Η Κύπρος,
λόγω της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής της θέσης, υπήρξε ανέκαθεν
σημείο σύγκρουσης και ενδιαφέροντος για τις μεγάλες δυνάμεις.
Βρίσκεται στην καρδιά της Ανατολικής Μεσογείου,
σε ένα σημείο που ελέγχει τις θαλάσσιες οδούς της περιοχής και
καθίσταται
Όπως επισημαίνει ο στρατηγός ε.α. Naim Babüroğlu, η σημασία του νησιού αυξήθηκε ακόμη περισσότερο μετά την ανακάλυψη πλούσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ευρύτερη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Κύπρος – κλειδί για την ασφάλεια της Τουρκίας
Σύμφωνα με τον Babüroğlu, η Κύπρος αποτελεί το «κλειδί» για την ασφάλεια της Τουρκίας στην περιοχή.
Ωστόσο, η αυξανόμενη στρατιωτική συνεργασία των Ελλήνων (όπως τη χαρακτηρίζει η Άγκυρα) με το Ισραήλ και τις δυτικές δυνάμεις ασκεί νέες γεωπολιτικές πιέσεις.
Στα τέλη του 2024, έχει αναπτυχθεί στο νησί το ισραηλινό σύστημα αεράμυνας Barak MX, το οποίο διαθέτει μεγαλύτερο βεληνεκές και ικανότητες από τον γνωστό «Σιδηρούν Θόλο».
Το σύστημα αυτό, σημειώνει ο Babüroğlu, μπορεί να παρακολουθεί τον εναέριο χώρο της Τουρκίας αλλά και των Κατεχομένων.
Παράλληλα,
διεξάγονται κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ Ισραήλ και
ελληνοκυπριακής πλευράς, γεγονός που η Άγκυρα παρακολουθεί με ανησυχία.
Βάσεις και συμφέροντα – η στρατηγική του ΝΑΤΟ και η απειλή για την Τουρκία
Οι στρατιωτικές βάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου,
των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας που λειτουργούν στην Κύπρο,
επισημαίνει ο Babüroğlu, έχουν στρατηγική σημασία για το ΝΑΤΟ και το
Ισραήλ.
Ωστόσο, αποτελούν δυνητική απειλή για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας.
Η Άγκυρα θεωρεί ότι η παρουσία αυτών των δυνάμεων, σε συνδυασμό με την προσέγγιση της Λευκωσίας με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, ενισχύει την επιρροή της Δύσης στην Ανατολική Μεσόγειο εις βάρος των τουρκικών συμφερόντων.
Μάθημα ιστορίας: από την Οθωμανική Αυτοκρατορία έως το 1974
Ο
Babüroğlu υπενθυμίζει ότι η Κύπρος κατακτήθηκε από την Οθωμανική
Αυτοκρατορία το 1571, όμως το 1878 ο σουλτάνος Αbdülhamid II την
παραχώρησε στη Μεγάλη Βρετανία, με αντάλλαγμα μια ετήσια πληρωμή 22.936
σακιών χρυσού.
Ήταν η πρώτη φορά που η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχανε εδάφη χωρίς να πολεμήσει.
Κατά
την περίοδο του Abdülhamid II, η Αυτοκρατορία έχασε συνολικά 1,59 εκατ.
τετραγωνικά χιλιόμετρα εδαφών – έκταση σχεδόν διπλάσια από τη σημερινή
Τουρκία – συμπεριλαμβανομένων περιοχών όπως η Σερβία, η Ρουμανία, η
Βουλγαρία, η Κρήτη και φυσικά η Κύπρος.
Από την ανεξαρτησία έως την τουρκική επέμβαση
Μετά από δεκαετίες εντάσεων, στις 16 Αυγούστου 1960 ανακηρύχθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία, υπό την εγγύηση της Τουρκίας, της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Όμως, η ισορροπία δεν κράτησε πολύ.
Στις 20 Ιουλίου 1974, «η Τουρκία προχώρησε στην Ειρηνευτική Επιχείρηση στην Κύπρο, επικαλούμενη τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Συνθήκη Εγγυήσεως».
Έκτοτε, περίπου το 37% του νησιού βρίσκεται υπό τουρκικό έλεγχο.
Το 1983, υπό την ηγεσία του Rauf Denktaş, ανακηρύχθηκε η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ), την οποία αναγνωρίζει μόνο η Άγκυρα.
Από το Σχέδιο Ανάν έως το Crans-Montana
Μετά το 2002, με την πολιτική αλλαγή στην Τουρκία, ξεκίνησε μια πιο «ευέλικτη» περίοδος στην κυπριακή πολιτική.
Ο
ιδρυτής πρόεδρος Rauf Denktaş απομονώθηκε, ενώ το Σχέδιο Ανάν, που
προέβλεπε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, έγινε αντικείμενο
σκληρής πολιτικής αντιπαράθεσης.
Παρά το γεγονός ότι το σχέδιο
απορρίφθηκε από την τουρκοκυπριακή πλευρά, η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση
εντάχθηκε ως πλήρες μέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Μαΐου 2004.
Το
2017, στη Σύνοδο του Crans-Montana, η Τουρκία φάνηκε διατεθειμένη να
κάνει κάποιες παραχωρήσεις στο θέμα της «Ασφάλειας και των Εγγυήσεων»,
ωστόσο οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν χωρίς αποτέλεσμα.
«Η Κύπρος στο επίκεντρο του ΝΑΤΟ»
Ο Babüroğlu προειδοποιεί ότι σήμερα, ενώ Αγγλία, ΗΠΑ, Γαλλία και Ισραήλ εδραιώνουν
τη στρατιωτική τους παρουσία στην Κύπρο, η Λευκωσία επιταχύνει την
πορεία της προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ με την πλήρη στήριξη της Ουάσιγκτον
και των Βρυξελλών.
Η Τουρκία, τονίζει, έχει εισέλθει σε μια «σπείρα
απειλών», ενώ εσωτερικά συνεχίζει να συζητά τα αποτελέσματα των εκλογών
στην ΤΔΒΚ, αντί να εστιάζει στους στρατηγικούς κινδύνους που
δημιουργούνται γύρω από το νησί.
Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο
Babüroğlu: «Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν ήταν μια επιλογή ανάμεσα σε
λύση δύο κρατών ή ομοσπονδία• ήταν μια ξεκάθαρη ένδειξη ότι οι πολιτικές που ακολουθεί η Τουρκία, εσωτερικά και εξωτερικά, δεν είναι πλέον επιθυμητές».
Ο
Τούρκος στρατηγός καταλήγει ότι η Άγκυρα οφείλει να αναζητήσει τρόπους
να ανακόψει τη στρατηγική πορεία της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης προς το
ΝΑΤΟ - πριν η Κύπρος μετατραπεί οριστικά σε ένα προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης στην Ανατολική Μεσόγειο.
www.bankingnews.gr
