Κρυμμένη κάτω από
στρώματα πάγου στη βορειοδυτική Γροιλανδία, μια μυστική αμερικανική
βάση-φάντασμα επανέρχεται στο προσκήνιο της παγκόσμιας συζήτησης.
Το Camp Century, γνωστό και ως «Η Πόλη κάτω από τον Πάγο»,
Και τώρα όλο αυτό το πυρηνικό απομεινάρι μπορεί να γίνει απειλή για το μέλλον του πλανήτη.
Μια κρυφή πολιτεία κάτω από την παγωμένη επιφάνεια
Το Camp Century κατασκευάστηκε το 1959 από το Μηχανικό Σώμα του Αμερικανικού Στρατού ως ένα πειραματικό πυρηνικό συγκρότημα, καλυμμένο εντελώς από τον πάγο της Γροιλανδίας.
Μέσα από ένα δίκτυο 21 τούνελ μήκους τριών χιλιομέτρων,
δημιουργήθηκε μια ολόκληρη υπόγεια πόλη με διοικητικό κέντρο, πυρηνικό
αντιδραστήρα, αποθήκες, καύσιμα, βιβλιοθήκη, θέατρο, γυμναστήριο, ακόμη
και παρεκκλήσι.
Ο επίσημος σκοπός ήταν η επιστημονική έρευνα. Ο ανεπίσημος;
Το
Σχέδιο Iceworm – μια απόρρητη αμερικανική επιχείρηση που στόχευε στη
δημιουργία ενός υπόγειου δικτύου εκτόξευσης πυρηνικών πυραύλων μέσου
βεληνεκούς, με στόχο την ΕΣΣΔ.
Ωστόσο, το σχέδιο δεν
υλοποιήθηκε ποτέ. Η συνεχής μετακίνηση του παγετώνα καθιστούσε το έργο
ασταθές, ενώ η δανική κυβέρνηση – στην οποία ανήκει η Γροιλανδία – δεν
έδωσε ποτέ άδεια για την ανάπτυξη πυρηνικών. Το 1967, η βάση
εγκαταλείφθηκε και ο εξοπλισμός της – εκτός από τον πυρηνικό
αντιδραστήρα – αφέθηκε να θαφτεί στον πάγο.
Ένα παγωμένο κουτί της Πανδώρας – Άγνωστες και επικίνδυνες χημικές ουσίες Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, μέσα στο Camp Century
παραμένουν 200.000 λίτρα πετρελαίου, 24 εκατομμύρια λίτρα ακατέργαστων
λυμάτων, ραδιενεργά απόβλητα και δυνητικά άγνωστες χημικές ουσίες.
Οι Αμερικανοί μηχανικοί πίστευαν πως ο πάγος θα τα κρατούσε θαμμένα για πάντα.
Μελέτες από το 2016 προέβλεπαν πως η βάση θα αναδυθεί στην επιφάνεια μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα.
Νεότερα δεδομένα του 2021 υποδεικνύουν πως αυτό μπορεί να συμβεί μέσα στο επόμενο αιώνα, μεταξύ 2135 και 2179.
Τι θα γίνει όμως όταν τα απόβλητα έρθουν στο φως;
Ο
καθηγητής William Kolgan , ειδικός σε θέματα παγετώνων από τη Γεωλογική
Υπηρεσία της Δανίας, προειδοποιεί: αν το παγόβουνο στο οποίο βρίσκεται η
βάση αποκολληθεί και τα απόβλητα φτάσουν στον ωκεανό, η παγκόσμια
ρύπανση θα είναι τεράστια.
Και όμως – μέχρι σήμερα, καμία οργανωμένη προσπάθεια δεν έχει γίνει για την απορρύπανση του Camp Century.
Η πολιτική διάσταση: Η Γροιλανδία, ο Trump και η αγορά ενός νησιού
Το Camp Century ήρθε ξανά στην επικαιρότητα όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, επανέφερε την ιδέα προσάρτησης της Γροιλανδίας στις ΗΠΑ, επικαλούμενος «την ανάγκη διασφάλισης της διεθνούς ασφάλειας».
Η πρότασή του απορρίφθηκε αμέσως από τον Πρωθυπουργό της Γροιλανδίας, Múte Bourup Egede, ο οποίος δήλωσε: «Η Γροιλανδία δεν είναι και δεν θα είναι ποτέ προς πώληση».
Ωστόσο, η ύπαρξη του Camp Century περιπλέκει οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία.
Ένα βρώμικο πυρηνικό μυστικό κάτω από τον πάγο, που απειλεί να γίνει περιβαλλοντική ωρολογιακή βόμβα.
Οι
πολιτικές φιλοδοξίες συγκρούονται με τις ευθύνες του παρελθόντος – και
οι ΗΠΑ, αργά ή γρήγορα, θα χρειαστεί να απαντήσουν στο ερώτημα: τι θα
κάνουν με τη βάση που άφησαν πίσω;
Το Camp Century δεν είναι απλώς μια εγκαταλελειμμένη βάση του Ψυχρού Πολέμου.
Είναι
ένα σύμβολο των κινδύνων της ανθρώπινης αλαζονείας, της απόκρυψης
στρατιωτικών σχεδίων πίσω από επιστημονικά προσχήματα, και της
ψευδαίσθησης ότι μπορούμε να θαφτούμε τα προβλήματα κάτω από πάγο και να
τα ξεχάσουμε.
Όμως ο πάγος λιώνει. Και μαζί του, αναδύονται τα λάθη.