Δεν γνωρίζουμε αν είναι η πεμπτουσία της πολιτικής, πάντως αξίζει να συμπεριλαμβάνεται στα fundamentals της το αξίωμα: «αντί
να παιδεύεσαι να ορίσεις το στόχο από πριν, με κίνδυνο να χάσεις,
ρίχνεις το βέλος στο γάμο του Καραγκιόζη και όπου πέσει αυτός είναι ο
στόχος».
Το βασικό είναι να φαίνεται πως πέτυχες.
Το αξίωμα αυτό, βολικό από κάθε άποψη, έχει βεβαίως τους περιορισμούς του, για παράδειγμα αν το βέλος τραυματίσει και κατόπιν εξαγριώσει μια θεόρατη αρκούδα, που ορμά να σε φάει, πως ακριβώς να το περάσεις ως επιτυχία;
Τέτοιες ατυχίες, όμως, δεν είναι τόσο συχνές και αναλόγως της αποτελεσματικότητας του προπαγανδιστικού μηχανισμού, το κόλπο συνήθως πιάνει. Δουλεύει πολύ ωραία στην αρχή μιας κυβερνητικής περιόδου, όταν οι διάδοχοι κρατικοί καταστροφείς είναι σχετικώς άγνωστοι στο ευρύ κοινό και άρα άφθαρτοι, περιβάλλονται δε από την αχλύ του φουριόζου μεταρρυθμιστή, που έρχεται να διορθώσει τα κακώς κείμενα του προκατόχου του.
Αυτή η τακτική ως υποπερίπτωση της πατροπαράδοτης ασάφειας –σχεδόν στο κάθε τι– αποτελεί τον βασικό πυλώνα άσκησης της κρατικής πολιτικής, από τη συλλογή των σκουπιδιών ως το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά. Στη χώρα του «περίπου», όλα λίγο-πολύ επιτρέπονται με μόνο περιοριστικό παράγοντα την ισχύ των «δρώντων». Χάριν της ασάφειας και των πολύ βολικών γκρίζων ζωνών (από τα τραπεζοκαθίσματα στις πλατείες ως το ανατολικό αιγαίο) η εγχώρια πολιτική τάξη και ο επιχειρηματικός περίγυρος μπορούσε έως τώρα, να υποχωρεί ή να επιτίθεται ως αρπακτικό, να καταπατά, να αυθαιρετεί μετατοπίζοντας διαρκώς τα όρια ισχύος του, χωρίς να χρειάζεται να δώσει λόγο κάπου, για παράδειγμα σε κάποιο ομοίωμα «εντολοδόχου κοινωνίας».
Ασφαλώς οι καταστροφές δεν αποσοβούνται με τέτοια κόλπα. Και ποιος νοιάζεται; Αρκεί να αποσοβούνται οι συνέπειες για τους υπευθύνους, υπό τον όρο φυσικά ότι η καταστροφή δεν είναι τόσο μεγάλη, ώστε να αφανίσει και τους καταστροφείς.
Έχει προβλεφθεί, από το ξεκίνημα της βαυαροκρατίας, ότι εάν προκύψει ευθύνη, αυτή θα διαμοιράζεται σε όλους, από τον κλητήρα του υπουργείου ως τον υπουργό, με το μπαλάκι της ευθύνης να μετατοπίζεται διαρκώς μέσα στον διοικητικο-δικαστικό λαβύρινθο.
Σοφή τακτική που έχει επεκταθεί παντού.
Κάπως έτσι, η χιλιομουτζωμένη από πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, κομματοκρατία, με μια σπάνια ομόνοια, μπόρεσε τελικά και έπεισε με το καλό ή με το άγριο την πελατεία της, ακόμα και ευρύτερα στρώματα, ότι «φταίμε όλοι» για την πτώχευση.
Και ενώ η εγχώρια ελίτ φαίνεται να έχει κερδίσει για τα καλά το «εσωτερικό παιχνίδι» υποτάσσοντας την κοινωνία σε διαρκή πτώχευση, πανηγυρίζοντας μάλιστα με ιαχές σε ένα ντελίριο αλαζονείας, χωρίς να προσπαθεί να κρατήσει ούτε τα προσχήματα, τα πράγματα δεν είναι το ίδιο ρόδινα σε όλα τα πεδία.
Πώς καλείς έναν πληθυσμό να αποδεχτεί όχι μόνο την πτώχευσή του, αλλά ακόμα και την απώλεια εδαφών με το «ακλόνητο» επιχείρημα ότι αφού σας ταπεινώσαμε, καλό είναι να αποδεχτείτε και τις γεωπολιτικές συνέπειες της ήττας σας;
Λ.