Μέσα σε μόλις δέκα χρόνια, η Δανία πέτυχε μια εντυπωσιακή μείωση της μετανάστευσης, εφαρμόζοντας μια από τις πιο αυστηρές πολιτικές στη Δύση.
Υπό την ηγεσία της σοσιαλπατριώτισσας πρωθυπουργού Μέτε Φρεντέρικσεν, η χώρα υιοθέτησε μέτρα που έγιναν πρότυπο για άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Ωστόσο, η επιτυχία αυτή συνοδεύεται από ανθρώπινες ιστορίες που αποκαλύπτουν το κόστος των πολιτικών αυτών.
Από το χάος στην τάξη
Πριν από μια δεκαετία, περιοχές όπως το Νερέμπρο στην Κοπεγχάγη ήταν συνώνυμες με την εγκληματικότητα και τις συγκρούσεις μεταναστευτικών συμμοριών.
Ένα μικρό κατάστημα, ιδιοκτησίας του 62χρονου Παλαιστίνιου Ισμαΐλ Σμπαϊτά, φέρει ακόμη τα σημάδια από δύο σφαίρες στην πόρτα του – υπενθύμιση μιας ταραχώδους εποχής.
Σήμερα, ο δράστης έχει απελαθεί, και η περιοχή έχει αλλάξει ριζικά.
Η κυβέρνηση της σοσιαλίστριας [αλλά όχι σοσιαλφιλελεύθερης] Φρεντέρικσεν, που ανέλαβε το 2019, δεσμεύτηκε να προστατεύσει την εθνική ταυτότητα της Δανίας.
Με μέτρα όπως ο «νόμος για τα γκέτο», η ανακατανομή κατοίκων από υποβαθμισμένες περιοχές και η δημιουργία κέντρων απέλασης, η Δανία μείωσε τις αιτήσεις ασύλου κατά 90%.
Από 21.316 το 2015, οι αιτήσεις έπεσαν σε μόλις 2.333 το προηγούμενο έτος, σε αντίθεση με τις 108.138 στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Αναμόρφωση γειτονιών
Η περιοχή Μιόλνερπαρκεν, κάποτε χαρακτηρισμένη ως «γκέτο», έχει μεταμορφωθεί σε έναν μοντέρνο προορισμό για νέους επαγγελματίες.
Οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν σε άλλες περιοχές, οι παραβάτες απελάθηκαν, και η εγκληματικότητα μειώθηκε δραματικά.
«Η περιοχή είναι πλέον σχεδόν απόλυτα ασφαλής», λέει ο Σμπαϊτά, εκφράζοντας ικανοποίηση για τις αλλαγές.
Σκληρά μέτρα και πολιτικές
Η κυβέρνηση προχώρησε σε μια σειρά από αυστηρά μέτρα:
Απαγόρευση της μπούρκας.
Υποχρεωτικά μαθήματα δανικής γλώσσας για μετανάστες και τα παιδιά τους.
Κατάσχεση τιμαλφών από νεοαφιχθέντες.
Δημοσίευση στατιστικών εγκληματικότητας με βάση την εθνικότητα.
Μείωση επιδομάτων για όσους δεν συμμορφώνονται.
Επιπλέον, η Δανία δημιούργησε κέντρα όπως το Σέλσμαρκ για την κράτηση και απέλαση μεταναστών, ενώ προώθησε καμπάνιες αποτροπής στα κοινωνικά δίκτυα.
Ο υπουργός Μετανάστευσης, Κάαρε Ντιμπβάντ Μπεκ, δήλωσε ξεκάθαρα: «Αν η αίτησή σου απορριφθεί, δεν έχεις σχεδόν καμία πιθανότητα να παραμείνεις».
Το ανθρώπινο κόστος
Παρά την επιτυχία, οι πολιτικές αυτές έχουν αφήσει πίσω τους ανθρώπινες τραγωδίες.
Στο κέντρο Σέλσμαρκ, μια 28χρονη Ιρανή, που δεν μιλά δανικά ή αγγλικά, ζει σε αβεβαιότητα, ανίκανη να ενταχθεί ή να απελαθεί.
Ένας 23χρονος Κούρδος, που έφτασε στη Δανία ως παιδί, αντιμετωπίζει ψυχικά προβλήματα ενώ περιμένει την απόφαση για το μέλλον του.
Ένας 48χρονος δικηγόρος από το Καμερούν, ο Νταμ Κάρλσον, ζει με τον φόβο της απέλασης, καθώς η επιστροφή στη χώρα του σημαίνει φυλάκιση.
«Δεν περίμενα ότι η Δανία, μια φιλελεύθερη χώρα, θα σταματούσε να βοηθά ανθρώπους σαν εμένα», λέει ο Κάρλσον, που κοιμάται δίπλα σε μια προειδοποιητική πινακίδα για ποντίκια στο κέντρο κράτησης.
Πολιτική επιτυχία και διεθνής επιρροή
Η πολιτική της Φρεντέρικσεν έχει αποφέρει πολιτικά οφέλη.
Οι ακροδεξιοί έχουν χάσει έδαφος, ενώ η Αριστερά έχει υιοθετήσει σκληρότερη στάση στη μετανάστευση.
Η προσέγγιση της Δανίας έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον άλλων χωρών, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ συναντήθηκε με τη Φρεντέρικσεν για να μελετήσει το μοντέλο της.
Η Δανία έχει αναδειχθεί σε υπόδειγμα για τη διαχείριση της μετανάστευσης, με πολιτικές που συνδυάζουν αυστηρότητα και αποτελεσματικότητα.
Ενώ η χώρα γιορτάζει τη μείωση της εγκληματικότητας και την αναμόρφωση των γειτονιών της, το ανθρώπινο κόστος παραμένει μια υπενθύμιση ότι η επιτυχία έχει και τη σκοτεινή της πλευρά.
Το μοντέλο της Κοπεγχάγης συνεχίζει να εμπνέει, αλλά και να διχάζει, καθώς ευρωπαϊκές χώρες αναζητούν λύσεις στα δικά τους μεταναστευτικά ζητήματα.
