Σε μία κίνηση με έντονο
γεωπολιτικό φορτίο και διπλωματικές προεκτάσεις, η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Donald Trump ήρε ορισμένες από τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί κατά της Ρωσίας, οι οποίες σχετίζονταν με την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού Paks-2 στην Ουγγαρία.
«Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ήρε κυρώσεις που είχαν επιβληθεί στην επέκταση του πυρηνικού σταθμού Paks, τις οποίες είχε θέσει σε εφαρμογή η προηγούμενη διοίκηση του Joe Biden – μιας διοίκησης που θεωρούσε την Ουγγαρία εχθρική χώρα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Szijjártο.
«Ευτυχώς, από τον Ιανουάριο 2025, ο Πρόεδρος (Donald Trump) επέστρεψε στον Λευκό Οίκο στην Ουάσιγκτον και βλέπει έναν φίλο στην Ουγγαρία.
Με βάση αυτό, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ήρε τις κυρώσεις σε επενδύσεις στον πυρηνικό σταθμό Paks», πρόσθεσε ο Szijjártó.
Από την «ποινή» στη συμμαχία
Ο επικεφαλής της ουγγρικής διπλωματίας δεν δίστασε να συγκρίνει τις πολιτικές των δύο τελευταίων αμερικανικών διοικήσεων.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο νυν Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump
αντιμετωπίζει την Ουγγαρία ως φίλο και σύμμαχο, σε αντίθεση με τον Joe
Biden, του οποίου η κυβέρνηση προχώρησε σε αυστηρά μέτρα περιορισμού,
βλέποντας τη Βουδαπέστη ως αποστάτη από τη δυτική γραμμή.
Η παραγωγή
κρίσιμου εξοπλισμού για το Paks-2 πραγματοποιείται σε Ρωσία και Γαλλία –
γεγονός που είχε προκαλέσει την επιβολή κυρώσεων κατά της Μόσχας, αλλά ουσιαστικά πάγωνε την πρόοδο του έργου.
Με την άρση κάποιων περιορισμών, το έργο φαίνεται να παίρνει εκ νέου ώθηση.
Paks-2: Πυρηνική ενέργεια με ρωσική υπογραφή
Το Paks-2 αποτελεί ένα στρατηγικής σημασίας πυρηνικό έργο για την Ουγγαρία.
Επεκτείνει
τη δυναμικότητα του ήδη υπάρχοντος σταθμού Paks και ενισχύει την
ενεργειακή αυτονομία της χώρας, βασιζόμενο σε τεχνολογία και
χρηματοδότηση με έντονη ρωσική συμμετοχή.
Η εμπλοκή της Gazprombank,
που είχε χαρακτηριστεί «τοξική» από την κυβέρνηση Biden, είχε μπλοκάρει
τραπεζικές συναλλαγές της Ουγγαρίας.
Ο Szijjártο είχε καταγγείλει την κίνηση αυτή ως πράξη πολιτικής εκδίκησης απέναντι σε μία χώρα που επέλεξε να ακολουθήσει μια ανεξάρτητη γεωπολιτική πορεία εντός της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Το μήνυμα Trump: Ρεαλισμός και επαναπροσέγγιση
Η απόφαση της διοίκησης Trump να άρει επιλεκτικά κυρώσεις, δεν είναι απλώς ένα τεχνικό ή εμπορικό βήμα.
Είναι
μία σαφής πολιτική δήλωση, ότι η Ουάσινγκτον, υπό νέο πρίσμα, βλέπει
την Ουγγαρία ως κρίσιμο κρίκο στη σκακιέρα της Κεντρικής Ευρώπης – και
ενδεχομένως έναν δίαυλο επικοινωνίας με τη Μόσχα.
Η άρση των κυρώσεων δεν σημαίνει πως το Paks-2 θα κατασκευαστεί χωρίς αντιδράσεις.
Το
έργο παραμένει ευαίσθητο σημείο τριβής ανάμεσα στην ΕΕ, τις ΗΠΑ και τη
Ρωσία, και ενδέχεται να προκαλέσει νέα πολιτική αντιπαράθεση.
Όμως ένα είναι σίγουρο: η κίνηση αυτή μετατρέπει ξανά την Ουγγαρία – και την πυρηνική της στρατηγική – σε γεωπολιτικό επίκεντρο
Υπό την κυβέρνηση Biden η Ουάσινγκτον υιοθέτησε μια επιθετική πολιτική κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ιδιαίτερα μετά την ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία το 2022. Ενδεικτικά:
- Αποκλεισμός ρωσικών τραπεζών από το διεθνές σύστημα SWIFT
- Κυρώσεις σε στρατηγικούς τομείς: ενέργεια, αμυντική βιομηχανία, αεροδιαστημική
- Πλήρης απαγόρευση εξαγωγής τεχνολογίας αιχμής προς τη Ρωσία
- Κυρώσεις στην Gazprombank, χρηματοδότη του Paks-2
Η Ουγγαρία, υπό τον πρωθυπουργό Viktor Orban, κράτησε διακριτικές αποστάσεις από την κυρίαρχη γραμμή των Βρυξελλών και της Ουάσινγκτον.
Συνέχισε να συναλλάσσεται ενεργειακά με τη Ρωσία, αναζητώντας ρεαλιστική στρατηγική ασφάλειας και όχι ιδεολογική πειθαρχία.
Ρήξη Biden – Orban
Οι ΗΠΑ υπό τον Biden είδαν την Ουγγαρία ως έναν αντιδραστικό σύμμαχο, ο οποίος διατηρεί υπερβολικά στενούς δεσμούς με τη Μόσχα.
Η άρνηση των ΗΠΑ να επιτρέψουν στην Ουγγαρία την εκτέλεση τραπεζικών συναλλαγών με τη Gazprombank θεωρήθηκε από τη Βουδαπέστη πολιτική τιμωρία, όχι απλώς μια τεχνική εφαρμογή κυρώσεων.Ο Szijjártο είχε δηλώσει ανοιχτά: «Πρόκειται για καθαρή πολιτική εκδίκηση.
Επειδή η Ουγγαρία αρνείται να παραδοθεί στη γραμμή της Ουάσινγκτον, την τιμωρούν μέσω της ενέργειας».
Η επιστροφή Trump και η απελευθέρωση του Paks-2
Με
την επιστροφή του Donald Trump στον Λευκό Οίκο, η αμερικανική εξωτερική
πολιτική φαίνεται να παίρνει πιο πραγματιστική κατεύθυνση.
Η άρση των κυρώσεων για την εμπλοκή της Ρωσίας στο Paks-2 είναι ένα σαφές σήμα ότι η Ουγγαρία δεν αντιμετωπίζεται πλέον ως «αποστάτης», αλλά ως σύμμαχος.
Ο Szijjártο χαρακτήρισε την απόφαση Trump «αναγνώριση του ρόλου της
Ουγγαρίας ως κυρίαρχης χώρας που δικαιούται να επιλέγει τους
ενεργειακούς της εταίρους».
Trump – Ρωσία: Μια σχέση πιο σύνθετη απ’ όσο νομίζουμε
Η
στάση του Donald Trump απέναντι στη Ρωσία είναι διφορούμενη αλλά
σταθερά λιγότερο επιθετική από αυτήν του Δημοκρατικού κατεστημένου των
ΗΠΑ.
Αν και επέβαλε κυρώσεις επί της πρώτης θητείας του, αρνήθηκε τη λογική της μετωπικής σύγκρουσης.
Ο Trump:
• Αρνήθηκε τον χαρακτηρισμό της Ρωσίας ως «παγκόσμιου εχθρού»
• Προσπάθησε να εξομαλύνει τις σχέσεις με τον Ρώσο ομόλογό του Vladimir Putin
• Επικρίνει διαρκώς το ΝΑΤΟ για «υπερεπέκταση» και «πρόκληση»
Βέβαια η λογική Trump είναι ξεκάθαρα συμφεροντολογική: αν ένα έργο πυρηνικής ενέργειας στην Ουγγαρία εξασφαλίζει ενεργειακή ανεξαρτησία χωρίς να πλήττει άμεσα τα αμερικανικά συμφέροντα, δεν υπάρχει λόγος να το μπλοκάρει.
Ουγγαρία – Ρωσία: Η ειδική σχέση
Η σχέση Orban – Putin δεν είναι νέα.
Ήδη από το 2014, η Ουγγαρία είχε συμφωνήσει με τη Ρωσία για την κατασκευή του Paks-2.
Η Μόσχα προσέφερε χαμηλότοκο κρατικό δάνειο 10 δισ. ευρώ προμηθευτές, τεχνογνωσία και καύσιμα.
Η Ουγγαρία δεν υποστήριξε ποτέ πλήρως τις σκληρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας — ούτε διέκοψε τις ενεργειακές ροές.
Αντίθετα, προώθησε μια πολυδιάστατη στρατηγική εξισορρόπησης ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση.
Γιατί το Paks-2 έχει τόσο μεγάλη σημασία
• Ενεργειακά: Καλύπτει έως και 40% της εγχώριας κατανάλωσης ρεύματος
• Γεωπολιτικά: Είναι το μοναδικό ρωσικό πυρηνικό έργο σε χώρα της ΕΕ
• Συμβολικά: Εκφράζει την ανεξαρτησία της Βουδαπέστης απέναντι στις πιέσεις των Βρυξελλών και της Ουάσινγκτον
Η άρση των κυρώσεων ανοίγει τον δρόμο για την επιτάχυνση των εργασιών — αλλά κυρίως επανατοποθετεί την Ουγγαρία στον παγκόσμιο διάλογο για την κυριαρχία, την ενέργεια και τη γεωπολιτική ισορροπία.
Μία νέα γεωστρατηγική πραγματικότητα
Η
περίπτωση του Paks-2 δεν αφορά απλώς έναν αντιδραστήρα. Είναι το
σύμβολο μιας νέας γεωστρατηγικής πραγματικότητας: της μετάβασης από το μονοπολικό
καθεστώς της Δύσης σε ένα πολυκεντρικό κόσμο, όπου χώρες όπως η
Ουγγαρία αποκτούν πολλαπλές επιλογές — και την πολιτική βούληση να τις
αξιοποιήσουν.
Η διοίκηση Trump δείχνει διατεθειμένη να ανταμείψει τέτοιες επιλογές, ακόμα κι αν αυτές περιλαμβάνουν συνεργασία με τη Ρωσία.
