Η
αποχώρηση της Σέιχ Χάσινα από το πολιτικό προσκήνιο του Μπανγκλαντές το
2024 δεν ήταν απλώς το τέλος μιας εποχής. Ήταν η αποδόμηση μιας
πολιτικής τάξης που, όσο ατελής κι αν ήταν, διατηρούσε μια εύθραυστη
ισορροπία ανάμεσα στη κοσμική διακυβέρνηση και την θρησκευτική
ταυτότητα.
Στους μήνες μετά την ανατροπή της, το Μπανγκλαντές εισήλθε σε μια ατμόσφαιρα φορτισμένη με ριζοσπαστικοποίηση, όπου ο διάλογος μαράθηκε, ο εξτρεμισμός ενισχύθηκε και οι μειονότητες ζουν σε ολοένα αυξανόμενη ανασφάλεια.
Το πολιτικό κενό, σε συνδυασμό με τις αποθρασυμένες ισλαμιστικές δυνάμεις, αναδιαμόρφωσε τη δημόσια ζωή σε μια πραγματικότητα ορισμένη από τον φόβο και τη σιωπή αντί για τον ανοιχτό διάλογο.
Η ρήξη του 2024
Το σημείο καμπής ήρθε με τη μαζική αναταραχή του 2024. Η κυβέρνηση της Χάσινα κατέρρευσε εν μέσω βίαιων διαδηλώσεων, απεργιών και συγκρούσεων που συγκλόνισαν την Ντάκα και άλλες πόλεις.
Αυτό που αρχικά παρουσιάστηκε ως δημοκρατική εξέγερση ενάντια στον αυταρχισμό, γρήγορα μεταλλάχθηκε σε κάτι πιο σκοτεινό: ένα άνοιγμα για τα ριζοσπαστικά στοιχεία να επιβληθούν.
Με τους κρατικούς θεσμούς αποδυναμωμένους και τα αντίπαλα πολιτικά κόμματα κατακερματισμένα, οι ισλαμιστικές ομάδες βρήκαν την τέλεια ευκαιρία να κινητοποιηθούν.
Οι διαδηλώσεις που ανέτρεψαν τη Χάσινα σύντομα έδωσαν τη θέση τους στην κυριαρχία των δρόμων από θρησκευτικές οργανώσεις.
Μέχρι τα τέλη του 2024, συγκεντρώσεις υπό την ηγεσία σκληροπυρηνικών κληρικών γέμιζαν τις πλατείες, τα συνθήματα «Σαρία τώρα» αντηχούσαν στην πρωτεύουσα και τα σύμβολα της πλουραλιστικής πολιτικής παραμερίζονταν.
Ο τόνος του δημόσιου λόγου μετατοπίστηκε από τη μεταρρύθμιση στην πολιτική, στην επιβολή της θρησκευτικής ταυτότητας. Φωνές που κάποτε ήταν στο περιθώριο απέκτησαν πρωταγωνιστικό ρόλο, ενώ η έκκληση για διάλογο ανάμεσα σε ιδεολογικές γραμμές πνίγηκε από τις απαιτήσεις για συμμόρφωση.