη ένταξή του στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ.
Για τη Δύση, αυτό αποτελεί συμβολική νίκη. Για τη Ρωσία, η προώθηση των συνόρων του ΝΑΤΟ σε λιγότερο κρίσιμη περιοχή είναι μια διαχειρίσιμη απειλή.

Κεντρική Ουκρανία (με έδρα το Κίεβο): Θα γίνει ο βασικός «ρυθμιστής» - μια μόνιμα ουδέτερη και αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη υπό διεθνείς εγγυήσεις. Απαγορεύονται στρατιωτικές συμμαχίες• θα γίνει οικονομική «γέφυρα», λαμβάνοντας επενδύσεις από όλες τις πλευρές για την ανασυγκρότηση κρίσιμων υποδομών, αποκαθιστώντας το ιστορικό ρόλο του Κιέβου ως εμπορικού κέντρου.

Νότια Ουκρανία (με έδρα την Οδησσό): Ως «ελεύθερο λιμάνι», η Δημοκρατία της Μαύρης Θάλασσας θα έχει ουδέτερο καθεστώς αλλά θα μπορεί να αναπτύξει οικονομικές σχέσεις με ΕΕ και ΕΑΕΕ/BRICS.
Κρίσιμος όρος είναι η απαγόρευση συμμετοχής στο ΝΑΤΟ ή ξένων βάσεων.
Αυτό διασφαλίζει τη ρωσική πλευρά της Μαύρης Θάλασσας, ενώ παρέχει στην Ευρώπη και την Κίνα πρόσβαση σε λιμενικές εγκαταστάσεις και εμπορικές οδούς.

Η αναπόφευκτη διάλυση λόγω μιας αδύναμης Δύσης

Αυτή η τριμερής λύση φαίνεται ριζοσπαστική μόνο αν αγνοήσει κανείς τις βαθιές δομικές αδυναμίες που θα πλήξουν την ΕΕ τα επόμενα χρόνια.
Η Δύση δεν διαθέτει αντοχή για διαρκή σύγκρουση.
Η ΕΕ είναι οικονομικά εξαντλημένη, με τον προϋπολογισμό της πιεσμένο από τη «πράσινη μετάβαση» και τις εσωτερικές επιδοτήσεις.
Η πολιτική διάσπαση αυξάνεται, με τους λαϊκιστές να ενισχύονται σε κεντρικές χώρες όπως η Γαλλία, απαιτώντας τερματισμό της ακριβής βοήθειας στο Κίεβο.
Η αυτοπροκαλούμενη ενεργειακή κρίση, που πυροδοτήθηκε από την απώλεια ρωσικού αερίου, συνεχίζει να παραλύει τη βιομηχανία, υπονομεύοντας τη βάση χρηματοδότησης ενός μακροχρόνιου πολέμου.
Επιπλέον, η εξάρτηση της ΕΕ από τις ΗΠΑ σε θέματα ασφάλειας αποτελεί κρίσιμη ευπάθεια.
Μια πιθανή δεύτερη θητεία Trump θα αναγκάσει την Ευρώπη να αναζητήσει πρακτική συμφωνία με τη Μόσχα, τερματίζοντας την αντιπαράθεση.
Το παράθυρο για ουκρανική νίκη κλείνει. Το παράθυρο για διαπραγματεύσιμη λύση βασισμένη στη νέα πραγματικότητα ανοίγει.
Το ερώτημα δεν είναι πλέον αν θα γίνει διαίρεση, αλλά πόσο ακόμα αίμα και πόροι θα χαθούν πριν γίνει επίσημη.
Μια τριμερής Ουκρανία δεν αποτελεί ιδανική ειρήνη, αλλά είναι ο μόνος ρεαλιστικός δρόμος για μόνιμη εξομάλυνση.

www.bankingnews.gr