Η υπόθεση του Stephen Witkoff, προσωπικού απεσταλμένου του Αμερικανού προέδρου Donald Trump, εξελίσσεται σε μία από τις πιο αμφιλεγόμενες ιστορίες της αμερικανικής διπλωματίας των τελευταίων ετών.
Όπως αποκάλυψε το Reuters, ο πρώην μεγιστάνας ακινήτων και
Η συνάντηση που άναψε φωτιές
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Witkoff μετέβη στο Κρεμλίνο χωρίς στενογράφο του State Department.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην υπάρξει επίσημη καταγραφή των ακριβών δηλώσεων του Ρώσου προέδρου.
Μετά τη συνάντηση, ο Αμερικανός απεσταλμένος ενημέρωσε τον Trump ότι η Μόσχα ήταν «έτοιμη για σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις» προκειμένου να τερματιστεί ο πόλεμος.
Ο
πρόεδρος Trump ενθουσιασμένος, ανακοίνωσε «μεγάλη πρόοδο» και
αποδέχθηκε τη σύγκληση συνόδου κορυφής με τον Putin στην Αλάσκα στις 15
Αυγούστου.
Όμως, όπως έγραψε το Reuters, «η διπλωματική προσπάθεια γρήγορα εξελίχθηκε σε χάος».
Το λάθος που κόστισε
Κατά τη διάρκεια τηλεδιασκέψεων με Ευρωπαίους ηγέτες, ο Witkoff υποστήριξε ότι η Ρωσία ήταν έτοιμη να αποσύρει στρατεύματα από τη Zaporizhia και την Kherson, με αντάλλαγμα την παραχώρηση ελέγχου τμημάτων του Donetsk από τις ουκρανικές δυνάμεις.
Το
αμερικανικό δίκτυο NBC επιβεβαίωσε ότι αυτή ήταν η εντύπωση που
μετέφερε ο Αμερικανός απεσταλμένος μετά τη συνάντηση με τον Putin.
Ωστόσο, λίγες ημέρες αργότερα, υπό την πίεση διπλωματών και μεσολάβηση
του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Marco Rubio, ο Witkoff «ανασκεύασε»
λέγοντας πως ο Ρώσος πρόεδρος ποτέ δεν πρόσφερε τέτοια απόσυρση
στρατευμάτων.
Σύμφωνα με το Reuters, οι πραγματικές «παραχωρήσεις» του Putin περιορίζονταν στο ότι δεν θα απαιτούσε την επίσημη αναγνώριση της Zaporizhia και της Kherson ως ρωσικά εδάφη από τη Δύση.
Σφοδρή κριτική από τα ΜΜΕ
Η υπόθεση πήρε διαστάσεις διεθνούς φιάσκου, με κορυφαία μέσα να κατακεραυνώνουν τον Witkoff.
•
Το Foreign Policy τον χαρακτήρισε «αβοήθητο» και «κινούμενη
καταστροφή», σημειώνοντας ότι δεν γνωρίζει καν τα ονόματα βασικών
περιοχών της Ουκρανίας.
• Σύμφωνα με το περιοδικό, ο Witkoff επελέγη όχι για τις γνώσεις του, αλλά γιατί αντιπροσωπεύει το «αντι-διπλωματικό» ύφος του Trump, που απαξιώνει την τεχνογνωσία του State Department.
•
Οι επικριτές τόνισαν ότι η επιλογή ενός επιχειρηματία χωρίς εμπειρία σε
διεθνείς υποθέσεις επιβεβαιώνει την προχειρότητα με την οποία η
Ουάσινγκτον αντιμετωπίζει την κρίσιμη γεωπολιτική σύγκρουση στην
Ουκρανία.
Η υπεράσπιση του Λευκού Οίκου
Παρά τον σάλο, η διοίκηση Trump αρνήθηκε κάθε κατηγορία.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Anna Kelly , δήλωσε στο NBC:«Ο απεσταλμένος του προέδρου ενημερώνει με σαφήνεια και απόλυτη ακρίβεια.
Ο ίδιος και ο πρόεδρος Trump εργάζονται για την ειρήνη στην Ουκρανία με πλήρη κατανόηση της κατάστασης».
Ο Witkoff έχει επισκεφθεί τη Ρωσία πέντε φορές μέσα στο 2025 (11 Φεβρουαρίου, 13 Μαρτίου, 11 και 25 Απριλίου, και 6 Αυγούστου).
Συνολικά
πέρασε περίπου 25 ώρες σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες με τον Putin, τον
Lavrov και τον Yuri Ushakov (σύμβουλο διεθνών σχέσεων του Κρεμλίνου).
Τι πραγματικά συμβαίνει - Ποιοι θέλουν να παρουσιάσουν τον Witkoff φταίχτη και ανίκανο
Στο διπλωματικό παρασκήνιο της Ουάσινγκτον, δεν λείπουν τα ερωτήματα για το εάν ο Witkoff είναι πράγματι τόσο «ανίκανος» όσο τον παρουσιάζουν τα μέσα ενημέρωσης ή αν αποτελεί στόχο εσωτερικής υπονόμευσης.
Αρκετοί αναλυτές εκτιμούν ότι παραδοσιακοί
διπλωμάτες του State Department, που βλέπουν με καχυποψία την
«παράκαμψή» τους από έναν επιχειρηματία χωρίς εμπειρία, ενδέχεται να
έχουν συμφέρον να αναδεικνύουν τα λάθη του.
Το ίδιο ισχύει
και για πολιτικούς αντιπάλους του Trump, οι οποίοι επιδιώκουν να δείξουν
ότι ο πρόεδρος εμπιστεύεται «ακατάλληλα πρόσωπα» σε κρίσιμα ζητήματα.
Η σχέση με τον Rubio
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σχέση του Witkoff με τον υπουργό Εξωτερικών Μarco Rubio.
Ο
Ρεπουμπλικανός πολιτικός, με μακρά εμπειρία στη Γερουσία και ισχυρές
σχέσεις με το κατεστημένο της αμερικανικής διπλωματίας, φαίνεται να
λειτουργεί ταυτόχρονα ως προστάτης αλλά και «διορθωτής» του απεσταλμένου του Trump.
Όταν ξέσπασε ο σάλος για την παρερμηνεία των δηλώσεων Putin, ο ίδιος ο Rubio ήταν αυτός που οργάνωσε τηλεδιάσκεψη με Ευρωπαίους συμβούλους ασφαλείας για να «μαζέψει» τις εντυπώσεις.
Ωστόσο, αυτή η παρέμβαση θεωρήθηκε από ορισμένους κύκλους στην Ουάσινγκτον ως ένδειξη ότι ο Witkoff δεν μπορεί να σταθεί μόνος του, εξαρτώμενος πλήρως από τον Rubio για να διατηρεί αξιοπιστία.
Κάποιοι μάλιστα δεν αποκλείουν ότι ο ίδιος ο Rubio μπορεί να αφήνει «να διαρρέουν» τα λάθη του Witkoff, ώστε να ενισχύει τον δικό του ρόλο ως ο πραγματικός διαμορφωτής της αμερικανικής διπλωματικής στρατηγικής.
Θύμα υπονόμευσης Witkoff
Εν κατακλείδι ο Witkoff παρουσιάζεται όχι μόνο ως αδύναμος κρίκος, αλλά και ως πιθανό θύμα υπονόμευσης μέσα στο ίδιο το αμερικανικό σύστημα εξουσίας που δεν βλέπει με καλό μάτι τις προσπάθειες ειρήνευσης του πολέμου.
Πρόκειται
για το ίδιο το πανίσχυρο το στρατιωτικο - βιομηχανικό σύμπλεγμα των ΗΠΑ
(το κόμμα του πολέμου στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού) που επιθυμεί με κάθε μέσο τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία.
