Η
Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτηρίζει «μεταρρύθμιση» μία από τις πιο
αντικοινωνικές και καταστρεπτικές αποφάσεις των πρόσφατων ετών: την
αναθεώρηση της Οδηγίας για τη Φορολογία Καπνού (TED). Στην ουσία, πίσω
από τα επίσημα έγγραφα των Βρυξελλών δεν
Πρωταγωνιστής σε αυτή την «εκστρατεία» είναι ο Ολλανδός Επίτροπος Οικονομίας, Βόπκε Χούκστρα. Ο Χούκστρα, με προηγούμενη θητεία ως υπουργός Οικονομικών στη Χάγη και γνωστός για την αυστηρή του θέση απέναντι στον ευρωπαϊκό Νότο κατά την κρίση χρέους, τώρα προωθεί την ατζέντα της κεντρικής διαχείρισης εσόδων στην Κομισιόν.
Στόχος του: να εφαρμόσει ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα φορολόγησης καπνού, παρακάμπτοντας την εθνική αυτονομία και στερώντας από χώρες όπως η Ελλάδα σημαντικά έσοδα και μέσα οικονομικής πολιτικής. Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι για την Αθήνα αυτό ισοδυναμεί με αυτοκαταστροφή…
Τα στατιστικά στοιχεία είναι αδιάψευστα. Η Ελλάδα κατατάσσεται τρίτη σε παραγωγή ακατέργαστου καπνού στην Ε.Ε., με μερίδιο 13% και ετήσια αξία παραγωγής που αγγίζει τα 54,6 εκατομμύρια ευρώ. Πάνω από το 10% των ελληνικών αγροτικών νοικοκυριών βασίζονται άμεσα σε αυτή την καλλιέργεια, ειδικά σε απομακρυσμένες και οικονομικά αδύναμες περιοχές όπως Ξάνθη, Ροδόπη, Κομοτηνή, Καβάλα, Σέρρες και Κατερίνη. Σε αυτά τα μέρη, όπου οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες, ο καπνός δεν είναι απλώς ένα αγαθό – είναι πολιτιστική κληρονομιά, ιστορική παράδοση και κοινωνική συνοχή.
Η πολυδιαφημισμένη «ρύθμιση ελέγχου πρώτων υλών» που φέρνει η TED μεταφράζεται σε υπερβολικά υψηλό κόστος προσαρμογής και ποσοστώσεις που θα εξαλείψουν τους μικρομεσαίους παραγωγούς. Ο τυπικός Έλληνας καπνοπαραγωγός διαχειρίζεται λίγα στρέμματα γης, συχνά με ξεπερασμένες εγκαταστάσεις και χωρίς εύκολη πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία. Αν οι Βρυξέλλες επιβάλλουν αυτό το πλαίσιο, το αποτέλεσμα θα είναι αναπόφευκτο: χιλιάδες οικογένειες θα κλείσουν, ενώ συνεταιρισμοί όπως η θρυλική ΣΕΚΕ Α.Ε., που υποστηρίζουν τους μικρούς αγρότες εδώ και χρόνια, θα μαραζώσουν.
Ωστόσο, η καταστροφή δεν θα περιοριστεί εκεί. Η αντικατάσταση της ντόπιας παραγωγής από εισαγόμενα προϊόντα είναι αναμενόμενη. Χώρες όπως η Τουρκία, η Βόρεια Μακεδονία και ακόμη η Κίνα ετοιμάζονται να επωφεληθούν. Η Ελλάδα, που είναι δεύτερη παγκοσμίως σε παραγωγή ανατολικών ποικιλιών μετά την Τουρκία, θα χάσει το μοναδικό της ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Οι αποθήκες σε Ξάνθη και Κομοτηνή θα ερημώσουν, οι θέσεις εργασίας στη βιομηχανία, τις μεταφορές και το εμπόριο θα εξαφανιστούν. Και το κράτος; Σήμερα, το 25% της κατανάλωσης καπνού στην Ελλάδα είναι παράνομο, στερώντας από τα δημόσια ταμεία περίπου 670 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η αύξηση της φορολογίας μέσω TED θα ενισχύσει περαιτέρω τη μαύρη αγορά, μειώνοντας έσοδα και υποσκάπτοντας τη νομιμότητα.
Η ειρωνεία έγκειται στο ότι η ίδια Κομισιόν, που ισχυρίζεται ότι νοιάζεται για τη «δημόσια υγεία», έχει ομολογήσει ότι ο στόχος είναι η συλλογή εσόδων για νέες «ευρωπαϊκές προτεραιότητες» – συμπεριλαμβανομένης της στήριξης της άμυνας στην Ουκρανία. Με άλλα λόγια, οι καπνοκαλλιεργητές της Θράκης και της Μακεδονίας θυσιάζονται για μια δημοσιονομική πολιτική που δεν τους αφορά. Πρόκειται για πολιτικό κυνισμό υψηλού επιπέδου.
Εν τω μεταξύ, ενώ ο Χούκστρα προωθεί τα σχέδιά του από τις Βρυξέλλες, η κυβέρνηση Μητσοτάκη παραμένει σιωπηλή. Καμία αντίσταση, καμία διαβούλευση, καμία στρατηγική υπεράσπισης του ελληνικού καπνού στα ευρωπαϊκά fora. Η ίδια κυβέρνηση που προβάλλει την «ανάπτυξη» και τα «ρεκόρ εξαγωγών», αφήνει αβοήθητους χιλιάδες αγρότες, μικρούς εμπόρους και συνεταιρισμούς. Αυτό ισοδυναμεί με συνένοχη αδράνεια.
Η πραγματικότητα είναι πικρή: η αναθεώρηση της TED δεν αποσκοπεί στην υγεία, αλλά στην εξυπηρέτηση άθλιων συμφερόντων…
