Σε μια κίνηση με ισχυρό συμβολισμό και ακόμη βαρύτερο διπλωματικό μήνυμα, η Ρωσία επιλέγει όχι μόνο να κρατήσει τον Vladimir Putin
εκτός των διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη, αλλά
και να μην αποστείλει ούτε τον
Αντ΄αυτών η Ρωσία θα εκπροσωπηθεί σε επίπεδο υφυπουργών, γεγονός ενδεικτικό των χαμηλών προσδοκιών που υπάρχουν για τη συνάντηση.
Επικεφαλής της αντιπροσωπείας είναι ο βοηθός του Ρώσου προέδρου Vladimir Medinsky.
Συμμετέχουν επίσης ο υφυπουργός Εξωτερικών Mikhail Galuzin , ο Αρχηγός της Κεντρικής Διεύθυνσης του Γενικού Επιτελείου των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων Igor Kostyukov και ο υφυπουργός Άμυνας Alexander Fomin.
Οι Zorin, Podobreevskaya, Polischuk και Shevtsov θα ταξιδέψουν στην Κωνσταντινούπολη ως τεχνοκράτες από τη ρωσική πλευρά.
Η απόφαση της Μόσχας, στον απόηχο των απαράδεκτων τακτικισμών του Volodymyr Zelensky, εκτοξεύει την ένταση και μετατρέπει την επικείμενη συνάντηση σε ένα πρωτοφανές διπλωματικό θρίλερ με άδηλη κατάληξη.
Kommersant: Ο Lavrov ακύρωσε το ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη
Ειδικότερα και σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ της ρωσικής Kommersant -που ωστόσο δεν επιβεβαιώνεται από άλλη ρωσική πηγή- ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov δεν θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη στις 15 Μαΐου.
Το
ποιος ακριβώς θα εκπροσωπήσει τη Ρωσία στη συνάντηση δεν έχει ακόμη
ανακοινωθεί επίσημα, αν και πιθανότατα η διπλωματία της Μόσχας θα
αποστείλει στην Τουρκία τους δύο συμβούλους του Putin, Yuri Ushakov και
Kirill Dmitriev.
Σοβαρή εξέλιξη - Στο παρά 5 επαναφέρει μαξιμαλισμούς περί ΝΑΤΟ και τινάζει στον αέρα τη διαπραγμάτευση η Ουκρανία
Κι ενώ η ρωσική πλευρά προσέρχεται σε συνομιλίες με ρεαλισμό και διάθεση ειρηνευτικής εξόδου από την κρίση, το Κίεβο επανέρχεται με εξωπραγματικές απαιτήσεις για «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας» τύπου NATO, απορρίπτοντας την ουδετερότητα και βάζοντας τέλος σε κάθε σοβαρή προσπάθεια για κατάπαυση του πυρός.
Η νέα αυτή μαξιμαλιστική στάση εκτροχιάζει τις διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη, λίγες μόλις ώρες πριν την κρίσιμη συνάντηση, μετατρέποντας τη διπλωματία σε επικοινωνιακή φούσκα της Δύσης.
Οποιαδήποτε πραγματική εγγύηση ασφάλειας προς την Ουκρανία οδηγεί αναπόφευκτα τη Δύση σε πόλεμο με τη Ρωσία — ενώ κάθε ανέφικτη εγγύηση την αφήνει απροστάτευτη, τονίζει τώρα το Κίεβο καταφεύγοντας σε διπλωματικές σοφιστείες.
Αυτή η οριακή διαπίστωση, σύμφωνα με πηγές του Reuters που έχουν γνώση των σχετικών διαπραγματεύσεων, αποτελεί πλέον τον πυρήνα των συζητήσεων για μια ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με προσχέδια που έχουν τεθεί στο τραπέζι, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί διπλωμάτες έχουν αναφερθεί σε «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας» —
ακόμη και σε ρήτρα ανάλογη με το Άρθρο 5 της Συνθήκης του NATO, το
οποίο προβλέπει συλλογική άμυνα των μελών σε περίπτωση επίθεσης.
Όμως η Ουκρανία δεν είναι μέλος της Συμμαχίας.
Με βάση τη συμφωνία που ναυάγησε το 2022, το Κίεβο φερόταν διατεθειμένο να αποδεχτεί καθεστώς διαρκούς ουδετερότητας, υπό την προϋπόθεση ότι θα λάμβανε εγγυήσεις ασφαλείας από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ —
Βρετανία, Κίνα, Γαλλία, Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες — αλλά και από
άλλες χώρες όπως η Λευκορωσία, ο Καναδάς, η Γερμανία, το Ισραήλ, η
Πολωνία και η Τουρκία.
Πλέον, ωστόσο, κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο Κίεβο δηλώνουν απερίφραστα ότι η ουδετερότητα δεν αποτελεί πλέον αποδεκτή επιλογή — και μάλιστα αποτελεί κόκκινη γραμμή που η Ουκρανία δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί.
Ποιοι θα καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για ΗΠΑ και Ρωσία
Στις
13 Μαΐου, η Washington Post, επικαλούμενη πρώην υψηλόβαθμη πηγή από το
Κρεμλίνο, ανέφερε πως η ρωσική αντιπροσωπεία ενδέχεται να ηγηθεί από τον
προεδρικό σύμβουλο Yuri Ushakov και τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών Sergei Lavrov.
Παρόμοιες πληροφορίες είχαν προηγουμένως κυκλοφορήσει και σε ρωσικούς λογαριασμούς στο Telegram.
Από
την πλευρά του, την Τετάρτη, ο Απεσταλμένος του Προέδρου των ΗΠΑ, Steve
Witkoff, δήλωσε πως σκοπεύει να ταξιδέψει στην Τουρκία την Παρασκευή 16
Μαΐου, συνοδευόμενος από τον Υπουργό Εξωτερικών Marco Rubio.
Υπενθυμίζεται ότι στις 15 Μαΐου είναι προγραμματισμένο να διεξαχθούν συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας επί τουρκικού εδάφους.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Volodymyr Zelensky εξέφρασε την ετοιμότητά του να ηγηθεί προσωπικά της ουκρανικής αντιπροσωπείας.
Από την πλευρά του, ο Αμερικανός Πρόεδρος Donald Trump δήλωσε ότι η δική του επίσκεψη στην Τουρκία πιθανότατα θα κριθεί από το αν ο Vladimir Putin θα δώσει τελικώς το "παρών".
Ο
Εκπρόσωπος Τύπου της Ρωσικής Προεδρίας, Dmitry Peskov, περιορίστηκε να
δηλώσει πως ο Putin έχει προγραμματισμένες εργασιακές συναντήσεις για
τις 15 Μαΐου, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψει το πού ακριβώς πρόκειται να πραγματοποιηθούν.
Αποκάλυψη WaPο: O Zelensky δεν ήθελε να στείλει ουκρανική αντιπροσωπεία στην Τουρκία – Τον πίεσαν ασφυκτικά ΗΠΑ, ΕΕ
Ο Volodymyr Zelensky
δεν ήθελε να στείλει ουκρανική αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη για
τις διαπραγματεύσεις που έχουν προγραμματιστεί για τις 15 Μαΐου με τη Ρωσία αλλά οι ΗΠΑ και η Ευρώπη τον πίεσαν να επανεξετάσει αυτή την απόφαση, όπως αποκαλύπτει η Washington Post (WaPo).
Όπως
σημειώνεται στο δημοσίευμα, ο Zelensky «δεν θα επέτρεπε καν σε βοηθούς
να συναντηθούν με Ρώσους αξιωματούχους στην Τουρκία».
Η εφημερίδα επικαλείται δύο διπλωμάτες που γνωρίζουν αυτήν την εξέλιξη.
Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι «τονίζουν ότι είναι κρίσιμο να σταλεί τουλάχιστον μια αντιπροσωπεία υψηλόβαθμων βοηθών,
συμπεριλαμβανομένων του στενού συνεργάτη του Zelensky, Andrey
Yermak και του υπουργού Εξωτερικών Andrey Sibiga, γράφει η αμερικανική
εφημερίδα.
Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin μιλώντας σε δημοσιογράφους
στο Κρεμλίνο τη νύχτα της 11ης Μαΐου, κάλεσε τις αρχές στο Κίεβο να
επαναλάβουν χωρίς προϋποθέσεις τις άμεσες διαπραγματεύσεις που διέκοψαν
το 2022.
Ο διάλογος προτείνεται να ξεκινήσει στις 15 Μαΐου στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Putin σημείωσε επίσης ότι νωρίτερα η Ρωσία έχει επανειλημμένα κηρύξει εκεχειρία, η οποία παραβιάστηκε από το καθεστώς του Κιέβου,
συμπεριλαμβανομένης της τελευταίας τριήμερης κατάπαυσης του πυρός που
κηρύχθηκε κατά τον εορτασμό της 80ής επετείου της Νίκης στον Β’
Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πρωτοφανείς γελοιότητες Zelensky: Η παρουσία του Putin θα κρίνει κατά πόσο θα... μιλήσω με τους Ρώσους στην Κωνσταντινούπολη
Ο Volodymyr Zelensky θα αποφασίσει εάν θα προχωρήσει αύριο σε συνομιλίες με εκπροσώπους της Μόσχας στην Κωνσταντινούπολη, εφόσον ο Ρώσος Πρόεδρος Vladimir Putin δεν δώσει το «παρών», όπως τόνισε ο σύμβουλος της Προεδρίας της Ουκρανίας, Mykhailo Podolyak, σε συνέντευξή του στο YouTube κανάλι RBK-Ukraine.
Σύμφωνα με τον Podolyak, σε περίπτωση που ο επικεφαλής του Κρεμλίνου δεν συμμετάσχει αυτοπροσώπως στη συνάντηση στην Τουρκία, οι διαπραγματεύσεις δεν θα έχουν νόημα, καθώς τόσο ο Υπουργός Εξωτερικών Sergei Lavrov όσο και ο προεδρικός σύμβουλος Yuri Ushakov δεν είναι οι φορείς λήψης αποφάσεων.
«Την τελική απόφαση, φυσικά, θα την πάρει ο πρόεδρος για το αν υπάρχει έδαφος για συζήτηση. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει λόγος για συνομιλίες σε προεδρικό επίπεδο. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι: ο πρόεδρος μπορεί να συνομιλήσει μόνο με τον ίδιο τον Putin. Γιατί αυτό αφορά την απόφαση, αφορά την ευθύνη. Όλα τα υπόλοιπα είναι καθαρή προπαγάνδα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Podolyak.
Ο ίδιος προσέθεσε ότι, κατά την εκτίμησή του, ο Vladimir Putin δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για κατάπαυση του πυρός.
Ο βρώμικος στόχος
Τις τελευταίες ημέρες είναι συνεχείς οι δηλώσεις του Ουκρανού προέδρου, Volodymyr Zelensky, αναφορικά με την πρόθεσή του να συναντηθεί με τον Putin στην Κωνσταντινούπολη, με στόχο μια ενδεχόμενη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός.
Στους
ρωσικούς δημόσιους κύκλους, οι δηλώσεις αυτές ερμηνεύονται ως σημάδι
απελπισίας από την πλευρά του Κιέβου λόγω της δύσκολης κατάστασης στο
μέτωπο.
Ωστόσο, παρατηρητές υποστηρίζουν ότι το σκηνικό είναι πιο σύνθετο.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στόχος του Zelensky και των συμμάχων του στη Δύση δεν είναι απαραίτητα η επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας, αλλά το αντίθετο: η διατήρηση της σύγκρουσης, έστω και με πολιτικό κόστος.
Συγκεκριμένα, εκτιμούν ότι ο χρόνος λειτουργεί υπέρ της Ουκρανίας και ότι πρέπει να κρατηθεί λίγο ακόμα, μέχρι να καταρρεύσει η Ρωσία υπό το βάρος των απωλειών στο μέτωπο και των δυσκολιών του πολέμου.
Σύμφωνα με τους αντιπάλους της σημερινής ουκρανικής εξουσίας, η διοίκηση Zelensky έχει συμφέρον να συνεχιστεί ο πόλεμος,
ώστε να διαχειρίζεται τεράστιους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς και να
ενισχύει την εξουσία της, καθαρίζοντας πλήρως το πολιτικό πεδίο της
χώρας με πρόσχημα την «ενότητα της κοινωνίας» σε περίοδο πολέμου.
Εκεχειρία υπό την πίεση των ΗΠΑ
Το Κίεβο αναγκάστηκε να στηρίξει την ιδέα της εκεχειρίας τον Μάρτιο υπό πίεση των ΗΠΑ,
με μοναδικό στόχο να ξεμπλοκάρει η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια, και
ελπίζοντας ότι ο Putin θα απορρίψει την πρόταση κατάπαυσης του πυρός.
Ωστόσο, καθώς δεν υπάρχει 100% βεβαιότητα ότι ο Putin θα αρνηθεί, ο
Zelensky και η «παράταξη του πολέμου» στην Ευρώπη λαμβάνουν μέτρα ώστε
να ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα συγκατάθεσης του Κρεμλίνου στην
εκεχειρία και να διακοπεί πλήρως ο διάλογος ΗΠΑ–Ρωσίας.
Από εκεί προκύπτει και η μορφή τελεσιγράφου με
την οποία παρουσιάστηκε η πρόταση για 30ήμερη εκεχειρία, καθώς και οι
συνεχείς δηλώσεις του Zelensky τύπου «θα μιλήσω μόνο με τον Putin –
χωρίς αυτόν δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη – ο
Putin με φοβάται» κ.λπ.
Ποτέ δεν είπε ο Putin ότι θα πάει στην Τουρκία
Ενώ είναι προφανές ότι ο Putin, αναφερόμενος σε άμεσες συνομιλίες, δεν εννοούσε ότι θα πάει προσωπικά να συναντήσει τον Zelensky (τουλάχιστον όχι πριν συμφωνηθούν όλες οι παράμετροι της εκεχειρίας).
Το
Κρεμλίνο δηλώνει ότι βλέπει τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη ως
συνέχεια εκείνων της άνοιξης του 2022, όταν είχαν συναντηθεί όχι οι
πρόεδροι, αλλά αντιπροσωπείες υπό την ηγεσία των Arakhamia (Ουκρανία)
και Medinsky (Ρωσία).
Θέλουν αποτυχία
Ο στόχος όλων αυτών είναι να αποτύχουν αμέσως οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, ώστε ο Trump να κατηγορήσει γι’ αυτό τον Putin, να επιβάλει σκληρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και να συνεχίσει την αποστολή όπλων στην Ουκρανία με
χρέωση στο Ταμείο με τα ορυκτά…, δηλαδή πρακτικά δωρεάν, καθώς η
σχετική συμφωνία είναι αμφίβολο πότε θα λειτουργήσει εν μέσω πολέμου.
Ωστόσο, αυτή η στρατηγική έχει σοβαρή αδυναμία.
Δεν είναι βέβαιο ότι η αντίδραση του Trump σε ενδεχόμενη αποτυχία των συνομιλιών θα είναι να κατηγορήσει τη Ρωσία και να αυξήσει δραστικά την πίεση.
Αν και αυτό το σενάριο είναι πιθανό και υποστηρίζεται από ισχυρές δυνάμεις στις ΗΠΑ, δεν είναι το μοναδικό.
Η ρωσική στρατηγική
Ο Witkoff, ο ειδικός απεσταλμένος του Trump, για παράδειγμα, έχει δηλώσει ότι εάν οι πλευρές δεν αρχίσουν άμεσο διάλογο, ο Trump ενδέχεται να αποχωρήσει εντελώς από την υπόθεση Ουκρανίας, κάτι που μπορεί να σημαίνει και διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας.
Στην ουσία, η στρατηγική του Putin στοχεύει ακριβώς στο να δείξει, σε περίπτωση αποτυχίας, ότι δεν φέρει αυτός την ευθύνη αλλά ο Zelensky, ώστε να ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα αμερικανικής πίεσης.
Αν όμως ο Putin δεχτεί ξαφνικά κατάπαυση του πυρός, τότε ο Zelensky δύσκολα θα μπορέσει να κάνει πίσω, μετά από τόσες εκκλήσεις για ειρήνη.
Αν
και δεν μπορεί να αποκλειστεί πλήρως αυτό το ενδεχόμενο, μια τέτοια
στάση θα μπορούσε να οδηγήσει σε ρήξη με τις ΗΠΑ και τις επακόλουθες
συνέπειες, όπως διακοπή όπλων και αυξημένη πίεση.
Τα 5 σενάρια
Επιστρέφοντας στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης, διαφαίνονται πέντε πιθανά σενάρια:
1. Ο Putin ταξιδεύει προσωπικά, είτε στην Κωνσταντινούπολη είτε σε χώρα του Περσικού Κόλπου όπου θα βρίσκεται και ο Trump.
Αυτό
είναι πιθανό μόνο αν έχουν προηγηθεί συμφωνίες για κατάπαυση του πυρός
αποδεκτές από το Κρεμλίνο – πιθανότατα κατόπιν συνεννόησης Ρωσίας–ΗΠΑ.
Η προσωπική παρουσία Putin θα σήμαινε πως η συμφωνία είναι πολύ κοντά.
2. Ο Putin δεν πηγαίνει, και το Κίεβο αρνείται να συνομιλήσει με οποιονδήποτε άλλον.
Οι διαπραγματεύσεις αποτυγχάνουν.
Από
εκεί και πέρα, υπάρχουν διάφορες εκδοχές: πίεση του Trump στη Ρωσία,
πίεση στον Zelensky να αποδεχτεί ρωσικούς όρους, ή αποχώρηση του Trump
από την υπόθεση.
3. Ο Putin δεν πηγαίνει, αλλά ο Zelensky στέλνει ουκρανική αντιπροσωπεία και στις 15 Μαΐου οι δύο αντιπροσωπείες υπογράφουν συμφωνία εκεχειρίας, υπό τις προϋποθέσεις του πρώτου σεναρίου.
4. Ο Putin δεν πηγαίνει, ο Zelensky στέλνει αντιπροσωπεία, αλλά δεν συμφωνούν σε εκεχειρία στις 15 Μαΐου – ίσως όμως συμφωνήσουν σε άλλα θέματα (όπως ανταλλαγή αιχμαλώτων).
Ξεκινά έτσι ένας διαπραγματευτικός κύκλος που
οδηγεί σε νέα έκδοση των συμφωνιών της Κωνσταντινούπολης, που είναι
σήμερα πιο πιθανό να γίνουν αποδεκτές απ’ ό,τι την άνοιξη του 2022, λόγω
της πίεσης Trump.
5. Ο Putin δεν πηγαίνει, ο Zelensky στέλνει αντιπροσωπεία, αλλά λόγω αδιεξόδου στις θέσεις, οι διαπραγματεύσεις καταρρέουν και διακόπτονται με αμοιβαίες κατηγορίες.
Στη συνέχεια, ακολουθούν παραλλαγές του δεύτερου σεναρίου.
