Η νέα πολωνική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Donald Tusk
θα εγκαταλείψει τα αιτήματα για αποζημιώσεις από τη Γερμανία για τον Β’
Παγκόσμιο Πόλεμο, τα οποία είχε υποκινήσει η προηγούμενη κυβέρνηση του
PiS, και αντ’ αυτού θα επιδιώξει άλλη μορφή αποζημίωσης, όπως η
αποκατάσταση ιστορικών κτιρίων ή η επένδυση στην αμοιβαία άμυνα,
ανακοίνωσε ο υπουργός Εξωτερικών Radosław Sikorski.Η προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση PiS, η οποία έχασε την εξουσία τον περασμένο Δεκέμβριο, έστειλε το 2022 διπλωματικό σημείωμα στο Βερολίνο ζητώντας αποζημιώσεις ύψους 1,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όμως ο κεντροαριστερός συνασπισμός του Tusk δεν προτίθεται πλέον να ακολουθήσει αυτή τη γραμμή, επικαλούμενος νομικά ζητήματα.
«Η προκάτοχός μου, η Anna Fotyga, απάντησε πριν από πολλά χρόνια σε κοινοβουλευτική έρευνα ότι η θέση της Πολωνίας είναι ότι οι αποζημιώσεις αναγνωρίστηκαν ήδη στο Πότσνταμ. Δυστυχώς, οικειοποιήθηκαν από τη Σοβιετική Ένωση. Δυστυχώς, η νομική θέση είναι ότι οι αποζημιώσεις δεν μπορούν να αποκτηθούν», δήλωσε ο Sikorski σε συνέντευξη Τύπου στην οποία συμμετείχε ο Βρετανός ομόλογός του David Cameron, ύστερα από ερώτηση δημοσιογράφου.
Το 1953, υπό την πίεση της Σοβιετικής Ένωσης, η κομμουνιστική κυβέρνηση της Πολωνίας παραιτήθηκε από κάθε αξίωση για πολεμικές αποζημιώσεις. Η Μόσχα ήθελε να απαλλάξει την Ανατολική Γερμανία, έναν άλλο σοβιετικό δορυφόρο, από κάθε ευθύνη.
Η κυβέρνηση PiS δήλωσε ότι η συμφωνία ήταν άκυρη, επειδή η Πολωνία δεν μπορούσε να διαπραγματευτεί δίκαιη αποζημίωση σε μια εποχή που εξαρτιόταν από την ΕΣΣΔ.
Παρ’ όλα αυτά, ο Sikorski δήλωσε ότι η Πολωνία θα πρέπει να προσπαθήσει να πάρει «ό,τι είναι δυνατόν να πάρει» από τη Γερμανία, εννοώντας κάποια άλλη μορφή αποζημίωσης για την κατοχή από τη ναζιστική Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Διαφορετικές μορφές πολεμικής αποζημίωσης
Η αποζημίωση του Βερολίνου για τις θηριωδίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είναι ένα «σημαντικό ζήτημα» για τη νέα πολωνική κυβέρνηση, επέμεινε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Der Spiegel.
«Η Πολωνία έπεσε θύμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δύο φορές: μία φορά από τη Γερμανία και στη συνέχεια όταν τα σοβιετικά στρατεύματα μας επέβαλαν τον κομμουνισμό (μετά τον πόλεμο)», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό άφησε στην Πολωνία τεράστιες υλικές απώλειες και δεκαετίες φτώχειας.
Τόνισε επίσης ότι ενώ το Βερολίνο θεωρεί ότι το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων για τη Βαρσοβία έχει «κλείσει», αναγνωρίζει την «ηθική ευθύνη» του για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής της Πολωνίας.
Ερωτηθείς ποια άλλη μορφή αποζημίωσης θα ήθελε να δει, ανέφερε «ένα ορατό σημάδι» ως «κέντρο τεκμηρίωσης και διαλόγου που αναγνωρίζει τα δεινά των Πολωνών και είναι επίσης ένας τόπος μνήμης».
«Εξάλλου, οι Γερμανοί έχουν ελαττωματική μνήμη. Γνωρίζουν για το Ολοκαύτωμα, θυμούνται τον αποκλεισμό του Λένινγκραντ και του Στάλινγκραντ, αλλά έχουν ξεχάσει τι έκαναν στον πολωνικό άμαχο πληθυσμό», είπε.
Ερωτηθείς αν αυτό σήμαινε ότι η Πολωνία εγκατέλειπε επισήμως τις αξιώσεις της για αποζημιώσεις, απάντησε: «Αν το Βερολίνο θέλει να δώσει αυτά τα χρήματα – ωραία! Θα συμφωνήσουμε ακόμη και σε μια μείωση αν τα χρήματα παραληφθούν μέχρι το τέλος του έτους».
«Αλλά σοβαρά, τα χρήματα είναι ένα δύσκολο πράγμα σε περιόδους πολέμου και κρίσης. Ζητάμε από τη γερμανική κυβέρνηση να ετοιμάσει ένα πακέτο για να πείσει την κοινή μας γνώμη και να της δείξει ότι η Γερμανία είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει το θέμα».
Για παράδειγμα, η Γερμανία θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση ενός από τα κατεστραμμένα κτίρια της Βαρσοβίας, ίσως το Παλάτι των Σαξόνων στην πλατεία Piłsudski, το οποίο δεν ανοικοδομήθηκε ποτέ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δήλωσε ο Sikorski.
Το Βερολίνο θα μπορούσε επίσης να χρηματοδοτήσει την ιατρική περίθαλψη για τους επιζώντες του πολέμου ή να επενδύσει στις αμυντικές δυνατότητες τόσο της Πολωνίας όσο και της Γερμανίας «ώστε να μπορέσουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας στην άμυνα κατά του Πούτιν», σημείωσε.
