Ισραηλινός αναλυτής: Ζούμε τη στιγμή της μεγάλης ρήξης με Τουρκία...

 Η ένταση στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο φτάνει σε κρίσιμο σημείο.
Σύμφωνα με άρθρο του ισραηλινού αναλυτή Shay Gal στους Times of Israel, η σχέση μεταξύ Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών παραμένει ισχυρή, αλλά η πρόσφατη πολιτική στροφή των ΗΠΑ

προς την Άγκυρα θέτει σε δοκιμασία τα όρια της στρατηγικής συμμαχίας.
Η Τουρκία, με την ανοχή και υποστήριξη προς τη Hamas, συνεχίζει να αμφισβητεί τις κόκκινες γραμμές του Ισραήλ, ενώ οι αμερικανικές διπλωματικές κινήσεις θολώνουν τον χάρτη της γεωπολιτικής ισχύος. Το μήνυμα είναι σαφές: η φιλία δεν σημαίνει υποτέλεια, και η κυριαρχία απαιτεί αποφασιστικότητα απέναντι σε φίλους και εχθρούς.
Σύμφωνα με τον Shay Gal, «το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιράζονται κοινή ιστορία, αξίες και συμφέροντα ασφαλείας – ωστόσο μια συμμαχία δεν ταυτίζεται με ταυτόσημα συμφέροντα ή αντιλήψεις.
Το χάσμα φαίνεται πιο καθαρά στην περίπτωση της Τουρκίας.
Η Ουάσιγκτον βλέπει την Άγκυρα ως έναν άξονα του ΝΑΤΟ, αλλά έναν άξονα που συχνά εκτρέπει τη Συμμαχία από την πορεία της.

Τη θεωρεί μοχλό επιρροής έναντι της Ρωσίας και του Ιράν, αλλά ταυτόχρονα και φρένο, καθώς υπηρετεί τη δική της ισορροπία δυνάμεων.
Για τον Λευκό Οίκο, η Τουρκία είναι κομβικός παράγοντας στη Συρία, τον Καύκασο και τη Μαύρη Θάλασσα — όμως ένας κόμβος που περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του.
Η Ιερουσαλήμ βλέπει κάτι άλλο: ένα καθεστώς του οποίου ο ηγέτης προσεύχεται για την καταστροφή του Ισραήλ, του οποίου τα δικαστήρια εκδίδουν εντάλματα σύλληψης κατά Ισραηλινών, και του οποίου οι θεσμοί φιλοξενούν και χρηματοδοτούν τη Hamas. Αυτά δεν είναι λεπτομέρειες – είναι θεμελιώδεις αρχές».
Στις 30 Μαρτίου 2025, στο Μεγάλο Τζαμί Büyük Çamlıca της Κωνσταντινούπολης, ο Πρόεδρος Erdogan προσευχήθηκε λέγοντας: «Είθε ο Αλλάχ να καταστρέψει και να αφανίσει το σιωνιστικό Ισραήλ».
Δεν επρόκειτο για γλωσσικό ολίσθημα — ήταν δημόσια μετάδοση προσευχής του Eid al-Fitr, που επισφράγισε χρόνια τουρκικής υποστήριξης προς τη Hamas: γραφεία στην Κωνσταντινούπολη, διαβατήρια για στελέχη, πλήρης πολιτική κάλυψη.

Για κάθε υπεύθυνη ισραηλινή κυβέρνηση, αυτά συνιστούν κόκκινες γραμμές πολιτικής, όχι απλώς ρητορική, σημειώνει ο Ισραηλινός αναλυτής.
Η συνάντηση της 7ης Απριλίου στο Οβάλ Γραφείο έκανε το χάσμα φανερό.
«Ο Erdogan είναι πολύ έξυπνος», είπε ο Trump στον Netanyahu.
«Οποιοδήποτε πρόβλημα έχεις με την Τουρκία, μπορώ να το λύσω – αρκεί να είσαι λογικός».
Μάλιστα επαίνεσε την Άγκυρα επειδή «έχει πάρει τον έλεγχο της Συρίας μέσω αντιπροσώπων».

Η Ουάσιγκτον θαυμάζει την τουρκική επιρροή• η Ιερουσαλήμ μετρά το κόστος της.
Η φιλία με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι στρατηγικό πλεονέκτημα, όχι υποθήκη κρίσης. Το Ισραήλ δεν μπορεί να είναι “λογικό” απέναντι σε μια δύναμη που χρηματοδοτεί τους εχθρούς του.

Η τουρκική δικαιοσύνη και τον «νομικό πόλεμο»

Σύμφωνα με τον Shay Gal, η τουρκική δικαιοσύνη διέλυσε κάθε ψευδαίσθηση αυτοσυγκράτησης.
Στις 7 Νοεμβρίου, οι εισαγγελείς της Κωνσταντινούπολης εξέδωσαν εντάλματα σύλληψης για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ και ανώτερους αξιωματούχους με κατηγορίες για «γενοκτονία».
Ήταν νομικός πόλεμος μεταμφιεσμένος σε ηθική στάση – δεν εκφοβίζει κανέναν, δεν απαλλάσσει κανέναν, και αποδεικνύει γιατί οποιαδήποτε εξωτερικά επιβεβλημένη «προσέγγιση» θα ήταν στρατηγικό σφάλμα.
Η Άγκυρα πρότεινε την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων υπό διεθνή εντολή• η απάντηση του Ισραήλ είναι απόλυτη: καμία τουρκική δύναμη στη Γάζα, υπό καμία σημαία.
Ο λόγος δεν είναι συναισθηματικός, αλλά επιχειρησιακός: ένα κράτος που παρέχει καταφύγιο στη Hamas δεν μπορεί να είναι ουδέτερο στο πεδίο της μάχης.
Οι σύμμαχοι μπορεί να διαφωνούν, αλλά η κυριαρχία απαιτεί το Ισραήλ να προστατεύει τις κόκκινες γραμμές του.
Ο δεσμός Hamas–Τουρκίας είναι τεκμηριωμένος, όχι υποθετικός.
Το Reuters αποκάλυψε εδώ και χρόνια ότι η Τουρκία παρείχε διαβατήρια σε στελέχη της Hamas, πολύ πριν τον Οκτώβριο του 2023• το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε τουρκικά δίκτυα που διοχέτευαν κεφάλαια υπό το πρόσχημα της «φιλανθρωπίας».
Όταν η Ουάσιγκτον μιλά για «ειρηνευτικές δυνάμεις», το Ισραήλ ακούει «διείσδυση». Ο σκεπτικισμός του δεν είναι παράνοια — είναι σύνεση.
Η Ουάσιγκτον εκτιμά την τουρκική επιρροή έναντι του Assad, της Ρωσίας και του Ιράν, βλέποντας τον Erdogan ως διαμεσολαβητή.
Το Ισραήλ βλέπει κάτι άλλο: ένα ακόμη προγεφύρωμα, ένα έδαφος όπου οι ιρανικές παραστρατιωτικές δυνάμεις κινούνται υπό τουρκική κάλυψη.
Εκεί όπου η Αμερική ακούει «διαμεσολάβηση», η Ιερουσαλήμ βλέπει έδαφος επιχειρήσεων. Αυτό είναι γεωγραφικός ρεαλισμός.

Κυριαρχία στη Μεσόγειο: το ίδιο μοτίβο

Η κυριαρχία στη Μεσόγειο αφηγείται την ίδια ιστορία.
Η ΕΕ έχει επιβάλει κυρώσεις στην Άγκυρα για τις παράνομες γεωτρήσεις στα κυπριακά ύδατα και έχει απορρίψει τη συμφωνία Τουρκίας–Λιβύης του 2019, που εξαφάνιζε ελληνικά νησιά από τον χάρτη.
Για το Ισραήλ, η συνεργασία με την Ελλάδα και την Κύπρο δεν είναι… τύποις, αλλά άξονας σταθερότητας στηριγμένος στην ενέργεια, στις πληροφορίες και στη διάσωση.
Σε μια θάλασσα που αμφισβητείται από αναθεωρητισμό, αυτό το τρίγωνο κρατά ζωντανούς τους κανόνες που στηρίζουν το εμπόριο και το διεθνές δίκαιο.
Η Βόρεια Κύπρος, τα Κατεχόμενα, αποτελεί σιωπηρή κατηγορία.
Πενήντα χρόνια μετά την εισβολή της Τουρκίας, μόνο η Άγκυρα αναγνωρίζει τη λεγόμενη «δημοκρατία».
Κι όμως, η αμερικανική διπλωματία εξακολουθεί να την αποκαλεί «περιοχή υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση».
Το Ισραήλ, που γνωρίζει καλά την επιλεκτική αγανάκτηση της διεθνούς κοινότητας, σημειώνει αυτή την παράλειψη.

Τα παιχνίδια της Άγκυρας, οι κανόνες της Ιερουσαλήμ

Οι «διπλωματικές επιτυχίες» της Ουάσινγκτον συχνά αποδεικνύονται κενές περιεχομένου.
Η είσοδος του Καζακστάν στις Συμφωνίες του Αβραάμ (Abraham Accords) έγραψε πρωτοσέλιδα, αλλά όχι ιστορία.
Οι σχέσεις της χώρας με το Ισραήλ —σταθερές από το 1992, από τις εκτοξεύσεις δορυφόρων AMOS στο Baikonur μέχρι το πετρέλαιο που διυλίζεται στη Χάιφα— δεν χρειάζονταν ανανέωση.
Η σιωπή της Ιερουσαλήμ τα είπε όλα: ο συμβολισμός δεν είναι στρατηγική.
Η κίνηση αυτή θόλωσε τον χάρτη της Αμερικής.
Το Καζακστάν αποτελεί πυλώνα του Τουρκικού Μεσαίου Διαδρόμου (Middle Corridor), που συνδέει την Κίνα με την Ευρώπη μέσω Άγκυρας, όχι μέσω του Ινδο-Μεσογειακού Διαδρόμου (IMEC) που συνδέει Ινδία, Ισραήλ, Ελλάδα, Κύπρο, Σαουδική Αραβία, Ιορδανία, ΗΑΕ και ΕΕ.
Με την προσθήκη της Astana, που εξακολουθεί να συνδέεται με τη Μόσχα μέσω της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, η Ουάσινγκτον μπέρδεψε τους συμμάχους της.
Ποιον δρόμο ακολουθεί τελικά; Της Άγκυρας ή εκείνον της Ιερουσαλήμ, του Ριάντ, της Αθήνας, της Λευκωσίας, του Αμμάν και του Νέου Δελχί;
Το κίνητρο —πρόσβαση σε ουράνιο και σπάνιες γαίες— ήταν σαφές.
Το κόστος όμως μεγαλύτερο: ενίσχυση της γεωπολιτικής επιρροής της Άγκυρας και ταυτόχρονη αποδυνάμωση της συνοχής του IMEC.
Καθώς η αναταραχή στην Ερυθρά Θάλασσα και οι επιθέσεις των Χούθι (υποστηριζόμενων από το Ιράν) καθυστέρησαν τον IMEC, ο τουρκικός διάδρομος προχώρησε.
Το δίδαγμα είναι απλό: η στρατηγική απαιτεί σαφήνεια, όχι τελετές.
Η δύναμη δεν βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα, αλλά στην επιλογή του χάρτη που οδηγεί στην κυριαρχία.
Οι προσωπικότητες διαμορφώνουν την πολιτική.
Με τον Thomas Barrack ως πρέσβη των ΗΠΑ στην Άγκυρα, η κυβέρνηση Trump διοχετεύει την επικοινωνία με τον Erdogan μέσω ενός έμπιστου προσώπου κοντά στον πρόεδρο.
Αυτό μπορεί να διευκολύνει τις συνομιλίες για τα F-35 ή για τη Συρία.
Το Ισραήλ θα στηρίξει διακριτικά κάθε αποτέλεσμα που περιορίζει το Ιράν, αλλά όχι εκείνο που θα το αντικαταστήσει με τουρκική εκδοχή του.
Θα διατηρήσει επίσης το δικαίωμα να απορρίψει οποιαδήποτε απαίτηση απειλεί την ασφάλειά του.
Η στρατηγική ευγνωμοσύνη δεν διαγράφει τα στρατηγικά όρια.
Τίποτα από αυτά δεν μειώνει την αλήθεια: ο Donald Trump έχει κάνει ιστορικά βήματα υπέρ του Ισραήλ, από την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ έως τα Υψίπεδα του Γκολάν, και πιο πρόσφατα με τη συμφωνία απελευθέρωσης ομήρων, μια σημαντική επιτυχία που του χάρισε ευρύ σεβασμό στην ισραηλινή κοινή γνώμη.
Όμως η φιλία δεν σημαίνει υποτέλεια.
Αν ζητήσει από το Ισραήλ να συμφιλιωθεί με την Άγκυρα χωρίς θεμελιώδη τουρκική αλλαγή — χωρίς τέλος στην υποκίνηση, στη νομική εργαλειοποίηση και στην εχθρότητα απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο — τότε η απάντηση του Ισραήλ πρέπει να είναι ξεκάθαρη:
Κυριαρχία πρώτα. Ένας αληθινός σύμμαχος σέβεται αυτή τη λέξη, γράφει ο Shay Gal
Μέχρι η Άγκυρα να σταματήσει να προσεύχεται για την καταστροφή του Ισραήλ, να παύσει να εργαλειοποιεί τη δικαιοσύνη, να διακόψει τους δεσμούς της με τη Hamas και να σεβαστεί τα σύνορα των γειτόνων της, η «συμφιλίωση» θα παραμένει θέατρο.
Η ίδια αλήθεια ισχύει και πέρα από το Ισραήλ.
HΕλλάδα και η Κύπρος αντιμετωπίζουν το ίδιο μοτίβο: πρόκληση μεταμφιεσμένη σε διπλωματία, επέκταση καμουφλαρισμένη ως διαμεσολάβηση.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης πρέπει να πάψει να συγχέει τον διάλογο με την αποτροπή και την εμπλοκή με την αποφασιστικότητα.
Το Ισραήλ θα υπερασπιστεί τα συμφέροντά του σιωπηλά, σταθερά και χωρίς απολογίες — όπως η Αθήνα και η Λευκωσία υπερασπίζονται την κυριαρχία τους στη Μεσόγειο.
«Η αληθινή συνεργασία με την Ουάσινγκτον —για το Ισραήλ, την Ευρώπη και τις δημοκρατίες στα σύνορα του ελεύθερου κόσμου— σημαίνει να γνωρίζεις πότε να πεις “ναι” στη συμμαχία και πότε “όχι” στην αυταπάτη» καταλήγει ο αναλυτής.

www.bankingnews.gr