Μια φυλετική πολιτοφυλακή στη Γάζα, υπό την ηγεσία του Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ,
ανακοίνωσε σχέδια για τη δημιουργία ενός πολιτικού διοικητικού
συστήματος στην ανατολική Ράφα, σε μια τολμηρή προσπάθεια να
αμφισβητήσει την αποδυναμωμένη κυριαρχία της Χαμάς.
Εκμεταλλευόμενη το κενό εξουσίας που προκάλεσε η συνεχιζόμενη στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ κατά της Χαμάς, η πολιτοφυλακή «Λαϊκές Δυνάμεις» καλεί επαγγελματίες από διάφορους κλάδους -γιατρούς, μηχανικούς, εκπαιδευτικούς, ψυχολόγους, δημοσιογράφους και άλλους- να στελεχώσουν «διοικητικές και κοινοτικές επιτροπές».
Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, ο Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ προτρέπει τους κατοίκους να επιστρέψουν στις εστίες τους, υποσχόμενος τροφή, στέγη και προστασία σε πρόχειρους καταυλισμούς υπό την εποπτεία του Ισραηλινού Στρατού (IDF).
«Στόχος μας είναι η πρώτη αληθινή δημόσια διακυβέρνηση που προστατεύει τον λαό από το χάος», διακηρύσσει, εκμεταλλευόμενος την κατάρρευση της σιδηράς κυριαρχίας της Χαμάς μετά τις ισραηλινές επιχειρήσεις από τον Οκτώβριο του 2023.
Η πρωτοβουλία αυτή, ωστόσο, εγείρει σοβαρές ανησυχίες για τις πραγματικές προθέσεις της πολιτοφυλακής και τη νομιμοποίησή της.
Ο Αμπού Σαμπάμπ, πρώην κατάδικος για διακίνηση ναρκωτικών που φυλακίστηκε από τη Χαμάς, ηγείται μιας ομάδας περίπου 300 ενόπλων, κυρίως μελών της φυλής Ταραμπίν.
Η ομάδα του κατηγορείται ότι λεηλατεί φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας, με αξιωματούχους του ΟΗΕ να χαρακτηρίζουν τις πράξεις της «μεγάλη κλοπή».
Παρά τις διαψεύσεις του ότι συνεργάζεται με το Ισραήλ, η εγγύτητα της πολιτοφυλακής σε ισραηλινές στρατιωτικές θέσεις και η ικανότητά της να κινείται ελεύθερα σε ελεγχόμενες περιοχές υποδηλώνουν κάποιο επίπεδο συντονισμού.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, παραδέχτηκε ότι το Ισραήλ «ενεργοποίησε» φυλές στη Γάζα κατά της Χαμάς, ενώ ο πολιτικός Αβιγκντόρ Λίμπερμαν αποκάλυψε ότι παρέχονται όπλα σε τέτοιες ομάδες.
Η Χαμάς, από την πλευρά της, έχει χάσει σημαντικό έδαφος μετά την καταστροφή του εκτεταμένου δικτύου τούνελ 720 χιλιομέτρων από το Ισραήλ και την εξουδετέρωση του ηγέτη της, Γιάχια Σινουάρ, τον Οκτώβριο του 2024.
Η τρομοκρατική της διακυβέρνηση, που χαρακτηρίστηκε από εκτελέσεις διαδηλωτών και κατάσχεση 26.000 τόνων ανθρωπιστικής βοήθειας για τη χρηματοδότηση της στρατιωτικής της μηχανής, έχει προκαλέσει βαθιά δυσαρέσκεια στους κατοίκους της Γάζας.
Ωστόσο, το σχέδιο του Αμπού Σαμπάμπ να αποκαταστήσει τις υπηρεσίες στη Ράφα, όπου το 80% των υποδομών έχει καταστραφεί, κρίνεται ανεφάρμοστο χωρίς διεθνή εποπτεία.
Η περιοχή παραμένει βυθισμένη σε ανθρωπιστική κρίση, με το κλείσιμο των συνοριακών περασμάτων Κερέμ Σαλόμ και Ράφα να επιδεινώνει την έλλειψη προμηθειών.
Επιπλέον, η πολιτοφυλακή κατηγορείται ότι λειτουργεί ως «μαριονέτα» του Ισραήλ, με τη Χαμάς να την χαρακτηρίζει «προδοτική» και να έχει σκοτώσει μέλη της, συμπεριλαμβανομένου του αδελφού του Αμπού Σαμπάμπ, σε αντίποινα για λεηλασίες.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η έλλειψη διεθνούς ελέγχου μπορεί να οδηγήσει σε κλιμάκωση της φατριαστικής βίας, ενώ η πιθανή εμπλοκή ξένων δυνάμεων, όπως η Αίγυπτος, περιπλέκει περαιτέρω την κατάσταση.
Το Ισραήλ, από την πλευρά του, παραμένει σε υψηλή επαγρύπνηση, δεσμευμένο να αποτρέψει την αναβίωση οποιασδήποτε τρομοκρατικής απειλής, είτε από τη Χαμάς είτε από νέες οργανώσεις όπως οι «Λαϊκές Δυνάμεις».
Εν κατακλείδι, η κίνηση του Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ να εγκαθιδρύσει μια εναλλακτική διακυβέρνηση στη Ράφα αντικατοπτρίζει το βαθύ πολιτικό και κοινωνικό κενό στη Γάζα, αλλά η έλλειψη διαφάνειας και η σύνδεσή του με το Ισραήλ δημιουργούν περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.
Χωρίς διεθνή παρέμβαση, η περιοχή κινδυνεύει να βυθιστεί σε περαιτέρω χάος, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη σταθερότητα της Μέσης Ανατολής.
Ποιος είναι ο Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ;
Στη δίνη του πολέμου στη Γάζα, ένα νέο πρόσωπο έχει αναδειχθεί ως αμφιλεγόμενος πρωταγωνιστής: ο Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ, πρώην κρατούμενος της Χαμάς και μέλος της ισχυρής Βεδουίνικης φυλής Ταραμπίν.
Η πολιτοφυλακή του, γνωστή ως αλ-Κουάτ αλ-Σααμπίγια («Λαϊκές Δυνάμεις»), έχει προσελκύσει την προσοχή τόσο των ντόπιων όσο και των διεθνών Μέσων, καθώς φέρεται να συνεργάζεται με το Ισραήλ για την εξασφάλιση ανθρωπιστικών αυτοκινητοπομπών στη Ράφα, ενώ παράλληλα προκαλεί την οργή της Χαμάς.
Ο Αμπού Σαμπάμπ, γεννημένος στις 19 Δεκεμβρίου 1993, προέρχεται από τη φυλή Ταραμπίν, μια από τις μεγαλύτερες Βεδουίνικες φυλές με παρουσία στη Γάζα, το Νεγκέβ του Ισραήλ, τη Χερσόνησο του Σινά, την Ιορδανία και τη Σαουδική Αραβία.
Σύμφωνα με το Wikipedia, ο Αμπού Σαμπάμπ έχει ιστορικό εμπλοκής σε λαθρεμπόριο ναρκωτικών και τσιγάρων από την Αίγυπτο και το Ισραήλ στη Γάζα μέσω διασυνοριακών σηράγγων, γεγονός που του προσδίδει τη φήμη ενός ανθρώπου του υποκόσμου.
Ωστόσο, η πρόσφατη δράση του τον παρουσιάζει ως ηγέτη που επιδιώκει να προστατεύσει τους πολίτες από τη Χαμάς και τη λεηλασία της ανθρωπιστικής βοήθειας, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος σε δηλώσεις του.
Η πολιτοφυλακή του, που αριθμεί έως 300 μαχητές, αποτελείται κυρίως από πρώην αξιωματικούς της Παλαιστινιακής Αρχής, ορισμένοι εκ των οποίων συνδέονται με τη Φατάχ.
Η βάση τους βρίσκεται στο Παλάτι Τζεργούν, ένα από τα ελάχιστα άθικτα κτίρια στη Ράφα, που δεν έχει πλήξει ποτέ ο ισραηλινός στρατός (IDF).
Εμφανίζονται με στολές που φέρουν παλαιστινιακές σημαίες και διακριτικά «αντιτρομοκρατικής μονάδας»
Οι μαχητές του εμφανίζονται με στολές που φέρουν παλαιστινιακές σημαίες και διακριτικά «αντιτρομοκρατικής μονάδας», ενώ αναλαμβάνουν τη συνοδεία αυτοκινητοπομπών του Ερυθρού Σταυρού και του ΟΗΕ, καθώς και τη διανομή προμηθειών σε περιοχές υπό ισραηλινό έλεγχο.
Οι «Λαϊκές Δυνάμεις» αναλαμβάνουν τη συνοδεία αυτοκινητοπομπών του Ερυθρού Σταυρού
Σχέσεις με το Ισραήλ και κατηγορίες για συνεργασία
Η δράση του Αμπού Σαμπάμπ έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις. Σύμφωνα με αναφορές από Reuters, Al-Akhbar και Financial Times, η οργάνωσή του του φέρεται να λαμβάνει υλικοτεχνική υποστήριξη από το Ισραήλ και ενδεχομένως από αμερικανικούς εργολάβους [μισθοφόρους] που διαχειρίζονται τη διανομή βοήθειας μέσω του μηχανισμού GHF.
Επιπλέον, δημοσιεύματα στο «X» υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ παρέχει όπλα, όπως τουφέκια Καλάσνικοφ, στην οργάνωσή του, χωρίς την έγκριση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου.
Ωστόσο, τέτοιες πληροφορίες παραμένουν αμφισβητούμενες και δεν μπορούν να θεωρηθούν πλήρως επαληθευμένες.
Η Χαμάς κατηγορεί τον Αμπού Σαμπάμπ για συνεργασία με το Ισραήλ, χαρακτηρίζοντάς τον «εργαλείο» για τη διάσπαση του παλαιστινιακού μετώπου.
Τον Απρίλιο, η Χαμάς ανέλαβε την ευθύνη για τη δολοφονία τεσσάρων μελών της οργάνωσής του, ενώ τον Ιανουάριο του 2025 εκτέλεσε έναν από τους ανώτερους βοηθούς του.
Επιπλέον, οι μονάδες αλ-Κασσάμ της Χαμάς φέρονται να έχουν εξουσιοδοτηθεί να διεξάγουν στοχευμένες δολοφονίες εναντίον μελών της πολιτοφυλακής.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η Χαμάς δημοσίευσε βίντεο που δείχνει επίθεση με αυτοσχέδιο εκρηκτικό εναντίον της ομάδας του Αμπού Σαμπάμπ, αν και πηγές στη Γάζα υποστηρίζουν ότι το υλικό μπορεί να ήταν σκηνοθετημένο για προπαγανδιστικούς σκοπούς.
Αμφιλεγόμενη φήμη και συγκρίσεις με τον Αλ-Γκολάνι
Η δράση του Αμπού Σαμπάμπ διχάζει την τοπική κοινωνία. Κάποιοι τον βλέπουν ως έναν «πραγματιστή» ηγέτη που γεμίζει το κενό εξουσίας στη Γάζα, συγκρίνοντάς τον με τον Αμπού Μοχάμαντ αλ-Γκολάνι, ηγέτη της συριακής τζιχαντιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ.
Ωστόσο, άλλοι τον θεωρούν προδότη, κατηγορώντας τον ότι λειτουργεί ως ενεργούμενο ξένων δυνάμεων, με περιορισμένη λαϊκή υποστήριξη.
Επιπρόσθετα, κατηγορίες για λεηλασία φορτηγών βοήθειας και εκβιασμό οδηγών για «τέλη διέλευσης» πλήττουν τη φήμη του, αν και η οργάνωσή του αρνείται τις κατηγορίες αυτές.
Η φυλή Ταραμπίν και οι δεσμοί με την Αίγυπτο
Η φυλή Ταραμπίν, από την οποία προέρχεται ο Αμπού Σαμπάμπ, έχει μακρά ιστορία και ισχυρή παρουσία στην περιοχή.
Παρά τις κατηγορίες της Χαμάς ότι ο Αμπού Σαμπάμπ συνδέεται με το ISIS, μέλη της φυλής στο Σινά έχουν πολεμήσει κατά του ISIS στο πλευρό του αιγυπτιακού στρατού, υπό την έγκριση του Προέδρου Αμπντέλ Φατάχ ελ-Σίσι.
Αυτή η αντίφαση περιπλέκει την εικόνα του Αμπού Σαμπάμπ, καθώς η φυλή του διατηρεί περίπλοκες σχέσεις με περιφερειακούς δρώντες.
Το μέλλον του Αμπού Σαμπάμπ
Καθώς η Χαμάς χάνει έδαφος στη Γάζα, ο Αμπού Σαμπάμπ εμφανίζεται ως ένας από τους παίκτες που διεκδικούν επιρροή στο μέλλον της περιοχής.
Είτε ως νέος ισχυρός άνδρας είτε ως παροδικός πολέμαρχος, η παρουσία του υπογραμμίζει τις βαθιές διαιρέσεις στην παλαιστινιακή κοινωνία και την πολυπλοκότητα του πολέμου στη Γάζα.
Το αν θα καταφέρει να εδραιώσει τη θέση του ή αν θα εξαλειφθεί από τη Χαμάς παραμένει αβέβαιο, αλλά η δράση του έχει ήδη αλλάξει τη δυναμική στην περιοχή.
