Σε τροχιά
ανοιχτής ρήξης φαίνεται να εισέρχονται εκ νέου οι σχέσεις μεταξύ του
Αμερικανού προέδρου Donald Trump και του Ουκρανού ομολόγου του,
Volodymyr Zelensky, με φόντο τις έντονες διαφωνίες τους σχετικά με το
ενδεχόμενο εδαφικών
Σύμφωνα με τους New York Times (ΝΥΤ), ο Trump σκοπεύει να αναδείξει την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας ως έναν από τους βασικούς άξονες της εξωτερικής του πολιτικής, ακόμα και αν αυτό σημαίνει την αποδοχή όρων δυσμενών για το Κίεβο.
Ο Trump έχει ήδη αποφασίσει να συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin την Παρασκευή 15 Αυγούστου 2025 στην Αλάσκα, με πιθανές «ανταλλαγές εδαφών» να βρίσκονται στο τραπέζι.
«Θα πάρουν πίσω κάποια εδάφη και κάποια θα αλλάξουν χέρια.
Θα υπάρξουν ανταλλαγές προς όφελος και των δύο πλευρών», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Trump κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στον Λευκό Οίκο.
Η στρατηγική της ρωσικής πλευράς αφορά στη μεταφορά της πίεσης στο ουκρανικό στρατόπεδο, ώστε το Κίεβο να φανεί αδιάλλακτο ως προς την επίτευξη ειρηνευτικής λύσης και σε βάθος χρόνου και σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ να αποσπάσει περισσότερα κέρδη τόσο διπλωματικά όσο και επί του πεδίου.
Η κατηγορηματική απόρριψη Zelensky
Λίγες ώρες μετά τις δηλώσεις Trump, ο Zelensky απάντησε με έντονο και αδιαπραγμάτευτο τόνο:
«Οι Ουκρανοί δεν πρόκειται να δώσουν ούτε μία σπιθαμή γης στον κατακτητή», δήλωσε ο Zelensky σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του από το Κίεβο.
«Οποιαδήποτε απόφαση λαμβάνεται ερήμην της Ουκρανίας, είναι ταυτόχρονα απόφαση ενάντια στην ειρήνη.
Είναι αποφάσεις νεκρές, δεν πρόκειται να λειτουργήσουν ποτέ», πρόσθεσε.
Ο Ουκρανός πρόεδρος επικαλέστηκε μάλιστα το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας του - το οποίο έχει καταπατήσει πολλαπλώς-,
υπενθυμίζοντας πως το ουκρανικό έδαφος είναι «αδιαίρετο και
απαραβίαστο» και καμία κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα να το
διαπραγματευθεί.
Οργή Trump και πιέσεις από τη Δύση
Το δημοσίευμα των NYT
σημειώνει πως η επιμονή του Zelensky στην πλήρη εδαφική ακεραιότητα θα
προκαλέσει την οργή του Trump, ο οποίος θεωρεί ότι το Κίεβο δεν είναι
έτοιμο για ειρήνη και κατηγορεί την ουκρανική κυβέρνηση ότι προσκολλάται
υπερβολικά στους όρους της κατάπαυσης του πυρός.
Σύμφωνα με
τη Wall Street Journal, η Ουάσινγκτον φέρεται να εξετάζει ειρηνευτικό
σχέδιο το οποίο περιλαμβάνει αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από
περιοχές που ελέγχονται από τις ίδιες στο Donetsk ως πρώτο βήμα προς την
επίτευξη μιας συμφωνίας.
Αυτές οι πληροφορίες έρχονται να
ενισχύσουν τις ανησυχίες στο Κίεβο ότι η Δύση ενδέχεται να πιέσει για
συμβιβασμούς με κόστος για την ουκρανική κυριαρχία.
Ο Zelensky στο … μάτι του κυκλώνα Trump
O
Trump έχει εξαπολύσει πλήθος κατηγοριών εναντίον του Zelensky
υπονοώντας ότι, εάν δεν υπογράψει τη συμφωνία είναι έτοιμος να τον
διαλύσει μαζί με τον Putin.
Ο Trump έχει κατηγορήσει ευθέως
τον Zelensky για έλλειψη ευγνωμοσύνης, παρά τη στρατιωτική και
οικονομική στήριξη που προσέφεραν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Ουκρανία. «
Δεν σέβεται αυτά που του έχουμε δώσει. Παίζει επικίνδυνα παιχνίδια με τη Δύση», ανέφερε σε συνέντευξή του, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η αδιάλλακτη στάση του Zelenskyμπορεί να οδηγήσει σε ευρύτερη σύρραξη.
Μία
από τις πιο χαρακτηριστικές αιχμές του Trump ήταν πως ο Ουκρανός
πρόεδρος αρνείται κάθε ρεαλιστική πρόταση ειρήνης, ακόμη κι αν αυτό
σήμαινε την αποφυγή περαιτέρω αιματοχυσίας.
Σε μια σκληρή πολιτική επίθεση,
χαρακτήρισε τον Zelensky «δικτάτορα χωρίς εκλογές», αναφερόμενος στην
απόφαση της Ουκρανίας να αναβάλει τις εκλογές λόγω στρατιωτικού νόμου.
«Δεν
μπορείς να ζητάς υποστήριξη και να μην αφήνεις τον λαό σου να ψηφίσει»,
σχολίασε, προκαλώντας αντιδράσεις εντός και εκτός Ουκρανίας.
Ο Trump κατηγόρησε τον Ουκρανό πρόεδρο ότι με την απόλυτη άρνησή του να διαπραγματευτεί για εδάφη όπως η Κριμαία ή το Donbass, συντηρεί τον πόλεμο και παρατείνει τον θάνατο και την καταστροφή.
«Η Κριμαία χάθηκε εδώ και χρόνια. Αν δεν μπορείς να συμβιβαστείς, τότε διαιωνίζεις τον πόλεμο», τόνισε.
Οι Ουκρανοί θέλουν ειρήνη
Η
θέση του Zelensky δεν φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με τη λαϊκή βούληση.
Δημοσκόπηση του Kyiv International Institute of Sociology δείχνει ότι το
54% των Ουκρανών πιστεύει πως «υπό καμία συνθήκη» δεν πρέπει να γίνει
παραχώρηση εδαφών, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει παράταση του πολέμου ή
αυξημένο ρίσκο για την ανεξαρτησία της χώρας. Ωστόσο, η στήριξη
σε εδαφικές παραχωρήσεις έχει αυξηθεί αισθητά — από 10% πριν δύο χρόνια
σε 38% σήμερα — γεγονός που αντανακλά τη φθορά του πολέμου και την
απογοήτευση μετά την αποτυχημένη ουκρανική αντεπίθεση του 2023.
Παρά ταύτα, η ιδέα εδαφικών ανταλλαγών ή υποχωρήσεων φαίνεται να βρίσκει έντονη αντίδραση σε επίπεδο πολιτικού κατεστημένου.
Ο πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας, Petro Poroshenko, δήλωσε: «Οι Ουκρανοί είναι ένα έθνος που δεν διαπραγματεύεται την ίδια του τη γη.
Δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε προηγούμενο όπου η ειρήνη επιτυγχάνεται με παραχωρήσεις από πλευράς Ουκρανίας».
Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσο πλησιάζει η κρίσιμη συνάντηση Trump - Putin, τόσο αυξάνεται η πίεση προς την Ουκρανία.
Ωστόσο, ο δρόμος προς την ειρήνη δεν μπορεί να χτιστεί πάνω σε παραχωρήσεις που αναιρούν την ίδια την υπόσταση ενός κράτους.
Σημαντική νίκη Putin οι άμεσες διαπραγματεύσεις με ΗΠΑ
Ο Trump αναγνώρισε την Παρασκευή (8/8/2025) ότι έβλεπε μια ανταλλαγή εδαφών ως πιθανό μέρος οποιασδήποτε συμφωνίας.
Ένα τέτοιο αποτέλεσμα - μία διαπραγμάτευση χωρίς την Ουκρανία - θα αποτελούσε μια σημαντική νίκη για τον Putin, ο οποίος εδώ και καιρό επιδιώκει άμεσες συνομιλίες με τις ΗΠΑ σχετικά με τους όρους για τον τερματισμό του πολέμου, παραγκωνίζοντας την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους συμμάχους της.
Ο Zelensky διακινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπος με μια συμφωνία τύπου «take or leave it» για να αποδεχτεί την απώλεια ουκρανικού εδάφους, ενώ η Ευρώπη φοβάται πως θα μείνει μόνος του να παρακολουθεί μια εκεχειρία καθώς ο Putin ανασυγκροτεί τις δυνάμεις του γράφει το Bloomgerg.
Οι σύμμαχοι του Κιέβου έχουν επίσης πολλές αμφιβολίες για το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί οποιαδήποτε συμφωνία και ποιες εγγυήσεις ασφαλείας θα λάβει η Ουκρανία.
Ο Ουκρανός πρόεδρος έχει προηγουμένως απαιτήσει από τη Ρωσία να αποσύρει τα στρατεύματά της και να καταβάλει αποζημιώσεις για την καταστροφή που προκλήθηκε στη χώρα από την ειδική στρατιωτική επιχείρηση που άρχισε στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Οι ΗΠΑ έχουν προσφερθεί να αναγνωρίσουν την Κριμαία ως ρωσική στο πλαίσιο οποιασδήποτε συμφωνίας και να παραχωρήσουν ουσιαστικά τον έλεγχο τμημάτων άλλων ουκρανικών περιοχών που κατέχει η Ρωσία.
Στο πλαίσιο αυτών των προηγούμενων προτάσεων, ο έλεγχος των περιοχών της Zaporizhia και της Kherson θα επιστραφεί στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας που συζητούν οι αξιωματούχοι, η Ρωσία θα σταματήσει την επίθεσή της σε αυτές τις περιοχές κατά μήκος των τρεχουσών γραμμών μάχης.
Μετά την ανακοίνωση της συνόδου κορυφής στην Αλάσκα, το Κρεμλίνο κάλεσε τον Trump να επισκεφθεί τη Ρωσία. «Είναι φυσικό να στοχεύουμε η επόμενη συνάντηση των προέδρων να πραγματοποιηθεί σε ρωσικό έδαφος», δήλωσε ο βοηθός του Putin για την εξωτερική πολιτική Yuri Ushakov, σύμφωνα με δήλωση που δημοσιεύτηκε από το Κρεμλίνο στο Telegram.
