Ρωσικές
δυνάμεις κατέσχεσαν ένα πολύτιμο κοίτασμα λιθίου στην περιοχή Ντόνετσκ
της ανατολικής Ουκρανίας, στερώντας από τη χώρα ένα κρίσιμο περιουσιακό
στοιχείο που θα μπορούσε να βοηθήσει στην τροφοδότηση μιας νέας
οικονομικής συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σύμφωνα με χάρτες του πεδίου της μάχης που έχουν καταρτιστεί από ανεξάρτητες ομάδες που παρακολουθούν τις ρωσικές προελάσεις μέσω γεωγραφικά εντοπισμένων πλάνων των μαχών, το πεδίο, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Σεφτσένκο στο δυτικό τμήμα της περιοχής του Ντόνετσκ, έχει καταληφθεί τις τελευταίες ημέρες.
Αν και σχετικά μικρό – μόλις 100 στρέμματα – το κοίτασμα θεωρήθηκε από τους αναλυτές ως ένα από τα πιο πολύτιμα στην Ουκρανία λόγω της πλούσιας συγκέντρωσης λιθίου, ενός ορυκτού απαραίτητου για την παραγωγή σύγχρονων τεχνολογιών όπως οι ηλεκτρικές μπαταρίες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν το λίθιο εξαιρετικά σημαντικό για την οικονομία και την εθνική τους ασφάλεια.
Η κυβέρνηση Τραμπ στοχεύει να αξιοποιήσει τα τεράστια αποθέματα λιθίου της Ουκρανίας, μερικά από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, μέσω μιας πρόσφατα υπογεγραμμένης ιστορικής συμφωνίας που παρέχει στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόσβαση στον ορυκτό πλούτο της χώρας.
Η κατάσχεση του κοιτάσματος Σεφτσένκο, ωστόσο, υπογραμμίζει μία από τις κύριες προκλήσεις της συμφωνίας: Όσο περισσότερα εδάφη καταλαμβάνουν οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία, τόσο λιγότερους πόρους μπορεί να προσφέρει το Κίεβο στην Ουάσινγκτον.
«Εάν τα ρωσικά στρατεύματα συνεχίσουν να προελαύνουν, για να καταλάβουν όλο και περισσότερα εδάφη, θα ελέγχουν όλο και περισσότερα κοιτάσματα ορυκτών», δήλωσε ο Μιχαήλ Ζέρνοφ, διευθυντής της Critical Metals Corp, μιας αμερικανικής εταιρείας που μέχρι πρόσφατα κατείχε άδεια εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σεφτσένκο. «Αυτό είναι ένα πρόβλημα για αυτή τη συμφωνία », πρόσθεσε.
Η υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριντένκο, η οποία υπέγραψε τη συμφωνία εκ μέρους της χώρας της, αρνήθηκε να σχολιάσει την κατάσχεση του κοιτάσματος, το οποίο είναι το πρώτο που περιέρχεται σε ρωσικά χέρια από την υπογραφή της συμφωνίας.
Η συμφωνία δημιουργεί ένα κοινό αμερικανο-ουκρανικό ταμείο με δικαιώματα προτεραιότητας για επενδύσεις σε μεταλλευτικά έργα στην Ουκρανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αξιοποίηση των ουκρανικών ορυκτών ως τρόπο μείωσης της εξάρτησής τους από την Κίνα, η οποία κυριαρχεί στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία, Ουκρανοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη, υποστηρίζοντας ότι ήταν προς το οικονομικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών να βοηθήσουν την Ουκρανία να απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις και να διατηρήσει τον έλεγχο των πολύτιμων αποθεμάτων. Αλλά η Ουάσινγκτον αρνήθηκε επανειλημμένα να συνδέσει τη συμφωνία για τα ορυκτά με πρόσθετη στρατιωτική υποστήριξη.
Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι βλέπουν τη συμφωνία ως έναν τρόπο για να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμη αμερικανική υποστήριξη για την αποδυναμωμένη από τον πόλεμο χώρα τους.
Σε μια προφανή προσπάθεια να δείξει στην κυβέρνηση Τραμπ ότι η συμφωνία μπορεί να αποφέρει γρήγορα αποτελέσματα , την περασμένη εβδομάδα η ουκρανική κυβέρνηση ενέκρινε τα πρώτα βήματα για το άνοιγμα ενός μεγάλου κρατικού κοιτάσματος λιθίου, του Dobra, σε ιδιωτικές επενδύσεις.
Η Σβιριντένκο δήλωσε ότι το κοίτασμα θα μπορούσε να είναι το πρώτο έργο που θα ξεκινήσει στο πλαίσιο της συμφωνίας.
Αρκετοί επενδυτές έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον, συμπεριλαμβανομένης της Critical Metals Corp., η οποία παρά την απώλεια του κοιτάσματος Σεβτσένκο, παραμένει πρόθυμη να συμμετάσχει στην εταιρική σχέση ΗΠΑ-Ουκρανίας για τα ορυκτά, δήλωσε ο Ζέρνοφ, διευθυντής της εταιρείας.
Ωστόσο, οι αναλυτές του κλάδου λένε ότι η συμφωνία αντιμετωπίζει πολλά εμπόδια, συμπεριλαμβανομένων πολύπλοκων διαδικασιών αδειοδότησης και ξεπερασμένων γεωλογικών ερευνών που αποκρύπτουν την πραγματική αξία του υπεδάφους της Ουκρανίας.
Αλλά ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η συνεχής προέλαση της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης.
Η κατοχή περίπου του ενός πέμπτου του εδάφους της Ουκρανίας από τη Ρωσία σημαίνει ότι πλέον ελέγχει πολλά κοιτάσματα τιτανίου, μαγγανίου και άλλων σημαντικών ορυκτών, σύμφωνα με χάρτη που συνέταξε το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου. Οι δυνάμεις της Μόσχας έχουν επίσης καταστρέψει ή καταλάβει μερικά από τα μεγαλύτερα ανθρακωρυχεία της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία εξακολουθεί να έχει δύο άλλα μεγάλα κοιτάσματα λιθίου που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, και τα δύο βρίσκονται στο κεντρικό τμήμα της χώρας, πολύ πέρα από την τρέχουσα γραμμή του μετώπου. Αλλά το κοίτασμα Σεβτσένκο ξεχωρίζει για την ποιότητα του μεταλλεύματός του, το οποίο αποτελείται κυρίως από σποδουμένιο. Αυτό το ορυκτό περιέχει υψηλά επίπεδα λιθίου, το οποίο έχει αποδειχθεί σημαντικός μοχλός ανάπτυξης του ακμάζοντος μεταλλευτικού τομέα της Αυστραλίας.
Το δυναμικό του κοιτάσματος δεν έχει περάσει απαρατήρητο από τη Ρωσία, η οποία έχει ήδη κατασχέσει άλλους ουκρανικούς πόρους, όπως σιτηρά, κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Ο Βλαντιμίρ Γιεζίκοφ, ανώτερος Ρώσος αξιωματούχος στην περιοχή του Ντόνετσκ, δήλωσε ότι το τμήμα εξόρυξης του κρατικού πυρηνικού γίγαντα της Ρωσίας, Rosatom, είχε εκφράσει ενδιαφέρον για το κοίτασμα Σεφτσένκο.
«Καταλαβαίνουμε ότι αυτό το κοίτασμα είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της μελλοντικής οικονομίας και έχει μεγάλο δυναμικό», δήλωσε ο Γιεζίκοφ στο Πρακτορείο Ειδήσεων Ντόνετσκ, ένα μέσο που διοικείται από το Κρεμλίνο, πέρυσι, καθώς ρωσικά στρατεύματα προχωρούσαν προς το κοίτασμα Σεφτσένκο. «Σίγουρα θα υπάρξουν επενδύσεις και παραγωγή λιθίου σε αυτό το κοίτασμα», είπε.
—
