Πώς ο Erdogan καταφέρνει να κερδίσει για άλλη μία φορά την προεδρία στην Τουρκία...

Ο Recep Tayyip Erdoğan, στις προεδρικές εκλογές της περασμένης Κυριακής, διέψευσε όλες τις προσδοκίες, ρίχνοντας «στον κουβά» τους δημοσκόπους…

Ο Τούρκος πρόεδρος συγκέντρωσε το 49,5% των ψήφων, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση, έναντι 45%, που συγκέντρωσε η εξακομμματική συμμαχία του Kemal Kilicdaroglu.
Ωστόσο, ο Erdoğan, ο οποίος κυριάρχησε στην τουρκική πολιτική σκηνή τον 21ο αιώνα, διαπιστώνει τα τελευταία χρόνια πως η στήριξη την οποία απολάμβανε, αλλά και η δημοφιλία του, υποχωρούν, καθώς οι πολίτες πλήττονται από την οξεία αύξηση στο κόστος ζωής και την κατακόρυφη πτώση της λίρας.
Σημειώνεται πως πήρε λιγότερες ψήφους το 2023 από ό,τι, για παράδειγμα, στην προεδρική αναμέτρηση του 2018.

Αλλά ο Kılıçdaroğlu, ο οποίος ηγείται του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας για 13 χρόνια, δεν κατάφερε να αξιοποιήσει αυτήν τη μετατόπιση της κοινής γνώμης.
Αντίθετα, ο Sinan Oğan, εθνικιστής και αυτός, εξασφάλισε περίπου 5%, κάτι που στέρησε τη νίκη στον Erdogan από τον πρώτο γύρο.
Ο Erdoğan βασίστηκε σε συντηρητικούς, εθνικιστές και «ακραίους ισλαμιστές» ψηφοφόρους στην αχανή καρδιά της Ανατολίας.
Στο Ρίζε, μια συντηρητική επαρχία της Μαύρης Θάλασσας όπου πέρασε μέρος της νιότης του, συγκέντρωσε σχεδόν τα τρία τέταρτα των ψήφων.
Έφτασε επίσης σχεδόν στο 70% στο Ικόνιο, μια από τις μεγαλύτερες επαρχίες της χώρας, η οποία φιλοξενεί μια μεγάλη θρησκευτική ισλαμική κοινότητα.

Σεισμοί

Προς έκπληξη ορισμένων αναλυτών, ο Τούρκος πρόεδρος κέρδισε επίσης με ευκολία στο Καχραμανμαράς, μια επαρχία που επλήγη σοβαρά από τους δίδυμους σεισμούς του Φεβρουαρίου.
Ο Erdogan είχε έλθει αντιμέτωπος με αυστηρή κριτική για την κακή αντίδραση της κυβέρνησης εκείνη την περίοδο.
Αλλά οι όρκοι του για γρήγορη ανοικοδόμηση του χάρισαν στήριξη.
Ακόμη και στο Χατάι, το οποίο είχε τα περισσότερα κατεστραμμένα, ο Erdogan πήρε σχεδόν 50%.
Ο Kılıçdaroğlu είχε πολύ καλύτερες επιδόσεις στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, τις δύο μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας.
Ορισμένοι αναλυτές είπαν ότι η εστίαση του Kılıçdaroğlu στις μεταρρυθμίσεις, την οικονομία και την ελευθερία της έκφρασης είχε μεγαλύτερη απήχηση στις αστικές περιοχές.
Το Ικόνιο, το οποίο φιλοξενεί μεγάλο πληθυσμό συντηρητικών μουσουλμάνων, αντικατοπτρίζει τα διασταυρούμενα ρεύματα των προεδρικών εκλογών του 2023 για όλους τους υποψηφίους.
Ο Erdogan συγκέντρωσε εύκολα την πλειοψηφία σε αυτή την επαρχία των 2,3 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Το Ικόνιο, από την άλλη, είναι μία από τις επαρχίες όπου το ποσοστό ψήφων του μειώθηκε πιο απότομα.
Οι Financial Times ανέφεραν τον Απρίλιο ότι πολλοί πολίτες στο Ικόνιο ένιωθαν απογοητευμένοι από οικονομικά ζητήματα και ήθελαν αλλαγή.
Ωστόσο, πολλοί είπαν ότι δεν εμπιστεύονται τον Kılıçdaroğlu, έναν κοσμικό και μέλος μιας μειονοτικής μουσουλμανικής αίρεσης, για να βελτιώσει τη ζωή τους.
Αυτό φάνηκε την Κυριακή. Ο Kılıçdaroğlu είχε καλύτερες επιδόσεις από τον κύριο υποψήφιο της αντιπολίτευσης το 2018, ο οποίος εξασφάλισε μόλις το 14% των ψήφων.
Αλλά ο Oğan, ο υποψήφιος τρίτος κόμματος, πήρε ένα απροσδόκητο 6% το 2023, προσελκύοντας δυσαρεστημένους ψηφοφόρους με τους οποίους φλέρταρε ο Kılıçdaroğlu.
Ο Kılıçdaroğlu πήρε με το μέρος του μεγάλο μέρος της κυρίως κουρδικής νοτιοανατολικής περιοχής, χάρη στην έγκριση του φυλακισμένου Κούρδου πολιτικού Selahattin Demirtaş και στην απόφαση του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP), του οποίου η βάση είναι κουρδική, να μη θέσει δικό του υποψήφιο, για να στηριχθεί ο Kılıçdaroğlu.

Αχαρτογράφητα ύδατα

Ο δεύτερος γύρος θα είναι αχαρτογράφητα ύδατα για την Τουρκία, η οποία το 2017 μετεβλήθη σε προεδρική από κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Πέρα από τα παραπάνω, οι εκλογές, λένε οι αναλυτές, θα δείξουν τι συμβαίνει με το ποσοστό των ψήφων του Oğan.
Ο Εrdogan θεωρείται ότι έχει πλεονέκτημα επειδή, όπως ο Oğan, έχει ξεκάθαρα εθνικιστικές απόψεις.
Ο Oğan ήταν στο παρελθόν μέλος του ακροδεξιού κόμματος Εθνικιστικό Κίνημα (MHP), που αποτελεί μέρος της κοινοβουλευτικής συμμαχίας του προέδρου, και έχει θέσει υψηλά τον πήχη σε ό,τι αφορά το τον ποιον υποψήφιο θα υποστηρίξει.
Για παράδειγμα, πίεσε τον Εrdogan να εγκαταλείψει τα Erdoganomics, αυξάνοντας τα επιτόκια για την καταπολέμηση του πληθωρισμού.
Είπε επίσης ότι θα στηρίξει τον Kılıçdaroğlu μόνον εάν αποκηρύξει το HDP, τη φιλοκουρδική ομάδα της οποίας η στήριξη ήταν κρίσιμη για τον ηγέτη της αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές.
Ένας κίνδυνος για τον Erdogan είναι η οικονομία της Τουρκίας.
Ο πληθωρισμός δεν κατάφερε να κατευθύνει τους ψηφοφόρους με τον τρόπο που περίμεναν οι δημοσκόποι, αλλά η χώρα έχει αρχίσει να εφαρμόζει ευρύ φάσμα πολιτικών για να υπερασπιστεί τη λίρα, η οποία τυγχάνει διαπραγμάτευσης σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Εάν αυτά αποτύχουν, η οικονομία θα επανέλθει στο προσκήνιο.
Μια σημαντική τάση στις εκλογές της Τουρκίας ήταν η δύναμη της εθνικιστικής ψήφου.
Το MHP, το οποίο υποστηρίζει το AKP του Erdogan από το 2015, συγκέντρωσε περίπου 10%, ξεπερνώντας τις δημοσκοπήσεις που προέβλεπαν ότι μετά βίας θα ξεπερνούσε το όριο του 7% για να εισέλθει στο κοινοβούλιο.
Ο Devlet Bahçeli, ο 75χρονος ηγέτης του MHP το τελευταίο τέταρτο του αιώνα, άσκησε τεράστια επιρροή στο AKP παρέχοντάς του την πλειοψηφία των ψήφων στο νομοθετικό σώμα.
Έχει οδηγήσει την κυβέρνηση σταθερά προς τα δεξιά, ειδικά όσον αφορά την εξωτερική πολιτική και το Κουρδικό.
Η σταθερή απόδοση του MHP βοήθησε στην επικράτηση του Ερντογάν στο κοινοβούλιο, κερδίζοντας την πλειοψηφία παρότι το κυβερνών AKP έχασε σχεδόν 28 έδρες.
Αντίθετα, οι εθνικιστές που ευθυγραμμίζονται με την αντιπολίτευση δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα.
Το δεξιό κόμμα İyi, που ιδρύθηκε από διαφωνούντες του MHP, είναι ο κύριος σύμμαχος του CHP από τις γενικές εκλογές του 2018.
Υπό την ηγεσία της Meral Akşener, το κόμμα συγκέντρωνε έως και 19% νωρίτερα φέτος, αλλά εξασφάλισε μόλις 9,75% στις εκλογές.
Το αριστερό HDP αναγκάστηκε τον Απρίλιο να γίνει… Πράσινη Αριστερά για να παρακάμψει μια πιθανή απαγόρευση από το Συνταγματικό Δικαστήριο καθώς κατηγορείται πως διατηρεί σχέσεις με Κούρδους μαχητές.

Πυρηνικό έθνος

Τέλος, παρά τις οικονομικές δυσκολίες της ίδιας της Ρωσίας, ο Putin μπορεί επίσης να βοηθάει τον τούρκο ομόλογό του με μεταφορές μετρητών. Τόσο για τη Ρωσία όσο και για τη Σαουδική Αραβία, ο Erdogan είναι ελκυστικός λόγω της αυταρχικής του τάσης και της απόκλισής του από τη Δύση.
Ο Putin θεωρεί τον τούρκο ηγέτη σύμμαχο που μπορεί να τον βοηθήσει να υπονομεύσει τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Ο σαουδάραβας διάδοχος, επίσης, έχει καταστήσει σαφές ότι προτιμά να έχει να κάνει μ’ έναν συντηρητικό αυταρχικό ηγεμόνα παρά μ’ έναν Kilicdaroglu που αγκαλιάζει τη δημοκρατία και την Ευρώπη.

www.bankingnews.gr