Ετοιμάζει νέο πραξικόπημα η Ευρώπη... στην Πολωνία...

 Η διχόνοια είναι βαθιά στη Βαρσοβία.
Όχι μόνο στους δρόμους, αλλά και σε οικογένειες που είναι διαιρεμένες για το ποιον να ψηφίσουν στις προεδρικές εκλογές αυτής της εβδομάδας.
Ποιος θα επικρατήσει την Κυριακή 1 Ιουνίου 2025 θα βοηθήσει να

καθοριστεί η πορεία της Πολωνίας, σε μια ψηφοφορία που έχει τεράστιες επιπτώσεις για μια ήπειρο όπου οι ανατρεπτικές πολιτικές δυνάμεις ενισχύθηκαν με την επιστροφή του Donald Trump.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η επιλογή της κυβέρνησης για πρόεδρο, ο Δήμαρχος Βαρσοβίας Rafal Trzaskowski, βρίσκεται σχεδόν ισόπαλος με τον Karol Nawrocki, ο οποίος υποστηρίζεται από το κόμμα της αντιπολίτευσης «Νόμος και Δικαιοσύνη», το οποίο πέρασε οκτώ χρόνια στην εξουσία συγκρούοντας με τους ευρωπαίους συμμάχους της Πολωνίας.
Η διαφορά στον πρώτο γύρο της 18ης Μαΐου ήταν πιο μικρή από ό,τι αναμενόταν, με τον Trzaskowski να είναι μόνο οριακά επικεφαλής.

Τι κρίνουν οι εκλογές

Η εκλογή θα κρίνει εάν μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της ΕΕ, με τις μεγαλύτερες δαπάνες μεταξύ των χωρών του ΝΑΤΟ για άμυνα σε σχέση με το μέγεθός της, μπορεί να παραμείνει αξιόπιστος εταίρος, καθώς οι δασμοί του Trump και η πολιτική ασφάλειας πιέζουν την Ευρώπη.
Ο Πρωθυπουργός Donald Tusk χρειάζεται έναν σύμμαχο ως αρχηγό κράτους για να περάσει τη νομοθεσία που υποσχέθηκε όταν ανέβηκε στην εξουσία τον Οκτώβριο του 2023, μετά από την αντίδραση κατά του «Νόμου και Δικαιοσύνης».
Ωστόσο, η ψηφοφορία έχει μετατραπεί και σε δημοψήφισμα για το μέλλον της Πολωνίας, περιλαμβανομένων του ρόλου της στην Ευρώπη, των δικαιωμάτων των γυναικών, της εθνικής ταυτότητας και της υποστήριξης στην γειτονική Ουκρανία.
«Έχουμε σίγουρα δύο διαφορετικές αντιλήψεις για το μέλλον της Πολωνίας», δήλωσε η Agnieszka Kasinska-Metryka, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Jan Kochanowski του Kielce.
«Αυτές οι εκλογές είναι μια απόφαση της κοινωνίας για το είδος της χώρας στην οποία θέλουν να ζήσουν».
Η ήττα του Trzaskowski θα θέσει σε κίνδυνο τις προσπάθειες επιστροφής της Πολωνίας στην κύρια ροή της ΕΕ και θα επιτρέψει την απελευθέρωση περισσότερων χρηματοδοτήσεων από τις Βρυξέλλες.
Μπορεί επίσης να αποκαλύψει περαιτέρω ρωγμές στην κυβερνητική συμμαχία του Tusk, με το «Νόμος και Δικαιοσύνη» να θέλει να επιστρέψει στην εξουσία στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2027.

Χάνει δυναμική ο Tusk

Αν και ο Tusk εξακολουθεί να θεωρείται ήρωας στο εξωτερικό για το ότι πολέμησε τον λαϊκισμό και κέρδισε, η δημοτικότητά του μειώνεται λόγω της απογοήτευσης από την ικανότητά του να παραδώσει τα υποσχεθέντα.
Σύμφωνα με μια έρευνα της CBOS τον Απρίλιο, το 50% των Πολωνών βλέπουν αρνητικά τη κυβερνητική συμμαχία του Tusk και μόνο το 37% τη βλέπουν θετικά.
Η άνοδος της υποστήριξης προς τους υποψηφίους της δεξιάς έχει ανεβάσει το στοίχημα για αυτό το Σαββατοκύριακο.
Η ψήφος υπέρ του Nawrocki θεωρείται κλειδί για να μπει φρένο στη διαδικασία ολοκλήρωσης με τους ευρωπαίους συμμάχους.
Κατά την επίσκεψή της στην Πολωνία αυτή την εβδομάδα, η Υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Kristi Noem προέτρεψε τους Πολωνούς να ψηφίσουν υπέρ του Nawrocki για να διασφαλίσουν ότι η Πολωνία θα απολαύσει στενές σχέσεις με τον Trump.
Ωστόσο, η Πολωνία έχει μερικά ζηλευτά δεδομένα. Η οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί πάνω από 3% φέτος και του χρόνου.
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν κατά κεφαλήν, προσαρμοσμένο για αγοραστική δύναμη, αναμένεται να ξεπεράσει εκείνο της Ιαπωνίας φέτος.
Οι μισθοί κατά μέσο όρο διπλασιάστηκαν την τελευταία δεκαετία, ενώ ο βασικός πληθωρισμός είναι ο χαμηλότερος από το 2020.

Ο ρόλος της Ευρώπης

Αλλά τροφοδοτούμενη από αντίθετες μηχανές μέσων ενημέρωσης, η χώρα των 37 εκατομμυρίων κατοίκων γίνεται ολοένα και πιο διχασμένη.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία αρχικά ενέπνευσε τους Πολωνούς να υποστηρίξουν τους πρόσφυγες και τις προσπάθειες να απωθήσουν τη Ρωσία.
Αυτό, όμως, είναι επίσης ένα διχαστικό ζήτημα που βρίσκεται σε πρωταγωνιστικό ρόλο στις προεδρικές εκλογές.
Για το ένα στρατόπεδο, η αλλαγή δεν μπορεί να έρθει γρήγορα αρκετά και ο Tusk δυσκολεύεται να εκπληρώσει τις υποσχέσεις του για ζητήματα όπως η χαλάρωση των νόμων για την άμβλωση ή η απορύθμιση της οικονομίας.
Για άλλους, η αλλαγή έρχεται πολύ γρήγορα σε μια χώρα όπου ο συντηρητικός καθολικισμός είναι βαθιά ριζωμένος.
«Η ταχύτητα της αλλαγής είναι πρόβλημα, γιατί είναι πρωτοφανής», δήλωσε ο Alexander Kwasniewski, ο οποίος ήταν πρόεδρος της Πολωνίας από το 1995 έως το 2005 όταν η χώρα εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ και αργότερα στην ΕΕ, στο γραφείο του στη Βαρσοβία.
Στα ζητήματα της μετανάστευσης, της κλιματικής αλλαγής, των θεμάτων LGBTQ+, της Ουκρανίας, οι αντίπαλοι κερδίζουν έδαφος, είπε.
«Άνθρωποι σαν τον Trump, που χρησιμοποιούν πολύ απλά επιχειρήματα, είτε αληθή είτε όχι, είναι πολύ πιο αποτελεσματικοί».
Ο Trzaskowski και ο Nawrocki εκπροσωπούν τις διαφορετικές απόψεις για την Πολωνία.
Ο πολύγλωσσος γιος ενός διακεκριμένου μουσικού της τζαζ, ο 53χρονος δήμαρχος υπήρξε μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το κόμμα του Tusk, την Πολιτική Πλατφόρμα των Πολιτών.
Είναι γνωστός για την υποστήριξή του στα δικαιώματα των LGBTQ+ και θέλει να καταργήσει τον νόμο περί άμβλωσης της Πολωνίας, έναν από τους αυστηρότερους στην Ευρώπη.
Ο Nawrocki, 42 ετών, μπήκε στον αγώνα χωρίς πολιτική εμπειρία, καταγγέλλοντας τη μετανάστευση και κατηγορώντας τον Tusk ότι κάνει το θέλημα της ΕΕ στο κλιματικό της πρόγραμμα.
Τις τελευταίες εβδομάδες, τον κατηγόρησαν ότι εκμεταλλεύτηκε έναν ηλικιωμένο από τον οποίο αγόρασε ένα μικρό διαμέρισμα και παραδέχτηκε ότι είχε συμμετάσχει σε διοργανωμένους αγώνες μεταξύ χούλιγκανς ποδοσφαίρου.

Οι λαοί γυρίζουν την πλάτη στο σύστημα

Η σκληρή δεξιά είναι πιο ισχυρή από ποτέ, σημειώνει σε άρθρο παρέμβασή του το Politico…
Όπως σημειώνεται, οι κεντρώοι πολιτικοί ανέπνευσαν με ανακούφιση την Κυριακή 18/5, καθώς οι υποψήφιοί τους νίκησαν ακροδεξιούς αντιπάλους σε τρεις παράλληλες εκλογικές-εικονικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη.
Στη Ρουμανία, ο κεντρώος Nikusor Dan ξεπέρασε τις προσδοκίες, κερδίζοντας τον ακροδεξιό λαϊκιστή Gheorghe Simion στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών.
Στην Πολωνία, ο φιλελεύθερος Rafal Czaskowski πέρασε οριακά μπροστά από τον υποψήφιο του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, Karol Navrotsky, στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών.
Και στην Πορτογαλία, το ακροδεξιό κόμμα Chega σημείωσε άνοδο εις βάρος των κεντρώων κομμάτων, αν και κανένα δεν εξασφάλισε πλειοψηφία.
Οι παρατηρητές στις Βρυξέλλες ανακουφίστηκαν, φοβούμενοι ότι η άνοδος ακροδεξιών και ευρωσκεπτικιστικών υποψηφίων θα μπορούσε να αποκτήσει έδαφος σε βασικά κράτη-μέλη της ΕΕ και συμμάχους του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, παρά τις νίκες των κεντρώων, οι εκλογές της Κυριακής δύσκολα μπορούν να θεωρηθούν ήττα για τη δεξιά.

Ρουμανία

Η υποστήριξη προς τους υπερεθνικιστές πολιτικούς αυξάνεται ραγδαία στη Ρουμανία.
Η υψηλή συμμετοχή των ψηφοφόρων συνέβαλε στη νίκη του μετριοπαθούς Nikusor Dan, τον οποίο η πλειοψηφία των Ρουμάνων εξέλεξε πρόεδρο της χώρας το βράδυ της Κυριακής.
Ο ανεξάρτητος δήμαρχος του Βουκουρεστίου, φιλοευρωπαϊκός υποψήφιος με μεταρρυθμιστικό λόγο, επικράτησε στον δεύτερο γύρο επί του Gheorghe Simion, επικεφαλής της ακροδεξιάς Εθνικιστικής Συμμαχίας για την Ένωση των Ρουμάνων.
Η Ρουμανία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ΕΕ και της αμυντικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, η άνοδος του Simion, που δηλώνει ανοιχτά υποστηρικτής του Trump και τάσσεται υπέρ της μείωσης της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, προκάλεσε φόβους για αποσταθεροποίηση της χώρας των 19 εκατομμυρίων, αν εκλεγόταν πρόεδρος, παρά τις προσπάθειες του να κατευνάσει αυτές τις ανησυχίες.
Ο Dan είχε μειονέκτημα μετά τον πρώτο γύρο, όπου ο Simion είχε κερδίσει με άνεση.
Ο Simion παρουσίασε τον εαυτό του ως διάδοχο του υπερεθνικιστή Calin Georgescu, του οποίου η αιφνιδιαστική νίκη τον Νοέμβριο οδήγησε στην ακύρωση των εκλογών λόγω καταγγελιών για ρωσική παρέμβαση.
Την Κυριακή, ο Dan νίκησε τον Simion με διαφορά 7 μονάδων.
Ο Dan επιβεβαίωσε τη Δευτέρα ότι η Ρουμανία θα συνεχίσει να είναι «σταθερός σύμμαχος του ΝΑΤΟ» και θα «επικεντρωθεί στις επενδύσεις στην άμυνα για την ενίσχυση του διατλαντικού δεσμού».
Ωστόσο, σε αυτή την αμφίρροπη αναμέτρηση, καθοριστικό ρόλο έπαιξε η αυξημένη συμμετοχή στον δεύτερο γύρο.
Ενώ στον πρώτο γύρο η συμμετοχή ήταν στο 53%, στον δεύτερο άγγιξε σχεδόν το 65% — το υψηλότερο ποσοστό από το 1996.
Η ίδια τάση φάνηκε και στις ψήφους εκτός Ρουμανίας: ο Simion είχε κερδίσει 61% στον πρώτο γύρο.
Αλλά καθώς οι ψήφοι της διασποράς αυξήθηκαν από λιγότερο από 1 εκατομμύριο σε 1,6 εκατομμύρια στον δεύτερο γύρο, η στήριξή του περιορίστηκε στο 56%.
Στη Μολδαβία, όπου η πλειοψηφία στήριξε τον Dan, οι ψήφοι αυξήθηκαν από 90.500 σε πάνω από 157.000.
Σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό του Simion υπέστη πλήγμα — αν και παρέμεινε πρώτος.
Ο ίδιος ο Dan απέδωσε τη νίκη του στην «άνευ προηγουμένου κινητοποίηση», ευχαριστώντας σε βίντεο μήνυμά του το βράδυ της Κυριακής «κάθε Ρουμάνο που πήγε να ψηφίσει, έκανε τη φωνή του να ακουστεί και αγωνίστηκε για όσα πιστεύει».
Στο εσωτερικό της χώρας, ο Dan ενίσχυσε το προβάδισμά του χάρη στη στήριξη της ουγγρικής μειονότητας, η οποία στον πρώτο γύρο είχε στηρίξει τον υποψήφιο του κατεστημένου Krin Antonescu, αλλά στον δεύτερο γύρο στράφηκε προς τον Νταν.
Παρά τη νίκη του Dan, η ταχεία αύξηση της υποστήριξης προς τους Simion και Georgescu είναι αξιοσημείωτη.
Στον ακυρωθέντα πρώτο γύρο, η νίκη του Georgescu εξέπληξε τους πάντες.
Στον πρώτο γύρο της επαναληπτικής διαδικασίας νωρίτερα τον Μάιο, ο Simion είχε καλύτερη επίδοση από ό,τι ο ίδιος και ο Georgescu μαζί τον Νοέμβριο.
Ο εκλογικός χάρτης του δεύτερου γύρου δείχνει πόσο στενή ήταν η αναμέτρηση σε μεγάλα τμήματα της χώρας.

Πορτογαλία

Στην Πορτογαλία, η κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμμαχία έλαβε τις περισσότερες ψήφους στις έκτακτες εκλογές της Κυριακής.
Ωστόσο, ο μεγάλος νικητής της βραδιάς ήταν το ακροδεξιό κόμμα Chega, που αναδείχθηκε ισόπαλο με το Σοσιαλιστικό Κόμμα ως η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο.
Το Chega επωφελήθηκε από τη λαϊκή οργή κατά των παραδοσιακών κομμάτων.
Η επίδοσή του την Κυριακή επιβεβαίωσε την αδιάκοπη άνοδό του στην Πορτογαλία, όπου από έναν μόνο βουλευτή το 2019, έγινε το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στις περσινές εκλογές — και πλέον ελέγχει το ένα τέταρτο των εδρών του κοινοβουλίου.
Διαθέτει 58 έδρες, αλλά ενδέχεται να αυξήσει τη δύναμή του μόλις ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων του εξωτερικού.
Η τεράστια νίκη του στον νότο της Πορτογαλίας — μια αγροτική περιοχή που παραδοσιακά στήριζε το Κομμουνιστικό Κόμμα μετά την Επανάσταση των Γαρυφάλλων — έχει προκαλέσει ανησυχία ενόψει των δημοτικών εκλογών του φθινοπώρου.
Το Chega αναμένεται να κερδίσει δήμους σε καίριες πόλεις της χώρας, εδραιώνοντας περαιτέρω την παρουσία της ακροδεξιάς στην Πορτογαλία.

www.bankingnews.gr