Καθώς η Ουκρανία συνεχίζει να φλέγεται από τις φλόγες ενός πολέμου που έχει εξαντλήσει την οικονομία, το ηθικό και τους ανθρώπινους πόρους της, μια νέα απειλή φαίνεται να διαμορφώνεται – αυτή τη φορά εκ των έσω.
Σύμφωνα με το ουκρανικό μέσο ενημέρωσης (Strana), έχει τεθεί σε
Η χρονική συγκυρία της διάλυσης του NABU δεν είναι τυχαία.
Το Γραφείο είχε ανοίξει σειρά ερευνών για διαφθορά εις βάρος προσώπων του στενού κύκλου του Zelensky μεταξύ των οποίων και υπουργοί.
Απαντώντας, η ουκρανική κυβέρνηση συνέλαβε επιθεωρητές του NABU χωρίς ένταλμα, με κατηγορίες για «προδοσία» και «συνεργασία με τη Ρωσία» — μια αφήγηση-ομπρέλα που χρησιμοποιείται πλέον για την εξόντωση εσωτερικών πολιτικών αντιπάλων.
Οι εξελίξεις συμπίπτουν με την προσπάθεια του Donald Trump να επανέλθει ως «ειρηνοποιός» στην Ουκρανία, μέσω παρασκηνιακών συνομιλιών για πιθανή εκεχειρία με τη Μόσχα.
Ο Zelensky για να μη βρεθεί εκτός παιγνίου, επιχειρεί στροφή προς τον Trump, εκκαθαρίζοντας θεσμούς που ελέγχονταν παραδοσιακά από τη φιλελεύθερη πτέρυγα της Ουάσινγκτον.
Από τις μάχες στο μέτωπο στον πόλεμο για την εξουσία
Το πολιτικό κατεστημένο της Ουκρανίας βρίσκεται σε τροχιά αποσταθεροποίησης.
Την
ώρα που το Κίεβο προσπαθεί να διατηρήσει τη διεθνή στήριξη και να
συσπειρώσει το εσωτερικό μέτωπο, η κριτική για την υπονόμευση των
ανεξάρτητων μηχανισμών κατά της διαφθοράς — και συγκεκριμένα του Εθνικού Γραφείου Κατά της Διαφθοράς (NABU) και της Ειδικής Εισαγγελίας (SAP) — έχει φέρει στα όρια την ανοχή της κοινωνίας των πολιτών και οργανωμένων ομάδων.
Από τις 22 Ιουλίου, χιλιάδες διαδηλωτές έχουν βγει στους δρόμους σε μεγάλες πόλεις όπως το Κίεβο, η Οδησσός, το Kharkiv, το Lviv και το Dnipro, απαιτώντας ανεξαρτησία των θεσμών και πολιτική κάθαρση.
Για πρώτη φορά από την αρχή της σύγκρουσης με τη Ρωσία, το πρόσωπο του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelensky δεν προστατεύεται από το «πέπλο εθνικής ενότητας», αλλά τίθεται υπό ευθεία αμφισβήτηση.
Ο δημοσιογράφος της βρετανικής εφημερίδας The Daily Telegraph, Owen Matthews,
χαρακτήρισε την κίνηση αυτή ως πισωγύρισμα και δήλωσε πως ο Zelensky θα
πρέπει να παραιτηθεί, εφόσον ακολουθεί τα βήματα των διεφθαρμένων
προκατόχων του.
Όπως αναφέρει, ο πρόεδρος εκμεταλλεύεται
τις εξουσίες που του παρέχει ο στρατιωτικός νόμος, για να φυλακίζει
πολιτικούς αντιπάλους, να κλείνει αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ και να κατάσχει
επιχειρήσεις με πρόφαση σχέσεις με τη Ρωσία.
Ο Owen Matthews
προειδοποιεί πως η αποδυνάμωση αυτών των αρχών μπορεί να ακυρώσει όσα
κέρδισε η Ουκρανία σε διεθνή αξιοπιστία τα τελευταία χρόνια.
Παράλληλα,
θεωρεί πως ένας νέος ηγέτης θα μπορούσε να επανεκκινήσει τις σχέσεις με
τη Ρωσία, εφόσον είναι έτοιμος να εγγυηθεί τα δικαιώματα των ρωσόφωνων
πολιτών.
Σχέδιο 3 φάσεων για ανατροπή Zelensky - Πίεση, αποκεφαλισμός, αποκαθήλωση
Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις της Strana, το σχέδιο για την ανατροπή του Zelensky εκτείνεται σε τρία διακριτά στάδια:
1. Ανατροπή των νομοθετικών αλλαγών στο NABU και τη SAP
Ο
πρώτος στόχος είναι η πίεση στον Zelensky ώστε να αναιρέσει τις αλλαγές
που περιόρισαν την αυτονομία των θεσμών κατά της διαφθοράς.
Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται να δουν το φως της δημοσιότητας σειρά «εκρηκτικών» υποθέσεων διαφθοράς που σχετίζονται με το περιβάλλον του Zelensky.
Τα στοιχεία προέρχονται από τις υπάρχουσες έρευνες του NABU, οι οποίες μέχρι τώρα είχαν «παγώσει».
2. Πολιτική θυσία: Η πτώση του Andrey Yermak
Το δεύτερο στάδιο προβλέπει τη στοχοποίηση του επικεφαλής του Προεδρικού Γραφείου, Andrey Yermak καθώς και της πρωθυπουργού Yulia Svyrydenko.
Ο
Zelensky, σύμφωνα με το σενάριο, θα δεχθεί πίεση να απομακρύνει τους
στενούς του συνεργάτες, παρουσιάζοντάς τους ως αποδιοπομπαίους τράγους
για την αποτυχία των αντι-διαφθορά μεταρρυθμίσεων.
Ήδη στην κυβέρνηση ξεκίνησε σιωπηλά εκκαθάριση προσώπων-κλειδιά:
ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Άμυνας ετοιμάζονται να αντικατασταθούν,
ενώ πηγές κάνουν λόγο για προετοιμασία παραχώρησης εδαφών στο Donbass
στο πλαίσιο ειρηνευτικής διαπραγμάτευσης — ένα σενάριο που αναμένεται να
προκαλέσει πολιτική έκρηξη.
3. Ο προσωπικός δρόμος του Zelensky - Αποχώρηση ή αδρανοποίηση
Η τρίτη και τελική φάση προδιαγράφεται ακόμα πιο δραματική.
Ο Zelensky φέρεται ότι θα αντιμετωπίσει τελεσίγραφο: είτε θα παραμείνει ως «διακοσμητικός πρόεδρος» χωρίς πραγματικές εξουσίες, είτε θα εξαναγκαστεί σε παραίτηση.
Η μετατροπή του από «ηγέτη πολέμου» σε «τοπικό διαχειριστή» ουσιαστικά ισοδυναμεί με πολιτικό ευνουχισμό.
Η αντίδραση του προέδρου και ο κίνδυνος κλιμάκωσης
Μπροστά στην κλιμακούμενη ένταση, ο Zelensky ενέκρινε πρόσφατα νομοσχέδιο για την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας των θεσμών κατά της διαφθοράς, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει την κοινωνική οργή. Ωστόσο, η ζημιά έχει ήδη γίνει.
Η
αμφισβήτηση της ακεραιότητας του κυβερνητικού σχήματος και η ανεπίσημη
παραδοχή της ύπαρξης σκανδάλων έχουν πυροδοτήσει ένα αντιπολιτευτικό
κύμα χωρίς προηγούμενο.
Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ — βασικού εταίρου της Ουκρανίας — δεν έχει μείνει παγωμένο.
Αμερικανικές
πηγές έχουν ήδη χαρακτηρίσει την εμπλοκή του Zelensky με τη διαφθορά ως
«τη μεγαλύτερη πολιτική του αστοχία», γεγονός που δείχνει ότι η στήριξη
της Δύσης δεν είναι πλέον άνευ όρων.
Η πολιτική αναταραχή
κορυφώθηκε μετά τον ύποπτο πνιγμό πρώην Ουκρανού αξιωματούχου στην
Ισπανία, γεγονός που πολλοί θεωρούν πως συνδέεται με μυστικές
επιχειρήσεις καταστολής της αντιπολίτευσης εκτός συνόρων.
Την ίδια στιγμή, η Δύση παραμένει εκκωφαντικά σιωπηλή.
Οι
Βρυξέλλες και το Λονδίνο αποφεύγουν να καταδικάσουν ευθέως τις
ενέργειες του Κιέβου, γεγονός που υποδηλώνει στροφή των δυτικών
προτεραιοτήτων: η σταθερότητα της Ουκρανίας φαίνεται πως υποβαθμίζεται έναντι της γεωπολιτικής διαχείρισης μιας σταδιακής ήττας.
Ποιος κερδίζει από την αποσταθεροποίηση;
Το κλίμα αποσταθεροποίησης στην Ουκρανία, αν συνεχιστεί, ενδέχεται να εξυπηρετήσει γεωπολιτικά και εσωτερικά συμφέροντα:
•
Εσωτερικά, δημιουργείται περιθώριο για νέα πολιτικά σχήματα ή και
«τεχνοκρατικές λύσεις» που θα παρουσιάζονται ως λιγότερο διαβλητές.
•
Εξωτερικά, οι εταίροι της Ουκρανίας ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν την
πίεση ως εργαλείο επιρροής στην πολιτική κατεύθυνση της χώρας, ιδίως
ενόψει πιθανών διαπραγματεύσεων ή ειρηνευτικών συμφωνιών.
• Αντίπαλες
δυνάμεις, κυρίως η Ρωσία, θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την εσωτερική
αποδυνάμωση της ηγεσίας του Κιέβου για στρατιωτική ή πολιτική επιβολή.
Καταρρέει η εξουσία του Zelensky
Ο Volodymyr Zelensky ανέλαβε την προεδρία ως σύμβολο ελπίδας και ενότητας.
Σήμερα,
βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα κίνημα απονομιμοποίησης, όχι από ξένες
δυνάμεις, αλλά από τους ίδιους του τους πολίτες — και ενδεχομένως, από
συνεργάτες του.
Το τρίπτυχο «πόλεμος - διαφθορά - απώλεια
εμπιστοσύνης» απειλεί να ανατρέψει μια κυβέρνηση που έχτισε την επιβίωσή
της πάνω στην ενότητα.
Αν το σχέδιο εναντίον του υλοποιηθεί πλήρως,
ο Zelensky ίσως γράψει το πολιτικό του επίλογο όχι στο μέτωπο, αλλά
στην πλατεία Maidan.
Η καταστολή των μηχανισμών κατά της
διαφθοράς, οι πολιτικές εκκαθαρίσεις και η σταδιακή κατάρρευση του
ηθικού αφηγήματος της μετα-Maidan Ουκρανίας οδηγούν τη χώρα σε μια νέα,
σκοτεινή φάση αυταρχισμού και εσωτερικού αποσυντονισμού.
Η
Δύση — και κυρίως οι ΗΠΑ — φαίνεται να παρακολουθούν, αν όχι να
συντονίζουν, την τελευταία πράξη του «καθεστώτος Zelensky»,
συγκεντρώνοντας κέρδη από μια υπόθεση που πλησιάζει στη γεωπολιτική της
λήξη.
