Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Η έκθεση Πισσαρίδη απογοήτευσε πολλούς. Ήταν κυρίως εκείνοι που πίστεψαν ότι το οπλοστάσιο των νεοφιλελεύθερων
πολιτικών είχε κάτι περισσότερο να προσφέρει εκτός από προτάσεις περικοπών. Δυστυχώς δεν έχει, έτσι η έκθεση θα μείνει στην Ιστορία για ένα σύνολο από κοινοτυπίες, μαζί με την πρόταση για τη διάλυση του ασφαλιστικού, ξεκινώντας από τη μετατροπή του σε κεφαλαιοποιητικό για τις επικουρικές συντάξεις. Όμως υπάρχει και μια κρυφή ατζέντα στην έκθεση που αξίζει να επισημανθεί από τώρα.Βρίσκεται στα τρία τελευταία κεφάλαια, που περιέργως δεν έχουν παραδοθεί. Τα κεφάλαια αφορούν τους άξονες αναπτυξιακής πολιτικής, τη χρηματοδότηση του σχεδίου ανάπτυξης και τη διακυβέρνηση του σχεδίου ανάπτυξης. Είναι προφανές ότι αυτό είναι το μέρος που αφορά αυτούς που θα εισπράξουν στο πλαίσιο του σχεδίου. Αυτός είναι και ο λόγος που το συγκεκριμένο κομμάτι φυλάσσεται ως επτασφράγιστο μυστικό. Θα περιλαμβάνει τη θεωρητική αιτιολόγηση της διανομής των 13,6 και όχι 72 δισ. του πακέτου Μέρκελ – Μακρόν, τις περιβόητες ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα), που θα παραμερίσουν τις δημόσιες επενδύσεις, και, το κυριότερο, ποιος θα επιβλέπει τη μοιρασιά. Άλλωστε δεν έχουν περάσει παρά λίγες μέρες από έναν ανασχηματισμό που δεν είχε να προσφέρει κάτι άλλο εκτός από την αναβάθμιση του παλιού φίλου της «οικογένειας» κ. Σκυλακάκη σε αναπληρωτή υπουργό και την υπουργοποίηση του, εκ των συντακτών της έκθεσης, κ. Τσακλόγλου περί τα ασφαλιστικά.Το πρώτο σίγουρο συμπέρασμα από τον συνδυασμό των συστάσεων της έκθεσης με την κυβερνητική πολιτική είναι ότι η κυβέρνηση βιάζεται να προχωρήσει σε μια νέα συντηρητική αντιμεταρρύθμιση στο Ασφαλιστικό. Προφανώς είναι στο πλαίσιο της πάγιας σύστασης του ΔΝΤ, που θέλει να περιορίσει τις συντάξεις σε ποσοστά κάτω από το 10% του ΑΕΠ. Το σκεπτικό είναι απλό, η μετατροπή του Ασφαλιστικού σε κεφαλαιοποιητικό για τους νεοεισερχόμενους σύντομα θα φέρει μείωση στις επικουρικές συντάξεις των ήδη συνταξιούχων, αφού αποκλείει την αλληλεγγύη των γενεών.
Έτσι, όταν θα πάψουν οι εισφορές των εργαζομένων να συνεισφέρουν στις επικουρικές συντάξεις, γιατί αυτό σημαίνει κεφαλαιοποιητικό σύστημα, η μείωσή τους θα είναι θέμα χρόνου. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι η κυβέρνηση υποστηρίζει τις διοικήσεις και τους μετόχους των τραπεζών στην αντιπαράθεσή τους με την Τράπεζα της Ελλάδας. Έτσι εξηγείται και η ανησυχία των συντακτών της έκθεσης για τους μετόχους των τραπεζών, που θα ζημιώσουν σε μια πιθανή αύξηση κεφαλαίου, αφού θα αυξηθεί η αξία των καταθέσεων. Κοντολογίς, ο κ. Πισσαρίδης και οι συνεργάτες του θέλουν οι τράπεζες να παραμείνουν στον έλεγχο των σημερινών μετόχων τους και μάλιστα χωρίς οι τελευταίοι να βάλουν μία. Τα λεφτά θα τα βάλει φυσικά το Δημόσιο με τη μορφή εγγυήσεων.
Το τρίτο και κυριότερο στοιχείο είναι ότι η έκθεση προκρίνει την επιτάχυνση των πλειστηριασμών για χρεοκοπημένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, θεωρεί ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις θα γίνουν ανταγωνιστικές αν γίνουν μεγαλύτερες. Αυτό σημαίνει ότι τα χρήματα των αναπτυξιακών πακέτων προορίζονται για πολύ λίγους και πολύ «δικούς μας». Αυτό εξηγεί και την απουσία των προαναφερθέντων κεφαλαίων από την έκθεση. Είναι κάτι που είχε διαφανεί στις ομολογιακές εκδόσεις της ΓΕΚ Τέρνα και της Lamda Development το προηγούμενο διάστημα και επιβεβαιώθηκαν από την πρόθεση της ΓΕΚ Τέρνα να προχωρήσει και σε αύξηση κεφαλαίου για να συμμετάσχει σε ΣΔΙΤ. Να θυμίσω ότι αντιπρόεδρος στην τελευταία είναι ο πεθερός του κ. Γεραπετρίτη. Κοντολογίς, μόλις βρεθεί ο τρόπος που θα γίνει η μοιρασιά τότε θα συμπληρωθούν και τα κεφάλαια της έκθεσης. Αυτό που φαίνεται ότι έχει οριστικοποιηθεί είναι ο μηχανισμός επίβλεψης του πακέτου.
Τον κύριο ρόλο θα έχει ο κ. Σκυλακάκης, που θα είναι και ο καθημερινός σύνδεσμος ανάμεσα στην κυβέρνηση και τα διαπλεκόμενα. Κάπου εδώ τελειώνει και η χρησιμότητα της έκθεσης. Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι δεν υπάρχει σε αυτήν καμία αναφορά στα δημόσια οικονομικά, στο δημόσιο χρέος ή σε οποιονδήποτε μακροοικονομικό δείκτη, συμπεριλαμβανομένου του ποσοστού ανεργίας. Μοιάζει ο κ. Μητσοτάκης και το επιτελείο του να ενδιαφέρονται για μια γρήγορη αρπαχτή, χωρίς να τους ενδιαφέρει τι θα ακολουθήσει. Αυτό ίσως να εξηγεί και την ευκολία με την οποία ο κ. Πισσαρίδης και ο κ. Βέττας δήλωσαν ότι θα κάνουν την Ελλάδα… Καλιφόρνια, ξεχνώντας ότι η εν λόγω πολιτεία των ΗΠΑ χρεοκόπησε και καλύφθηκε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ.
