Χιροσίμα και Γάζα είναι τα
μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, αναφέρει με λίγα λόγια με
άρθρο του ο δημοσιογράφος των Financial Times, Gideon Rachman...Όπως υποστηρίζει, «"Μια ημερομηνία που θα ζήσει στις μνήμες μας… άδοξα".
Κάπως έτσι περιέγραψε ο Franklin Delano Roosevelt την 7η Δεκεμβρίου 1941, την ημέρα που η Ιαπωνία επιτέθηκε στην Αμερική στο Pearl Harbor, σκοτώνοντας 2.403 Αμερικανούς.
Σε απάντηση, οι ΗΠΑ ξεκίνησαν έναν ολοκληρωτικό πόλεμο κατά της Χώρας της Ανατέλλοντος Ηλίου, που κορυφώθηκε με τη χρήση της ατομικής βόμβας.
Υπολογίζεται ευρέως ότι περίπου 70.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν μόνο στη Χιροσίμα.
Για το Ισραήλ, η 7η Οκτωβρίου 2023 είναι μια ημερομηνία ανάλογη…
Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της Hamas σκότωσαν περίπου 1.200 ανθρώπους, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν άμαχοι — ενώ περισσότεροι από 240 Ισραηλινούς αιχμαλωτίστηκαν.
Η απάντηση του Ισραήλ στις επιθέσεις της Hamas έχει σκοτώσει περισσότερους από 11.500 ανθρώπους στη Γάζα.
Το δυσανάλογο της ισραηλινής απάντησης όξυνε τις διεθνείς επικρίσεις, με το Ισραήλ να προσπαθεί να δικαιολογήσει τις πράξεις του επικαλούμενο τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Ο Naftali Bennett, πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, αντέδρασε με δυσπιστία όταν, στις αρχές της σύγκρουσης, ρωτήθηκε για τις απώλειες αμάχων.
Η απάντησή του ήταν: «Με ρωτάς σοβαρά για τους Παλαιστίνιους αμάχους; Τι εχεις παθει; Πολεμάμε τους Ναζί!»».
Ο Benjamin Netanyahu, ο σημερινός πρωθυπουργός του Ισραήλ, υπενθύμισε στο δυτικό ακροατήριο τους μαζικούς θανάτους αμάχων που προκλήθηκαν από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς της Δρέσδης το 1945.
Επίσης, Ισραηλινός υπουργός προανήγγειλε ακόμα και τη χρήση πυρηνικού όπλου στη Γάζα - αν και τον επέπληξαν αμέσως.
Τα ηθικά ερωτήματα που θέτει η Hiroshima είναι, ωστόσο, στο μυαλό του κοινού λόγω της τεράστιας επιτυχίας του έργου Oppenheimer.
Η ταινία δείχνει τον πατέρα της ατομικής βόμβας να έχει αναδρομικούς ενδοιασμούς για τη χρήση της.
Είχε δίκιο;
Αλλά οι θεατές αφήνονται να αποφασίσουν μόνοι τους.
Είχε δίκιο o J Robert Oppenheimer που κατακλύζεται από ενοχές;
Ή
είχε δίκιο ο Πρόεδρος Harry Truman που τον αποκάλεσε «κραυγή» - επειδή
μετάνιωσε για την τελευταία πράξη που χρειαζόταν για να τερματιστεί ένας
άγριος πόλεμος;
Το Χόλιγουντ μπορεί να είναι αναποφάσιστο. Αλλά το διεθνές δίκαιο είναι σαφές.
Η χρήση πυρηνικών ή συμβατικών βομβών με στόχο να προκαλέσει μαζικές απώλειες αμάχων θα χαρακτηριζόταν έγκλημα πολέμου.
Οι
Συμβάσεις της Γενεύης του 1949, οι οποίες κατέστησαν παράνομη τη
σκόπιμη στόχευση αμάχων πληθυσμών, συντάχθηκαν ως απάντηση στη φρίκη του
Β’ Παγκόσμιου πολέμου.
Έχουν επικυρωθεί από όλες τις χώρες του κόσμου.
Οι
Συμβάσεις της Γενεύης θεωρούν επίσης έγκλημα πολέμου τη διακοπή της
παροχής νερού και ηλεκτρισμού σε άμαχο πληθυσμό σε εμπόλεμη ζώνη.
Αυτή
ήταν μια απειλή που εξαπέλυσε το Ισραήλ λίγο αφότου ξεκίνησε η
σύγκρουση στη Γάζα, την οποία τώρα έχει αποσύρει - αν και η ποσότητα
καυσίμου και νερού που παρέχεται στη Γάζα παραμένει πολύ περιορισμένη.
Παρά
τη ρητορική πολιτικών όπως ο Bennett και ο Netanyahu, ο ισραηλινός
στρατός υποστηρίζει ότι συνεχίζει να ακολουθεί το διεθνές δίκαιο.
Ο
Ισραηλινός Στρατός λέει ότι οι επιχειρήσεις του ήταν όλες κατά νόμιμων
στρατιωτικών στόχων και πώς οι απώλειες αμάχων είναι μια λυπηρή συνέπεια
της άσκησης του δικαιώματός του στην αυτοάμυνα του Ισραήλ.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το Ισραήλ έχει νόμιμο δικαίωμα στην αυτοάμυνα.
Αυτός
είναι ο λόγος για τον οποίο οι συγκρίσεις μεταξύ των ισραηλινών
ενεργειών στη Γάζα και των ρωσικών επιθέσεων στην Ουκρανία είναι
ασήμαντες.
Σε αντίθεση με τη Ρωσία, το Ισραήλ δέχτηκε επίθεση.
Σύμφωνα
με το διεθνές δίκαιο, το δικαίωμα στην αυτοάμυνα επιτρέπει ενέργειες
που πολλοί παρατηρητές θεωρούν ότι πρέπει να είναι «εγκλήματα πολέμου».
Μπορεί, για παράδειγμα, να είναι νόμιμη η επίθεση σε νοσοκομείο, εάν χρησιμοποιείται ως βάση επιχειρήσεων από τον εχθρό.
Έτσι δικαιολόγησε το Ισραήλ την επίθεσή του στο νοσοκομείο al-Shifa στη Γάζα.
Κατά την είσοδό του στο al-Shifa, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το περιέγραψε ως «ζώνη θανάτου».
Μέχρι
στιγμής, οι Ισραηλινοί δεν έχουν προσκομίσει ισχυρά αποδεικτικά
στοιχεία ότι το νοσοκομείο ήταν πράγματι σημαντική βάση επιχειρήσεων για
τη Hamas.
Αλλά ακόμη και η αποθήκευση πυρομαχικών σε ένα νοσοκομείο,
ή η χρήση τους ως θέση βολής, θα μπορούσε να το καταστήσει νόμιμο στόχο
σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Το χτύπημα θα ήταν νόμιμο, ωστόσο,
μόνο εάν το στρατιωτικό πλεονέκτημα που αποκτήθηκε κρινόταν ανάλογο με
την «παράπλευρη ζημία» στους αμάχους.
Νομιμότητα και ηθική…
Οι επιθέσεις στα νοσοκομεία δεν είναι δυστυχώς η μοναδική παρέκκλιση του Ισραήλ.
Nέα
έκθεση του Royal United Services Institute στο Λονδίνο επισημαίνει ότι,
μόνο φέτος, έχουν σημειωθεί 855 επιθέσεις σε ιατρικές εγκαταστάσεις σε
18 ζώνες συγκρούσεων.
Συριακές και ρωσικές δυνάμεις
βομβάρδιζαν συστηματικά νοσοκομεία στη Συρία, προκαλώντας μαζικές
απώλειες και στη συνέχεια αρνήθηκαν τις ενέργειές τους.
Ωστόσο, οι σκηνές στο al-Shifa και αλλού στη Γάζα έχουν εντυπωθεί στην παγκόσμια κοινή γνώμη.
Ακόμα
κι αν το Ισραήλ μπορέσει να πείσει ότι οι ενέργειές του ήταν σύννομες,
πολλοί παρατηρητές θα συνεχίσουν να πιστεύουν ότι ήταν ανήθικες.
Αυτό το αντιληπτό χάσμα μεταξύ νομιμότητας και ηθικής δεν είναι ασυνήθιστο στην ιστορία του πολέμου.
Στην
πραγματικότητα, η ανάμνηση της φρίκης για τις τακτικές που
χρησιμοποιήθηκαν σε προηγούμενους πολέμους που συχνά έφεραν πρόοδο στο
διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.
Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, η χρήση δηλητηριωδών αερίων έγινε παράνομη.
Οι
Συμβάσεις της Γενεύης επεκτάθηκαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και στη
συνέχεια ξανά στη δεκαετία του 1970, ως απάντηση στις νέες μορφές
πολέμου και όπλων.
Ο Si Horne, γιατρός του βρετανικού
στρατού και συγγραφέας της πρόσφατης εφημερίδας Rusi, υποστηρίζει ότι η
επόμενη αλλαγή στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο θα πρέπει να είναι «να
αποκλείσει τη χρήση όπλων στα νοσοκομεία».
Εάν συνέβαινε αυτό, θα μπορούσε να προκύψει κάποιο διαρκές καλό από την τραγωδία στη Γάζα».
www.bankingnews.gr
