Διευρύνεται το
ρήγμα στους κόλπους του ΝΑΤΟ με αφορμή την κρισιμότητα και την τεράστια
γεωπολιτική σημασία του Αρκτικού Κύκλου, τον οποίο διεκδικούν οι ΗΠΑ, η
Ρωσία, η Κίνα αλλά και η Ευρώπη.
Μάλιστα φαίνεται πως υπάρχει ένας
ιστορικός διαχωρισμός
Εκπρόσωποι της χώρας του ΝΑΤΟ συζήτησαν το ενδεχόμενο αποστολής των στρατευμάτων τους στη Γροιλανδία σε σχέση με τις απειλές του προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump για χρήση βίας με σκοπό την κατάληψη του νησιού.
Αυτό αποκαλύπτει η βρετανική εφημερίδα Telegraph, επικαλούμενη πηγές του Βορειοατλαντικού Συμφώνου με γνώση των συνομιλιών που διεξήχθησαν.
Τα μέλη του ΝΑΤΟ συζήτησαν εάν το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ εφαρμόζεται, όταν ένα μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας επιτίθεται σε άλλο.
Ως αποτέλεσμα, αυτή η επιλογή αποκλείστηκε γρήγορα, καθώς θα απαιτούσε την ομόφωνη υποστήριξη και των 32 κρατών μελών του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των ίδιων των ΗΠΑ.
Τι προβλέπει το Άρθρο 4 - Πρωτοστατεί η Γερμανία
Ωστόσο, το Άρθρο 4, το οποίο επιτρέπει επείγουσες διαβουλεύσεις σε περίπτωση απειλής για την «εδαφική ακεραιότητα, την πολιτική ανεξαρτησία ή την ασφάλεια» ενός μέλους της Συμμαχίας, θεωρήθηκε από τις ευρωπαϊκές χώρες ως καταλληλότερο μέτρο.
Πρόκειται για άρθρο που καλύπτει και τις απειλές από ένα κράτος – μέλος σε άλλο (ΗΠΑ προς Δανία).
Στη συζήτηση συμμετείχαν αξιωματούχοι από τη Γερμανία, κάτι που προκάλεσε κριτική από υποστηρικτές της Ουκρανίας.
«Το Βερολίνο δεν θέλει να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία επειδή η κατάσταση είναι "πολύ διφορούμενη", αλλά υπαινίσσεται ανοιχτά τη δυνατότητα αποστολής στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στη Γροιλανδία.
Είναι σαν μια πυξίδα χωρίς βέλος», είπε ο διπλωμάτης του ΝΑΤΟ.
Ήδη η Γαλλία εξετάζει το ενδεχόμενο αποστολής στρατευμάτων στη Γροιλανδία ως απάντηση στις δηλώσεις Trump για την ανάγκη προσάρτησης του νησιού στις ΗΠΑ.
Αναφέρθηκε
επίσης ότι η Κοπεγχάγη θα δαπανήσει 2,1 δισεκατομμύρια δολάρια για να
ενισχύσει τη στρατιωτική της παρουσία πέρα από τον Αρκτικό Κύκλο εν μέσω πολυάριθμων δηλώσεων του νέου προέδρου των ΗΠΑ για την επιθυμία του να ελέγξει τη Γροιλανδία.
Υποσχέθηκε επίσης να αναβαθμίσει ένα αεροδρόμιο για να επιτρέψει στα μαχητικά αεροσκάφη F-35 να επιχειρούν από τη Γροιλανδία.
Μήνυμα ισχύος του ΝΑΤΟ της Ευρώπης
Ο Robert Brieger Αυστριακός στρατηγός υπεύθυνος για τη στρατιωτική επιτροπή της ΕΕ, δήλωσε ότι θα στείλει ένα «ισχυρό μήνυμα» η ανάπτυξη δυνάμεων του ΝΑΤΟ υπό τις Βρυξέλλες στη Γροιλανδία.
Οι
δηλώσεις του Trump έχουν προκαλέσει διχασμούς μεταξύ των ευρωπαϊκών
κρατών σχετικά με το πώς να αντιδράσουν χωρίς να προκληθεί διατλαντική
κρίση.
Ο απερχόμενος Γερμανός καγκελάριος Olaf Scholz
υπήρξε ο πιο έντονος επικριτής του Trump από την Ευρώπη για το θέμα της
Γροιλανδίας.
Δήλωσε πως «τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία».
Είπε πως είναι θέμα διεθνούς δικαίου και μιλώντας στα αγγλικά τόνισε: «όποιον μπορεί να αφορά», υπονοώντας τον Trump.
Έντονη ανησυχία στη Δανία – Ενισχύει τη στρατιωτική της παρουσίας στο νησί
Η πρωθυπουργός της Δανίας, Mette Frederiksen προέτρεψε τους συμμάχους να μην απαντήσουν στον πρόεδρο των ΗΠΑ γι
α να αποφευχθεί η επιδείνωση της τρέχουσας έντασης.Χαιρέτισε τις ανησυχίες των ΗΠΑ για την ασφάλεια σχετικά με την Αρκτική και υποσχέθηκε να ενισχύσει τη στρατιωτική παρουσία της Δανίας στη Γροιλανδία, αλλά επέμεινε πως το νησί δεν πωλείται.
Ήδη η Frederiksen ξεκίνησε μια ευρωπαϊκή περιοδεία προκειμένου εξασφαλίσει ιδιωτικά την υποστήριξη των κρατών μελών της ΕΕ και των συμμάχων του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης μιας στάσης στην Downing Street για συνομιλίες με τον Βρετανό πρωθυπουργό Keir Starmer.
Η Γαλλία θέλει να στείλει στρατό στη Γροιλανδία
Περί τα τέλη Ιανουαρίου 2025 κυβερνητικοί αξιωματούχοι της Γαλλίας και της Δανίας συζήτησαν για την αποστολή γαλλικών στρατευμάτων στη Γροιλανδία.
Όπως γνωστοποίησε ο υπουργός Εξωτερικών Jean-Noël Barrot, μιλώντας στο ραδιόφωνο Sud, η Γαλλία «άρχισε να συζητά την ανάπτυξη στρατευμάτων» στη Γροιλανδία αλλά δεν ήταν «επιθυμία της Δανίας» να προχωρήσει αυτή η κίνηση.
«Εάν η Δανία ζητήσει βοήθεια, η Γαλλία θα είναι εκεί», είπε. «Τα ευρωπαϊκά σύνορα είναι κυρίαρχα είτε είναι βόρεια, νότια, ανατολικά και δυτικά.
Kανείς δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό του να τα βάζει με τα σύνορά μας», είπε ο Jean-Noël Barrot.
Ανέφερε είπε επίσης ότι κατά τη διάρκεια συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα 27/1, οι ομόλογοί του εξέφρασαν την «πολύ ισχυρή υποστήριξή τους» στη Δανία και «ήταν έτοιμοι να εξετάσουν την αποστολή στρατευμάτων» εάν χρειαστεί.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, ωστόσο, δεν πιστεύει ότι οι ΗΠΑ θα εισβάλουν στη Γροιλανδία.
«Δεν θα συμβεί, οι άνθρωποι δεν εισβάλλουν σε εδάφη της ΕΕ», εκτίμησε.
Χωρίς τις ΗΠΑ οι συζητήσεις στο ΝΑΤΟ
Οι συνομιλίες σχετικά με τη χρήση των συνθηκών του ΝΑΤΟ για την αντιμετώπιση των σχολίων του Trump για τη Γροιλανδία
έχουν απομακρυνθεί από το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο, το κύριο όργανο
λήψης πολιτικών αποφάσεων του Βορειοατλαντικού Συμφώνου στο οποίο οι ΗΠΑ
κατέχουν μια έδρα.
Μια τρίτη επιλογή που συζητείται είναι η
χρήση στρατευμάτων του ΝΑΤΟ για να καλύψουν τα κενά ασφαλείας στην
Αρκτική, ώστε να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες του προέδρου των ΗΠΑ.Το
λιώσιμο των πάγων στην περιοχή δημιουργεί νέους ναυτιλιακούς δρόμους και
ανοίγει την πρόσβαση σε υλικά σπάνιων γαιών, τα οποία τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα επιδιώκουν να ελέγξουν.
Ο
Trump ανησυχεί επειδή η διαστημική βάση Pituffik στη βορειοδυτική
Γροιλανδία χρησιμοποιείται από τις ΗΠΑ για κρίσιμα συστήματα
προειδοποίησης πυραύλων, καθώς και για δορυφορική και διαστημική
επιτήρηση.
Η θυελλώδης επικοινωνία του Trump με τη Frederiksen
Ο Trump επέμενε ότι είναι σοβαρός ως προς την αποφασιστικότητά του να αναλάβει τον έλεγχο της Γροιλανδίας σε μια θυελλώδη τηλεφωνική επικοινωνία με την πρωθυπουργό της Δανίας.
Πέντε νυν και πρώην ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που ενημερώθηκαν για το περιεχόμενο της συζήτησης, αποκάλυψαν στους Financial Times πως εξελίχθηκε πολύ άσχημα.
Πρόσθεσαν ότι ο Trump ήταν επιθετικός και συγκρουσιακός μετά τα σχόλια της Δανής πρωθυπουργού ότι το νησί δεν ήταν προς πώληση, παρά την προσφορά της για περισσότερη συνεργασία σε στρατιωτικές βάσεις και εκμετάλλευση ορυκτών.
«Ήταν φρικτό», είπε μία από τις πηγές.
Ένας άλλος πρόσθεσε: «Είναι πολύς επίμονος. Ήταν μία ψυχρολουσία.
Πριν, ήταν δύσκολο να το πάρεις στα σοβαρά.
Αλλά πιστεύω ότι είναι σοβαρό και δυνητικά πολύ επικίνδυνο».
Ο Trunp έχει ξεκινήσει τη δεύτερη θητεία του σχεδιάζοντας την ενδεχόμενη κατάληψη της Γροιλανδίας, της Διώρυγας του Παναμά, ακόμη και του Καναδά.
Σοκαρισμένοι με τις απειλές
Πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ήλπιζαν ότι τα σχόλιά του σχετικά με την αναζήτηση του ελέγχου της Γροιλανδίας για λόγους «εθνικής ασφάλειας» ήταν ένα διαπραγματευτικό τέχνασμα για να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή στην επικράτεια του ΝΑΤΟ.
Αλλά η επικοινωνία με την πρωθυπουργό της Δανίας συνέτριψε τέτοιες ελπίδες, βαθαίνοντας την κρίση εξωτερικής πολιτικής μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ.
«Η πρόθεση ήταν πολύ σαφής.
Την θέλουν (σ.σ. Γροιλανδία).
Οι Δανοί βρίσκονται τώρα σε κατάσταση κρίσης», είπε αξιωματούχος με γνώση του περιεχομένου της συζήτησης.
«Οι Δανοί είναι τελείως σοκαρισμένοι από αυτό» σημείωσε άλλος διπλωμάτης μιλώντας στους Financial Times.
«Ήταν μια πολύ σκληρή συζήτηση», πρόσθεσε.
Το γραφείο της πρωθυπουργού της Δανίας «δεν παραδέχθηκε την ερμηνεία της συνομιλίας που δόθηκε από ανώνυμες πηγές».
Trump: Παντού ρωσικά και κινεζικά πλοία Η Γροιλανδία, όπου ζουν μόλις 57.000 άνθρωποι, αποτελεί σημείο εισόδου σε νέες ναυτιλιακές διαδρομές που ανοίγουν σταδιακά μέσω της Αρκτικής.
Διαθέτει επίσης άφθονα αλλά δυσπρόσιτα ορυκτά.
«Ο πρόεδρος Trump ήταν ξεκάθαρος ότι η ασφάλεια της Γροιλανδίας είναι σημαντική για τις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς η Κίνα και η Ρωσία πραγματοποιούν μεγάλες επενδύσεις σε ολόκληρη την περιοχή της Αρκτικής», δήλωσε εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου.
«Ο πρόεδρος δεσμεύεται όχι μόνο να προστατεύει τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην Αρκτική, αλλά και να συνεργαστεί με τη Γροιλανδία για να διασφαλίσει την αμοιβαία ευημερία και για τα δύο έθνη» συνέχισε ο εκπρόσωπος.
Ο Trump απείλησε στις αρχές Ιανουαρίου ότι θα επιβάλει δασμούς στη Δανία εάν του αντιταχθεί στο θέμα της Γροιλανδίας.
Αρνήθηκε επίσης να αποκλείσει το ενδεχόμενο χρήσης στρατιωτικής βίας για να πάρει τον έλεγχο του νησιού.
«Οι άνθρωποι πραγματικά δεν γνωρίζουν καν αν η Δανία έχει κάποιο νόμιμο δικαίωμα σε αυτό, αλλά, αν το έχουν, θα πρέπει να το εγκαταλείψουν γιατί το χρειαζόμαστε για την εθνική μας ασφάλεια», είπε ο Trump σε συνέντευξη Τύπου λίγες μέρες πριν αναλάβει τα καθήκοντά του.
«Μιλάω για την προστασία του ελεύθερου κόσμου», πρόσθεσε.
«Υπάρχουν κινεζικά πλοία παντού.
Υπάρχουν ρωσικά πλοία παντού.
Δεν θα το αφήσουμε να συμβεί», συνέχισε.
