Καθώς
ξεκινούν τη Δευτέρα στο Σαρμ ελ-Σέιχ της Αιγύπτου οι διαπραγματεύσεις
για την εφαρμογή της πρώτης φάσης του σχεδίου 20 σημείων του προέδρου
των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο σκιαγραφεί ένα γενικό πλαίσιο
για το μέλλον της Γάζας, οι
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος που διαδραμάτισε ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ έχει έρθει στο προσκήνιο. Πληροφορίες από διάφορες πηγές δείχνουν ότι το σχέδιο του Τραμπ διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια συναντήσεων που πραγματοποιήθηκαν στον Λευκό Οίκο στα τέλη Αυγούστου.
Στις συναντήσεις αυτές παρευρέθηκαν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο γαμπρός του Τζάρεντ Κούσνερ —ο οποίος, όπως και κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, επέστρεψε στη διπλωματική σκηνή χωρίς επίσημο τίτλο— και ο Τόνι Μπλερ.
Άλλες πληροφορίες υποδηλώνουν ότι το Ινστιτούτο Τόνι Μπλερ για την Παγκόσμια Αλλαγή, ένα ερευνητικό ινστιτούτο που ίδρυσε ο πρώην πρωθυπουργός πριν από αρκετά χρόνια, συνέταξε το σχέδιο που αποτελεί τη βάση των προτάσεων του Τραμπ.
Από τις 18 Σεπτεμβρίου, έχουν αρχίσει να διαρρέουν λεπτομέρειες του σχεδίου
Αφού ισραηλινά και βρετανικά μέσα ενημέρωσης τόνισαν ορισμένες από τις διατάξεις του σχεδίου, η γαλλική εφημερίδα Le Figaro δημοσίευσε λεπτομερώς το σχέδιο τη Δευτέρα.
Το ένατο άρθρο του σχεδίου του Τραμπ, που αφορά τη διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας, αναφέρει τη δημιουργία μιας «μεταβατικής αρχής» που θα λειτουργεί υπό την επίβλεψη της «επιτροπής ειρήνης» της οποίας αναμένεται να προεδρεύσει ο Τραμπ.
Ο Μπλερ είναι το μόνο πρόσωπο που αναφέρεται σε αυτό το άρθρο, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ΗΠΑ τον προετοιμάζουν για να ηγηθεί της αρχής.
Ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ συναντάται με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς στο Αμμάν της Ιορδανίας, στις 13 Ιουλίου 2025. (AFP)
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Le Figaro, το σχέδιο των 21 σελίδων αναθέτει τη διοίκηση της περιοχής στη «Διεθνή Μεταβατική Αρχή για τη Γάζα».
Η εφημερίδα αναφέρει ότι το σχέδιο εκπονήθηκε από «μια ομάδα με δεσμούς με το γραφείο του Τόνι Μπλερ και αμερικανο-ισραηλινούς κύκλους κοντά στην κυβέρνηση Τραμπ» και θα διαρκέσει τρία έως πέντε χρόνια.
Άλλες πηγές αναφέρουν ότι το σχέδιο εμπνεύστηκε σε κάποιο βαθμό από τα μοντέλα μεταβατικής διοίκησης που καθιέρωσαν τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) στη Δυτική Νέα Γουινέα, την Καμπότζη, το Κοσσυφοπέδιο και το Ανατολικό Τιμόρ.
Διεθνής Μεταβατική Αρχή της Γάζας
Σύμφωνα με το δημοσιευμένο έγγραφο, η Διεθνής Μεταβατική Αρχή της Γάζας (GITA) αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της διακυβέρνησης και του μέλλοντος της Λωρίδας της Γάζας και προορίζεται να είναι ολοκληρωμένη.
Το έγγραφο, το οποίο αναφέρει ότι η GITA θα «ασκεί όλες τις εκτελεστικές, νομοθετικές και δικαστικές εξουσίες», αναφέρει:
«Η GITA διορίζει δικαστές, υπουργούς και επικεφαλής των θεσμών ασφαλείας και λαμβάνει αποφάσεις εκ μέρους της διεθνούς αρχής. Καμία παλαιστινιακή οργάνωση δεν μπορεί να ανατρέψει τις αποφάσεις της».
Το έγγραφο στερείται αξιοσημείωτα οποιασδήποτε πληροφορίας σχετικά με το ποιος θα αποτελέσει αυτήν την «αρχή».
Ούτε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ούτε κάποιος άλλος επίσημος διεθνής οργανισμός αναφέρονται στο έγγραφο. Το έγγραφο αναφέρει μια περίοδο τριών έως πέντε ετών, αλλά δεν είναι σαφές εάν αυτή η περίοδος θα παραταθεί.
Η αλήθεια είναι ότι οι χώρες που σχεδιάζουν να συμμετάσχουν στη «διεθνή δύναμη» που θα αναλάβει την ασφάλεια στη Λωρίδα της Γάζας και άλλα καθήκοντα όπως ο αφοπλισμός των ένοπλων ομάδων επιμένουν ότι η δικαιοδοσία τους θα καθοριστεί με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά το έγγραφο δεν κάνει καμία αναφορά στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Το «πρώτο επίπεδο» του σχεδίου αποτελείται από ένα «διεθνές συμβούλιο» 7 έως 10 μελών που επιλέγεται από επιχειρηματίες, διπλωμάτες και οικονομικούς εμπειρογνώμονες, υπό την επίβλεψη του Μπλερ ως γενικού συντονιστή ή διευθύνοντος συμβούλου.
Αυτό το συμβούλιο έχει ευρείες εξουσίες, καθώς είναι υπεύθυνο για τη «λήψη θεμελιωδών αποφάσεων στους τομείς της πολιτικής, της ασφάλειας και της οικονομίας». Προτείνεται η έδρα του συμβουλίου να βρίσκεται εκτός Γάζας, είτε στη Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ, είτε στο αλ-Αρίς της Αιγύπτου.
Ο Τόνι Μπλερ χειραψία με τον εκλιπόντα Παλαιστίνιο πρόεδρο Γιάσερ Αραφάτ στο Πρωθυπουργικό Μέγαρο στο Λονδίνο στις 4 Μαίου 1998 (AFP)
Εκτός από τον Μπλερ για την προεδρία της μεταβατικής αρχής, τα προτεινόμενα ονόματα περιλαμβάνουν την Ολλανδέζα Σίγκριντ Κάαγκ για τις ανθρωπιστικές υποθέσεις, τον Αμερικανό Μαρκ Ρόουαν για επικεφαλής του ταμείου ανοικοδόμησης, τον Αιγύπτιο Ναγκίμπ Σαουίρις για επικεφαλής περιφερειακών επενδύσεων και τον Ισραηλινοαμερικανό Αριέχ Λάιτστοουν για τον εκπρόσωπο των Συμφωνιών του Αβραάμ.
Τέλος, το έγγραφο αναφέρει έναν άγνωστο Παλαιστίνιο «εκπρόσωπο» που δεν κατέχει καμία εξουσία.
Το σχέδιο προτείνει μια «δεύτερη βαθμίδα» Παλαιστινίων που θα επιλεγούν μεταξύ «αμερόληπτων, μη κομματικών επαγγελματιών». Αυτά τα άτομα θα έχουν το καθήκον να διαχειρίζονται τον δημόσιο τομέα υπό την άμεση εποπτεία της GITA. Για να παράσχει περαιτέρω διαβεβαιώσεις, το σχέδιο αναφέρει ότι αυτά τα άτομα θα «ελέγχονται περιοδικά από μια διεθνή επιτροπή».
Το «τρίτο επίπεδο» αποτελείται από ένα «τοπικό συμβουλευτικό συμβούλιο» που αποτελείται από Παλαιστίνιους παράγοντες από τη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη, το οποίο έχει καθαρά συμβουλευτικό ρόλο και δεν διαθέτει εκτελεστικές εξουσίες.
Οικονομική συνιστώσα
Δεδομένης της πρωτοφανούς καταστροφής που έχει βιώσει η Λωρίδα της Γάζας, η οικονομική διάσταση έχει μεγάλη σημασία, καθώς η αποστολή του θα επικεντρωθεί στην αποκατάσταση της Λωρίδας της Γάζας και στην καθιέρωσή της σε ένα καλύτερο μέρος για να ζει κανείς.
Συνεπώς, η δημιουργία ενός διεθνούς ταμείου με την ονομασία Ταμείο Ανάκαμψης και Επενδύσεων της Γάζας, το οποίο θα διαχειρίζονται τα προαναφερθέντα άτομα, είναι ύψιστης σημασίας.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Le Figaro, το ταμείο αυτό θα χρηματοδοτηθεί από δυτικές επενδύσεις και διεθνώς εγγυημένα δάνεια, καθώς και από ξένες δωρεές.
Δύο σημαντικές παρατηρήσεις μπορούν να γίνουν εδώ.
Πρώτον, δεν γίνεται καμία αναφορά στην ευθύνη του Ισραήλ για την καταστροφή της Λωρίδας της Γάζας και στη συμβολή του στην ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων περιοχών με τα αεροπλάνα, τα τανκς και τις μπουλντόζες του.
Δεύτερον, τα έργα ανοικοδόμησης θα διεξαχθούν με βάση ένα μοντέλο εμπορικού κέρδους, βασισμένο στην αρχή της επένδυσης και της κατανομής των κερδών από τις εταιρείες.
Ασφάλεια και πολιτικές πτυχές
Το σχέδιο προτείνει τη δημιουργία μιας πολυεθνικής δύναμης ασφαλείας υπό την επίβλεψη ενός συνασπισμού υπό την ηγεσία του ΟΗΕ ή των ΗΠΑ και τονίζει κατηγορηματικά την «πλήρη απαγόρευση όλων των ένοπλων παλαιστινιακών ομάδων στη Λωρίδα της Γάζας κατά τη μεταβατική περίοδο».
Οι αποστολές του περιλαμβάνουν την «αναδιάρθρωση των παλαιστινιακών υπηρεσιών ασφαλείας υπό διεθνή επίβλεψη».
Ο βομβαρδισμός της πόλης της Γάζας συνεχίστηκε χθες παρά τις διαπραγματεύσεις στο Σαρμ αλ-Σέιχ της Αιγύπτου, οι οποίες συνεχίζονται από τη Δευτέρα. (EPA)
Όσον αφορά το έργο και τους στόχους της μεταβατικής αρχής, προβλέπεται μια αρχική τρίμηνη φάση σύστασης, κατά την οποία η αρχή θα είναι λειτουργική και θα εκλεγούν τα μέλη της, τα οποία θα παραμείνουν εκτός Λωρίδας της Γάζας.
Η δεύτερη φάση, που αναφέρεται ως «αρχική ανάπτυξη», θα διαρκέσει έξι μήνες για την πλήρη εγκαινίαση της νέας διοίκησης και τη διασφάλιση της ασφάλειας.
Μετά από αυτό, θα ξεκινήσει μια φάση ανασυγκρότησης με επίκεντρο τα έργα υποδομής, η οποία θα διαρκέσει δύο έως τρία χρόνια.
Τέλος, το σχέδιο αναφέρεται στην έναρξη της «σταδιακής μεταβίβασης αρμοδιοτήτων σε μια μεταρρυθμισμένη Παλαιστινιακή Αρχή», όπως αναφέρεται στο σχέδιο Τραμπ.
Μια εντυπωσιακή πτυχή του σχεδίου είναι η ουσιαστική αδιαφορία για τον τοπικό πληθυσμό
Ενώ αντιμετωπίζει το ζήτημα της ανοικοδόμησης, οι Παλαιστίνιοι των οποίων τα σπίτια έχουν κατεδαφιστεί και εκτοπιστεί δεν περιλαμβάνονται.
Το σχέδιο εξαιρεί τους παλαιστινιακούς θεσμούς και, για τα επόμενα χρόνια, μεταθέτει πλήρως την ευθύνη για την ασφάλεια σε μη παλαιστινιακές δυνάμεις.
Επιπλέον, προβλέπει ότι η ανοικοδόμηση θα συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τις δραστηριότητες κερδοσκοπικών εταιρειών.
Με άλλα λόγια, εάν το σχέδιο εφαρμοστεί στη δημοσιευμένη του μορφή, η μοίρα της Λωρίδας της Γάζας θα βρίσκεται στα χέρια εξωτερικών παραγόντων για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Το ερώτημα είναι: θα εφαρμοστεί το σχέδιο του Μπλερ, το οποίο επανέφερε η Αμερική στη σκηνή της Μέσης Ανατολής, παρά το γεγονός ότι δεν έχει σημειώσει καμία πρόοδο ή επιτεύγματα κατά τη διάρκεια των ετών που εκπροσώπησε το Κουαρτέτο της Μέσης Ανατολής;
—
