Η κόλαση του ευρώ...
Η Ελλάδα εντάχθηκε στη ζώνη του ευρώ
τον Ιανουάριο του 2001, σε έναν υποτιθέμενο οικονομικό παράδεισο. Αλλά
αποδείχτηκε ότι ήταν η κόλαση.
Ζούμε σήμερα μια σύγχρονη ελληνική
τραγωδία, όπως ποτέ πριν με τη δραχμή. Ναι, μέρος της ευθύνης οφείλεται
στη φαυλότητα του πολιτικού μας συστήματος. Αλλά το ίδιο σύστημα, υπήρχε
και κατά τη διάρκεια των χρόνων της δραχμής. Η συστημική αρνητική
επίδραση του ευρώ αποδεικνύεται,εκτός τωνάλλων, από το γεγονός ότι στην
ευρωκόλαση μας ακολουθούν και άλλες χώρες της ευρωζώνης κυρίως μέσα στον
ευρωπαϊκό νότο.
Από την έλευση της κρίσης το 2008, το ΑΕΠ της χώρας μας έχει
μειωθεί περίπου κατά 30% και αυτό συνεχίζεται, χωρίς φως στην άκρη του
τούνελ. Η επίσημη ανεργία έχει αυξηθεί πάνω από 27% και περίπου 50% για
τους νέους. Κεντρικοί δρόμοι των πόλεων μοιάζουν με νεκροταφεία
καταστημάτων.
Απελπισμένοι Έλληνες μεταναστεύουν στο εξωτερικό αναζητώντας
εργασία. Την ίδια ώρα, παράνομοι μετανάστες, κυρίως Μουσουλμάνοι,
εισβάλλουν μαζικά στη χώρα, με συνέπεια η εργασιακή και εθνική βάση της
να αλλοιώνεται δραματικά. Η Ελλάδα μετά από 3000 χρόνια ύπαρξης,
μπορεί να μην υπάρχει στα επόμενα 50 χρόνια. Όλα αυτά συμβαίνουν κάτω
από τη σκιά της Ακρόπολης.
Η χώρα που έδωσε στον κόσμο τα φώτα της δημοκρατίας, τη φιλοσοφίας,
των μαθηματικών, της ιατρικής, των τεχνών και των γραμμάτων, η γενέτειρα
της Ευρώπης, μαστιγώνεται από την επιλεγόμενη Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία
δεν έχει πλέον σχέση με τα ιδρυτικά ιδανικά της σύγκλισης και της
αλληλεγγύης μεταξύ των εθνών. Πληρώνουμε το τίμημα ενός παράλογου
οικονομικού πειράματος, του ευρώ, χωρίς την ύπαρξη μιας κεντρικής
πολιτικής και οικονομικής ομπρέλας.
Η καταστροφή της Κύπρου και οι φορολογικοί παράδεισοι
Η νότια Κύπρος ήταν μια από τις πιο εύπορες χώρες της Ευρώπης πριν
από την είσοδό της στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2008. Λίγα χρόνια
μετά, υποστεί μια πρωτόγνωρη καταστροφική επίθεση που τη μετέβαλε σε
οικονομικό ναυάγιο. Η τουρκοκρατούμενη βόρεια Κύπρος, ήταν και
εξακολουθεί να είναι πολύ φτωχότερη από το νότο. Όμως, επιβιώνει έξω από
το ευρώ.
Το ερώτημα που τίθεται πώς μπορεί μια φτωχή εδαφική οντότητα να
ξεπερνά την κρίση σχετικά εύκολα και μια πολύ πιο πλούσια χώρα να μην
τα καταφέρνει ; Το μαρτυρικό νησί λέγεται ότι ήταν «πλυντήριο» μαύρου
χρήματος. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια ιδιαίτερα πριν από την ένταξή της
στο ευρώ.
Περίπου το μισό του συνόλου των παγκόσμιων οικονομικών συναλλαγών
κατευθύνεται σε φορολογικούς παράδεισους, σε εξωχώρειες εταιρείες σε όλο
τον κόσμο. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ και το Forbes, χώρες, πολιτείες, πόλεις
που δεν ακολουθούν διεθνώς αποδεκτούς φορολογικούς κανόνες, μεταξύ
άλλων είναι, η Ομοσπονδιακή Πολιτεία Delaware των ΗΠΑ, , το
Λουξεμβούργο, η Ελβετία, το City του Λονδίνου, η Ιρλανδία, το Βέλγιο, η
Ιρλανδία, η Κύπρος, το Λουξεμβούργο, η Φινλανδία, το Χονγκ-Κονγκ, οι
Μπαχάμες, το Γιβραλτάρ, οι Βερμούδες, οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, ο
Παναμάς, τα Νησιά Κέυμαν, το Λιχτενστάιν, το Μονακό οι Ανδόρες, από τις
οποίες οι τρεις τελευταίες διατηρούν στενούς δεσμούς με τη Γερμανία, τη
Γαλλία και την Ισπανία αντίστοιχα.
Τα αφεντικά του διεθνούς καζίνο μετά-καπιταλισμού, θα μπορούσαν
φυσικά να εξαφανίσουν σε μία νύχτα αυτούς τους φορολογικούς παράδεισους,
τα πλυντήρια του μαύρου χρήματος και των αθέμιτων διεθνών συναλλαγών.
Αλλά δεν το θέλουν γιατί είναι δικά τους δημιουργήματα και
υποκαταστήματα.
Εκτός από περιπτώσεις όπως η Κύπρος, η οποία ήταν ένα αγκάθι στην
πλάτη τους για διάφορους λόγους, ένας από τους οποίους λέγεται ότι αφορά
τη σύνδεσή της με το ρώσικο μαύρο χρήμα. Το βασανισμένο νησί, φυσικά
δε θα είχε τέτοια ληστρική μεταχείριση αν δεν ανήκε στην ευρωζώνη. Εκτός
αν ο κ, Σόϊμπλε έστελνε κανονιοφόρους να τη βομβαρδίσουν, κάτι που
ευτυχώς μέχρι σήμερα δε διαθέτει. Τώρα ελέγχοντας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική
Τράπεζα εδώ στη Φραγκφούρτη που ελέγχει το κλειδί του ευρώ-κουμπαρά,
παραγγέλλει και τη μουσική. Και οι υποτακτικοί χορεύουν
Η συστημική αρνητική λειτουργία του ευρώ
Σε μελέτες μας στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά, διερευνήσαμε τους
βασικούς οικονομικούς δείκτες για χώρες μέσα και έξω από την ευρωζώνη.
Βρήκαμε ότι, οι GIPSI, (Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιρλανδία,
), πορεύονται ικανοποιητικά πριν από την ένταξή τους στο ευρώ στην
περίοδο 1999-2002.
Αυτό αλλάζει σταδιακά μετά την ένταξή τους στο ευρώ και τελικά
κατακρημνίζονται μετά την κρίση του 2008. Αντίθετα, η Γερμανία,
Γαλλία, Αυστρία, Φινλανδία, Ολλανδία, φαίνεται να επιβιώνουν
τουλάχιστον μέχρι τώρα. Έξω από την ευρωζώνη, η Βρετανία, η Δανία, η
Σουηδία, η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία,
υφίστανται ένα σοκ με την έλευση της κρίσης, το οποίο το ξεπερνούν
αργότερα. Εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Νορβηγία, η Σερβία, η Τουρκία,
περνάνε την κρίση και τώρα αναπτύσσονται ικανοποιητικά ή και ταχύτατα.
Όπως συμβαίνει με τη Ρωσία, την Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία, την
Αργεντινή, την Ισλανδία, ακόμη και την Αιθιοπία και την Γκάνα στην
Αφρική, όπως και στην περίπτωση πολλών άλλων χωρών διεθνώς.Σήμερα, οι
περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν σταθεί και πάλι στα πόδια
τους. Μόνο οι GIPSI και η Κύπρος έχουν μεταβληθεί σε οικονομικά
ναυάγια.
Αλλά και η υπόλοιπη Ευρώπη δε φαίνεται να έχει προοπτικές καλής
οικονομικής υγείας. Αναρωτιέται κανείς, ποια είναι η πραγματική αιτία
ενός τέτοιου φαινόμενου ; Σύμφωνα με τις στατιστικές ενδείξεις αλλά και
την κοινή λογική, αυτό οφείλεται στη «συστημικά αρνητική λειτουργία της
ευρωζώνης, στις ακραίες μονεταριστικές πολιτικές του καζίνο μετά –
καπιταλισμού, στις ανεξέλεγκτες ροές κεφαλαίων, στην ενοποίηση των
εμπορικών με τις επενδυτικές τράπεζες στην ύπαρξη προστατευόμενων
διεθνώς φορολογικών παράδεισων, στη φούσκα της μονεταριστικής οικονομίας
σε βάρος της πραγματικής παραγωγικής οικονομίας, στην υποτίμηση των
ανθρωπιστικών αξιών υπέρ των ιδανικών της αγοράς «.
Η οικονομία του τζόγου απομυζά την πραγματική οικονομία του μόχθου
Οι παίκτες των διεθνών αγορών, τύποι όπως οι George Soros, Warren
Buffet, τα διάφορα πολυπλο-περίεργα επενδυτικά fund, οι golden boys, δεν
κάνουν τίποτα άλλο από το να τζογάρουν, να κερδοσκοπούν, να κλέβουν το
προϊόν της παραγωγική οικονομίας, το μόχθο της εργασίας.
Και να συσσωρεύουν τεράστια μη παραγωγικά κέρδη σε φορολογικούς
παράδεισους και εξωχώριες εταιρείες, χωρίς να φορολογούνται και να
δημιουργούν ανάπτυξη. Έτσι εξηγείται και το περίεργο φαινόμενο, οι
περισσότερες χώρες να παρουσιάζουν διεθνή ελλείμματα. Με συνέπεια το
σύνολο των διεθνών ελλειμμάτων να εμφανίζεται πολύ μεγαλύτερο από το
σύνολο των διεθνών πλεονασμάτων.
Προφανώς τα τελευταία υποκρύπτονται στους εξωχωρίου φορολογικούς
παράδεισους. Όπως έχει αποδειχθεί από έρευνα του Αυστραλού
οικονομολόγο Steve Keen, από τα τέλη του 1980, ο χρηματοπιστωτικός
τομέας, δηλαδή αυτός της οικονομίας της φούσκας, ξεπέρασε το μη
χρηματοπιστωτικό τομέα, αυτόν της πραγματικής παραγωγικής οικονομίας,
και αυξάνεται με μεγάλη ταχύτητα[2]. Την ίδια ώρα, η διαφορά μεταξύ
πλουσίων και φτωχών διευρύνεται εντυπωσιακά. Όμως, «αυτοί που έχουν τα
πολλά, συνέχεια ζητούν περισσότερα απ’ αυτούς που έχουν τα λίγα»»,
σύμφωνα και με τον Μπρεχτ.
Η ελληνική τραγωδία της ευρωζώνης
«Πριν από δεκαπέντε χρόνια η Ελλάδα δεν ήταν παράδεισος, αλλά δεν
βρισκόταν και σε κρίση», ανέφερε σε άρθρο του στους New York Times o
Νομπελίστας Paul Krugman. [3] » Γι’ αυτό ευθύνεται το ευρώ. Στη ζώνη του
δολαρίου, στις ΗΠΑ, η κεντρική κυβέρνηση παρεμβαίνει αυτόματα σε
περιπτώσεις πολιτειών που έχουν πρόβλημα. Οι Έλληνες δεν είναι
τεμπέληδες – αντίθετα, εργάζονται περισσότερες ώρες από σχεδόν
οποιονδήποτε άλλον στην Ευρώπη, και πολύ περισσότερες ώρες από ότι η
Γερμανοί ειδικότερα.
Επίσης, η Ελλάδα έχει ένα υποδεέστερο κράτος πρόνοιας, με κοινωνικές
δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, σημαντικά χαμηλότερες από ότι η Σουηδία, η
Γερμανία, κλπ. Η καταστροφή της χώρας προέρχεται από το βορά από τις
Βρυξέλλες, τη Φρανκφούρτη, όπου οι αξιωματούχοι δημιούργησαν ένα βαθιά
προβληματικό νομισματικό σύστημα. Και η λύση για την κρίση, θα πρέπει να
προέλθει από τα ίδια μέρη».
Ο κορυφαίος Γερμανός οικονομολόγος
Hans Werner Sinn διαπιστώνει ότι[4], «τα φθηνά δάνεια του ευρώ αύξησαν
τεχνητά τις τιμές και τους μισθούς. Η Ευρώπη πρέπει να παράσχει τους
πόρους, να διευκολύνει την έξοδο της χώρας από τη νομισματική ένωση Η
δραχμή θα υποτιμηθεί και μετά από μια σύντομη καταιγίδα, ο ήλιος θα
λάμψει και πάλι. Η χώρα θα γίνει ανταγωνιστική ξανά. Οι Έλληνες
κρατούνται όμηροι από τις τράπεζες και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα τα οποία επιδιώκουν τα δάνεια από τα πακέτα διάσωσης να
κατευθύνονται όχι στην Ελλάδα, αλλά στα ταμεία τους ».
Η ευρωζώνη καταστρέφει την Ελλάδα και τον ευρωπαϊκό νότο
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κουστούμι του ευρώ χωρίς την ύπαρξη
μιας κεντρικής πολιτικής και οικονομικής ομπρέλας, είναι πολύ στενό,
πνίγει τις νότιες ευρωπαϊκές οικονομίες. Ειδικά αυτό ισχύει για χώρες
όπως η Ελλάδα, η οποία βασίζεται στον τουρισμό και τη γεωργία όπου
κυριαρχεί η παραγωγική διαδικασία έντασης εργασίας.
Το κόστος εργασίας δεν μπορεί να συμπιεστεί κάτω από ένα ορισμένο
επίπεδο, έτσι ώστε το συνολικό κόστος παραγωγής να είναι μικρότερο ή ίσο
με εκείνο των ανταγωνιστών μας. Το δωμάτιο σε ένα ελληνικό ξενοδοχείο,
κοστίζει περίπου δύο φορές περισσότερο από ότι το αντίστοιχο στην
Τουρκία, την Αίγυπτο, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και όχι
μόνο.
Κάτι ανάλογο ισχύει και με τα αγροτικά προϊόντα που έχουν γίνει πολύ
πιο ακριβά από παλιά, λόγω του ακριβού ευρώ. Όπως και τα προϊόντα της
ελαφριάς ελληνικής βιομηχανίας που μετακόμισε σε χώρες εκτός ευρωζώνης. Η
κοινή αγροτική πολιτική ειδικότερα μετά την ένταξη στο ευρώ,
λειτούργησε καταλυτικά σε βάρος της ελληνικής γεωργίας, με συνέπεια το
εμπορικό μας ισοζύγιο και στον τομέα αυτό να μεταστραφεί σε αρνητικό.
Η δυτικής έμπνευσης σύμβαση Σένγκεν, δε μας επιτρέπει να δεχόμαστε
πολλούς τουρίστες από χώρες εκτός Σένγκεν, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία
το Ιράν, κλπ. Τα ναυπηγεία μας είναι κλειστά, αφού η Ε.Ε. δεν επιτρέπει
παραγγελίες εκτός από το ελληνικό πολεμικό ναυτικό ( ! ), επειδή η
ελληνική κυβέρνηση σε κάποια φάση τα υποβοήθησε, κάτι που δεν
επιτρέπεται υποτίθεται από τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
Η εισαγωγή πολεμικών εξοπλισμών από τη δύση και ιδιαίτερα από τη
Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία τα τελευταία δώδεκα χρόνια, μας έχει κοστίσει
περίπου 100 δισ. ευρώ, ένα ποσό σχεδόν ισοδύναμο με το αρχικό μας
έλλειμμα. Η «σύμμαχός» μας στο ΝΑΤΟ Τουρκία, που έχει καταλάβει τη μισή
Κύπρο σε πείσμα των αποφάσεων του ΟΗΕ, απειλεί σε μόνιμη βάση την
εδαφική μας ακεραιότητα.
Η Ευρώπη δεν εγγυάται τα σύνορά μας που είναι και δικά της σύνορα.
Μέχρι σήμερα, αδυνατούμε να ανακηρύξουμε την κατοχυρωμένη από το διεθνές
δίκαιο Ελληνική και Κυπριακή ΑΟΖ, γιατί βρισκόμαστε υπό συνεχείς
απειλές επίθεσης. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει φυσικά για τη Γερμανία, την
Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, για καμιά χώρα της Ευρωπαϊκής
Ένωσης που απολαμβάνουν το αγαθό της διασφάλισης των συνόρων της.
Για τους λόγους αυτούς, δαπανάμε σε εξοπλισμούς ποσοστά της τάξης
του 7-10% του ΑΕΠ, το μεγαλύτερο σχετικό μέγεθος διεθνώς μετά τις ΗΠΑ.
Πού βρίσκεται η αλληλεγγύη των Εταίρων μας και πόσο χρήσιμη για την
Ελλάδα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση ;
Μια Ευρώπη που δεν έχει κοινή οικονομική και εξωτερική πολιτική,
ευνοεί την απόκλιση και όχι τη σύγκλιση των εθνών και τελικά μόνο τα
ισχυρά της μέλη που έχουν τον κύριο λόγο στις κεντρικές αποφάσεις. Το
σκληρό ευρώ ευνοεί τις χώρες της βόρειας Ευρώπης που παράγουν
ολιγοπωλιακά προϊόντα έντασης κεφαλαίου και τεχνολογίας, η οποία
επιδοτείται πλαγίως από τα επιχορηγούμενα από τα κράτη Πανεπιστημιακά
ερευνητικά κέντρα.
Το κόστος αυτών των προϊόντων που εμπεριέχει χαμηλή συμμετοχή
εργασίας, μπορεί να συμπιεστεί σημαντικά και τα περιθώρια κέρδους να
είναι τεράστια. Επίσης, συμβάλλει στη συσσώρευση μεγάλων πλεονασμάτων
συναλλάγματος και συσσώρευση κεφαλαίων από την τεράστια διαφορά των
επιτοκίων και των spreads στις ασφαλείς χώρες του βορρά. Αλλά αυτό δεν
μπορεί να διαρκέσει για πάντα. Η επικράτηση της οικονομίας του τζόγου,
μπορεί να καταστρέψει την πραγματική παραγωγική οικονομία ακόμα και
κρατών όπως η Γερμανία και οι άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες.
Ανατροπή του Μνημονίου με έξοδο από το ευρώ
Τελικά η λύση είναι μία. Η κατάργηση του ευρώ και η δημιουργία μια
νέας Ευρώπη της Αναγέννησης και της πραγματικής αλληλεγγύης που θα
διαθέτει κοινή οικονομική και εξωτερική πολιτική. Μια Ευρώπη που θα
στηρίζεται στην πραγματική παραγωγική οικονομία και όχι στην οικονομία
του τζόγου του διεθνούς μονεταριστικού καζίνο καπιταλισμού και των
φορολογικών παραδείσων.
Η έξοδος από το ευρώ αρχικά δε θα είναι βέβαια στρωμένη με
ροδοπέταλα. Ωστόσο, σήμερα δεν υπάρχει καμία ελπίδα. Η ύφεση οδηγεί σε
μεγαλύτερη ύφεση, φτώχεια, δυστυχία, αδιέξοδα. Τα δάνεια οδηγούν σε
περισσότερα δάνεια και εξάρτηση. «Τα δάνεια μετατρέπουν τους ανθρώπους
σε δούλους », όπως θα έλεγε και ο Μένανδρος. Και μακροπρόθεσμα, αυτό
είναι επαχθές για όλους, ακόμα και για τους δανειστές.
Η αποπληρωμή του σημερινού ελληνικού δυσθεόρατου χρέους που διαρκώς
διευρύνεται από τα νέα χρεολύσια, είναι αδύνατο να επιτευχθεί και αυτό
είναι κατανοητό πλέον από όλους. Υπάρχουν άπειρα ιστορικά παραδείγματα
κουρέματος και αναδιάρθρωσης χρεών, με πρώτο από όλα αυτό της
Γερμανίας, στην οποία το 1953, χαρίστηκε το μεγαλύτερο μέρος των χρεών
και πολεμικών αποζημιώσεων που σωρεύθηκαν σε βάρος της στο τέλος του Β’
Παγκόσμιου Πόλεμου.
Η έξοδος της χώρας μας από το σκληρό ευρώ, θα πρέπει να συνοδεύεται
με ελεγχόμενη χρεοκοπία, με κούρεμα περίπου του 60-70% του συνολικού
χρέους, με περίοδο χάριτος δύο χρόνων, διεύρυνση της περιόδου
αποπληρωμής, με ένα νέο αναπτυξιακό σχέδιο Μάρσαλ για παραγωγικές
επενδύσεις και την προστασία του κοινωνικού κράτους.
Θα πρέπει να περιβάλλεται επίσης από περικοπές και εξορθολογισμό
των κρατικών δαπανών, εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης χωρίς
απολύσεις εκτός αυτές των επίορκων υπαλλήλων, με πάταξη της διαφθοράς,
της γραφειοκρατίας, της φοροδιαφυγής, Οι κατώτερες και μέσες αποδοχές
και συντάξεις θα αυξηθούν σταδιακά, παράλληλα με τη στροφή στην
εσωτερική κατανάλωση, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι κίνδυνοι του
υπερπληθωρισμού. Ορισμένα προϊόντα, κυρίως εισαγόμενων ειδών
πολυτελείας, θα εξαφανιστούν για ένα διάστημα, αλλά μπορούμε σίγουρα να
επιβιώσουμε και χωρίς αυτά.
Η κυβέρνηση στην αρχική αυτή ειδική περίοδο προσαρμογής, κατά τη
διάρκεια της οποία μπορεί να κυκλοφορεί παράλληλα και το ευρώ, οφείλει
να φροντίσει για την ύπαρξη βασικών αγαθών, τροφίμων, φαρμάκων,
καυσίμων, κλπ., και παράλληλα να ελέγξει φαινόμενα μαύρης αγοράς.
Γενικότερα, η χώρα πρέπει να αποβάλλει το σύνδρομο της «εισαγωγικής
οικονομίας», και το νεοπλουτίστικο επιδειξιομανή υπερκατανατωλισμό, να
καταναλώνει όσα παράγει, να γίνει ανταγωνιστική, να ανασυγκροτήσει το
πλούσιο παραγωγικό της δυναμικό, να αξιοποιήσει όλους τους
πλουτοπαραγωγικούς της πόρους.
………………………………………………………..
[1] Το άρθρο αυτό στηρίζεται στην
κεντρική εισήγηση του υπογράφοντος στο διεθνές συνέδριο του Ινστιτούτου
Schiller στη Φραγκφούρτη και σε εκδήλωση του πανεπιστημίου Munster της
Γερμανίας.
[2] Keen, S. ( 2012). Debunking economics
[3] The New York Times, 17/6/2012
[4] Συνέντευξη στο Speagel, 2/20/2012
