Κατά την διαδικασία προβλέψεων, στατιστικών και ελέγχου υποθέσεων πραγματοποιούμε πολύ συχνά λάθη τύπου ΙΙ. Σύμφωνα με αυτή την κατηγορία λαθών δεν μπορούμε να απορρίψουμε υποθέσεις που είναι λάθος.
Από
την αρχή της εφαρμογής των μνημονίων αλλά και κατά την διαδικασία
αναδιάρθρωσης του χρέους έγιναν πολλές υποθέσεις αλλά και προβλέψεις.
Θεμελιώθηκαν τα εφαρμοζόμενα μέτρα πάνω στην λογική ότι οι θυσίες που
θα χρειαστούν στην αρχή του προγράμματος θα οδηγήσουν αρκετά γρήγορα σε
σαφή βελτίωση του ΑΕΠ, του χρέους, των τραπεζών κ.λ.π. Ετσι στην αρχή
του πρώτου μνημονίου τα αυστηρά δημοσιονομικά μέτρα αιτιολογήθηκαν με
την λογική ότι το 2017 θα επανερχόταν το χρέος σε βιώσιμα επίπεδα και το
2015 το ΑΕΠ θα αποκαθιστούσε τις απώλειες του. Στην συνέχεια οι
εσφαλμένες προβλέψεις βοήθησαν την αποδοχή του δεύτερου μνημονίου αλλά
και του PSI.
To ίδιο σενάριο ίσχυσε και κατά το τρίτο μνημόνιο με
πληθώρα υποσχέσεων για την βελτίωση των μακροοικονομικών μεταβλητών που
ποτέ δεν επαληθεύτηκαν. Αυτές οι προβλέψεις που υποβοήθησαν την αποδοχή
των προγραμμάτων δημοσιοποιούντο από του επίσημους φορείς ΕΕ και ΔΝΤ
υιοθετούντο από το Υπ. Οικονομικών και την Τράπεζα της Ελλάδος και
υποστηρίζονταν από τις τράπεζες.
Σε δεύτερο χρόνο τα ΜΜΕ αναλάμβαναν τον ρόλο της διάχυσης αυτών των
σεναρίων στην ελληνική κοινωνία με τέτοιο τρόπο όπου όποιος
αμφισβητούσε την εξ' αποκαλύψεως αλήθεια δεν δικαιούντο για να ομιλεί.
Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκαν οι ικανές και αναγκαίες συνθήκες για
την διάπραξη του type II error. Δυστυχώς η ελληνική κοινωνία δεν μπόρεσε
να απορρίψει τις καταφανέστατα λανθασμένες προβλέψεις και με αυτό τον
τρόπο δεν μπορούσε να διαπραγματευτεί.
Είχαμε φτάσει πολλές φορές στο
σημείο να ποινικοποιούμε την έκφραση οποιουδήποτε προβληματισμού ή
διαφοροποιημένης άποψης. Με αυτό τον τρόπο η κυρίαρχη ιδεολογία
εγκαθιστούσε ένα πρόγραμμα που διεκδικούσε το αλάθητο της εθνικής
σωτηρίας. Οταν ερχόταν η διάψευση κυκλοφορούσε ένα άλλο σενάριο με λίγο
διαφοροποιημένες προβλέψεις αλλά με διαφοροποποιημένο πολιτικό λόγο και
το παιχνίδι παιζόταν από την αρχή.
Αυτό το παίγνιο φαίνεται να συνεχίζεται όσο δεν υπάρχει η έννοια της
απολογίας και της κοστολόγησης των λαθών. Με άλλα λόγια ανεξάρτητα από
τον χαρακτηρισμό του χρέους ως βιώσιμο ή μη βιώσιμο τα έτη 2013-2018 τα
αποτέλεσμα για την οικονομία ήταν περίπου το ίδιο: τα τοκοχρεωλύσια
πληρώνονταν από επιπλέον δανεισμό. Η ώρα της απολογίας και του
καταλογισμού των λαθών θα φανεί από την λειτουργία της αγοράς. Στην
διεθνή κεφαλαιαγορά και ιδιαίτερα στην αγορά ομολόγων η διάπραξη type II
error αποτιμάται ακριβά.
