Η αντικινεζική υστερία έχει εκτοξευθεί στις ΗΠΑ καθώς χρησιμοποιείται ως «όπλο» για τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές. Οι ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει μια οικονομική «παλαβή» πολιτική
προστατευτισμού σε τομείς που θεωρούνται κρίσιμοι όπως η παραγωγή ημιαγωγών, η αυτοκινητοβιομηχανία, τα μέταλλα κ.λπ. προκειμένου να «αποσυνδέσουν» (decoupling) την οικονομία τους από την Κίνα καθώς είναι η χώρα – ο μεγαλύτερος εξαγωγέας παγκοσμίως - με την οποία εμφανίζουν το μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα.Η παρανοϊκή αυτή πρακτική δεν σταματά εκεί... καθώς αρκετοί γερουσιαστές προκειμένουν να καλλιεργήσουν μία εικόνα πολέμιου της κινεζικής απειλής, στο πλαίσιο του νέου Ψυχρού Πολέμου όπως έχει αποκληθεί, ζητούν να πληρωθούν βάσει του διεθνούς δικαίου ομόλογα… τα οποία είχε εκδώσει η χώρα πριν από την κατάληψη της εξουσίας από το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας!
Είναι πρακτικά ένα άρθρο πίστης στα παγκόσμια συναλλακτική ήθη: Οι χώρες δεν πρέπει να αθετούν το δημόσιο χρέος τους.
Ωστόσο, η Κίνα έχει κάνει ακριβώς αυτό με 1 τρισεκατομμύριο δολάρια που οφείλει στους κατόχους ομολόγων των ΗΠΑ, όπως καταγγέλλουν μέλη του Κογκρέσου.
Πολλά ψηφίσματα και κοινές επιστολές εδώ και δεκαετίες έχουν ζητήσει από την Κίνα να τιμήσει το χρέος της προς τους πολίτες των ΗΠΑ.
Εντούτοις αυτά τα αιτήματα δεν έχουν εισακουστεί καθώς η Κίνα με τις ευλογίες των ΗΠΑ εισήλθε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου στις αρχές τις δεκαετίας του 2000 και η Wall Street και άλλα οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα που συνδέθηκαν με την τεράστια παραγωγική ανάπτυξη της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο, δεν θέλησαν τέτοιες ανόητες λεπτομέρειες να χαλάσουν την επωφελή συνεργασία των δύο οικονομιών.
Το νομοσχέδιο Vance
Αυτό κάνει την κίνηση του γερουσιαστή J.D. V
ance ακόμη πιο αξιοσημείωτη.
Πρόσφατα
εισήγαγε ένα νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της επιλεκτικής χρεοκοπίας
της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας έναντι των Αμερικανών κατόχων ομολόγων
κινεζικού κρατικού χρέους.
Το νομοσχέδιο αποτελεί αποτέλεσμα
της δικομματικής εργασίας του Vance με γερουσιαστές όπως η γνωστή
Elizabeth Warren - η οποία υποστήριξε ενεργά τα αποσχιστικά αιτήματα της
Ταϊβάν - για να κατηγορήσει τη Wall Street, καθώς και την Κίνα, για
διαφθορά και παραβίαση της νομοθεσίας των ΗΠΑ.
Η ιστορία του χρέους
Πώς δημιουργήθηκε το χρέος.
Πριν την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας το
1949, η Δημοκρατία της Κίνας εξέδιδε μεγάλο όγκο μακροπρόθεσμων
κρατικών ομολόγων που στηρίζονταν στο χρυσό, με εγγύηση κινεζικά
φορολογικά έσοδα, για την κατασκευή υποδομών και τη χρηματοδότηση
κυβερνητικών δραστηριοτήτων.
Η αυτοκρατορική κυβέρνηση της Κίνας είχε κάνει το ίδιο πριν σχηματιστεί η Δημοκρατία της Κίνας το 1912.
Μετά την ήττα της στον Κινεζικό Εμφύλιο Πόλεμο, το 1949 η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Κίνας διέφυγε από την ηπειρωτική Κίνα στην Ταϊβάν.
Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας αναγνωρίστηκε τελικά διεθνώς ως η διάδοχός της κυβέρνηση.
Σύμφωνα με το υφιστάμενο διεθνές δίκαιο, σύμφωνα
με την έννοια της «διαδόχου κυβέρνησης», ως σημερινή κυβέρνηση της
Κίνας, η Λαϊκή Δημοκρατία, είναι υπεύθυνη για την αποπληρωμή των
ομολόγων που εκδόθηκαν και από τις δύο προηγούμενες κυβερνήσεις, τη
Δημοκρατία της Κίνας και τις προηγούμενες αυτοκρατορικές κυβερνήσεις.
Υπάρχει
προηγούμενο για τη ΛΔΚ να αποπληρώσει αυτό το κρατικό χρέος που
αθέτησε, επισημαίνουν όσοι υποδέχθηκαν με θέρμη το νομοσχέδιο.
Η σκληρή στάση της Βρετανίδας Πρωθυπουργού Margaret Thatcher οδήγησε σε μια βρετανική
συμφωνία διακανονισμού για τα κινεζικά κρατικά ομόλογα που οφείλονται
σε Βρετανούς κατόχους ομολόγων, η οποία υιοθετήθηκε στο Διάταγμα
Αποζημίωσης Εξωτερικών Οφειλών του 1987.
Ως αποτέλεσμα, ιδρύθηκε το Fund της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και οι Βρετανοί ομολογιούχοι αυτού του χρέους πληρώθηκαν.
Οι γερουσιαστές των ΗΠΑ πιέζουν να υπάρξει παρόμοια διευθέτηση.
Τι έκανε η Ρωσία
Σε καμία άλλη χώρα δεν έχει επιτραπεί να αθετεί μέρος του δημόσιου χρέους της, διατηρώντας παράλληλα πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές των ΗΠΑ.
Αφού οι Μπολσεβίκοι ανέλαβαν την εξουσία στη Ρωσία τον Φεβρουάριο του 1919, αποκήρυξαν όλο το δημόσιο χρέος που είχε εκδοθεί από την προηγούμενη τσαρική κυβέρνηση.
Αυτό καταδικάστηκε ομόφωνα από τις συμμαχικές δυνάμεις εκείνη την εποχή.
Βρετανοί και Γάλλοι επενδυτές υπέστησαν τεράστιες απώλειες από τις επενδύσεις τους στη Ρωσία.
Το 1914, το 80% του ρωσικού χρέους κατείχε η Γαλλία και το 14 % το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Σοβιετική Ένωση παρέμεινε πιστή στην ερμηνεία της για τον κομμουνισμό και, σε αντίθεση με την Κίνα, δεν
επιδίωξε ποτέ να αποκτήσει ελεύθερη πρόσβαση στις δυτικές κεφαλαιαγορές
μέχρι την έλευση του Mikhail Gorbachev και της Perestroika.
Το 1986, η Σοβιετική Ένωση συμφώνησε τελικά να πληρώσει το χρέος της τσαρικής εποχής που κατείχαν βρετανοί ομολογιούχοι με αντάλλαγμα την πρόσβαση στις βρετανικές κεφαλαιαγορές.
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η Ρωσική Ομοσπονδία συμφώνησε το 1996 να αποπληρώσει το κρατικό χρέος της τσαρικής εποχής που κατείχαν Γάλλοι πολίτες.
Οι
ΗΠΑ δεν συναλλάσσονταν με τη Σοβιετική Ένωση κατά τον προηγούμενο Ψυχρό
Πόλεμο, όπως συμβαίνει σήμερα με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας κατά τη
διάρκεια του νέου ψυχρού πολέμου.
Η αντικινεζική υστερία κάνει λόγο για υπερβολική εξάρτηση της αμερικανικής οικονομίας από το εργοστάσιο του πλανήτη, με πολιτικούς
όλων των πολιτικών στρωμάτων να ζητούν «αποσύνδεση (decoupling)» από
την Κίνα — μειώνοντας την έκθεση στις κινεζικές εισαγωγές και
επενδύσεις, θέτοντας περιορισμούς στις κινεζικές εξαγορές γης στις ΗΠΑ
και περιουσιακά στοιχεία, και να λογοδοτήσει το καθεστώς της Κίνας.
Η λογική της διεκδίκησης είναι ότι σε μια εποχή που
η υπεροχή του μεταπολεμικού συστήματος Breton Woods και το δολάριο ΗΠΑ
ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα αμφισβητούνται από τις χώρες της ομάδας
των BRICS, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, η επιλεκτική χρεοκοπία της
Κίνας έναντι των κατόχων του κρατικού της χρέους των ΗΠΑ δημιουργεί ένα
επικίνδυνο προηγούμενο ότι άλλα τα αναδυόμενα έθνη θα μπορούσαν εύκολα
να ακολουθήσουν.
Αυτή δεν είναι μια εξέλιξη που οι ΗΠΑ μπορούν να αντέξουν οικονομικά.
Οι απειλές
Το νομοσχέδιο του Vance εάν περάσει θα περιορίζει την πρόσβαση της Κίνας στις αμερικανικές κεφαλαιαγορές ( με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα κινεζικά αντίποινα...) , εκτός εάν σέβεται το διεθνές δίκαιο και τιμά το χρέος της προς τους Αμερικανούς κατόχους ομολόγων, όπως πλήρωσε τους Βρετανούς κατόχους αυτών των ίδιων κινεζικών κρατικών ομολόγων.
Με
αυτόν τον τρόπο, ο Vance θα μπορούσε να ειπωθεί ότι εμφανίζεται να
χρησιμοποιεί το προηγούμενο της σιδερένιας πυγμής της Thatcher
προκειμένου να αναγκάσει την Κίνα να πληρώσει το κρατικό χρέος που
αθέτησε.
Πάρα πολλοί στο Κογκρέσο των ΗΠΑ και στην εκτελεστική
εξουσία κατηγορούνται ότι ήταν πολύ... μαλακοί με την Κίνα για πάρα πολύ
καιρό
Το νομοσχέδιο του Vance κάνει ένα ιστορικό βήμα για την αντιμετώπιση αυτής της επιλεκτικής στάσης.
Είναι εύκολο να συμπεράνουμε ότι πρόκειται για ένα απλώς επεισόδιο ενός εν εξελίξει οικονομικού πολέμου.
