Η ανεξέλεγκτη διασπορά του Covid-19 έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου κρίση. Η διαπεραστική φύση του δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστο κανένα κομμάτι της οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης. Σύμφωνα με την ανάλυση των EY, η έξαρση του Covid-19 θα υποβαθμίσει το παγκόσμιο ΑΕΠ από
το προβλεπόμενο 2.5% στο 0% για το 2020. Η ταυτόχρονη μείωση της ζήτησης και της προσφοράς και οι αργοκίνητες επενδύσεις έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον αυξημένες αβεβαιότητας.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι επιχειρήσεις πρέπει να λειτουργήσουν, τα κράτη να οργανωθούν και οι πολίτες να προφυλάξουν την σωματική και ψυχική τους υγεία. Η ανάγκη για καταπολέμηση της κρίσης σε όλους τους τομείς, φαίνεται να έχει οδηγήσει σε αισθητές μετατοπίσεις της κοινωνικής οργάνωσης και της πολιτικής διακυβέρνησης. Το φαινόμενο του Covid-19 δίνει έναυσμα για την χρήση νέων τεχνολογιών και νέων πρακτικών διαχείρισης κινδύνων.
Πολυάριθμες τεχνολογικές καινοτομίες και εναλλακτικές πρακτικές βρισκόταν στο μανίκι των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων για πολύ καιρό. Και με τον έναν η τον άλλο τρόπο μερικές φορές τις εφάρμοζαν. Ωστόσο, η αδράνεια είναι χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης, όπως μας εξηγεί ο Ivan Timoffev. Αντίθετα, σε στιγμές κρίσεων, οι μη δημοφιλείς πρακτικές και τα εναλλακτικά μέτρα, μπορούν να υιοθετηθούν με ευρεία αποδοχή.
Αυτό ακριβώς φαίνεται να συμβαίνει και με την περίπτωση του κορονοϊού. Όπως κάθε επιδημία, έτσι και ο Covid-19 είναι ένα προσωρινό φαινόμενο. Αλλά ο ερχομός μιας τέτοιας γιγάντιας κρίσης μπορεί να επιφέρει αλλαγές που θα παραμείνουν για μακροπρόθεσμο χρονικό διάστημα.
Νέοι τύποι κοινωνικής οργάνωσης
Ωστόσο, οι πελώριες οικονομικές απώλειες θα αναγκάσουν την πλειονότητα των επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο να μεταπηδήσουν στην απομακρυσμένη εργασία. Όσο πιο βαρύ είναι το χτύπημα στα οικονομικά των επιχειρήσεων, τόσο πιο εντατικά θα πρέπει οι ίδιες να περιορίσουν τα έξοδα τους. Γιατί να πληρώσεις παραπάνω εάν εναλλακτικές πρακτικές οργάνωσης της εργασίας είναι εφικτές;
Ταυτόχρονα όμως πρέπει να δώσουν προσοχή στα δικαιώματα των εργαζομένων. Σύμφωνα με την πολιτική αναλύτρια Λούσι Mίκιν του Bloomberg, οι εργαζόμενοι μέσω τηλεργασίας δουλεύουν περισσότερες ώρες από πριν. Έτσι οι επιχειρήσεις θα υποχρεωθούν να αναπτύξουν νέες βάσεις δεδομένων, ισότιμους κανόνες και ένα καινούργιο αποτελεσματικό λογισμικό που θα επιτρέπει την απομακρυσμένη αλληλεπίδραση πολλών εργαζομένων.
Επιπρόσθετη πρόκληση θα είναι και η αλλαγή του περιβάλλοντος εργασίας. Ο σύγχρονος εργαζόμενος θα έρθει αντιμέτωπος με την νέα κοινωνική οργάνωση που θα συνενώνει τον προσωπικό χώρο και με τον χώρο εργασίας. Οι άνθρωποι θα πρέπει να αλλάξουν την ασταμάτητη ρουτίνα της καπιταλιστικής ζωής. Θα πρέπει να περνάνε όλο τους τον χρόνο στο σπίτι και να εξοικειωθούν από την αρχή με την ιδέα της μόνιμης συμβίωσης σε ένα περιορισμένο χώρο.
H ανάδυση της παγκόσμιας διακυβέρνησης
Μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με τον σχηματισμό των Ηνωμένων Εθνών και την εμφάνιση της παγκοσμιοποίησης, αναδύθηκε η ανάγκη για διεθνή συνεργασία και συνεννόηση. Τα κράτη όλο και περισσότερο άρχισαν να γίνονται οικονομικά και εν μέρει πολιτικά αλληλοεξαρτώμενα. Οι προτεραιότητες των κρατών μετατοπίστηκαν. Πέρα από την εσωτερική τους ανάπτυξη και οργάνωση, άρχισαν να στρέφουν το βλέμμα τους στο διεθνές γίγνεσθαι.
Το να συνεργαστούν όλα τα κράτη, οι πολιτικοί ηγέτες, οι οργανισμοί, οι πολυεθνικές, και οι ΜΚΟ πάνω σε μια κοινή βάση για την αντιμετώπιση μιας κρίσης δεν φαντάζει και τόσο πιθανό. Εξάλλου, η εθνική κυριαρχία και αυτοδιάθεση των κρατών αποτελεί ακόμα και σήμερα το βασικό τροχοπέδη για την εφαρμογή μιας παγκόσμιας διακυβέρνησης. Επιπρόσθετη πρόκληση αποτελούν και οι διαφορετικές ταχύτητες ισχύος των επιμέρους χωρών. Ο διαχωρισμός σε «αδύναμες» και «δυνατές» χώρες δεν επιτρέπει την ισότιμη και κοινή στρατηγική.
Covid-19 και η ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία
Ωστόσο, ο κορονοϊός έχει επαναπροσδιορίσει εντελώς την ιδέα της παγκόσμιας αλληλεξάρτησης. Το φαινόμενο του Covid-19 σε αντίθεση με την κλιματική αλλαγή και την παγκοσμιοποίηση, έχει ταχεία και καταλυτική δύναμη στο να διαπερνά τα σύνορα. Με άλλα λόγια, ο κορονοϊός έχει αποκαλύψει πόσο εύθραυστη είναι η παγκόσμια οικονομία. Πόσο αλληλοεξαρτώμενα είναι τα κράτη πάνω σε αυτήν ακριβώς την βάση.
Έτσι είναι αναγκαίο να δούμε την παγκόσμια διακυβέρνηση ως ένα εργαλείο ενιαίας στρατηγικής που μπορεί να προσφέρει αποτελεσματικές πρακτικές και να παράξει win/win καταστάσεις. Μέσα σε αυτήν την λογική το στοιχείο της συλλογικής συνείδησης πρέπει να πρωταγωνιστήσει και να αποφορτιστεί εντελώς από οποιαδήποτε αρνητική σημασία. Μια επιτυχημένη κοινή τακτική είναι πιο απαραίτητη από ποτέ.
Γιώργος Σαΐτης
Πηγές :
Coronavirus the Catalyst of Shaping the Global Integrated Space, Modern Diplomacy, τελευταία πρόσβαση 30/03/2020
Covid-19: towards new types of social organisation, Modern Diplomacy, τελευταία πρόσβαση 30/03/2020
Coronavirus and the return of the boundary, Modern Diplomacy, τελευταία πρόσβαση 30/03/2020
The idea of Global Governanace, Modern Diplomacy, τελευταία πρόσβαση 30/03/2020
Οι επιπτώσεις του Covid-19 στο ανθρώπινο δυναμικό,τις συμβάσεις, τα προσωπικά δεδομένα και την φορολογία, EY, τελευταία πρόσβαση 30/03/2020
Τηλεργασία στην εποχή του κορονοϊού, Το Βήμα, τελευταία πρόσβαση 30/03/2020
Πηγή:
