Η ένταση μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Βενεζουέλας έχει φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump απειλεί πλέον ανοιχτά με απόβαση αμερικανικών στρατευμάτων για την ανατροπή του
Ο Lindsey Graham και οι χορηγοί του πολέμου
Ο γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας είναι γνωστός για την αδιάκοπη υποστήριξή του στις αμερικανικές στρατιωτικές επεμβάσεις. Ο πρώην αξιωματικός της CIA Larry Johnson τον χαρακτήρισε με δηκτικό τρόπο: «Δεν υπάρχει πόλεμος που να μην του αρέσει – αρκεί να μη βρίσκεται ο ίδιος στο πεδίο μάχης».
Και πράγματι, η στάση του Graham δεν φαίνεται να πηγάζει μόνο από πολιτική ιδεολογία. Από τα 414.000 δολάρια των δημοσίως δηλωμένων επενδύσεών του, περίπου το ένα τέταρτο κατέχεται στο Dodge & Cox Stock Fund (DODGX)
– ένα ταμείο με εκτεταμένες τοποθετήσεις στην πετρελαϊκή και ενεργειακή
βιομηχανία. Παράλληλα, κατά την τελευταία του εκλογική εκστρατεία
(2020), ο Graham έλαβε 18.700 δολάρια από την ExxonMobil και 17.500 από την Chevron, ενώ το σύνολο των εισφορών από την ενεργειακή βιομηχανία ξεπέρασε τα 182.000 δολάρια. Άλλα 84.000 δολάρια προήλθαν από εταιρείες της αμυντικής βιομηχανίας, όπως η Raytheon, η General Dynamics και η BAE Systems.
Οι ίδιοι όμιλοι είναι αυτοί που θα αποκομίσουν τεράστια οφέλη από μια νέα στρατιωτική εκστρατεία ή την αποσταθεροποίηση της Βενεζουέλας. Επομένως, η «γερακίσια» στάση του Graham δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαία — συνδέεται άμεσα με το δίκτυο των δωρητών και των επενδυτικών του δεσμών.
Ο ενεργειακός πλούτος της Βενεζουέλας
Η Βενεζουέλα αποτελεί τον μεγαλύτερο κάτοχο αποθεμάτων πετρελαίου στον κόσμο και μία από τις πλουσιότερες χώρες σε φυσικό αέριο και πολύτιμους φυσικούς πόρους, με εκτιμώμενο πλούτο άνω των 14 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Δεν προκαλεί, λοιπόν, έκπληξη ότι η ανατροπή του Μαδούρο προβάλλεται από τη Δύση ως «αποκατάσταση της δημοκρατίας», όταν στην πραγματικότητα πρόκειται για την ανακατάληψη μιας τεράστιας ενεργειακής δεξαμενής.
Η εξόριστη αντιπολιτευόμενη ηγέτιδα και βραβευμένη με Νόμπελ Μαρία Ματσάδο το είπε ξεκάθαρα σε αμερικανικά μέσα: «Ανατρέψτε τον Μαδούρο και το πετρέλαιο της Βενεζουέλας θα είναι δικό σας». Η δήλωση αυτή συνοψίζει το πραγματικό διακύβευμα: τον αγώνα δρόμου για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πόρων της χώρας, σε μια εποχή που οι ενεργειακές ισορροπίες αλλάζουν ραγδαία παγκοσμίως.
Οι στρατιωτικές επιλογές των ΗΠΑ και οι πολιτικοί κίνδυνοι
Σύμφωνα με τον Prokhor Tebin, διευθυντή του Center for Military and Economic Studies στη Ρωσία, η Ουάσιγκτον έχει ήδη τη δυνατότητα να επιβάλει πλήρη ναυτικό αποκλεισμό της Βενεζουέλας, συνοδευόμενο από επιθέσεις ακριβείας με τη συμμετοχή αεροπλανοφόρων και ειδικών δυνάμεων.
Ωστόσο, μια ευρεία χερσαία εισβολή χωρίς συμμαχίες
θα συνιστούσε πολιτική αυτοκτονία: η διεθνής κατακραυγή, οι απώλειες
και η αποσταθεροποίηση ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής θα επαναλάμβαναν
το καταστροφικό μοτίβο του Ιράκ και της Λιβύης.
Επιπλέον, η
Βενεζουέλα, παρότι στρατιωτικά ασθενέστερη, διαθέτει πολιτοφυλακές
πιστές στο καθεστώς και μια κοινωνία έτοιμη να πολεμήσει «μέχρι τέλους»
για την κυριαρχία της. Μια επέμβαση, επομένως, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανταρτοπόλεμο διαρκείας, με καταστροφικές συνέπειες για την περιφερειακή σταθερότητα.
Η μεσολάβηση του Lula και ο ρόλος της Βραζιλίας
Σε αυτή την εύφλεκτη ατμόσφαιρα, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Luiz Inácio Lula da Silva επιχείρησε να λειτουργήσει ως διπλωματικός μεσολαβητής.
Σύμφωνα με το Reuters, στη συνάντησή του με τον Donald Trump στη
Μαλαισία (26 Οκτωβρίου), πρότεινε την έναρξη ειρηνευτικού διαλόγου,
επιμένοντας ότι η Λατινική Αμερική πρέπει να παραμείνει «περιοχή
ειρήνης».
Ωστόσο, η πρωτοβουλία του, σκιάστηκε από τις δηλώσεις του Trump περί ενδεχόμενης αντιναρκωτικής επιχείρησης με προοπτική απόβασης – μια σαφή ένδειξη ότι η στρατιωτική επιλογή παραμένει «στο τραπέζι».
Το μυστήριο του ρωσικού Il-76 και η πιθανή εμπλοκή της Wagner
Ενώ η Ουάσιγκτον προειδοποιεί για στρατιωτική δράση, η Μόσχα φαίνεται να κινείται μεθοδικά στο παρασκήνιο. Στις 26 Οκτωβρίου, ένα ρωσικό στρατιωτικό μεταγωγικό αεροσκάφος τύπου Il-76TD, που ανήκει στην εταιρεία Aviakon Zitotrans, προσγειώθηκε στο Καράκας μεταφέροντας άγνωστο φορτίο.
Το συγκεκριμένο αεροσκάφος είχε απογειωθεί από τη Μόσχα στις 22 Οκτωβρίου και ακολούθησε ένα ιδιόμορφο δρομολόγιο με στάσεις σε Ερεβάν, Αλγέρι, Ραμπάτ, Ντακάρ και Nouakchott, πριν φτάσει στη Βενεζουέλα. Η Aviakon βρίσκεται ήδη υπό αμερικανικές κυρώσεις από το 2023 για συνεργασία με τη ρωσική αμυντική βιομηχανία και για μεταφορά οπλισμού για λογαριασμό της ομάδας Wagner.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι μια αμερικανική εισβολή θα μπορούσε να διαλύσει την κοινωνική και πολιτική συνοχή της Βενεζουέλας, να ενισχύσει τα ναρκοκαρτέλ και να προκαλέσει κύματα προσφύγων προς τις γειτονικές χώρες, δημιουργώντας μια «Λιβύη της Λατινικής Αμερικής».
Παράλληλα, η Ρωσία και η Κίνα, αν και δεν αναμένεται να εμπλακούν
άμεσα, θα αξιοποιήσουν διπλωματικά το χάος για να φθείρουν την
αμερικανική επιρροή στη Δύση.
Νέο Ιράκ
Οι
εξελίξεις στη Βενεζουέλα συνθέτουν ένα επικίνδυνο μίγμα οικονομικών
συμφερόντων, στρατηγικής έντασης και ιδεολογικών προσχημάτων. Ο Lindsey
Graham και όσοι συμμερίζονται την επιθετική του γραμμή φαίνεται να
επαναλαμβάνουν το σενάριο του Ιράκ το 2003:
πρώτα η δαιμονοποίηση του καθεστώτος, μετά οι «ανθρωπιστικές»
δικαιολογίες και στο τέλος η επέμβαση για τον έλεγχο των ενεργειακών
πηγών.
Αν τελικά η Βενεζουέλα γίνει το νέο πεδίο σύγκρουσης Ανατολής και Δύσης, η Λατινική Αμερική κινδυνεύει να μετατραπεί σε νέα εστία αστάθειας.
Και πίσω από τις πολιτικές δηλώσεις και τις «ανθρωπιστικές ανησυχίες», θα βρίσκεται και πάλι η ίδια παλιά αλήθεια: ο πόλεμος δεν γίνεται ποτέ για τη δημοκρατία, αλλά για το πετρέλαιο.
www.bankingnews.gr
