H Ουκρανία θα προκαλέσει σκληρή λιτότητα στην Ευρώπη...

 Οργή προκαλεί το γεγονός ότι ενώ η Ελλάδα τέθηκε το 2010 σε καθεστώς διεθνούς οικονομικού ελέγχου και της επιβλήθηκαν 3 διαδοχικά μνημόνια (το 2010, το 2012 και το 2015) επειδή ήταν δημοσιονομικά αναξιόπιστη, το βαθύ κράτος των Βρυξελλών

σχεδιάζει την έκδοση ευρωομολόγου και την παροχή διμερών δανείων στο διεφθαρμένο καθεστώς του Κιέβου.
Η ευρωπαϊκή ηγεσία επιμένει στην αντι-ρωσική της υστερία οδηγώντας την οικονομία της Γηραιάς Ηπείρου σε καταστροφή, την ίδια ώρα που η υπερχρέωση οδηγεί σε de facto άρση του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.
Η στήριξη της Ουκρανίας αναδεικνύεται σε «μαύρη τρύπα», καθώς τα χρήματα δεν υπάρχουν ενώ η κυβέρνηση Trump στις ΗΠΑ έχει ξεκαθαρίσει ότι η στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία θα γίνεται μέσω της αγοράς εξοπλισμού από τα μέλη του ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Euroactiv (6 Νοεμβρίου), προτιμώμενη επιλογή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά τη στήριξη της πολεμικής προσπάθειας του Κιέβου παραμένει το σχέδιο «δάνειο επανορθώσεων» ύψους 140 δισ. ευρώ, το οποίο αυτή τη στιγμή μπλοκάρει το Βέλγιο.

Πώς θα καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό – Η εμπλοκή με το Βέλγιο για το δάνειο 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει την κάλυψη του τεράστιου χρηματοδοτικού κενού της Ουκρανίας μέσω κεφαλαίων τα οποία θα προέλθουν από κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό και διμερείς επιχορηγήσεις κρατών-μελών, σύμφωνα με τρεις πηγές τις οποίες επικαλείται το δημοσίευμα.
Οι δύο αυτές επιλογές – οι οποίες θα περιλαμβάνονται σε κείμενο «σεναρίων επιλογής» (options paper) που θα διανεμηθεί στις πρωτεύουσες των κρατών-μελών τις επόμενες εβδομάδες – έρχονται να προστεθούν στην πρόταση για το λεγόμενο «δάνειο επανορθώσεων» (reparation loan).
Η συγκεκριμένη πρόταση προβλέπει τη χρήση 140 δισ. «παγωμένων» ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων, που διατηρούνται στον βελγικό χρηματοπιστωτικό οργανισμό Euroclear με έδρα τις Βρυξέλλες, για τη στήριξη της άμυνας και ανοικοδόμησης της Ουκρανίας.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι το δημοσιονομικό κενό της Ουκρανίας θα φτάσει περίπου στα 65 δισ. δολάρια (περίπου 55 δισ.ευρώ ) για την περίοδο 2026-2027.

Οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ευθυγραμμίζονται με αυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Το «δάνειο αποζημιώσεων» και το βελγικό μπλόκο

Το «δάνειο επανορθώσεων» παραμένει η προτιμώμενη επιλογή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρά την άρνηση του Βελγίου να το στηρίξει στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον Οκτώβριο.

Την ίδια θέση συμμερίζονται πολλά κράτη-μέλη, μεταξύ αυτών η Γερμανία και οι βαλτικές χώρες.
Τον περασμένο μήνα, το Βέλγιο κατάφερε να τροποποιήσει τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ώστε να αφαιρεθεί οποιαδήποτε ρητή αναφορά στη χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, τα οποία δεσμεύθηκαν μετά τη ρωσική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία το 2022.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Bart De Wever έχει γνωστοποιήσει ότι θα συνεχίσει να μπλοκάρει το σχέδιο, εκτός αν:
1. τα άλλα κράτη-μέλη μοιραστούν τους νομικούς και οικονομικούς κινδύνους του δανείου,
2. και συνεισφέρουν στη χρήση ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται και στις δικές τους επικράτειες.
Η Κομισιόν εκτιμά ότι περίπου 25 δισ. ευρώ ρωσικών κρατικών κεφαλαίων είναι «παγωμένα» σε κράτη-μέλη της ΕΕ εκτός Βελγίου, συμπεριλαμβανομένων της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Λουξεμβούργου.
Οι μακροοικονομικές προβλέψεις για την Ουκρανική οικονομία (Σεπτ. 2025)

Η (τρελή) εναλλακτική του κοινού χρέους

Μετά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής, ο Bart De Wever πρότεινε την επιλογή του κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού ως εναλλακτική λύση για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας:
«Το μεγάλο πλεονέκτημα του χρέους είναι ότι το γνωρίζεις.
Ξέρεις το ύψος του, τη διάρκειά του και το ποιος έχει την ευθύνη.
Με τα ρωσικά χρήματα, δεν ξέρεις πόσο θα διαρκέσουν οι δικαστικές διαμάχες, ούτε ποια εμπόδια θα προκύψουν», δήλωσε.
Η πιθανότητα κοινού δανεισμού που θα περιλαμβάνεται στο έγγραφο της Κομισιόν δεν θα βασίζεται στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς δεν υπάρχουν πλέον επαρκή δημοσιονομικά περιθώρια, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Το σχέδιο βρίσκεται ακόμη υπό επεξεργασία και ενδέχεται να τροποποιηθεί.

Το ολλανδικό veto – Θα εκτοξευθεί το χρέος!

Ο επικεφαλής της ολλανδικής κεντρικής τράπεζας και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Olaf Sleijpen, προειδοποίησε να ενάντια στα κοινά ευρωπαϊκά ομόλογα.
«Ο κίνδυνος με τα ευρωομόλογα είναι ότι τελικά οδηγούν μόνο σε μεγαλύτερο χρέος», δήλωσε ο Sleijpen στην ολλανδική εφημερίδα De Telegraaf σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε το Σάββατο 8 Νοεμβρίου.
Παρότι ο Sleijpen τόνισε ότι «είναι πολιτική η απόφαση για τα ευρωομόλογα», το ζήτημα έχει διχάσει τα κόμματα που διαπραγματεύονται τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου. Τα περισσότερα δεξιά κόμματα αντιτίθενται στην ιδέα, ενώ τα κεντροαριστερά και αριστερόστροφα κόμματα την υποστηρίζουν, συμπεριλαμβανομένων των Democrats 66, που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους και τώρα ηγούνται των συνομιλιών για τον σχηματισμό συνασπισμού.
Σε περίπτωση που εισαχθούν τα ευρωομόλογα, ο Sleijpen όρισε ως αυστηρή προϋπόθεση ότι οι χώρες που δεν συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες «πρέπει να καταβάλουν επιπλέον προσπάθεια για μείωση του χρέους σε εθνικό επίπεδο».
«Κατά την άποψή μου, οι συνολικοί δείκτες χρέους πρέπει να μειωθούν, τόσο το εθνικό όσο και το ευρωπαϊκό χρέος μαζί», πρόσθεσε.

O... από μηχανής θεός απο τη Νορβηγία 
 
Καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες αναζητούν τρόπους να συνεχίσουν τη χρηματοδοτική στήριξη προς την Ουκρανία, η ιδέα αξιοποίησης του τεράστιου νορβηγικού πετρελαϊκού ταμείου κερδίζει έδαφος στο Όσλο.
Αν και η κυβέρνηση, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό των Εργατικών Jonas Gahr Store, δεν έχει ακόμη προτείνει κάτι τέτοιο, η πλειοψηφία των κομμάτων στο νορβηγικό κοινοβούλιο εξέφρασε την προθυμία της να στηρίξει την πρωτοβουλία.
Οι Βρυξέλλες εργάζονται πάνω σε ένα σχέδιο – γνωστό ως «δάνειο επανορθώσεων» – το οποίο παραμένει εύθραυστο, αλλά η νορβηγική επιλογή θα μπορούσε να του προσδώσει αξιοπιστία.
Η Επιτροπή πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρει ισχυρές εγγυήσεις προς το Euroclear, το βελγικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που διακρατεί τα περισσότερα από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, ώστε το Euroclear να είναι βέβαιο ότι θα αποζημιωθεί, εάν τα ρωσικά κεφάλαια επιστραφούν κάποτε στη Μόσχα - καθώς η νομική διεκδίκησή τους μάλλον θα δικαιώσει τη Μόσμα .
Για παράδειγμα, θα αρκούσε η Ουγγαρία, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Viktor Orban, να αντιταχθεί στην ανανέωση των κυρώσεων – που επανεξετάζονται κάθε έξι μήνες – ώστε τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία να αποδεσμευθούν πίσω στη Ρωσία.
Σε αυτό το στάδιο, το Βέλγιο θεωρεί τις διαβεβαιώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανεπαρκείς και αρνείται να εμπλακεί σε μια δομή που ενδέχεται να του κοστίσει ακριβά. Εδώ ακριβώς η νορβηγική ιδέα γίνεται ελκυστική, καθώς θα μπορούσε να προσφέρει τις απαραίτητες εγγυήσεις.
Τα 10ετή ομόλογα που κατέχει το νορβηγικό fund 
 

Το δίχτυ ασφαλείας 

Η πρόταση διατυπώθηκε για πρώτη φορά από δύο Νορβηγούς οικονομολόγους, τον Havard Halland και τον Knut Anton Mork, σε άρθρο γνώμης που δημοσιεύθηκε στον αντιρωσικό ιστότοπο Project Syndicate στις 22 Οκτωβρίου.
«Χάρη στο πετρελαϊκό fund, το οποίο πλέον έχει θέση πάνω από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια [1,7 τρισ. ευρώ], η Νορβηγία διαθέτει την ισχυρότερη πιστοληπτική αξιολόγηση triple-A στην Ευρώπη, ίσως και παγκοσμίως, γεγονός που την καθιστά τη μοναδική χώρα ικανή να αναλάβει τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις ενός νέου δανείου προς την Ουκρανία χωρίς να επηρεάσει την πιστοληπτική της ικανότητα», εξήγησε ο Halland.
Ο οικονομολόγος επισήμανε επίσης ότι η Νορβηγία, η οποία έχει πλέον καταστεί ο κύριος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποκόμισε τεράστια κέρδη από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία – περίπου 1,27 τρισ. κορώνες (108 δισ. ευρώ) την περίοδο 2022-2024.
«Ωστόσο, η συνεισφορά μας στην ενίσχυση της Ουκρανίας, προγραμματισμένη έως το 2030, ανέρχεται μόλις σε 275 δισ. κορώνες [23 δισ. ευρώ], δηλαδή ένα κλάσμα αυτών των κερδών», ανέφερε ο Halland, τονίζοντας και τις επιπτώσεις για την ασφάλεια της Νορβηγίας. Παρότι το βασίλειο δεν είναι μέλος της Ε.Ε., μοιράζεται σύνορα 198 χιλιομέτρων με τη Ρωσία.
Οι δύο οικονομολόγοι πρότειναν η Νορβηγία να λειτουργήσει ως «δίχτυ ασφαλείας» σε περίπτωση που η Ρωσία ανακτήσει τα παγωμένα περιουσιακά της στοιχεία, «είτε επειδή αποζημίωσε την Ουκρανία για τις ζημιές που προκάλεσε, είτε κατόπιν δικαστικής απόφασης», εξήγησε ο Halland, ο οποίος χαρακτήρισε και τα δύο ενδεχόμενα «εξαιρετικά απίθανα».

Καμία απόφαση προς το παρόν…

Η πρόταση ίσως περνούσε απαρατήρητη, αν η δανική εφημερίδα Politiken δεν την είχε θέσει στο περιθώριο της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες, στις 23 Οκτωβρίου, στον πρωθυπουργό της Δανίας Mette Frederiksen, η οποία τη χαρακτήρισε εξαιρετική.
Ερωτηθείς από την εφημερίδα, ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Anders Fogh Rasmussen δήλωσε ότι πιστεύει πως η Νορβηγία έχει «τα μέσα και το καθήκον να κάνει πολύ περισσότερα και να αναλάβει ευθύνη για την ασφάλεια στην Ουκρανία και την Ευρώπη», και ότι δεν μπορεί πλέον «να κρύβεται πίσω από το γεμάτο πετρελαϊκό της ταμείο».
Μέσα στις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό, ο πρωθυπουργός Jonas Gahr Store δήλωσε απλώς στις 28 Οκτωβρίου ότι είχε ζητήσει «μια πλήρη αναφορά για την κατάσταση», προκειμένου να καθορίσει εάν η Νορβηγία θα πρέπει «να συμμετάσχει με κάποιον τρόπο».
Σε επικοινωνία της με τη Le Monde, η υφυπουργός Οικονομικών Ellen Reitan ανέφερε ότι η κυβέρνηση «παρακολουθεί στενά την κατάσταση και συνεχίζει τον διάλογο με τους Ευρωπαίους εταίρους της».
Σε αυτό το στάδιο, οι «Ευρωπαίοι εταίροι» δεν έχουν ακόμη ενσωματώσει τη νορβηγική επιλογή στις συζητήσεις τους για το «δάνειο επανορθώσεων».

Επόμενα βήματα

Τεχνικές συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων της Κομισιόν και του Βελγίου για το «δάνειο αποζημιώσεων» είχαν προγραμματιστεί για την Παρασκευή (7/11) .
Προς το παρόν δεν προβλέπονται ανώτατου επιπέδου πολιτικές διαπραγματεύσεις, αλλά δεν αποκλείεται να πραγματοποιηθούν σύντομα.
Η επόμενη Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της ΕΕ έχει προγραμματιστεί για 18 και 19 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες.

Η αμείλικτη πραγματικότητα - Ευρώπη βαδίζει προς μια νέα κρίση χρέους

Στην ίδια ώρα, έρευνα που δημοσιεύθηκε την Τρίτη 4 Νοεμβρίου, το ΔΝΤ σήμανε συναγερμό ότι τα επίπεδα χρέους της Ευρώπης κινδυνεύουν να καταστούν «εκρηκτικά» εάν δεν εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και στις επιχειρήσεις, και εάν τα δημοσιονομικά ελλείμματα δεν μειωθούν μέσω αύξησης των φορολογικών εσόδων, περιορισμού των κοινωνικών δαπανών και βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα.
Ωστόσο, το Ταμείο προειδοποίησε επίσης ότι τα επίπεδα χρέους της Ευρώπης — τα οποία αναμένεται να διπλασιαστούν έως το 2040, φθάνοντας κατά μέσο όρο στο 130% του ΑΕΠ — είναι πλέον τόσο υψηλά, ώστε ακόμη και με ταχείες μεταρρυθμίσεις, «η επανεξέταση του ρόλου του κράτους στη οικονομική σφαίρα μπορεί να είναι αναπόφευκτη σε ορισμένες χώρες».
«Αν οι μεταρρυθμίσεις και η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική προσαρμογή δεν επαρκούν, τότε πιο ριζοσπαστικά μέτρα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν επαναξιολόγηση του εύρους των δημόσιων υπηρεσιών και άλλων λειτουργιών του κράτους, κάτι που ενδέχεται να επηρεάσει το κοινωνικό συμβόλαιο», ανέφερε το ΔΝΤ.

Οι γηράσκοντες πληθυσμοί

Η εκτόξευση του δημόσιου χρέους έρχεται σε μια περίοδο που οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. δέχονται ολοένα και μεγαλύτερες πιέσεις να στηρίξουν γηράσκοντες πληθυσμούς, ενώ ταυτόχρονα αυξάνουν τις στρατηγικές επενδύσεις, ιδιαίτερα στην πράσινη τεχνολογία και στην άμυνα.
Πέρυσι, ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Mario Draghi, είχε δηλώσει ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να αυξήσει τις ετήσιες επενδύσεις της κατά τουλάχιστον 800 δισ. ευρώ ετησίως — ή περίπου 4–5% του ετήσιου ΑΕΠ της Ένωσης — ώστε να μην μείνει πίσω σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα.

Οι αιματηρές περικοπές στο κοινωνικό κράτος

Σύμφωνα με τον ίδιο, έως και το ήμισυ αυτού του ποσού θα πρέπει να προέρχεται από τον δημόσιο τομέα.
Σήμερα, δώδεκα από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν λόγο χρέους προς ΑΕΠ πάνω από το όριο του 60% που θέτει η Ένωση.
Αρκετές μεγάλες οικονομίες — μεταξύ αυτών η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία — έχουν χρέος άνω του 100% του ΑΕΠ.
Η Ιταλία και η Γαλλία περιλαμβάνονται επίσης στις εννέα χώρες της Ε.Ε. που τελούν υπό διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λόγω παραβίασης του ορίου 3% για το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Ωστόσο σημειώνει ότι οι σχετικά χαμηλές αποδόσεις, τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα και οι βαθύτερες, πιο ρευστές αγορές κεφαλαίου επιτρέπουν πλέον στις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να διατηρούν αναλογία χρέους/ΑΕΠ έως και 90% χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η δημοσιονομική τους βιωσιμότητα.


Τελειώνει το κοινωνικό μοντέλο

Περίπου το ένα τέταρτο των ευρωπαϊκών χωρών θα χρειαστεί να περικόψει τις καθαρές δημόσιες δαπάνες κατά περισσότερο από μία ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ ετησίως για πέντε συνεχόμενα έτη — σημαντικά περισσότερο από τη συνήθη δημοσιονομική προσαρμογή των τελευταίων δεκαετιών.
«Σε αυτές τις χώρες, η συζήτηση για το εύρος και τη βιωσιμότητα του “ευρωπαϊκού μοντέλου” φαίνεται αναπόφευκτη», υπογράμμισε το Ταμείο.
Οι κυβερνήσεις, σύμφωνα με την έκθεση, θα μπορούσαν να επιχειρήσουν διάκριση μεταξύ “βασικών” και “premium” υπηρεσιών σε κρίσιμους τομείς όπως οι συντάξεις, η εκπαίδευση και η υγεία — με μόνο τις βασικές υπηρεσίες να παραμένουν δημόσια χρηματοδοτούμενες και δωρεάν διαθέσιμες.
Δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η Ευρώπη δεν έχει πρόβλημα χρέους.
Τα δεδομένα δίνουν μερική βάση σε αυτόν τον ισχυρισμό: παρότι το χρέος είναι υψηλό σε ιστορικούς όρους, παραμένει χαμηλότερο από τον μέσο όρο 110% των ανεπτυγμένων οικονομιών.
Επιπλέον, η αναλογία χρέους/ΑΕΠ της ευρωζώνης βρίσκεται στο 88%, περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από ό,τι το 2000, αλλά 10 μονάδες χαμηλότερα από το 2020.
Εκτιμά ότι αν δεν ληφθούν μέτρα, το δημόσιο χρέος της Ευρώπης θα φτάσει το 130% έως το 2040, υπερβαίνοντας το «όριο συναγερμού» του 90%, πέρα από το οποίο οι αγορές ενδέχεται να αντιδράσουν έντονα.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η συνέχιση της… ουκρανικής περιπέτειας στην Ευρώπη, θα την οδηγήσει σε οικονομική αυτοχειρία…

www.bankingnews.gr